GOZAN

(Go̱zan).

Een naam waarmee schijnbaar zowel een plaats als een rivier aangeduid wordt. In 2 Koningen 19:12 en Jesaja 37:12 schijnt Gozan betrekking te hebben op een gebied dat groter is dan een stad, want de bewoners ervan worden genoemd als behorend tot de „natiën” die door de Assyriërs veroverd werden. Veel geleerden, die hun gevolgtrekkingen kennelijk baseren op overeenkomsten tussen woorden, geloven dat Gozan vereenzelvigd kan worden met Gauzanitis, een district van Mesopotamië waar Ptolemaeus over spreekt en dat als identiek wordt beschouwd met het „Guzana” dat in Assyrische teksten voorkomt. Het oude Guzana wordt gewoonlijk in verband gebracht met het huidige Tell Halaf aan de bovenloop van de Khabur, ongeveer 590 km ten ONO van de Zee van Galilea.

In 2 Koningen 17:6 en 18:11 staat in sommige vertalingen: „Habor, de rivier van Gozan” (LV; NBG) in plaats van: „Habor aan de rivier de Gozan (NW; vgl. SV), waardoor Gozan in deze teksten ook tot een plaats wordt gemaakt. Maar de weergave „Habor, de rivier van Gozan” klopt niet met 1 Kronieken 5:26. In deze passage wordt Habor tussen Halah en Hara genoemd; en Hara, niet Habor, wordt vóór Gozan vermeld. Hierdoor wordt te kennen gegeven dat Habor en „de rivier van Gozan” (NBG) niet synoniem zijn. Bijgevolg zijn degenen die Gozan in alle bijbelteksten als een plaats identificeren, verplicht de passage in Kronieken te verwerpen. Aangezien het Hebreeuws echter toelaat dat de passage in alle drie de teksten consequent met „de rivier de Gozan” wordt weergegeven, bestaat er reden om aan te nemen dat de koning van Assyrië sommige van de Israëlitische ballingen uit het noordelijke koninkrijk een woonplaats in de buurt van een rivier genaamd de Gozan toewees. Men heeft geopperd dat de Qezel Owzan in NW-Iran „de rivier de Gozan” geweest kan zijn. De rivier ontspringt in de bergen ten ZO van het Oermiameer (vroeger het land van de Meden) en mondt ten slotte als de Sefid Rud of Witte rivier (de naam die aan de benedenloop ervan wordt gegeven) uit in het zuidwestelijke deel van de Kaspische Zee. Volgens een andere opvatting is de Gozan een rivier in Mesopotamië.