Jak sobie radzić z wyzwaniami okresu dojrzewania?

„Dla dziewczyny okres dojrzewania to żadna frajda. Jest bolesny, nieprzyjemny i wszystko jest takie zagmatwane — w sumie nie ma w nim chyba nic dobrego!” ​(Oksana).

„Raz byłem wesoły, a zaraz potem smutny. Nie wiem, czy wszystkie chłopaki mają podobnie, ale ze mną tak było” ​(Brian).

Okres dojrzewania może przypominać jazdę kolejką górską w wesołym miasteczku — z jednej strony to ekscytujące, a z drugiej przerażające! Jak sobie radzić z ciągłymi wzlotami i upadkami?

• Czym jest okres dojrzewania?

• Zmiany fizyczne

• Zmiany emocjonalne

• Co możesz zrobić

Najprościej mówiąc, dojrzewanie to czas przemian — fizycznych i emocjonalnych — prowadzących do dorosłości. Gwałtowny rozwój ciała i zmiany hormonalne zachodzące w tym okresie przygotowują cię do rozpoczęcia życia płciowego i wydawania na świat dzieci.

Nie, to nie znaczy, że dorosłeś do bycia rodzicem. Jest to jednak znak, że przestajesz być dzieckiem — co z jednej strony może cieszyć, a z drugiej smucić.

Quiz: W jakim wieku, według ciebie, powinien rozpocząć się okres dojrzewania?

• 8

• 9

• 10

• 11

• 12

• 13

• 14

• 15

• 16

Odpowiedź: Każda z podanych odpowiedzi jest prawidłowa, ponieważ mieści się w normie.

Dlatego nie musisz się nadmiernie martwić, jeśli jesteś nastolatkiem, a proces ten jeszcze się u ciebie nie rozpoczął, albo jeśli nie masz nawet dziesięciu lat, a już zaczęły się pewne zmiany związane z dojrzewaniem. Każdy zaczyna dojrzewać w swoim czasie i ma na to niewielki wpływ.

Chyba najbardziej widoczna zmiana to skok wzrostu. Problem w tym, że nie wszystkie części ciała rosną równie szybko. Nie bądź więc zaskoczony, jeśli twoje ruchy są nieco niezdarne. Możesz jednak być pewien, że z czasem to się unormuje.

Poniżej znajdziesz przykłady innych zmian fizycznych, które zachodzą podczas dojrzewania.

U chłopców:

•  Powiększają się narządy płciowe

•  Pojawia się owłosienie łonowe, pachowe oraz zarost na twarzy

•  Zaczyna się mutacja

•  Dochodzi do mimowolnych erekcji i polucji

U dziewczyn:

•  Rosną piersi

•  Pojawia się owłosienie łonowe i pachowe

•  Zaczyna się miesiączkowanie

U obu płci:

•  Ciało zaczyna wydzielać nieprzyjemny zapach powodowany przez połączenie potu i bakterii

  Wskazówka: Regularne mycie oraz używanie dezodorantu albo antyperspirantu pomoże ci zneutralizować nieprzyjemny zapach.

•  Na twarzy pojawia się trądzik wywołany przez bakterie znajdujące się w gruczołach łojowych

  Wskazówka: Chociaż trudno jest zwalczyć trądzik, pomóc może częste mycie twarzy i używanie odpowiednich kosmetyków.

Burza hormonów powodująca zmiany w twoim ciele wpływa także na emocje. Możesz doświadczać na przykład nagłych zmian nastroju.

„Jednego dnia płaczesz, a drugiego wszystko jest w porządku. W jednej chwili jesteś wściekła, a zaraz potem masz doła i chcesz zaszyć się w pokoju” ​(Oksana).

Młodzi ludzie w okresie dojrzewania często są nieśmiali; mają wrażenie, że wszyscy dookoła obserwują ich i oceniają. A to, że wygląd tak szybko się zmienia, tylko utrudnia sprawę.

„Kiedy zaczęłam dorastać, celowo się garbiłam i nosiłam duże koszule. Chociaż wiedziałam, dlaczego moje ciało się zmienia, czułam się skrępowana i zażenowana. To było takie dziwne” ​(Janice).

Chyba największa zmiana emocjonalna, jaka cię czeka, dotyczy podejścia do płci przeciwnej.

„Przestałam myśleć, że wszyscy chłopcy są denerwujący. Właściwie niektórzy zaczęli mi się nawet podobać, a myśl o tym, że mogłabym się zakochać nie wydawała mi się już taka zła. To, kto kogo lubi, stało się częstym tematem rozmów” ​(Alexis).

W tym okresie życia niektórzy młodzi ludzie odczuwają pociąg seksualny do osób tej samej płci. Jeśli tak jest z tobą, nie myśl od razu, że masz skłonności homoseksualne. Zazwyczaj takie uczucia z czasem mijają.

„Ponieważ miałem bzika na punkcie porównywania się z innymi chłopakami, zaczęli mnie oni pociągać. Dopiero trochę później spodobały mi się dziewczyny. Teraz uczucia homoseksualne to dla mnie już tylko przeszłość” ​(Alan).

•  Staraj się myśleć pozytywnie. W gruncie rzeczy potrzebujesz zmian, które zachodzą w okresie dojrzewania. Dlatego warto mieć takie podejście jak psalmista Dawid, który powiedział o Bogu: „Stworzyłeś [mnie] tak cudownie” ​(Psalm 139:14, Biblia Tysiąclecia).

•  Unikaj porównywania się z drugimi i koncentrowania na swoim wyglądzie. Biblia mówi: „Człowiek widzi to, co się jawi oczom, lecz Jehowa widzi, jakie jest serce” ​(1 Samuela 16:7).

•  Dbaj o ruch i wypoczynek. Jeśli się wyśpisz, będziesz mniej drażliwy, zestresowany czy przygnębiony.

•  Nie ulegaj swojemu „wewnętrznemu krytykowi”. Czy rzeczywiście wszyscy aż tak ci się przyglądają? Nawet jeśli inni komentują twój wygląd, staraj się mieć do tego dystans. Biblia radzi: „Nie bierz sobie do serca wszystkich słów, które by ludzie wyrzekli” ​(Kaznodziei 7:21).

•  Naucz się panować nad pragnieniami seksualnymi. Biblia nakazuje: „Uciekajcie od rozpusty. (...) Kto się dopuszcza rozpusty, grzeszy przeciw własnemu ciału” ​(1 Koryntian 6:18).

•  Porozmawiaj z rodzicem albo innym dorosłym, któremu ufasz. Na początku nie zawsze jest to łatwe, ale warto się na to zdobyć ze względu na pomoc, którą możesz otrzymać (Przysłów 17:17).

Wniosek: Dojrzewanie wiąże się z pewnymi wyzwaniami. Jednak ten etap życia daje ci też świetną możliwość, żeby się rozwinąć nie tylko pod względem fizycznym, ale też emocjonalnym i duchowym (1 Samuela 2:26).