„Miałam anemię, kiedy byłam nastolatką” — wspomina Beth. „Cały czas chciało mi się spać, szybko się męczyłam, bolały mnie kości i nie mogłam się skoncentrować. Lekarz przepisał mi preparaty żelaza. Brałam je, a oprócz tego zmieniłam dietę. Krótko potem zaczęłam się czuć lepiej”.

Anemia, inaczej niedokrwistość, na którą chorowała Beth, występuje stosunkowo często. Jak donosi Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), cierpi na nią dwa miliardy ludzi — około 30 procent całej populacji. W krajach rozwijających się problem ten dotyczy około 50 procent kobiet w ciąży i 40 procent dzieci w wieku przedszkolnym.

Niedokrwistość może mieć poważne konsekwencje. W ciężkich przypadkach prowadzi do problemów z sercem, a nawet do jego niewydolności. Doniesienia WHO wskazują, że w niektórych krajach „przyczynia się do 20% wszystkich zgonów z powodu powikłań w ciąży i po porodzie”. Jeśli matka ma niedokrwistość wywołaną niedoborem żelaza — najczęstszą formę niedokrwistości — dziecko może się urodzić przedwcześnie lub z niedowagą. Z kolei jeśli to dziecko ma niedokrwistość, może się rozwijać wolniej i być podatne na infekcje. Tymczasem niedokrwistości z niedoboru żelaza zwykle da się zapobiec i można ją też leczyća.

Czym jest anemia?

Najprościej mówiąc, jest to stan chorobowy, w którym liczba zdrowych krwinek czerwonych we krwi spada poniżej normy. Dzieje się tak z różnych powodów. Naukowcy rozpoznali ponad 400 rodzajów niedokrwistości! Może być ona tymczasowa lub przewlekła i łagodna lub ostra.

Co powoduje anemię?

Trzy główne przyczyny anemii to:

• utrata krwi powodująca zmniejszenie liczby krwinek czerwonych;

• niedostateczna produkcja zdrowych krwinek czerwonych w organizmie;

• niszczenie krwinek czerwonych przez organizm.

Za najbardziej powszechną formę niedokrwistości uważa się niedokrwistość z niedoboru żelaza. Brak tego pierwiastka powoduje, że organizm nie jest w stanie wytworzyć wystarczająco dużo hemoglobiny — składnika krwinek czerwonych, który umożliwia im transport tlenu.

Jakie są objawy anemii z niedoboru żelaza?

Początkowo anemia może być łagodna, nawet niezauważalna. Objawy są różne, ale do najczęstszych należą:

• silne zmęczenie

• zimne ręce lub stopy

• osłabienie

• bladość skóry

• bóle i zawroty głowy

• ból w klatce piersiowej, przyśpieszone bicie serca, zadyszka

• łamliwość paznokci

• słaby apetyt, w szczególności u niemowląt i dzieci

• chęć jedzenia lodu, krochmalu, a nawet ziemi.

Kto jest zagrożony?

Kobiety — ponieważ tracą krew podczas menstruacji, są podatne na niedokrwistość z niedoboru żelaza. W grupie ryzyka znajdują się też kobiety w ciąży, jeśli ich dieta nie zapewnia organizmowi wystarczającej ilości folianów (w tym kwasu foliowego, czyli witaminy z grupy B).

Niemowlęta urodzone przedwcześnie lub z niską masą urodzeniową, które wraz z mlekiem matki lub mieszankami mlecznymi nie otrzymują dostatecznie dużo żelaza.

Dzieci, które nie jedzą zróżnicowanych zdrowych posiłków.

Wegetarianie, jeśli ich dieta jest uboga w produkty zawierające żelazo.

Osoby przewlekle chore, na przykład te, które cierpią na choroby krwi, nowotwór, niewydolność nerek, pewne infekcje albo mają podkrwawiające wrzody.

Jak leczyć anemię?

Nie wszystkim rodzajom anemii można zapobiec i nie wszystkie da się wyleczyć. W wypadku tych, które spowodował niedobór żelaza lub witamin, zapobieganiu i leczeniu sprzyja zdrowa dieta, która zawiera następujące składniki odżywcze:

Żelazo. Znajduje się w mięsie, fasoli, soczewicy i ciemnozielonych warzywach liściastychb. Pomocne może też być używanie żeliwnych naczyń kuchennych, ponieważ jak wskazują badania, korzystanie z nich zwiększa zawartość żelaza w jedzeniu.

Foliany. Znajdują się w owocach, ciemnozielonych warzywach liściastych, zielonym groszku, czerwonej fasoli, serze, jajkach, rybach, migdałach i orzechach ziemnych. Występują też we wzbogacanych w witaminy produktach zbożowych, takich jak chleb, płatki, makaron czy ryż. Do folianów zalicza się syntetycznie produkowany kwas foliowy.

Witamina B12. Znajduje się w mięsie, produktach mlecznych, wzbogaconych płatkach zbożowych i produktach z soi.

Witamina C. Jej główne źródła to: owoce i soki cytrusowe, papryka, brokuły, pomidory, melony i truskawki. Pokarmy z witaminą C pomagają organizmowi w przyswajaniu żelaza.

Jedzenie różni się zależnie od regionu. Dlatego dowiedz się, które lokalne produkty zawierają niezbędne składniki odżywcze. Zrób to koniecznie, jeśli jesteś kobietą, szczególnie jeśli jesteś w ciąży lub planujesz dziecko. Dbając o własne zdrowie, zmniejszasz ryzyko niedokrwistości u dzieckac.