„Całe Pismo jest natchnione przez Boga i pożyteczne”
1. Jak Biblia wyjawia tożsamość swego Autora i jaką wiedzę udostępnia?
„CAŁE Pismo jest natchnione przez Boga”. Słowa te, zapisane w Liście 2 do Tymoteusza 3:16, wyjawiają, iż Autorem Pisma Świętego jest Bóg Jehowa. Jakiż zachwyt budzi ta natchniona przez Niego Księga! Cóż to za zdumiewająca skarbnica prawdziwej wiedzy! Rzeczywiście umożliwia „poznanie Boga”, o które w każdej epoce zabiegali i które ogromnie cenili ludzie miłujący prawość (Prz. 2:5).
2. Jak mądrość Bożą ocenili Mojżesz, Dawid i Salomon?
2 Jednym z tych poszukiwaczy wiedzy był Mojżesz, widzialny wódz i organizator narodu izraelskiego, wybranego przez Boga. Oświadczył on, że nauki Boże są orzeźwiające „jak rosa, jak łagodne deszczyki na trawę i jak rzęsiste ulewy na roślinność”. Wiedzy takiej poszukiwał również Dawid, dzielny wojownik i rzecznik imienia Jehowy. Modlił się: „Poucz mnie, Jehowo, o swej drodze. Będę chodził w twojej prawdzie”. Do tego samego dążył pokojowo usposobiony Salomon, twórca jednej z najwspanialszych budowli, jaka kiedykolwiek stała na ziemi — domu Jehowy w Jerozolimie. Salomon tak ocenił mądrość Bożą: „Lepiej zyskać ją niż zyskać srebro i jako plon mieć ją niżeli złoto. Cenniejsza jest od korali i nie dorównają jej żadne inne twoje rozkosze” (Powt. Pr. 32:2; Ps. 86:11; Prz. 3:14, 15).
3. Co o wartości słowa Bożego powiedział Jezus oraz sam Bóg?
3 Syn Boga, Jezus, przypisał Jego słowu najwyższą wartość, mówiąc: „Twoje słowo jest prawdą”. Swym naśladowcom powiedział: „Jeżeli pozostajecie w moim słowie, to rzeczywiście jesteście moimi uczniami i poznacie prawdę, a prawda was wyzwoli” (Jana 17:17; 8:31, 32). Słowo, które Jezus otrzymał od swego Ojca, ma wielką moc oddziaływania. Pochodzi od samego Boga. Po śmierci i zmartwychwstaniu Jezus wstąpił do nieba, gdzie zasiadł po prawicy Jehowy. Wyjawił wtedy dalsze wypowiedzi swego Ojca, między innymi zachwycający opis błogosławieństw Bożych dla ludzkości, która ma zamieszkiwać rajską ziemię. A Bóg polecił apostołowi Janowi: „Napisz, ponieważ słowa te są wierne i prawdziwe”. Wszystkie słowa natchnionego Pisma Świętego są „wierne i prawdziwe” i zapewniają niezliczone dobrodziejstwa tym, którzy biorą je sobie do serca (Obj. 21:5).
4. Pod jakimi względami natchnione Pisma okazują się pożyteczne?
4 Na czym polegają te dobrodziejstwa? Wyjaśnienie znajdujemy w dalszej części wypowiedzi apostoła Pawła z Listu 2 do Tymoteusza 3:16, 17: „Całe Pismo jest natchnione przez Boga i pożyteczne do nauczania, do upominania, do prostowania, do karcenia w prawości, aby człowiek Boży był w pełni umiejętny, całkowicie wyposażony do wszelkiego dobrego dzieła”. A zatem natchnione Pismo Święte jest pożytecznym narzędziem, służącym do wpajania właściwych nauk i właściwego sposobu postępowania, do korygowania umysłu i stylu życia, do strofowania i karcenia, abyśmy mogli pokornie chodzić w prawdzie i prawości. Jeżeli dostosujemy się do nauk Słowa Bożego, to będziemy mogli się stać ‛współpracownikami Boga’ (1 Kor. 3:9). Nie ma dziś na ziemi większego przywileju niż uczestniczenie w Jego dziele w charakterze ‛człowieka Bożego, który jest w pełni umiejętny i całkowicie wyposażony’.
NIEWZRUSZONY FUNDAMENT WIARY
5. Czym jest wiara i jedynie w jaki sposób można ją posiąść?
5 Kto chce być współpracownikiem Boga, musi mieć wiarę. Nie należy jej mylić z jakże powszechną dziś, płytką łatwowiernością. Zdaniem wielu osób wystarczy mieć jakiekolwiek przekonania — choćby to były poglądy sekciarskie, ewolucjonistyczne czy filozoficzne. Jednakże człowiek Boży musi stale ‛z wiarą i miłością trzymać się wzoru zdrowych słów, które mają związek z Chrystusem Jezusem’ (2 Tym. 1:13). Jego wiara ma być prawdziwa i żywa, bo „wiara to nacechowane pewnością oczekiwanie rzeczy spodziewanych, oczywisty przejaw rzeczy realnych, choć nie widzianych”. Musi się ona opierać na niewzruszonym przekonaniu, że Bóg istnieje i że nagradza tych, którzy zabiegają o Jego uznanie (Hebr. 11:1, 6). Taką wiarę można posiąść jedynie przez pilne studiowanie Słowa Bożego. Fundamentem tej wiary musi być głęboka miłość do Biblii i do jej Boga, Jehowy, a także do Jego Syna, Jezusa Chrystusa. Jest tylko jedna żywa wiara, tak samo jak istnieje tylko jeden Pan, Jezus Chrystus, oraz jeden Bóg i Ojciec wszystkich, Jehowa (Efez. 4:5, 6).
6. Czym się charakteryzuje prawdziwa wiara?
6 Powinniśmy wiedzieć, czym jest Słowo Boże i znać jego pochodzenie, jak również jego wagę, cel i moc pobudzania do tego, co prawe. Pod wpływem coraz głębszego doceniania jego chwalebnego orędzia zrodzi się w nas wiara. Co więcej, tak bardzo pokochamy Biblię i jej Autora, że nic nie zdoła przytłumić tej wiary i miłości. To właśnie Pismo Święte, zawierające między innymi wypowiedzi Jezusa Chrystusa, stanowi niezachwiany fundament prawdziwej wiary. Pomyślnie przejdzie ona wszelkie doświadczenia, surowe próby i prześladowania, da odpór materialistycznym pokusom i filozoficznym poglądom bezbożnego społeczeństwa. Odniesie wspaniały tryumf i przetrwa do Bożego nowego świata, w którym zamieszka prawość. „A to jest zwycięstwo, które zwyciężyło świat: nasza wiara” (1 Jana 5:4).
7. Jaką nagrodę zapewnia znalezienie mądrości zawartej w Biblii?
7 Jeżeli chcemy zyskać i zachować taką wiarę, musimy ze wszystkich sił pogłębiać w sobie miłość i docenianie dla Słowa Bożego — dla natchnionych Pism. Biblia to niezrównany dar Boży dla ludzkości, źródło duchowych skarbów, które odzwierciedla niezgłębioną mądrość, a przy tym oświeca i pobudza do prawości z większą mocą niż wszystkie inne księgi. Poznawanie jej zachęci nas do wykrzykiwania razem z apostołem Pawłem: „O głębokości Bożego bogactwa i mądrości, i wiedzy!” Znajomość natchnionych Pism oraz ich Autora oznacza wstąpienie na ścieżkę wiodącą do wieczystej radości i prawdziwej rozkoszy (Rzym. 11:33; Ps. 16:11).
JEHOWA — BÓG PRZEKAZUJĄCY INFORMACJE
8. (a) Dlaczego powinniśmy być wdzięczni Jehowie za to, że jest Bogiem chętnie udzielającym informacji? (b) Pod jakim względem różni się On od demonicznych bogów?
8 Mówiąc o chwale imienia Jehowy, Dawid dobitnie oświadczył: „Jesteś bowiem wielki i dokonujesz rzeczy zdumiewających; ty jesteś Bogiem, ty sam” (Ps. 86:10). W trosce o ludzkość Jehowa dokonał wielu „rzeczy zdumiewających” — między innymi przekazał jej swoje Słowo. Tak, Jehowa to Bóg chętnie udzielający informacji, Bóg, który łaskawie wypowiada się dla dobra swych stworzeń. Jakże wdzięczni powinniśmy być naszemu Stwórcy za to, że nie jest niedostępnym wszechwładcą, spowitym tajemnicami i nie reagującym na potrzeby ziemskich miłośników prawości! Podobnie jak to będzie w przyszłym nowym świecie, Jehowa już teraz przebywa z tymi, którzy w Niego wierzą i Go miłują; jako życzliwy Ojciec, udziela cennych wskazówek swym dociekliwym dzieciom (Obj. 21:3). Nasz Ojciec niebiański w niczym nie przypomina demonicznych bogów, których mają przedstawiać straszne, nieme bałwany. Bożków z metalu i z kamienia nie łączy ojcowska więź z ich czcicielami, pogrążonymi w duchowym mroku. Nie mogą im udzielić żadnych pożytecznych informacji. Doprawdy, „podobni do nich staną się ci, którzy je czynią” (Ps. 135:15-19; 1 Kor. 8:4-6).
9. Jakie wiadomości pochodzą od Boga z „dziedzin w górze”?
9 Jehowa to „Bóg miłosierny i łaskawy, nieskory do gniewu oraz obfitujący w lojalną życzliwość i prawdę” (Wyjścia 34:6). Przepełniony lojalną życzliwością, hojnie wyjawia ludziom prawdę. Jej treścią są zdrowe rady, stanowiące praktyczny przewodnik dla ludzkości, a także proroctwa, oświetlające drogę do przyszłych błogosławieństw. „Albowiem wszystko, co niegdyś napisano, napisano dla naszego pouczenia, abyśmy przez naszą wytrwałość i przez pociechę z Pism mieli nadzieję” (Rzym. 15:4). Z „dziedzin w górze”, czyli z samych niebios, pochodzą niezawodne wskazówki dla ludzi, którzy zamieszkują „dziedziny na dole” (Jana 8:23).
10. W jakich językach Jehowa udzielał informacji i dlaczego tak czynił?
10 Jehowa nigdy nie udzielał informacji w jakimś nieznanym języku. Zawsze posługiwał się mową ludzką, żywym językiem swych wiernych świadków (Dzieje 2:5-11). Do Adama, Noego, Abrahama, Mojżesza i proroków hebrajskich Jehowa przemawiał w pierwotnym języku ludzkości, znanym teraz jako hebrajski. Służył on za narzędzie tak długo, jak długo był rozumiany, a więc jeszcze za czasów Saula z Tarsu, do którego przemówił w tym języku zmartwychwstały Jezus (Dzieje 26:14). Gdy Izraelici przebywający na wygnaniu przejęli aramejską mowę Chaldejczyków, Bóg udzielał niektórych informacji po aramejsku, bo lud rozumiał ten język (Ezd. 4:8 do 6:18; 7:12-26; Dan. 2:4b do 7:28). Później, gdy językiem międzynarodowym stała się greka, którą też zaczął się posługiwać ogół świadków Bożych, wiadomości od Jehowy były przekazywane i zapisywane właśnie w tym języku. Wypowiedzi utrwalone na kartach Biblii to informacje od Jehowy, wyrażane zawsze w żywym języku dla dobra pokornych ludzi miłujących prawdę.
11. Dlaczego można powiedzieć, że Jehowa jest Twórcą wszystkich języków?
11 Jehowa jest Stwórcą umysłu i narządów mowy, między innymi języka, ust i gardła, dzięki którym powstają wszelkie subtelności dźwięków w każdym z licznych systemów mowy ludzkiej. Można więc powiedzieć, że Jehowa jest Twórcą wszystkich języków. Swoją władzę w tym zakresie udowodnił cudem, którego dokonał w związku z wieżą Babel (Wyjścia 4:11; Rodz. 11:6-9; 10:5; 1 Kor. 13:1). Żaden język nie jest obcy Jehowie. To właśnie On dał człowiekowi pierwotny język hebrajski, a dzięki stworzeniu umysłu i narządów mowy umożliwił pojawienie się języków aramejskiego i greckiego oraz około 3000 innych używanych obecnie.
MOWA PRAWDY
12, 13. (a) Jak Jehowa ułatwił zrozumienie przekazywanych przez siebie wiadomości? (b) Zilustruj to przykładami.
12 Bez względu na to, jakim ludzkim językiem posługiwał się Jehowa, zawsze była to mowa prawdy, a nie mistycyzmu religijnego. Mowa ta jest prosta i zrozumiała (Sof. 3:9). Człowiek z łatwością ogarnia umysłem obiekty trójwymiarowe, to znaczy takie, które mają wysokość, szerokość i długość, a przy tym są umiejscowione w strumieniu czasu. Dlatego do przedstawienia niewidzialnych rzeczywistości Jehowa posługiwał się wyobrażeniami, które umysł ludzki potrafi pojąć. Przykładem tego może być przybytek, zaprojektowany przez Boga i wzniesiony na pustkowiu przez Mojżesza. Nawiązując do trójwymiarowych elementów tego przybytku, mających znaczenie symboliczne, Paweł pod natchnieniem objaśnił chwalebne szczegóły z dziedziny niebiańskiej (Hebr. 8:5; 9:9).
13 A oto inny przykład: Jehowa, który jest duchem, nie zasiada w niebie na literalnym tronie. Jednakże chcąc przemawiać w sposób zrozumiały dla nas, zwykłych ludzi, przyzwyczajonych do widzialnych rzeczywistości, Bóg używa takiego widzialnego symbolu. Gdy rozpoczyna w niebie postępowanie sądowe, działa jak ziemski król, który otwiera przewód sądowy przez zajęcie miejsca na tronie (Dan. 7:9-14).
JĘZYK ŁATWY DO TŁUMACZENIA
14, 15. Dlaczego Biblię, w przeciwieństwie do dzieł filozoficznych, można łatwo przetłumaczyć na inne języki? Podaj przykład.
14 Dzięki temu, że Biblię spisano z użyciem takich konkretnych, zrozumiałych pojęć, zawarte w niej symbole i opisy wydarzeń można jasno i wiernie przetłumaczyć na większość języków współczesnych. Pierwotna wyrazistość i siła prawdy zostaje zachowana we wszystkich przekładach. Zwykłe, proste słowa, takie jak „koń”, „wojna”, „korona”, „tron”, „mąż”, „żona” i „dzieci”, jasno i precyzyjnie wyrażają myśli w każdym języku. W przeciwieństwie do tego ludzkie dzieła filozoficzne często nie nadają się do dokładnego przetłumaczenia. Użyte w nich skomplikowane sformułowania i górnolotna terminologia nierzadko nie mają wiernych odpowiedników w innych językach.
15 Biblia swą siłą wyrazu znacznie przewyższa takie dzieła. Nawet sędziowskie orzeczenia skierowane do niewierzących Bóg formułował nie za pomocą pojęć filozoficznych, lecz raczej znanych z życia codziennego. Widać to chociażby w Księdze Daniela 4:10-12. Opisano tu dość szczegółowo symboliczne drzewo, które wyobraża królestwo chełpliwego władcy pogańskiego. Przedstawiono też działania podjęte w związku z tym drzewem i stanowiące dokładną zapowiedź przyszłych wydarzeń. Wszystko to daje się jasno wyrazić w przekładach na inne języki. Jehowa miłościwie udzielał wiadomości w ten właśnie sposób, aby ‛nastała obfitość prawdziwej wiedzy’. Jakże wspaniale pomogło to zrozumieć sens owego proroctwa w obecnym „czasie końca”! (Dan. 12:4).
SPOSÓB PRZEKAZYWANIA INFORMACJI
16. Jak można przedstawić sposób przekazywania informacji przez Jehowę?
16 Ktoś mógłby zapytać: W jaki sposób Bóg przesyłał informacje? Zilustrujmy to przykładem z naszych czasów. Przekazanie wiadomości wymaga istnienia: 1) kogoś, kto mówi, czyli źródła informacji, 2) nadajnika, 3) ośrodka, w którym biegnie wyemitowany sygnał, 4) odbiornika oraz 5) słuchacza. W łączności telefonicznej możemy wyróżnić: 1) rozmówcę, który inicjuje przekaz informacji, 2) aparat telefoniczny, przetwarzający jego słowa na impulsy elektryczne, 3) linię telefoniczną, przewodzącą impulsy elektryczne do miejsca przeznaczenia, 4) słuchawkę w aparacie odbiorcy, odtwarzającą dźwięk z impulsów elektrycznych, i wreszcie 5) słuchacza. Analogicznie 1) Jehowa Bóg, przebywający w niebie, podaje informacje, które potem najczęściej przekazuje 2) Jego oficjalny Rzecznik, Słowo — obecnie znany jako Jezus Chrystus; 3) następnie święty duch Boga, czyli Jego czynna siła, niesie te informacje na ziemię, gdzie 4) prawdziwy prorok je odbiera i 5) ogłasza dla dobra ludu Bożego. Niekiedy z ważną wiadomością posyła się dziś kuriera i tak samo Jehowa czasem posługiwał się duchowymi posłańcami, czyli aniołami, aby przekazać z niebios informacje dla swych ziemskich sług (Gal. 3:19; Hebr. 2:2).
CZYM JEST NATCHNIENIE
17. Jakie greckie słowo jest odpowiednikiem wyrażenia „natchnione przez Boga” i jak jego znaczenie pomaga nam zrozumieć, na czym polega natchnienie?
17 Wyrażenie „natchnione przez Boga” jest przekładem greckiego theòpneustos, co dosłownie znaczy „tchnięte przez Boga” (zob. 2 Tym. 3:16, przypis w NW). A zatem Bóg ‛tchnął’ na wiernych ludzi swego ducha — swą czynną siłę — by pod jego wpływem zestawili i spisali święte Pisma. Oddziaływanie to określa się mianem natchnienia. Umysły proroków oraz innych wiernych sług Jehowy, którzy się znaleźli pod takim wpływem, były niejako uniesione ową czynną siłą. Oznacza to, że otrzymywali od Boga wiadomości, w tym także obrazy ukazujące szczegóły Jego zamierzenia, które utrwalały się w ich umysłach. „Albowiem proroctwo nigdy nie zostało przyniesione z woli człowieka, lecz ludzie mówili od Boga, uniesieni duchem świętym” (2 Piotra 1:21; Jana 20:21, 22).
18. Jak głęboko utrwalały się w umysłach ludzi otrzymane przez nich natchnione wiadomości?
18 Zarówno wtedy, gdy ci mężowie Boży byli całkiem przebudzeni i zachowywali pełną świadomość, jak i wtedy, gdy byli pogrążeni we śnie i oglądali jakąś wizję, duch święty trwale zapisywał w ich umysłach wiadomość pochodzącą z Boskiego źródła informacji. Po otrzymaniu tej wieści prorok był zobowiązany przekazać ją drugim za pomocą słów. Gdy Mojżesz i inni wierni prorocy zmartwychwstaną, niewątpliwie będą mogli potwierdzić dokładność zachowanych kopii swych pism, ponieważ ich chłonne, w pełni odtworzone umysły na pewno będą dobrze pamiętać te pierwotne informacje. Rzecz ciekawa, apostoł Piotr tak przeżył wizję przemienienia, że z zachwytem pisał o jej wspaniałości po przeszło 30 latach (Mat. 17:1-9; 2 Piotra 1:16-21).
AUTOR I JEGO „PALEC”
19. Co jest „palcem” Bożym i jakie wersety na to wskazują?
19 Człowieczy autorzy podczas pisania zwykle posługują się palcami; dawniej używano pióra lub rylca, a w czasach nowożytnych — długopisu, maszyny do pisania lub nawet komputera. O wyniku pracy tych palców mówi się, iż jest to dzieło umysłu ich właściciela. Czy wiesz, że Bóg ma „palec”? Można tak powiedzieć, gdyż sam Jezus wspomniał o duchu Bożym jako o Jego „palcu”. Kiedy Jezus przywrócił mowę i wzrok człowiekowi opętanemu przez demona, religijni wrogowie wyrazili się bluźnierczo o mocy, dzięki której dokonał tego uzdrowienia. Mateusz donosi, iż Jezus im odrzekł: „Jeśli ja duchem Bożym wypędzam demony, to istotnie zaskoczyło was królestwo Boże” (Mat. 12:22, 28). A Łukasz rzuca dodatkowe światło na tę sprawę, przytaczając słowa, które Jezus wypowiedział przy podobnej okazji: „Jeśli ja palcem Bożym wypędzam demony, to istotnie zaskoczyło was królestwo Boże” (Łuk. 11:20). Całe wieki wcześniej uprawiający magię kapłani egipscy musieli przyznać, że plagi spadające na ich kraj były przejawem przemożnej potęgi Jehowy, oświadczyli bowiem: „To palec Boży!” (Wyjścia 8:18, 19).
20. Jak w przeszłości oddziaływał „palec” Boży i z jakim skutkiem?
20 Powyższe przykłady użycia słowa „palec” pozwalają wysnuć wniosek, że „palec Boży” dysponuje wielką mocą i że wyrażenie to trafnie określa ducha świętego, którym Bóg posługiwał się przy spisywaniu Biblii. Dlatego oznajmiono w niej, iż Dziesięcioro Przykazań zostało zapisanych na dwóch kamiennych tablicach „palcem Bożym” (Wyjścia 31:18; Powt. Pr. 9:10). Kiedy Bóg polecił ludziom spisywać poszczególne księgi Pisma Świętego, kierowała nimi ta sama siła — symboliczny palec Boży, Jego święty duch. Chociaż duch ten jest niewidzialny, w wyniku jego cudownego oddziaływania powstało coś, co możemy zobaczyć i dotknąć, drogocenny dar od Boga — Słowo prawdy, Jego Biblia. Nie ma wątpliwości, że jej Autorem, niebiańskim Źródłem zawartych w niej wiadomości, jest Jehowa Bóg.
POCZĄTEK NATCHNIONEGO ZBIORU
21. (a) Jak się zaczęło spisywanie Pisma Świętego? (b) Jak Jehowa zadbał o jego zachowanie?
21 Jak już wspomnieliśmy, Jehowa „dał Mojżeszowi dwie tablice Świadectwa, tablice kamienne zapisane palcem Bożym” (Wyjścia 31:18). Zawierały one Dziesięcioro Przykazań, w których, rzecz ciekawa, osiem razy oficjalnie wymieniono imię Boże, Jehowa. W tym samym roku, 1513 p.n.e., Jehowa kazał Mojżeszowi rozpocząć sporządzanie trwałych zapisów. Tak zaczęło powstawać Pismo Święte (Wyjścia 17:14; 34:27). Bóg polecił też Mojżeszowi zbudować „Arkę Świadectwa”, czyli „Arkę Przymierza” — pięknie wykonaną skrzynię, w której Izraelici mieli przechowywać przekazany im drogocenny tekst (Wyjścia 25:10-22; 1 Król. 8:6, 9). Zarówno Arkę, jak i przybytek, w którym miała być umieszczona, zaprojektował sam Jehowa, a główny rzemieślnik i budowniczy, Becalel, został napełniony „duchem Bożym w mądrości, w zrozumieniu i w wiedzy oraz we wszelkim rzemiośle”, aby mógł wykonać swoje dzieło według wzoru dostarczonego przez Boga (Wyjścia 35:30-35).
22. (a) Kto jest Autorem natchnionych Pism i jak długo trwało ich spisywanie? (b) Kim byli pisarze Biblii i co o nich wiemy?
22 Przez dłuższy czas Bóg oznajmiał swe zamierzenia „przy wielu okazjach i wieloma sposobami” (Hebr. 1:1). Wyznaczeni mężczyźni spisywali Jego Słowo od roku 1513 p.n.e. do mniej więcej 98 roku n.e., a zatem przez jakieś 1610 lat. Jedyny Autor tego dzieła, Jehowa Bóg, użył około 40 pisarzy, czyli ludzkich sekretarzy. Wszyscy oni byli Hebrajczykami, członkami narodu, któremu „powierzono święte oświadczenia Boże” (Rzym. 3:2). Ośmiu z nich było chrześcijanami i znało Jezusa osobiście albo z relacji jego apostołów. Natchnione Pisma powstałe we wcześniejszym okresie dały świadectwo co do przyjścia Mesjasza, czyli Chrystusa (1 Piotra 1:10, 11). Wprawdzie ci ziemscy pisarze biblijni, od Mojżesza aż do apostoła Jana, wywodzili się z różnych środowisk, wszyscy jednak popierali zwierzchnictwo Jehowy Boga i ogłaszali Jego zamierzenie. Pisali w imieniu Jehowy, wspierani mocą Jego ducha (Jer. 2:2, 4; Ezech. 6:3; 2 Sam. 23:2; Dzieje 1:16; Obj. 1:10).
23. Z jakich wcześniejszych relacji korzystali niektórzy pisarze Biblii i jak weszły one w skład natchnionych Pism?
23 Niektórzy z nich włączyli do swych pism materiały oparte na relacjach naocznych świadków i opracowane przez wcześniejszych pisarzy, nie zawsze natchnionych. Na przykład Mojżesz prawdopodobnie z takich właśnie sprawozdań zestawił fragmenty Księgi Rodzaju. Tak samo mógł postąpić Samuel, pisarz Księgi Sędziów. Jeremiasz skompilował księgi 1 i 2 Królów, a Ezdrasz głównie w ten sposób spisał 1 i 2 Kronik. Duch święty kierował tymi ludźmi przy rozstrzyganiu, które fragmenty starszych dokumentów powinni włączyć do swych ksiąg, potwierdzając tym samym, iż tak powstałe teksty są godne zaufania. Od tej chwili takie wyjątki z dawniejszych dokumentów wchodziły w skład natchnionych Pism (Rodz. 2:4; 5:1; 2 Król. 1:18; 2 Kron. 16:11).
24, 25. (a) Jaki okres dziejów obejmuje Biblia? (b) Wymień niektóre ciekawe szczegóły z tabeli na stronie 12.
24 W jakiej kolejności powstało 66 ksiąg biblijnych? Jaki odcinek bezkresnego strumienia czasu obejmują? Po opisie stworzenia niebios i ziemi oraz przygotowania ziemi na mieszkanie dla człowieka Księga Rodzaju opowiada o zaraniu dziejów ludzkości, począwszy od stworzenia pierwszego człowieka w roku 4026 p.n.e. Potem święte Pisma informują o ważnych wydarzeniach, które się rozgrywały aż do roku 443 p.n.e. i nieco później. Następnie, po przerwie liczącej ponad 400 lat, rozpoczynają relację od roku 3 p.n.e., a kończą ją około roku 98 n.e. Tak więc Pismo Święte obejmuje okres 4123 lat historii ludzkiej.
25 Tabela zamieszczona na stronie 12 informuje, z jakiego środowiska pochodzili pisarze Biblii i w jakiej kolejności powstawały poszczególne księgi biblijne.
KOMPLETNA KSIĘGA BOSKIEJ PRAWDY
26. W jakim sensie natchnione Pisma stanowią jedną kompletną księgę?
26 Pismo Święte, będące zbiorem ksiąg — od Rodzaju do Objawienia — stanowi jedną kompletną księgę, kompletną bibliotekę, natchnioną w całości przez jednego Najwyższego Autora. Nie powinno się jej dzielić na dwie części, uważając którąś za mniej ważną. Pisma Hebrajskie i Chrześcijańskie Pisma Greckie ściśle się ze sobą wiążą. Te ostatnie stanowią uzupełnienie poprzednich, tworząc z nimi jedną kompletną księgę Boskiej prawdy. Wszystkie księgi biblijne, a jest ich 66, stanowią jedną bibliotekę — Pismo Święte (Rzym. 15:4).
27. Dlaczego określenia „Stary Testament” i „Nowy Testament” są błędne?
27 Tradycja niesłusznie dzieli spisane Słowo Boże na dwie części i pierwszą — od Księgi Rodzaju do Księgi Malachiasza — nazywa „Starym Testamentem”, a drugą — od Ewangelii według Mateusza do Objawienia — „Nowym Testamentem”. Wprawdzie List 2 do Koryntian 3:14 w przekładzie Biblii gdańskiej mówi o „czytaniu starego testamentu”, lecz apostoł nie ma tu na myśli ogółu starożytnych Pism Hebrajskich. Nie sugeruje też, jakoby natchnione pisma chrześcijańskie stanowiły „nowy testament”, czyli nowe przymierze. Apostoł mówi o przymierzu Prawa, które Mojżesz utrwalił w Pięcioksięgu i które jest tylko fragmentem Pism przedchrześcijańskich. Dlatego w następnym wierszu Paweł pisze: „Gdy Mojżesz czytany bywa”. Grecki odpowiednik wyrazu „testament”, użytego w Biblii gdańskiej, w większości współczesnych przekładów jednolicie przetłumaczono na „przymierze” (Mat. 26:28, Kowalski; 2 Kor. 3:6, 14, Przekład Nowego Świata, Biblia warszawska, Biblia Tysiąclecia).
28. Jakie otrzymaliśmy zapewnienie co do proroctw biblijnych?
28 Tego, co zostało spisane i zachowane jako Pismo Święte, nie wolno przerabiać ani poprawiać (Powt. Pr. 4:1, 2; Obj. 22:18, 19). Apostoł Paweł tak to ujął: „Ale choćbyśmy nawet my albo choćby anioł z nieba oznajmił wam jako dobrą nowinę coś poza tym, co wam oznajmiliśmy jako dobrą nowinę, niech będzie przeklęty” (Gal. 1:8; zob. też Jana 10:35). W stosownym czasie całe prorocze słowo Jehowy na pewno się spełni. „Tak też będzie z moim słowem, które wychodzi z moich ust. Nie wróci do mnie bezowocne, lecz uczyni to, w czym mam upodobanie, i pomyślnie spełni to, z czym je posłałem” (Izaj. 55:11).
BADANIE PISM
29. Jakie wstępne informacje o każdej księdze biblijnej podaje niniejszy podręcznik?
29 Na następnych stronach omówiono po kolei każdą z 66 ksiąg Pisma Świętego. Opisano tło historyczne, podano informacje o pisarzu i czasie spisywania, a niekiedy również o tym, jaki okres ona obejmuje. Przedstawiono też dowody, że dana księga jest autentyczna i że słusznie wchodzi w skład natchnionych Pism. Dowody te można znaleźć w wypowiedziach Jezusa Chrystusa lub w natchnionych pismach innych sług Bożych. Bardzo często o autentyczności danej księgi świadczy niezaprzeczalne spełnienie się proroctw biblijnych lub jej wewnętrzne świadectwo, na przykład jej harmonia, uczciwość i szczerość. Dodatkowymi dowodami mogą być odkrycia archeologiczne lub wiarogodne doniesienia historii świeckiej.
30. Jak przedstawiono treść każdej księgi biblijnej?
30 Przy omawianiu treści poszczególnych ksiąg starano się tak uwypuklić dobitne orędzie danego pisarza biblijnego, by zaszczepić w sercu czytelnika głęboką miłość do natchnionych Pism i do ich Autora, Jehowy Boga, a tym samym pogłębić docenianie żywego orędzia zawartego w Słowie Bożym z całą jego praktyczną wartością, harmonią i pięknem. Treść każdej księgi zwięźle ujęto w akapitach opatrzonych odpowiednimi śródtytułami. Kierowano się przy tym pragnieniem ułatwienia studium, a nie chęcią arbitralnego podziału ksiąg biblijnych. Każda z nich stanowi sama w sobie całość, wnoszącą cenny wkład w zrozumienie zamierzeń Bożych.
31. (a) Jak wykazano, dlaczego każda księga biblijna jest pożyteczna? (b) Jaki wzniosły temat uwypuklono przy omawianiu poszczególnych ksiąg?
31 W końcowej części każdego rozdziału wykazano, dlaczego dana księga natchnionych Pism jest „pożyteczna do nauczania, do upominania, do prostowania, do karcenia w prawości” (2 Tym. 3:16). Zwrócono uwagę na spełnienie się proroctw, potwierdzone przez natchnione świadectwo późniejszych pisarzy Biblii. Wyjaśniono, jak poszczególne księgi przyczyniają się do rozwinięcia jej głównego tematu. Biblia nie zawiera mitów, lecz niepowtarzalne, żywe orędzie dla ludzkości. Od Księgi Rodzaju po Objawienie natchnione Pismo Święte ogłasza zamierzenie Stwórcy wszechświata, Jehowy Boga, dotyczące uświęcenia Jego imienia przez Królestwo poddane władzy Jego Potomstwa. Właśnie na tym polega wspaniała nadzieja dla wszystkich ludzi miłujących prawość (Mat. 12:18, 21).
32. Jakie jeszcze wiadomości pomogą nam bardziej cenić Pismo Święte?
32 Po analizie wszystkich 66 ksiąg poświęcimy nieco miejsca dodatkowym informacjom o Biblii. Zajmiemy się na przykład geografią Ziemi Obiecanej, chronologią biblijną, przekładami Pisma Świętego, dowodami archeologicznymi i innymi świadectwami potwierdzającymi autentyczność Biblii, a także sprawą wiarogodności kanonu jej ksiąg. Podamy też inne przydatne informacje i tabele. Wszystko to ma pomóc czytelnikowi jeszcze wyżej cenić Biblię jako najbardziej praktyczną i pożyteczną księgę na ziemi.
33. Do czego można przyrównać Biblię i jaki pożytek daje zgłębianie jej treści?
33 Boski Autor od dawien dawna przemawia do rodzaju ludzkiego. Tym, co uczynił dla swych ziemskich dzieci, okazał wielką głębię miłości i ojcowskiego zainteresowania. Jakiż niezwykły zbiór natchnionych dokumentów dostarczył nam w świętych Pismach! Stanowią one niezrównany skarb, obszerną bibliotekę wiadomości ‛tchniętych przez Boga’, które pod względem bogactwa i zasięgu nieporównanie przewyższają wszelkie pisma ludzkie. Oddawanie się studium Słowa Bożego nie „męczy ciała” — wprost przeciwnie, zapewni wiecznotrwały pożytek wszystkim znającym „wypowiedź Jehowy”, która „trwa na wieki” (Kazn. 12:12; 1 Piotra 1:24, 25).
[Tabela na stronie 12]
NATCHNIENI PISARZE BIBLII ORAZ ICH PISMA
(w porządku chronologicznym)
Kolejność Pisarze Kim byli
Kiedy zakończyli spisywanie Co napisali
1. Mojżesz uczony, pasterz, prorok, wódz
1473 p.n.e. Rodzaju, Wyjścia, Kapłańska, Hioba, Liczb, Powtórzonego Prawa, Psalm 90 (być może również 91)
2. Jozue wódz
ok. 1450 p.n.e. Jozuego
3. Samuel lewita, prorok
przed 1080 p.n.e. Sędziów, Rut, część 1 Samuela
4. Gad prorok
ok. 1040 p.n.e. część 1 Samuela; 2 Samuela (wspólnie z Natanem)
5. Natan prorok
ok. 1040 p.n.e. jak wyżej (wspólnie z Gadem)
6. Dawid król, pasterz, muzyk
1037 p.n.e. znaczna część Psalmów
7. synowie Koracha
część Psalmów
8. Asaf śpiewak
część Psalmów
9. Heman mędrzec
10. Etan mędrzec
11. Salomon król, budowniczy, mędrzec
ok. 1000 p.n.e. większa część Przysłów, Pieśń nad Pieśniami, Kaznodziei, Psalm 127
12. Agur
13. Lemuel król
14. Jonasz prorok
ok. 844 p.n.e. Jonasza
15. Joel prorok ok. 820 p.n.e.(?) Joela
16. Amos hodowca owiec, prorok
ok. 804 p.n.e. Amosa
17. Ozeasz prorok
po 745 p.n.e. Ozeasza
18. Izajasz prorok
po 732 p.n.e. Izajasza
19. Micheasz prorok
przed 717 p.n.e. Micheasza
20. Sofoniasz książę, prorok
przed 648 p.n.e. Sofoniasza
21. Nahum prorok
przed 632 p.n.e. Nahuma
22. Habakuk prorok
ok. 628 p.n.e.(?) Habakuka
23. Abdiasz prorok
ok. 607 p.n.e. Abdiasza
24. Ezechiel kapłan, prorok
ok. 591 p.n.e. Ezechiela
25. Jeremiasz kapłan, prorok
580 p.n.e. 1 i 2 Królów, Jeremiasza, Lamentacje
26. Daniel książę, wielkorządca, prorok
ok. 536 p.n.e. Daniela
27. Aggeusz prorok
520 p.n.e. Aggeusza
28. Zachariasz prorok
518 p.n.e. Zachariasza
29. Mardocheusz pierwszy minister
ok. 475 p.n.e. Estery
30. Ezdrasz kapłan, przepisywacz, zarządca
ok. 460 p.n.e. 1 i 2 Kronik, Ezdrasza
31. Nehemiasz dworzanin, namiestnik
po 443 p.n.e. Nehemiasza
32. Malachiasz prorok
po 443 p.n.e. Malachiasza
33. Mateusz poborca podatków, apostoł
ok. 41 n.e. Mateusza
34. Łukasz lekarz, misjonarz
ok. 61 n.e. Łukasza, Dzieje Apostolskie
35. Jakub nadzorca (brat Jezusa)
przed 62 n.e. Jakuba
36. Marek misjonarz
ok. 60—65 n.e. Marka
37. Piotr rybak, apostoł
ok. 64 n.e. 1 i 2 Piotra
38. Paweł misjonarz, apostoł, wytwórca namiotów
ok. 65 n.e. 1 i 2 Tesaloniczan; Galatów; 1 i 2 Koryntian; Rzymian; Efezjan; Filipian; Kolosan; Filemona; Hebrajczyków; 1 i 2 Tymoteusza; Tytusa
39. Juda uczeń (brat Jezusa)
ok. 65 n.e. Judy
40. Jan rybak, apostoł
ok. 98 n.e. Objawienie; Jana; 1, 2 i 3 Jana