Imaynatam bosquejota rurana
ACHKA runakunam hukkunapa qayllanpi rimananku kaptinqa rimanankupaq kaqta lliwta qellqanku. Chaymi huktaña-huktaña qellqaspanku llumpayta demoranku.
¿Chaynatachu qampas bosquejoykita ruranki otaq yachachinaykipaq kaqta qellqanki? ¿Munawaqchu mana sasachakuspalla preparakuyta? Bosquejoykita rurayta yachaspaqa manam lliw rimanaykipaq kaqtachu qellqanki. Chaynata ruraptikiqa astawanmi tiempoyki kanqa imamanta yachachinaykipaq kaqta practicanaykipaq, kayqa manam qamllatachu yanapasunki, huñunakuypi kaqkunatapas kallpanchankim yachachisqaykita kasukunankupaq.
Wakin discursoqa rurakun tanteasqaña bosquejomantam, ichaqa manam chaynachu wakin yachachikuykunawanqa. Wakin kutipiqa nisunkipaschá imamanta yachachinaykipaq otaq mayqen qellqanchikpa nisqanman hina yachachinaykipaqpas. Chayna kaptinqa kikikim preparanayki bosquejoykita otaq yachachinaykipaq kaqta.
Yachachinaykipaq kaqta imaynata preparakunaykipaqmi 41 kaq paginapi ejemplo yanapasunki. Chay ejemplopi qaway subtitulonkuna mayuscula letrakunawan kasqanta. Subtitulokunapa qatiqninpiñataqmi kachkan qatinasninpi imamanta rimanapaq yachachikuykuna. Chay recuadrota allinta qawaspaykiqa cuentatam qokunki imamanta yachachisqanwan iskaynin subtitulokuna imayna tupasqanta, chaynallataq wakin yachachikuyninpas subtitulopa nisqanman hina tupasqanta.
Bosquejo rurasqaykiqa manapaschá chay ejemplo kaqllachu kanqa, ichaqa imayna rurasqa kasqanta entiendespaykiqa mana sasachakuspallam yachachinaykipaq kaqta pisi tiempollapi qellqanki. ¿Imaynatataq chayta rurawaq?
Estudiay, akllay hinaspa ordenninpi qellqay
Puntata titulonta churay imamanta yachachinaykipaq kasqanman hina, chaymantapas imayna yachachinaykipaq tanteay. Imamanta yachachinaykipaq kaqtaqa manam huk palabrallawanchu niwaq. Imamanta yachachinaykipaq titulon kaptinqa tupasqanman hina palabrakunapi reparay, qellqanchikkunapi maskanapaq niptinqa titulonpi piensaspa allinta preparakuy. Imamanta yachachinaykipaq titulon mana kaptinqa kikikiñam tanteanayki tupasqanman hina imayna sutichanaykipaq. Ichaqa allinmi kanman titulonta manaraq churachkaspayki astawan allinta yachaynikiqa. Chaynata ruraspaykim yanapasuqniki yachachikuykunata tarinki.
Chaynata ruraspaykiqa tapukuy: “¿Imanasqataq kay yachachikuyqa uyariwaqniykunapaq allin kanman? ¿Imaynatataq yanapanman?”, nispa. Discurso qoyqa manam qellqapa nisqanman hina sumaqta rimayllachu aswanqa uyariwaqninchikkunata yanapanapaqmi. Chaypaq tantearuspañam imayna yanapananchikpaq bosquejonchikta otaq rimananchikpaq kaqta qellqayta qallarinanchik.
Imayna yanapanaykipaq hinaspa chaywan tupaq titulonta tantearuspaykiqa tarinkim yachachinaykipaq hina allin kaq yachachikuykunata. Uyarisuqnikikunapa yachay munasqan kaqkunata maskay. Uyarisqallankumanta rimanaykimantaqa yanapananpaq kaqkunata maskay. Chaymantapas allinta tanteaspa akllay yachachinaykipaq kaqkunata. Preparakuspaykiqa achka yachachikuykunatam tarinki, chaymi akllanayki servichikunaykipaq kaqkunallata.
Chaykunapi reparaspayki mayqan allinnin kaq yachachikuykunamanta rimanaykipaq tanteay. Chaykuna tanteasqaykitam yachachinaykipaq qellqanayki. ¿Achkachu kanan bosquejoykipi allinnin kaq yachachikuykuna? Pisi tiempollapaq kaptinqa yaqapaschá allin kanman iskaylla, huk horapaq hina kaptinñataq pichqalla. Allinnin kaq yachachikuykuna iskay-kimsalla kaptinqa uyarisuqnikikunam allinta yuyanqaku.
Imamanta yachachinaykipaq kaqta chaynataq allinnin kaq yachachikuykunata tantearuspaykiqa ordenninpi qellqay. Tanteaytaq mayqennin yachachikuykuna subtitulonwan tupasqanta hinaspa uyariqnikikunapa yachay munasqankunata qellqay. Chay yachachisqaykiwan tupaq textokunata akllaspaykiqa imamanta willakusqanpi reparay. Chayman hina allinnin kaq yachachikuykunapa tupasqanman hina qatiqninpi qellqay. Discursoykiwan mana tupaq kaqkunataqa waqaychay yapapiña servichikunaykipaq. Yachachinaykipaq tupaq kaqkunallata servichikuy. Achkata qellqaruspaykiqa apurawllamanñachá rimanki, chaynata ruraptikiqa manachá allintachu entiendenqaku. Aswan allinqa kanman iskay-kimsa allinnin kaq yachachikuykunallamanta yachachiymi. Discurso qonaykipaq tanteasqa tiempoman hinalla ruray.
Yachachinaykipaq kaqta ordenninpi manaraq qellqaptikiqa Lucaspa imayna rurasqanmi yanapasunki, paymi Jesuspa vidanmanta allinta yachaykuspan ‘qatinasllanpi qellqarqa’ (Luc. 1:3). Uyarisuqnikikunata imayna yanapanaykipaq tantearuspaqa imapas pasasqanmanta qellqay otaq imamanta yachachisqaykiman hina, ichapas chaynata qellqawaq sasachakuykuna imayna qallarisqanwan imapi tukusqanmanta chaynataq imayna allichana kananmanta qawachinaykipaq. Mana chaynata ruraptikiqa uyarisuqnikikunam sasachakuspanku mana allintachu entiendesunki. Convencechinaykipaq hina yachachisqaykiqa yanapanmanmi allinta entiendenankupaq. Allinnin kaq yachachikuykunata akllaruspaykiqa piensay uyarisuqnikikunata imayna yanapasqanpi. ¿Mana sasachakuspankuchu entiendenqaku? ¿Kasukunankupaqchu kallpanchasqa kanqaku?
Chaymantapas tanteay imaynata rimaspa qallarinaykipaq, chaynapim huñunakuypi kaqkuna yachachisqaykita atencionwan uyarinqaku. Chayta mana qonqarunaykipaqmi ichapas qellqawaq. Tukunaykipaqña rimasqaykikunapas kallpanchanaykipaq hinam kanan.
Bosquejoykita tiempowan ruraspaykiqa practicaytam atinki manaraq yachachichkaspa. Rikchanachiykunata otaq experienciakunata servichikuspaqa astawanmi entiendechinki imamanta yachachisqaykita. Imakunapas pasasqanta otaq runakunapa yachay munasqan noticiakunata servichikuptikiqa huñunakuypi kaqkunam yachachisqaykita allinta entiendenqaku. Preparasqayki bosquejoykita kaqllamanta leespaykiqa reparankim huñunakuypi kaqkunata imaynata astawan yanapanaykipaq. Chayna preparakusqaykim yanapasunki yachachisqaykikuna ancha allin kananpaq.
Wakinqa rimanankupaq kaqtam pisillata qellqanku, wakinñataqmi achkanpi. Allinnin kaq yachachikuykunamanta bosquejoykipi iskay-kimsallata qatinasninpi churaspaykiqa manañam servichikunkichu mana yanapasuqniki kaqkunataqa, chaynata preparakuspaqa tiempopa risqanman hinam rimanaykipaq kaqtaqa manaña llapantachu qellqanki. Chaynata ruraspaqa allintapunim tiempoykita servichikunki. Tiempopa risqanman hinam astawan allintaña yachachinki, chaymi sutillata qawachinqa Diosmanta Yachachinapaq Escuela yanapasusqaykita.