Apu runamanta hinaspa Lazaromanta

Kapuqninkuta imayna servichikunankumanta Jesuspa yachachisqantaqa manam qatiqninkunallachu uyarirqaku, uyarirqakutaqmi wakin fariseokunapas. Paykunaqa qullqi kuyaq kasqankuraykum aswanraq kasukunanku karqa Jesuspa yachachisqantaqa. Chaywanpas mana uyarikuspankum Jesuspa yachachisqanmantaqa “asipayarqaku” (Lucas 15:2; 16:13, 14).

Jesusmi ichaqa mana manchakuspan nirqa: “Qamkunaqa kankichik runakunapa qayllanpi allin tukuq runakunam, Diosmi ichaqa sunquykichikta riqsin. Runakunapa hatun tukusqankuqa Diospaqqa millakuypaqmi”, nispa (Lucas 16:15).

Unay watakunam runakunaqa fariseokunata riqsisqa runakunapaq hapiqku, ichaqa manañam chaynañachu kanan karqa. Paykunaqa autoridadkunapi hinaspa religionkunapi atiyniyuq kaspankupas pinqayman churasqañam kananku karqa. Diosta maskaq llampu sunqukunañataqmi Diospa qayllanpi allin kananku karqa.

Chayna kananta qawachinanpaqmi Jesusqa nirqa: “Moisespa leyninqa chaynataq Diosmanta willakuqkunapa nisqankunaqa bautizaq Juankamallam karqa. Chaymantapacham Diospa munaychakuyninmanta sumaq willakuyqa willakusqa kachkan, hinaptinmi lliw runakuna anchata kallpanchakuchkanku chayman yaykunankupaq. Chiqaptapunipas, hanaq pachawan kay pacharaqchá chaylla pasarunman Moisespa leyninpa huknin letranpa partechallanpas mana ruwasqa kananmantaqa”, nispa (Lucas 3:18; 16:16, 17). ¿Imatam Jesusqa qawachiyta munarqa?

Religionkunapi punta apaqkunaqa Moisespa chaskisqan kamachikuykunatam kasukuq tukuqku. Chaymi Jerusalenllapiraq Jesus ñawsa runata hampiruptin hatun tukuspa nirqaku: “Ñuqaykuqa Moisespa qatiqninmi kaniku. Ñuqaykuqa yachanikum Moisesta Dios rimapayasqanta”, nispa (Juan 9:13, 28, 29). Moisespa chaskisqan chay kamachikuykunaqa Diospa kachamusqan runata llampu sunquyuqkuna riqsinankupaqmi karqa. Chaymi Jesusta rikuruspa bautizaq Juanpas nirqa ‘Diospa malta carneronmi’ nispa (Juan 1:29-34). Chaymi bautizaq Juan Diosmanta willakuptinqa llampu sunquyuqkunapas hinaspa wakchakunapas Diospa munaychakuyninmanta yachayta qallaykurqaku. Chayqa sumaq willakuymi karqa Diospa kamachisqan kayta munaqkunapaqqa hinaspa bendicionninta chaskiy munaqkunapaqqa.

Chaynatam Moisespa chaskisqan kamachikuykunaqa runakunata yanaparqa Diospa kachamusqan runata riqsinankupaq, chaymi chay kamachikuykunaqa tukunanpaq hinaña kachkarqa. Chay kamachikuyman hinaqa pipas atiqmi warminmanta utaq qusanmanta divorciakuytaqa. Jesusmi ichaqa nirqa: “Pipas warminmanta divorciakuspa hukwan casarakuqqa hukwanmi pierdekun, chaynataqmi divorciasqa warmiwan casarakuqpas hukwan pierdekun”, nispa (Lucas 16:18). Chaynataña Jesuspa yachachisqanwanqa llumpaytam kamachikuyllaman hapipakuq fariseokunaqa piñakuqku.

Chaymantam Jesusqa religionkunapi punta apaqkunawan wakin runakunaqa mana chaynalla kasqankuta qawachinanpaq huk rikchanachiyta willakurqa. Willakurqam mana chaynalla kaq iskay runakunamanta. Chay willakusqantaqa runakunapa hatunchasqan qullqilla kuyaq fariseokunapas uyarirqakum.

Jesusmi nirqa: ‘Huk apu runam karqa moradoniraq puka pachawan hinaspa linomanta pachawan churakuq. Paymi sapa punchaw fiestata ruwaq. Ichaqa chay apupa punkunpim saqirqaku limosna mañakuq Lazarota, paypaqa enteron cuerponmi heridayuqllaña karqa. Paymi apu runapa mesanmanta wichiqkunata mikuykuyta munaq. Allqukunapas hamuspanmi heridankunata llaqwaq’, nispa (Lucas 16:19-21).

Chay apu runa hinam qullqilla kuyaq fariseokunaqa karqaku. Religionkunapi punta apaq chay runakunaqa allinnin pachakunallawanmi pachakuqkupas. Ichaqa imayna kaptinpas apu hinam karqaku imakunatapas ruwayta atisqankurayku. Chaymi atiyniyuq kaptinku Jesusqa moradoniraq puka pachawan tupachirqa, chayna pachawanmi kamachiq runakunapas pachakuqku. Chaymantapas linomanta yuraq pachawan tupachispanqa allin ruwaq tukuq kasqankutam qawachirqa (Daniel 5:7).

¿Imaynatam religionkunapi punta apaqkunaqa wakin runakunatawan wakchakunataqa qawaqku? Paykunaqa mana kaqpaqpas hapispam ‛am ha’árets niqkuraq, chayqa “allpamanta runakuna” ninanmi. Chaynatam niqku Moisespa chaskisqan kamachikuykunamanta mana yachasqankupaq hapispanku (Juan 7:49). Chay chiqnisqa runakunatañataqmi Jesusqa tupachirqa ‘limosna mañakuq Lazarowan’, payqa apu runapa mesanmanta wichisqankunatam mikuykuyta munaq. Chay fariseokunaqa heridayuqllaña Lazarota hinam wakin runamasinkutaqa qawaqku, paykunapaqqa Diospa qayllanpi unqusqa hinam kaqku.

Una-unay watakunaña chayna kaptinpas Jesuspa willakusqanman hinaqa manañam chaynañachu kanan karqa.

Jesusqa nirqataqmi: “Ichaqa tiempopa risqanman hinam chay limosna mañakuq runaqa wañukurqa, hinaptinmi angelkuna aparqaku Abrahanpa ladonman. Apu runapas wañukurqataqmi hinaptinmi pamparurqaku. Chaymi sepulturapi kachkaspan altota qawarirqa ñakariypi tarikuspan, hinaspam karumantaraq rikururqa Abrahanta, rikurqataqmi Lazarotapas Abrahanpa ladonpi”, nispa (Lucas 16:22, 23). Chaynatam qawachirqa apu runawan Lazaroqa mana chaynallaña kasqankuta.

Jesusta uyariqkunaqa sumaqtam yacharqaku Abrahanqa unayña wañukusqantaqa. Bibliaqa nintaqmi wañusqakunaqa sepulturapi kaspanku manaña imatapas ruwasqankuta, chaynam Abrahanpas kachkarqa (Eclesiastes 9:5, 10). Chaynaqa, ¿imatam religionkunapi punta apaqkunaqa yacharurqaku Jesuspa willakusqanmanta? ¿Imatam Jesusqa yachachichkarqa religionkunapi punta apaqkunamantawan wakcha runakunamanta?

Jesusqa manaña chaynalla kanankutam qawachirqa “Moisespa leyninqa chaynataq Diosmanta willakuqkunapa nisqankunaqa bautizaq Juankamallam karqa” nispan, hinaspa “chaymantapacham Diospa munaychakuyninmanta sumaq willakuyqa willakusqa kachkan” nispanpas. Chaymi bautizaq Juanwan Jesus Diosmanta willakuptinku apu runa hina chaynataq Lazaro hina kaqkunaqa manaña chaynallañachu Diospa qayllanpiqa karqaku, chayqa wañurunmankupas hinam karqa.

Llampu sunqu runakunaqa una-unay watakunam mana sumaqtachu Diosmanta yachachisqa karqaku. Ichaqa bautizaq Juanwan Jesus sumaqta Diosmanta willakuptinkum yachachisqa kayta qallaykurqaku. Puntataqa religionkunapi punta apaqkunapa yanqa-yanqalla yachachisqankuwanmi yarqaymanta hina karqaku. Jesuspa yachachisqankunata uyarispankum ichaqa allin mikuchisqa hina karqaku. Chayraykum paykunaqa chayraq Jehova Diospa qayllanpiqa aswan allin karqaku.

Hatun tukuq religionkunapi punta apaqkunañataqmi bautizaq Juanpa hinaspa Jesuspa Diosmanta willakusqankutaqa qipancharqaku (Mateo 3:1, 2; 4:17). Paykunaqa Diospa piñakuyninta chaskinankumanta willasqa kaspankum llumpayta ñakarichkaq hina rabiawan kaqku (Mateo 3:7-12). Jesuspa willakusqanpi apu runam nirqa: “Taytáy Abrahan llakipayaykullaway, hinaspa Lazarota kachamuy dedonpa puntanta yakuman challpuykuspan qalluyta chiriykachinanpaq, kay nina rawraqpim ñakarichkani”, nispa (Lucas 16:24). Yaqa chaynam qullqilla kuyaq religionkunapi punta apaqkunapas karqaku, paykunaqa hawkayayta tarinankupaqmi munarqaku Jesuswan qatiqninkunaqa Diosmanta manaña willakunankuta.

Ichaqa hinallam Diosmanta willakurqaku. Religionkunapi punta apaqkunaqa yaqa lliwmi mana uyarikuyta munarqakuchu, paykunaqa manam Moisespa willakusqantapas nitaq Diosmanta wakin willakuqkunatapas uyarirqakuchu. Uyarikuspaqa manam qipanchanmankuchu karqa Diospa kachamusqan kamachiq Jesustaqa (Lucas 16:29, 31; Galatas 3:24). Chay runakunaqa hatun tukuqllaña kaspankum mana chaskirqakuchu Jesuspa qatiqninkunapa Diosmanta willakusqankutapas, paykunaqa Jesusta uyarispam Diospa chaskisqan karqaku. Ichaqa manam saqinankuchu karqa Diosmanta willakuytaqa chay runakuna hawkayayta munasqankuraykuqa. Chayna kasqantam Jesusqa iskay runakunamanta willakusqanpi qawachirqa.

Chay willakusqanpi Abrahanmi apu runata nirqa: “Churilláy yuyariyyá, qamqariki kawsachkaspaykim tukuy allin kaqkunata chaskirqanki, Lazarom ichaqa llumpayta ñakarirqa. Kunanmi ichaqa kusisqaña kaypi kachkan, qamñataqmi ñakarichkanki. Hatu-hatun wayqutaqmi rakiwachkanchik qamkunatawan ñuqaykuta, chaymi ñuqaykumanta qamkunaman riytaqa pipas mana atinchu, nitaqmi qamkunamanta ñuqayku lawman chimpamuytapas mana atinkuchu”, nispa (Lucas 16:25, 26).

Arí, chayna rakisqañam karqaku. Jesusta chaskiq llampu sunqu runakunaqa Diosmanta allin yachachisqañam rikurirurqaku, religionkunapi punta apaqkunañataqmi wakcha runa hinaña rikurirurqaku (Mateo 11:28-30). Tukuy chayqa aswan sutillaraqmi qawakunan karqa Israel nacionwan Diospa ruwasqan contratomantaqa musuq contratotaña ruwakuptin (Jeremias 31:31-33; Colosenses 2:14; Hebreos 8:7-13). Chayqa qipakunamanmi 33 kaq watapa pentecostes fiestanpi qawakurqa, chaypim Jesuspa qatiqninkunalla Diospa chaskisqan kaspanku chuya espirituta chaskirqaku, chaynapim religionkunapi punta apaqkunaqa Diospa paqway qipanchasqanña karqaku.