6 KAQ YACHACHIKUY
¿Maypitaq wañusqakunaqa kachkanku?
1-3. (1) ¿Imakunatam runakuna tapukunku pipas wañukuptin? (2) ¿Imakunatam wakin religionkuna chay tapukuykunamanta yachachinku?
BIBLIAM nin: “Manañam kanqachu wañuypas”, nispa (Apocalipsis 21:4). 5 kaq yachachikuypim yachamurqanchik Jesus wañusqanrayku wiñaypaq kawsayta atinanchikmanta. Ichaqa hinallaraqmi wañuchkanchik (Eclesiastes 9:5). Chaymi kaynata tapukunchik: “¿Maypitaq wañusqakunaqa kachkanku?”, nispa.
2 Chay tapukuymanta yachayqa ancha allinmi, astawanraqmi ayllunchik utaq amistadninchik wañukuptinqa. Ichapas tapukunchik: “¿Maypitaq kachkanku? ¿Qawawachkanchikchu? ¿Ñakarichkankuchu? ¿Yanapawanchikmanchu? ¿Atisunchu kaqmanta tupaykuyta?”, nispa.
3 Religionkunaqa manam chaynallatachu kay tapukuykunamantaqa yachachinku. Wakinkum yachachinku allin runakuna hanaq pachaman risqanta hinaspa mana allin runakunañataq infiernoman risqankuta. Wakinkuñataqmi ninku wañuspanchik espiritu cuerpoyuqña kasqanchikta hinaspa wañukuq ayllunchikkunawan tupaykusqanchikta. Chaymantapas wakinkum yachachinku wañuptinchik Dios juzgawasqanchikta. Ninkutaqmi huk runa hinaña utaq animal hinaña kaqmanta nacesqanchikta.
4. ¿Imatam yaqa llapan religionkuna wañusqakunamanta yachachinku?
4 Religionkunaqa tukuy imaymanatam wañuqkunamantaqa yachachinku. Ichaqa yaqa llapankum yachachinku wañuptinchik almanchik hinalla kawsasqanta. Chayna yachachisqankuqa, ¿chaynachu kanman?
¿MAYPITAQ WAÑUSQAKUNAQA KACHKAN?
5, 6. ¿Imam wañukuptinchikqa pasawanchik?
5 Jehova Diosqa yachanmi wañuptinchik ima pasawasqanchikta. Bibliam yachachiwanchik wañuptinchik kawsakuyninchik tukusqanmanta. Wañuspanchikqa manañam qawakunchikchu, uyarinchikchu nitaq piensanchikchu. Ima piensasqanchik hinaspa imakuna yuyasqanchikpas chinkarunñam. Espiritunchikqa manañam maypipas kawsanñachu.a
6 Kamachiq Salomonmi nirqa: “Manam imatapas yachanchu wañuqkunaqa”, nispa. Chaynaqa wañusqakunaqa manam kuyakunkuchu nitaq chiqnikunkuchu. Salomonqa nirqataqmi: “Sepulturapiqa manañam imatapas ruwankiñachu, manañam llamkankiñachu, manañam imatapas yachankiñachu, yachaypas chaypiqa manam kanñachu”, nispa (qaway Eclesiastes 9:5, 6, 10, Chuya Qellqa 2012). Bibliaqa nintaqmi pipas wañukuptinqa ‘tanteasqankupas chinkasqanmanta’ (Salmo 146:4).
¿IMATAM JESUS NIRQA WAÑUYMANTA?
7. ¿Imawanmi Jesusqa wañuyta tupachirqa?
7 Lazaro wañukuptinmi Jesusqa qatiqninkunata nirqa: “Amistadninchik Lazaroqa puñuchkanmi, ichaqa rikchachimuqmi risaq”, nispa. ¿Imatam chaywanqa niyta munachkarqa? Chaymantam nirqa: “Lazaroqa wañukunmi”, nispa (Juan 11:11-14). Jesusqa wañuytam puñuywan tupachirqa. Payqa manam nirqachu Lazaro hanaq pachapi kasqantaqa utaq wañukuq ayllunkunawan kasqantaqa. Manataqmi nirqachu infiernopi ñakarisqantaqa nitaq huk runa hinaña utaq animal hinaña nacesqantapas. Aswanmi Lazaroqa puñuchkaq hinalla tarikurqa. Bibliapi wakin versiculokunapas wañuytam puñuywan tupachin (Salmo 13:3; Lucas 8:52).
8. ¿Imayna kawsananchikpaqmi Diosqa unanchawarqanchik?
8 ¿Wañunankupaqchu runakunata Diosqa unancharqa? Manam. ¿Imaynatam chayta yachanchik? Jehova Diosqa mana unquspa wiñaypaq kawsanankupaqmi Adantawan Evataqa unancharqa. Chaymantapas paykunataqa wiñaypaq kawsay munaqtam unancharqa (Eclesiastes 3:11). Manam mayqan taytapas munanmanchu churin unquspa wañunantaqa. Chaynallataqmi taytanchik Jehova Diospas mana munanchu unquspa wañunanchiktaqa. Wiñaypaq kawsananchikpaq Dios unanchawaptinchikqa, ¿imanasqataq wañunchik?
¿IMANASQAM WAÑUNCHIK?
9. ¿Sasa kamachikuytachu Diosqa Adanmanwan Evaman qurqa? ¿Imanasqa?
9 Eden huertapim Jehova Diosqa Adanta nirqa: ‘Huertapi llapallan sachapa ruruntaqa mikunkim. Allin kaqta hinaspa mana allin kaqta yachanapaq sachapa ruruntam ichaqa ama mikunkichu, chayta mikuruspaykiqa chiqaptapunim wañurunki’, nispa (Genesis 2:9, 16, 17). Kay kamachikuyqa manam sasa kasukuychu karqa. Chaymantapas, Jehova Diosqa unanchaqnin kasqanraykum allin kaqta utaq mana allin kaqta Adanmanwan Evamanqa niyta atinman karqa. Jehova Diosta kasukuspankuqa payta respetasqankutam qawachinmanku karqa hinaspa tukuy imata chaskisqankumanta agradecesqa kasqankutapas.
10, 11. (1) ¿Ima nispanmi satanasqa Adantawan Evata pantarachirqa Diosta mana kasukunankupaq? (2) ¿Imatam Adanwan Evaqa yacharqaku?
10 Adanwan Evaqa manam Diostaqa kasukurqakuchu. Satanasmi Evata nirqa: “Diosqariki nisurqankichik: Huertapi llapa sachakunapa ruruntaqa amam mikunkichikchu nispam ¿aw?”. Evañataqmi nirqa: “Huertapi sachakunapa ruruntaqa mikunikum. Ichaqa Diosmi nirqa: ‘Huertapa chawpinpi sachapa ruruntaqa amam mikunkichikchu nitaqmi llachpankichikpaschu, mana chayqa wañuruwaqchikmi’”, nispa (Genesis 3:1-3).
11 Hinaptinmi satanasqa Evata nirqa: “Manapunim wañunkichikchu. Diosmi yachan, maypacham mikuruspaqa ñawikichik kicharikuruptinmi kikin Dios hinaña allin kaqtapas hinaspa mana allin kaqtapas yachaqña rikurirunkichik”, nispa (Genesis 3:4-6). Satanasqa, Evatam piensachiyta munarqa allin kaqtapas hinaspa mana allin kaqtapas kikin tanteakuy atisqanta. Hinaspapas Evatam satanasqa llullakuspan nirqa Diosta mana kasukuspanqa mana wañunanmanta. Chaymi Evaqa chay sachapa rurunta mikururqa. Chaymantam chay ruruta qusanman quykurqa, hinaptinmi paypas mikururqa. Adanwan Evaqa yacharqakum chay sachapa rurunta mana mikunankupaq Jehova Diospa kamachisqanta. Chay kamachikuyqa manam sasa kasukuychu karqa, ichaqa sachapa rurunta mikuruspankum mana kasukusqankuta hinaspa mana respetasqankutapas qawachirqaku.
12. ¿Imanasqam Jehova Diosqa anchata llakikurqa Adanmantawan Evamanta?
12 Yuyaymanay iskay warmachaykikunata uywasqaykipi. Paykunaqa wiñaruspankum manaña kasukuspanku munasqankutaña ruwayta qallaykunku. ¿Manachu chayna kaptinkuqa llumpayta llakikuwaq? Jehova Diostaqa maynatachá llakichirqa Adanpawan Evapa ruwasqankuqa. Payqa taytankum karqa, ichaqa paykunam mana respetasqankuta qawachirqaku.
13. ¿Ima ninantaq allpaman kutiykuyqa?
13 Adanwan Evaqa Diosta mana kasukuspankum, wiñaypaq kawsakuyninkuta chinkarachirqaku. Jehova Diosmi Adanta nirqa: “Allpamanta ruwasqam kanki, allpallamantaqmi kutiykunkipas”, nispa (qaway Genesis 3:19). Jehova Diosqa kaywanmi nichkarqa allpaman kutiykuspan Adan chinkananmanta (Genesis 2:7). Adanqa wañuruspanqa allpayaruspanmi chinkanan karqa.
14. ¿Imanasqam wañunchik?
14 Adanwan Eva Diosta kasukuspankuqa, hinallam kunankamapas kawsachkanmanku karqa. Ichaqa mana kasukuspankum huchallikururqaku hinaspa tiempopa risqanman hina wañurqaku. Huchataqa punta tayta-mamanchikmantam chaskirqanchik unquyta hina. Chaymi llapanchik huchayuq kasqanchikrayku wañunchik (Romanos 5:12). Ichaqa, Jehova Diosqa manam munarqachu runakuna wañunanchiktaqa. Chaymi bibliaqa nin wañuyqa “enemigonchik” kasqanmanta (1 Corintios 15:26).
WAÑUQKUNAMANTA CHIQAPTA YACHAYQA YANAPAWANCHIKMI
15. ¿Ima llulla yachachikuykunamantam librawanchik wañuqkunamanta chiqapta yachayqa?
15 Achka religionkunam yachachinku wañuqkuna maypipas hinalla kawsasqankuta hinaspa yanapayta atinanchiktapas. Chaymi pipas wañukuptinqa, ayllunkuqa qullqita qunku religionpi punta apaqkunaman wañukuqta misachinankupaq. Ichaqa bibliaqa manam yachachinchu wañuqkuna ñakarisqankutaqa nitaq llakisqa kasqankutapas. Ñuqanchikqa manam wañusqakunawan rimaytaqa nitaq yanapaytapas atichwanchu. Paykunapas manam ñuqanchikwanqa rimanmankuchu, yanapawanchikmanchu nitaq imatapas ruwawachwanchu. Chaynaqa, manam manchakunanchikchu. Wañuqkunamanta chiqapta yachayqa tukuy chay llulla yachachikuykunamantam librawanchik.
16. ¿Imakunatam religionkuna yachachin wañuqkunamanta?
16 Satanasqa pantay religionkunatam servichikun pantachiwananchikpaq hinaspa wañuqkuna hinalla kawsasqankuta piensananchikpaq. Wakin religionkunam yachachinku wañuruptinchik almanchik hinallaraq kawsasqanta. ¿Chaynatachu religionniki yachachin, icha bibliapa nisqantachu yachachin? Satanasqa chayna llullakuykunatam servichikun runakunata Diosmanta karuncharunanpaq.
17. ¿Ima pantay yachachikuykunataq Jehova Diosta piñachin?
17 Wañuqkuna imayna kasqankumanta achka religionkunapa yachachisqankuqa Jehova Diostam piñachin. Wakinkum yachachinku mana allin runakuna rawrachkaq ninapi wiñaypaq rupanankumanta. Ichaqa, chayqa manam chaynachu. Jehova Diosqa manam runakunataqa haykapipas chaynataqa ñakarichinmanchu (qaway 1 Juan 4:8). ¿Ima niwaqtaq huk taytamanta, churinpa makinta kañaspan ñakarichiptin? Niwaqchá mana allin runa kasqanta hinaspapas manam paypa amistadnin kaytaqa munawaqchu. Satanaspas Jehova Diosmanta chaynata piensananchiktam munan.
18. ¿Manchakunanchikchu wañuqkunata? ¿Imanasqa?
18 Wakin religionkunam yachachinku wañuruspanchikqa espiritu cuerpoyuqña kasqanchikta. Ninkutaqmi: “Chay espiritukunataqa respetananchikmi hinaspa manchakunanchikmi, paykunaqa atinmankum amistadninchik kayta utaq enemigonchik kaytapas”, nispanku. Chay llulla yachachikuyta uyarisqankuraykum, runakunaqa wañuqkunata manchakunku. Chaymi Jehova Diosta yupaychanankumantaqa wañuqkunata yupaychanku. Ichaqa manam qunqananchikchu wañuqkunaqa manaña imatapas ruway atisqankuta. Chaymi mana manchakunanchikchu. Jehova Diosllam unanchawaqninchik hinaspa chiqap Diosninchikqa. Payllatam yupaychananchik (Apocalipsis 4:11).
19. Wañuqkunamanta chiqapta yachayqa, ¿imamantam librawanchik?
19 Wañuqkunamanta chiqapta yachayqa, religionkunapa llulla yachachisqankumantam librawanchik. Yanapawanchiktaqmi Jehova Diospa nisqankuna hamuq tiempopi ruwakunanmanta aswan allinta entiendenanchikpaq.
20. ¿Ima tapukuymantam qatiqninpi yachasunchik?
20 Unay watakuna ñawpaqtam Diosta yupaychaq Job kaynata tapukurqa: “Sichum huk runa wañukuspanqa ¿yaqachum huktawan kawsarimunqa?”, nispa (Job 14:14). Qatiqnin yachachikuypim yachasunchik chay tapukuymanta bibliapa ima nisqanta.
a Wakin runakunam ninku wañukuptinchik almanchik utaq espiritunchik hinalla kawsasqanmanta. Kaymanta astawan yachayta munaspaykiqa qaway 17 hinaspa 18 kaq willakuykunata.