¿Entiendenchikchu ima ninan kasqanta?

1, 2. ¿Imaynatam kawsarimusqan punchawpi Jesusqa qatiqninkunapa iñiyninta kallpancharqa?

JESUSPA kawsarimusqan punchawllapim iskay qatiqninkuna Jerusalenmanta iskay legua masninpi tarikuq Emaus llaqtachaman richkarqaku. Paykunaqa hukmanyasqam kachkarqaku Jesuspa wañukusqanmanta; manam yacharqakuchu kawsariramusqanmantaqa. Hinaptinmi Jesusqa qonqayllamanta paykunaman asuykuspan kuska risqankupi kallpancharqa. ¿Imaynatam chayta ruwarqa? Bibliam nin: “Moisespa qellqasqan librokunamanta qallarispam Diosmanta willakuqkunapa libronkunapi tukunankama kikinmanta rimaqta entiendechirqa”, nispa (Luc. 24:13-15, 27). Arí, ¡anchatamá chay qatiqninkunaqa kusikurqaku Diospa Palabranmanta Jesuspa entiendechisqanwanqa! (Luc. 24:32.)

² Chay iskaynin qatiqninkunaqa chay punchawllapim Jerusalen llaqtaman kutirqaku. Apostolkunawan tuparuspankum paykunaqa lliw pasakusqanmanta willarqaku, chayna parlachkaptinkum llapallanman Jesusqa qonqayllamanta rikuriykurqa. Apostolkunaqa mancharikurqakumá, hinaspam iskayrayarqaku sichu Jesus kasqanmanta. Jesusmi ichaqa mana chayna kanankupaq yanapaykurqa, Bibliam nin: “Yuyayninkuta kichaykuptinmi chayraq entiendeykurqaku Bibliapa nisqanta”, nispa (Luc. 24:45).

 3. (1) ¿Imataq hukmanyarachiwachwan Diosmanta willakuyninchikpi? (2) ¿Imataq yanapawasun mana llumpayta hukmanyarunapaq?

³ Wakinpim chay iskaynin qatiqninkuna hina ñoqanchikpas hukmanyasqa tarikuchwan. Tukuy sonqonchikwan Diosta servichkaspanchikpas, wakinpiqa hukmanyaruchwanmi Diosmanta willakusqanchikta runakuna mana chaskiptinkuqa (1 Cor. 15:58). Ichapas Biblia estudiachisqanchik runakunamanta wakinqa iñiyninkupi mana ñawparinkuchu otaq Diosta saqerunku. ¿Imataq yanapawachwan llumpayta mana hukmanyarunapaq? Chaypaqqa allinpunim kanman Jesuspa rikchanachiyninkunamanta yachaspa ima ninan kasqanmanta entiendeyninchik. Qatiqninpi kimsa rikchanachiyninkunamanta qawasunchik.

 4. ¿Ima ninantaq tutan puñuq tarpuqmanta rikchanachiyqa?

⁴ (Leey Marcos 4:26-29). ¿Ima ninantaq tutan puñuq tarpuqmanta rikchanachiyqa? Kay rikchanachiypi tarpuqqa tupanmi Diosmanta willakuqkunawan. Muhuñataqmi tupan Diospa Munaychakuyninmanta willakuywan. Tarpuq runaqa ripukuspanmi wakin runakuna hina tutan puñun punchawñataqmi hatarin. Chaymantapas, muhu tarpusqanmanta cosecha tiempokamaqa achka punchawkunam pasan. Chay tarpusqan muhuñataqmi allillamanta kikillan wiñamun. Chaynallataqmi runakunapa iñiyninpas allillamanta wiñan. Pipas iñiyninpi ñawparispan Diosta servinanpaq qokuspanqa, ruruchkaq hinam chay qokurusqanta bautizakusqanwan qawachin.

 5. ¿Imapaqtaq Jesusqa tutan puñuq tarpuqmanta rikchanachiyta servichikurqa?

⁵ ¿Imapaqtaq Jesusqa chay rikchanachiyta servichikurqa? Servichikurqaqa runapa sonqonpi cheqap yachachikuykunata kikin Jehova Dios wiñachisqanta entiendechiwananchikpaqmi (Hech. 13:48; 1 Cor. 3:7). Arí, ñoqanchikmi muhutaqa tarpunchik hinaspa parqunchik. Ichaqa manamá atichwanchu wiñarachiytaqa. Chay rikchanachiypi tarpuq runa hinam mana yachanchikchu imayna wiñasqantaqa. Yaqa llapanpim sapa punchaw imapas ruwayninchikpi kananchikkama muhuqa mana musyayllata wiñan. Ichaqa tiempopa risqanman hinam, Diospa Munaychakuyninmanta willakusqanchik muhuqa wiñaruspan rurun. Huk rimaypiqa Diospa mosoq serviqninña rikurirun hinaspam yanapakun cosechachkaq hina Diosmanta willakuypi (Juan 4:36-38).

 6. ¿Imatam yachanchik tutan puñuq tarpuq rikchanachiymanta?

⁶ ¿Imatam yachachiwanchik tutan puñuq tarpuqmanta rikchanachiyqa? Yachachiwanchikmi Biblia estudiaqpa iñiyninta wiñachiyqa mana ñoqanchikmanta kasqanta. Chaymi mana hikutananchikchu bautizakunanpaqqa. Arí, tukuytamá ruwanchik iñiyninpi yanapanapaq, ichaqa kikinmi tanteakunan Diosman qokuspa bautizakunanpaqqa. Jehova Diosta tukuy sonqonwan kuyasqanraykum paymanqa qokunan, chaytamá Jehova Diosqa munan (Sal. 51:12; 54:6; 110:3).

7, 8. (1) ¿Imatawanraqtaq yachachiwanchik tutan puñuq tarpuqmanta rikchanachiyqa? Huk iñiqmasinchikmantapas rimarimuy. (2) ¿Imatam kay rikchanachiyqa Jehova Diosmantawan Jesusmanta yachachiwanchik?

⁷ Yachachiwanchiktaqmi, Bibliamanta estudiachisqanchik runakuna munasqanchikman hina iñiyninkupi mana ñawpariptinkuqa mana hukmanyarunapaq. Hinallayá pacienciakusun (Sant. 5:7, 8). Tukuyta ruwaptinchikpas iñiyninkupi mana ñawparisqankuqa, manam mana allin yachachiqkuna kasqanchikraykuchu. Jehova Diosqa kasukuy munaq runakunallapa sonqonpi cheqap yachachikuyninkuna wiñananpaqmi yanapan (Mat. 13:23). Chaymi mana piensananchikchu allin yachachiq kasqanchikrayku runakuna bautizakusqankutaqa. Diosqa astawanmi qawan kallpanchakusqanchikta hinaspa payman sonqo kasqanchikta, manam hayka runakuna bautizakunankupaq yanapasqanchiktachu (leey Lucas 10:17-20; 1 Corintios 3:8).

⁸ Chaymantapas kaytam yachachiwanchik: manam yachanchikchu cheqap yachachikuykuna runapa sonqonpi imayna yanapasqantaqa. Huk kutipim misionero iñiqmasinchikman Bibliamanta estudiachisqan casarasqa runakuna Diosmanta willakunankupaq niykurqaku, hinaptinmi payqa yuyarichirqa cigarro pitasqankutaraq saqenankumanta. Ichaqa anchatam kusikurqa cigarro pitasqankuta unayña saqerusqankumanta willaykuptin. ¿Imataq yanaparurqa manaña pitanankupaq? Yacharurqakum Jehova Diosqa hawa sonqolla kaytaqa cheqnisqanta hinaspa pakallapi pitasqankutapas qawasqanta. Chaymi tantearurqaku sapallankupipas cigarrotaqa manaña pitanankupaq. Jehova Diosta kuyayta qallaykusqankum yanaparurqa allin kaqta ruwanankupaq. Iñiqmasinchikqa manamá musyakurqachu chay estudiachisqan runakuna iñiyninkupi ñawparisqankutaqa.

 9. ¿Ima ninantaq challwa hapina mallamanta rikchanachiyqa?

⁹ (Leey Mateo 13:47-50). ¿Ima ninantaq challwa hapina mallamanta rikchanachiyqa? Jesusmi Diospa Munaychakuyninmanta willakuyta rikchanachirqa challwa hapina mallawan. Imaynam mallapas achkallaña ‘tukuy rikchaq challwakunata’ lamar qochapi hapin, chaynallataqmi Diosmanta willakuyninchikpas millonnintin tukuy rikchaq runakunata yanapan Diosmanta yachayta munanankupaq (Is. 60:5, NM). Chayraykum sapa wata hatun huñunakuyninchikkunaman hinaspa Jesuspa wañukusqanta yuyarinapaq huñunakuymanpas achkallaña runakuna rinku. Paykunamanta wakinmi ‘allin’ challwakuna hina kaspanku Diospa llaqtanman yaykunku. Wakinñataqmi ichaqa ‘mana valeq’ challwakuna hina kaptinku Jehova Diosqa llaqtanpi mana chaskinchu.

10. ¿Imapaqtaq Jesusqa challwa hapina mallamanta rikchanachiyta servichikurqa?

¹⁰ ¿Imapaqtaq Jesusqa chay rikchanachiyta servichikurqa? Chay rikchanachiypi challwakunata akllayqa manam llumpa-llumpay ñakariy punchawkunapi pasakunanpaq kaqkunawanchu tupan, aswanqa kay tukupay punchawkunapi pasakusqanwanmi. Jesuspa nisqanman hinaqa manam Diosmanta yachay munaq lliw runakunachu paypa serviqninkunaqa rikurinku. Chaymi achka runakuna huñunakuykunaman rispankupas otaq ñoqanchikwan Bibliata estudiaspankupas, Diospa serviqnin kaytaqa mana munankuchu (1 Rey. 18:21). Wakiqninñataqmi Diospa llaqtanmanta karunchakurunku. Kantaqmi Diospa llaqtanpi warmacha kasqankumantapacha uywasqa wakin mozo-sipaskunapas, ichaqa manamá sonqomantachu Jehova Diosta kuyanku. Imayna kaptinpas, Jesusqa sutillatam qawachirqa Diosta servinankupaq sapakama tanteanankumanta. Dios serviyta akllakuqkunaqa ‘llapallan nacionkunamanta munayllapaqña kaqkunawan’ kuskam kanqaku (Ageo 2:7; NM).

11, 12. (1) ¿Imaynatam yanapawanchik challwa hapina mallamanta rikchanachiyqa? (2) ¿Imatam Jehova Diosmantawan Jesusmanta kay rikchanachiyqa yachachiwanchik?

¹¹ ¿Imaynatam yanapawanchik challwa hapina mallamanta rikchanachiyqa? Kay rikchanachiyqa allintam yanapawanchik Biblia estudiaqkuna otaq warmanchikkuna Dios serviyta mana munaptinku mana llumpayta hukmanyarunapaq. Maynataña kallpanchakuptinchikpas Diosta pipas servinanpaqqa manam ñoqanchikmantachu. Manam Biblia estudiayta qallaykusqanraykuchu otaq Diospa llaqtanpi warma kasqanmantapacha kasqanraykuchu nichwan Dioswan allin amistadña kananmantaqa. Kikin Jehova Diosmi sonqomanta mana kasukuqkunataqa llaqtanmanta horqonqa.

¹² ¿Chayraykuchu nichwan Diospa llaqtanmanta karunchakuruqkuna kutimuptinku manaña haykapipas chaskisqa kanankumanta? Chaymantapas, unayña manaraq bautizasqa kaqkunata ¿nichwanchu mana “valeqña” kasqankuta? Manamá. Paykunapaqqa kachkanraqmi tiempo llumpa-llumpay ñakariy punchawkuna chayamunankama. Chay tiempo qosqanqa Jehova Dios kaynatapas nichkanman hinam: “Kutirikamuwaychikyá, hinaptinqa ñoqapas qamkunamanmi kutirikamusaq”, nispa (Mal. 3:7). Chayta allinta entiendechinanpaqmi Jesusqa huk rikchanachiytawan servichikurqa. Chayqa chinkasqa churi kutimusqanmanta rikchanachiymi (leey Lucas 15:11-32).

13. ¿Ima ninantaq chinkasqa churi kutimusqanmanta rikchanachiyqa?

¹³ ¿Ima ninantaq chinkasqa churi kutimusqanmanta rikchanachiyqa? Kay rikchanachiypi llakipayakuq taytaqa, kuyakuq Taytanchik Jehova Dioswanmi tupan. Herencianta chaskiruspan yanqakunapi tukuruq churiñataq, Diospa llaqtanmanta karunchakuruqkunawan tupan. Chayna karunchakuruspankum ‘karu llaqtamanpas ripukunmanku’ hina Satanaspa makinpi tarikunku (Efes. 4:18; Col. 1:21). Wakinkum ichaqa tiempopa risqanman hina wanakuspanku kallpanchakunku Diospa llaqtanman kutimunankupaq. Hinaptinmi wanakuspa kutimusqankurayku Jehova Diosqa kusikuywan chaskiykun (Is. 44:22; 1 Ped. 2:25).

14. ¿Imapaqtaq Jesusqa chinkasqa churi kutimusqanmanta rikchanachiyta servichikurqa?

¹⁴ ¿Imapaqtaq Jesusqa chay rikchanachiyta servichikurqa? Servichikurqaqa Diospa llaqtanmanta karunchakuruqkuna kutimunankupaq Jehova Dios ancha munasqanta qawachinanpaqmi. Chay rikchanachiypi taytaqa suyarqam churin kutimunanta. “Karumantaraq taytan rikuruspanmi kuyapayakuywan kallpaylla taripaykurqa hinaspam abrazaykuspa muchaykurqa”. Kay rikchanachiyqa Diospa llaqtanmanta karunchakuruqkunatam kallpanchanan Jehova Diosman chaylla kutimunankupaq. Ichapas hukmanyasqa hinaspa pinqakuywan tarikusqankurayku kutimuyta sasachakunku. Chaywanpas kallpanchakusqankuqa allinpunim kanqa, hanaq pachapi angelkunapas kusikunqakum (Luc. 15:7).

15, 16. (1) ¿Imakunatam yachachiwanchik chinkasqa churi kutimusqanmanta rikchanachiyqa? Rimarimuy iskay iñiqmasinchikkunamanta. (2) ¿Imatam Jehova Diosmantawan Jesusmanta kay rikchanachiyqa yachachiwanchik?

¹⁵ ¿Imaynatam yanapawanchik chinkasqa churi kutimusqanmanta rikchanachiyqa? Yanapawanchikmi Jehova Diosta qatipakunapaq. Manamá allinchu kanman alli-allin ruwaqpaq hapikuspa huchankumanta wanakuspanku kutimuqkunata mana chaskiykuyninchikqa. Chayna kasqanchikwanqa Dioswan amistadninchiktam yanqacharuchwan (Ecl. 7:16). Chay rikchanachiyqa yachachiwanchiktaqmi Diospa llaqtanmanta karunchakuruqkunata, ‘chullaruq ovejata hina’ qawanapaq. Manam haykapipas manaña kutimunantaqa piensanachu (Sal. 119:176). Iñiyninkupi chiriyaruspan Diospa llaqtanmanta karunchasqa iñiqmasinchikta tariruspaqa, kuyakuywanyá yanapaykusun kutimunanpaq. Chaymantapas ancianokunamanyá chaylla willasun paykunapas yanapaykunankupaq. Chaynata ruwaspaqa chinkasqa churi kutimusqanmanta rikchanachiypi yachasqanchiktam ruwayman churachkanchik.

¹⁶ Diospa llaqtanman kutimuqkunam anchata Jehova Diosta agradecekunku kuyapayakuyninmanta hinaspa iñiqmasinkuna allin chaskiykusqankumanta. Diospa llaqtanmanta qarqosqa kaspan 25 watamanta kutimuq huk iñiqmasinchikmi nin: “Diospa llaqtanpi chaskisqa kasqaymantapacham ancha kusisqa hinaspa hawkayaypi tarikuni (Hech. 3:19). Llapallankum kuyakuywan yanapawarqaku. Kunanqa huk sonqollam paykunawan kawsakuni”, nispa. Diospa llaqtanmanta 5 wata karunchasqa huk cristianapas kaynatam nin: “Jesuspa nisqanman hina iñiqmasiykuna kuyapayakuyninkuta qawachiwasqankuqa, ancha allinmi karqa ñoqapaqqa. Diospa llaqtanpi kayqa manam imawanpas tupanchu”, nispa.

17, 18. (1) ¿Imakunatam yachachiwanchik kaypi rimamusqanchik kimsa rikchanachiykunaqa? (2) ¿Imapaqmi llapallanchik kallpanchakunanchik?

¹⁷ ¿Imakunatam yachachiwanchik kaypi rimamusqanchik kimsa rikchanachiykunaqa? Yachachiwanchikmi Biblia estudiaqpa iñiyninta wiñachiyqa mana ñoqanchikmanta kasqanta, aswanqa Jehova Diosmantam. Manataqmi piensanachu huñunakuyninchikman hamuqkunamanta otaq Biblia estudiaqkunamanta llapallanku Diospa serviqnin kanankutaqa. Chaymantapas, suyananchikmi Diospa llaqtanmanta qarqosqa kaqkuna hinaspa karunchasqa kaqkunapas kutimunankuta. Chaynata ruwaptinkuqa ñoqanchikpas Jehova Dios hinam kuyakuywan chaskiykunanchik.

¹⁸ Llapallanchikyá kallpanchakusun yachayniyoq, entiendeq hinaspa yuyayniyoq kanapaq. Jesuspa rikchanachiyninkunata leespaqa, tapukusun ima ninan kasqanmanta, imanasqa Bibliapi tarikusqanmanta, imayna yanapawasqanchikmanta hinaspa Jehova Diosmantawan Jesusmanta ima yachachiwasqanchikmantapas. Chaynata ruwaspanchikmi pimantapas ancha allin yachachiq Jesucristopa nisqankunata sumaqta entiendesun.