Kodi Tikukhala ‘Mu Ntsiku Zakumalisa’?

 1. Tinapfundza kupi pinthu pya ntsogolo?

KODI mwatoma kubva mphangwa mu radyo peno mu televizau mbamubvundzika kuti: ‘Dziko ino iri kuenda kupi?’ Pinthu pyakuipa pisacitika mwakututumusa na mwakukhonda dikhira kwakuti nee munthu m’bodzi anakwanisa kulonga mwanyapantsi pinafuna kucitika mangwana. (Tyago 4:14) Mbwenye, Yahova asadziwa pinafuna kudzacitika ntsogolo. (Izaiya 46:10) Kale kakamwe Mafalace, Bhibhlya, nee alonga pinthu pyakuipa basi pyakuti mbipidacitika mu ntsiku zathu, mbwenyembo pinthu pyakudzumatirisa pyakuti pinadzacitika ntsogolo.

2, 3. Ndi mbvundzo upi udacita anyakupfundza kwa Yezu, na iye atawira tani?

² Yezu Kristu alonga pya Umambo wa Mulungu, unafuna kudzamalisa uipi na kucita dziko yapantsi kukhala paradizu. (Luka 4:43) Anthu akhafuna kudziwa kuti Umambo unoyu mbudafika lini. Inde, anyakupfundza a Yezu ambvundza: ‘Cidzindikiro ca kudza kwanu na ca kumala kwa makhaliro ano a pinthu, ntcanji?’ (Mateo 24:3) Mukutawira, Yezu aapanga kuti Yahova Mulungu ndiye basi akhadziwadi kuti kumala kwa makhaliro ano a pinthu mbukudafika lini. (Mateo 24:36) Mbwenye Yezu alongeratu pinthu pyakuti mbipidacitika pa dziko yapantsi pyakuti Umambo mbudabweresa mwakucimbiza ntendere na citsidzikizo candimomwene kwa anthu. Pidalongeratu iye pikucitika cincino!

³ Mbatidzati kudinga cipangizo cakuti tisakhala mu ndzidzi wakumala kwa makhaliro ano a pinthu, tendeni tione mwacigwagwa nkhondo yakuti nee munthu m’bodzi akwanisa kuiona. Nkhondo ineyi yacitika kudzulu, mbwenye nyatwa zayo zisatikhuya.

4, 5. (a) Ndi ninji cidacitika kudzulu mudamala kwene Yezu kuikhwa ninga Mambo? (b) Mwakubverana na Apokalipse 12:12, ndi nyatwa zipi zinaoneka thangwi ya nkhondo idacitika kudzulu?

⁴ Nsolo udamala wa bukhu ino wafokotoza kuti Yezu Kristu akhala Mambo kudzulu mu caka 1914. (Lerini Danyele 7:13, 14.) Mudamala iye kwene kuikhwa ninga Mambo, Yezu atoma kucita basa yace. Bhibhlya isalonga: ‘Yalamuka kudzulu nkhondo ikulu. Penepo Mikele [dzina inango ya Yezu] na aanju ace acita nkhondo na nyangumi, Sathani Dyabo. Nyangumi na aanju ace akuipa amenyana na Mikele na aanju ace.’a Sathani na aanju ace akuipa, mademonyo, aluza nkhondo na athamangiswa kudzulu mbaponywa pa dziko yapantsi. Ana auzimu akukhulupirika a Mulungu akomerwa nakuti Sathani na mademonyo ace athamangiswa. Mbwenye anthu nee mbadakhala na kukomerwa kweneku. M’mbuto mwace Bhibhlya yalongeratu: ‘Dzedze yafika pantsi pano, thangwi Dyabo atcitha kuli imwe mbakhala na ukali wakugopswa, mbadziwambo kuti ndzidzi wace ndi ung’ono basi.’​—Apokalipse 12:7, 9, 12.

⁵ Onani kuti nkhondo kudzulu mbidabweresanji. Mukuipirwa, Sathani mbadabweresa dzedze, peno nyatwa kwa anthu pa dziko yapantsi. Ninga munadzaona, cincino tisakhala mu ndzidzi unoyu wa dzedze. Mbwenye unadzakhala ndzidzi wakucepa, ‘ndzidzi ung’ono basi.’ Ngakhale Sathani asadziwa pyenepi. Bhibhlya isalonga ndzidzi unoyu ninga “ntsiku zakumalisa.” (2 Timoti 3:1) Tisakomerwa kakamwe thangwi mwakukhonda dembuka Mulungu anadzamalisa nyatwa zinacitiswa na Dyabo pa dziko yapantsi! Tendeni tidinge pinthu pingasi pidalongerwatu m’Bhibhlya pyakuti pisacitikadi cincino. Pyenepi pisapangiza kuti tikukhala mu ntsiku zakumalisa na kuti mwakukhonda dembuka Umambo wa Mulungu unadzabweresa nkhombo za kwenda na kwenda kwa ale anafuna Yahova. Pakutoma, tendeni tidinge makhundu manai a pidzindikiro pidalonga Yezu kuti mbipidapangiza ndzidzi unakhala ife.

6, 7. Kodi asakwanirisika tani lero mafala a Yezu analonga pya nkhondo na kucepa kwa cakudya?

⁶ ‘Mbumba ibodzi inadzamenyana na mbumba indzace, dziko na dziko indzace.’ (Mateo 24:7) Anthu azinji aphiwa mu nkhondo nkati mwa pyaka dzana idamala. Nyakulonga m’bodzi wa pyakucitika wa ku Britanya alemba: “Nkati mwa pyaka 1900 mpaka 1999 kwaphiwa anthu azinji kakamwe mu pyaka pyonsene pidalembwa m’mbiri ya anthu . . . Pikhali pyaka pya nkhondo zakukhonda mala, na pakhali midzidzi yakucepa na yakusowa nkhondo zakukhunganywa m’mbuto zonsene.” Lipoti ya Worldwatch Institute isalonga: “Anthu kubwerezera maulendo matatu akhuiwa na nkhondo mu pyaka dzana [20] ninga mu nkhondo zonsene kubulukira mu pyaka dzana yakutoma mpaka 1899.” Anthu akupiringana mamiliyau 100 asafa thangwi ya nkhondo kubulukira 1914. Nyerezerani kubva kupha na kutsukwala kwa pikwi pya pikwi pya anthu thangwi acibale awo aphiwa mu nkhondo.

⁷ “Zinadzaoneka nyatwa za njala.” (Mateo 24:7) Anyakudinga asalonga kuti kunjipa kwa cakudya kwathimizirika kakamwe nkati mwa pyaka 30 ndulimu. Ngakhale tenepa, kucepa kwa cakudya kusapitiriza thangwi anthu azinji nkhabe kobiri yakukwana toera kugula phoso peno kukhala na munda wadidi. Anthu azinji asanentseka na njala yakukhonda mala. Nsoka wa Organização Mundial da Saúde usalonga kuti pyaka pyonsene anapiana akupiringana mamiliyau maxanu asafa thangwi ya kucepa kwa cakudya.

8, 9. Ndi ninji cinapangiza kuti profesiya ya Yezu ya piteketeke na mautenda ikukwanirisika?

⁸ “Pantsi panadzatekenyeka pikulu pyene.” (Luka 21:11) Mwakubverana na Serviço de Pesquisa Geológica ya Estados Unidos, pyaka pyonsene pisadikhirwa piteketeke pikulu pyakukwana 19. Piteketeke pyenepi pisakhala na mphambvu yakufudza nyumba zizinji na kupandula mataka. Piteketeke pyamphambvu pyakufudza nyumba zizinji pisacitika pyaka pyonsene. Mphangwa zakugumanika zisapangiza kuti piteketeke pyapha anthu akupiringana mamiliyau mawiri kutomera mu caka 1900. Nyakulonga pyakucitika asalonga: “Kuthambaruka kwa tekinolojiya kwapungula pang’ono basi ntengo wa kufa kwa anthu.”

⁹ ‘Panadzaoneka mautenda.’ (Luka 21:11) Ngakhale pasaoneka uthambaruki waukondzi, mautenda mapswa na akale akuthabusa anthu. Lipoti ibodzi isalonga kuti mautenda akudziwika kakamwe akukwana 20, kuphataniza cokolo, malariya, na kolera asagumanika konsene kwene mu pyaka pino pyakumalisa, na mitundu inango ya utenda ikupitiriza kukhonda kugumanika mitombwe yace. Natenepa, kwaoneka mautenda mapswa cifupi 30. Anango a iwo nkhabe ukondzi wakudziwika na asapha.

10. Ndi makhaliro api adalongerwatu pa 2 Timoti 3:1-5 anaona imwe mwa anthu lero?

¹⁰ Kusiyapo kudzindikira mitundu inango ya pyakucitika pya dziko, Bhibhlya yalongeratu kuti ntsiku zakumalisa mbizidadzindikirwa na kusanduka kwa makhaliro a anthu. Mpostolo Paulu afokotoza makhaliro akhafuna kudzakhala na anthu azinji. Tisaleri: “Pa ntsiku zakumalisa, inadzaoneka midzidzi yakugopswa.” (Lerini 2 Timoti 3:1-5.) Paulu alonga kuti anthu mbadakhala

• anyakufuna pinthu pyawo basi

• anyakufunisisa kobiri basi

• anyakukhonda kubvera baba na mama

• anyakukhonda kulungama

• anyakukhonda kufunana

• anyakukhonda kuphata ntima

• anyakukhonda kubvera ntsisi

• anyakufuna pya upombo kupita kufuna Mulungu

• akuoneka pakweca ninga anthu akulemedza Mulungu mbwenye nkhabe mphambvu zakumulemedza pyadidi

11. Masalmo 92:7 isafokotoza tani pinafuna kudzacitika kwa anthu akuipa?

¹¹ Kodi ali tenepa anthu mu cisa canu? Inde. Konsene kwene kuli na anthu a makhaliro akuipa. Pyenepi pisapangiza kuti mwakukhonda dembuka Mulungu anadzacita pinthu, thangwi Bhibhlya isalonga: ‘Maseze anyakudawa akule ninga tsanga, mbapfansa onsene anacita pyakuipa, iwo pabodzi anamalisira kufudziwa.’​—Masalmo 92:7.

12, 13. Kodi “cidziwiso candimomwene” cikunjipa tani ‘mu ndzidzi uno wakumalisa’?

¹² Ntsiku zakumalisa zadzaladi na dzedze, ninga pidalongeratu Bhibhlya. Ngakhale mu dziko ino ya nyatwa, pana pinthu pyadidi pinacitika pakati pa alambiri a Yahova.

¹³ Bukhu ya m’Bhibhlya ya Danyele yalongeratu: ‘Cidziwiso candimomwene cinadzanjipa.’ Kodi pyenepi mbipidacitika lini? Nkati mwa “ndzidzi wakumalisa.” (Danyele 12:4, NM) Makamaka kutomera 1914, Yahova ali kuphedza ale anafunadi kuntumikira kuti athimizire kubvesesa Bhibhlya. Iwo asathimizira kubvesesa undimomwene wakufunika wa pya dzina ya Mulungu na cifuniro cace, ntsembe ya ciomboli ya Yezu Kristu, makhaliro a anyakufa na kulamuka muli akufa. Pontho, alambiri a Yahova asapfundza kukhala maso munjira ya kuaphindulisa na kupasa mbiri Mulungu. Iwo asabvesesambo mwadidi basa ya Umambo wa Mulungu, pontho kuti unadzasasanyira tani pinthu pa dziko yapantsi. Kodi iwo asacitanji na cidziwiso ceneci? Mbvundzo unoyu usatitsogolera ku profesiya inango yakuti isakwanirisika mu ntsiku zino zakumalisa.

14. Kodi kumwazwa kwa mphangwa zadidi za Umambo kwamwazika tani lero, na mbani anazimwaza?

¹⁴ Yezu Kristu alonga mu profesiya yace yakumala kwa makhaliro ano a pinthu: ‘Mphangwa zadidi za Umambo zinadzapangwa pantsi ponsene.’ (Lerini Mateo 24:3, 14.) Pa dziko yonsene yapantsi, mphangwa zadidi za Umambo ziri kumwazwa m’madziko akupiringana 230 m’madzana a pilongero. Mphangwa zenezi zisafokotoza kuti Umambo ndi ninji, unadzacitanji, na tinatambira tani nkhombo zace. Mamiliyau a Mboni za Yahova akumwaza mphangwa zadidi za Umambo mwaphinga. Mboni za Yahova zisabulukira ku ‘mitundu yonsene, madzindza onsene, mbumba zonsene na pilongero pyonsene.’ (Apokalipse 7:9) Mboni zisacitisa mapfundziro a Bhibhlya apanyumba akukhonda lipa na anthu azinji anafuna kudziwa pinapfundzisa Bhibhlya. Ndi kwakudzumatirisa kukwanirisika kwa profesiya ineyi, makamaka kubulukira ndzidzi udalongeratu Yezu kuti Akristu andimomwene ‘mbadatcingwa na anthu onsene’.​—Luka 21:17.

15. (a) Kodi musakhulupira kuti tikukhala mu ntsiku zakumalisa, na thangwi yanji? (b) Kodi ‘kumalisiratu’ kusabvekanji kwa ale anakhonda bvera Yahova na kwa ale anangonjera utongi wa Umambo wa Mulungu?

¹⁵ Nakuti maprofesiya mazinji a Bhibhlya asakwanirisika lero, kodi imwe nkhabe tawira kuti tikukhala mu ntsiku zakumalisa? Mphangwa zadidi zingamala kumwazwa mpaka panafuna Yahova, ‘kumalisiratu’ kunadzafikadi. (Mateo 24:14) ‘Kumalisiratu’ kusabveka ndzidzi wakuti Mulungu anadzamalisa uipi pa dziko yapantsi. Toera kufudza onsene akuti mwakufuna asakhonda bvera Yahova, Iye anadzaphatisira Yezu na aanju amphambvu. (2 Atesalonika 1:6-9) Sathani na mademonyo ace nkhabe kudzapeusabve anthu. Buluka penepo, Umambo wa Mulungu unadzapasa nkhombo onsene anangonjera utongi wace wakulungama.​—Apokalipse 20:1-3; 21:3-5.

16. Kodi mbapidakhala pyandzeru kuti mucitenji?

¹⁶ Nakuti kumala kwa dziko ya Sathani kuli dhuzi, tisafunika kubvundzika: ‘Kodi ine ndisafunika kucitanji?’ Ndi kwandzeru kupitiriza kupfundza pizinji pya Yahova na pinafuna iye kwa ife. (Jwau 17:3) Khalani nyakupfundza Bhibhlya waphinga. Khalani na nsambo wakugumanyikana mwakukhonda phonya na ale anasaka kucita cifuno ca Yahova. (Lerini Ahebere 10:24, 25.) Pfundzani pinthu pizinji toera kukhala na cidziwiso cinapasa Yahova Mulungu anthu pa dziko yonsene yapantsi, na citani macinjo anafunika mu umaso wanu toera mukhale akutawirika kwa Mulungu.​—Tyago 4:8.

17. Thangwi yanji kufudzwa kwa anyakuipa kunadzagumana anthu azinji mwakututumusa?

¹⁷ Yezu alongeratu kuti anthu azinji mbadapwaza cipangizo cakuti tikukhala mu ntsiku zakumalisa. Kufudzwa kwa anyakuipa kunadzafika mwakututumusa. Ninga mbava namasiku, kunadzagumana anthu azinji mwandzidzidzi. (Lerini 1 Atesalonika 5:2.) Yezu acenjeza: ‘Ninga pidacitika mu ntsiku za Nowa, tenepa pinadzacitikambo pa ntsiku ya kudza kwa Mwana wa munthu. Thangwi, cigumula mbacidzati kufika, anthu akhadya, mbamwa; amuna akhamanga banja, akazi akhapitiswa n’nyumba mpaka ntsiku idapita Nowa m’boti. Anthu ale hadanyerezera cinthu tayu, mpaka kudzala kwa madzi a cigumula adapha onsene. Tenepambo pinadzacitika pa kudza kwa Mwana wa munthu.’​—Mateo 24:37-39.

18. Ndi cenjezo ipi idapereka Yezu inafunika ife kuikha muntima?

¹⁸ Na thangwi ineyi, Yezu alonga kwa anyakubveserace: ‘Cenjerani, gopa mitima yanu inadzafewa na kudyesa, na kuledzera, na kutsamali peno kutsalakana pya umaso uno, gopambo ntsiku ire ingafika inadzakututumusani, thangwi inadzafika ninga nsampha pa anthu onsene a pantsi pano ponsene. Khalani dzololo mphapo, mbamucita maphembero ntsiku zonsene toera mukhale na mphambvu zakupulumuka muli pyonsene pinafuna kudza. Imiriranimbo na kutawirika pa maso pa Mwana wa munthu.’ (Luka 21:34-36) Mphyandzeru kuikha mafala a Yezu muntima. Thangwi yanji? Thangwi anthu akutawirika kwa Yahova Mulungu na kwa ‘Mwana wa munthu,’ Yezu Kristu, ali na cidikhiro cakupulumuka pakumala kwa makhaliro ano a pinthu a Sathani na kukhala maso kwenda na kwenda mu dziko ipswa yakutsandzayisa yakuti iri dhuzi kakamwe!​—Jwau 3:16; 2 Pedro 3:13.