ඔවුන් පටු මාර්ගය සෙව්වා

දැනට අවුරුදු 550කට විතර ඉහතදී, අද චෙක් ජනරජය ලෙස හඳුන්වනු ලබන ප්‍රදේශයට අයත් ප්‍රාග්, කෙල්චිට්සි, විලෙමොව්, ක්ලාටවි හා වෙනත් නගරවල විසූ නාමික ක්‍රිස්තියානීන්ගෙන් යුත් කුඩා කණ්ඩායම් තමන්ගේ නිවෙස් අත්හැර ගියා. ඔවුන් ඊසානදිග බොහිමියාවේ එක්තරා නිම්නයක, කුන්වාල්ට් නම් ගම ආශ්‍රිතව පදිංචි වුණා. එහිදී කුඩා පැල්පත් තනාගෙන ගොවිතැන් කළ ඔවුන් බයිබලය කියවීමට උනන්දුවක් දැක්වූවා. ඔවුන් තමන්වම හඳුන්වාගත්තේ එක්සත් සහෝදරයෝ (ලතින් භාෂාවෙන් යුනිටාස් ෆ්‍රාටෘම්) ලෙසයි.

මෙම අලුත් පදිංචිකරුවන් අතර ගොවීන්, වංශාධිපතීන්, විශ්ව විද්‍යාල සිසු සිසුවියන්, දුප්පතුන්, පොහොසතුන්, ස්ත්‍රීන්, පුරුෂයන්, වැන්දඹුවන්, අනාථ දරුවන් ඇතුළු විවිධ පසුබිම්වලින් පැමිණි ජනයා සිටියා. ඒත් ඒ සියලුදෙනාටම තිබුණේ එකම අභිප්‍රායක්. එය ඔවුන් ලිඛිතව සඳහන් කළේ මෙලෙසයි. “අපි දෙවි වෙතටම හැරි යාච්ඤා කළෙමු. සියලු දේ කෙරෙහි වූ ඔහුගේ ශ්‍රේෂ්ඨ අරමුණ කුමක්දැයි අපට හෙළි කර දෙන මෙන් ඔහුගෙන් ඉතා බැගෑපත්ව අයැද සිටියෙමු. අපට අවශ්‍ය වූයේ ඔහුගේ මාර්ගයේ ගමන් කිරීමටයි.” ඇත්තෙන්ම, එක්සත් සහෝදරයෝ ලෙස සහ පසු කලෙක චෙක් සහෝදරයෝ ලෙසත් හැඳින්වූ මෙම ඇදහිලිවන්තයන් කණ්ඩායම ‘ජීවනය කරා යන පටු මාර්ගය’ සෙව්වා. (මතෙව් 7:13, 14) ඔවුන් කළ සෙවීමේ ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන් අනාවරණය වූයේ කිනම් බයිබල් සත්‍යයන්ද? එම කාල වකවානුවේදී පිළිගෙන තිබූ විශ්වාසයන්වලට වඩා ඔවුන්ගේ විශ්වාසයන් වෙනස් වූයේ කෙසේද? තවද අපට ඔවුන්ගෙන් උගත හැක්කේ කුමක්ද?

ප්‍රචණ්ඩත්වයට හා ප්‍රතිපත්ති පාවා දීමට එරෙහිව

පහළොස්වන සියවසේ මැද භාගයේදී එක්සත් සහෝදරයන්ගේ කණ්ඩායම බිහි වූ අතර එයට ආගමික කණ්ඩායම් කිහිපයක්ම දායක වූවායයි පැවසිය හැකියි. මින් එකක් වන්නේ 12වන සියවසේ බිහි වූ වෝල්ඩන්සෙස් නම් කණ්ඩායමයි. එවකට මධ්‍යම යුරෝපයේ නිල ලත් ආගම වන රෝමානු කතෝලික ආගමෙන් වෝල්ඩන්සෙස්වරු මුලදී ඉවත් වුණත් පසුව, ඔවුන් නැවතත් කතෝලික පල්ලියේ ඇතැම් ඉගැන්වීම් පිළිගන්නට පටන්ගත්තා.

ජෝන් හුස්ගේ අනුගාමිකයන් වූ හුසයිට්වරුන් ප්‍රබල බලපෑමක් ඇති කළ තවත් කණ්ඩායමක්. චෙක් ජනයාගෙන් බහුතරයක්ම අයත් වූයේ එම ආගමික කණ්ඩායමටයි. ඒත් ඔවුන් එක්සත් සෙනඟක් වූවායයි පැවසිය නොහැකියි. සමාජයීය ගැටලු වෙනුවෙන් සටන් කළ එක් කොටසක්ද තම දේශපාලනික අභිමතාර්ථ ඉටු කරගැනීම සඳහා ආගම තම වාසියට හරවාගත් තවත් කොටසක්ද එතුළ සිටියා. ක්‍රිස්තුස්ගේ දහස් අවුරුදු පාලනය ගැන විශ්වාස කළ කිලියැස්ට් කණ්ඩායම්ද එම රටේ මෙන්ම වෙනත් රටවල විසූ බයිබල් විශාරදයන්ද එක්සත් සහෝදරයන් කෙරෙහි බලපෑමක් ඇති කළා.

බයිබල් විශාරදයෙක් මෙන්ම ආගමික ප්‍රතිසංස්කරණයට දායක වූ පීටර් කෙල්චිඩ්ස්කීට (1390 පමණ සිට 1460 පමණ දක්වා), වෝල්ඩන්සෙස්වරුන්ගේ හා හුසයිට්වරුන්ගේ ඉගැන්වීම් පිළිබඳව හොඳ අවබෝධයක් තිබුණා. ඔහු හුසයිට්වරුන්ව ප්‍රතික්ෂේප කළේ ඔවුන්ගේ කණ්ඩායම ප්‍රචණ්ඩත්වයට බර වී තිබුණ නිසයි. වෝල්ඩෙන්සෙස්වරු තම ප්‍රතිපත්ති පාවා දුන් නිසා ඔහු ඔවුන්වද ප්‍රතික්ෂේප කළා. ඔහු යුද්ධය ක්‍රිස්තියානීන්ට නුසුදුසු යමක් ලෙස හෙළා දැක්කා. ඔහුට හැඟුණේ ක්‍රිස්තියානියෙකුට මොනම තත්වයකට මුහුණ දීමට සිදු වුණත් “ක්‍රිස්තුස්ගේ නීතියට” ඔහු යටත් විය යුතු බවයි. (ගලාති 6:2, NW; මතෙව් 22:37-39) කෙල්චිඩ්ස්කී 1440දී, ඇදහිල්ලේ සාරය නමැති පොතෙහි ඔහුගේ ඉගැන්වීම් සටහන් කළා.

විශාරද කෙල්චිඩ්ස්කීට වඩා තරුණ වූ ඔහුගේ සමකාලීනයෙක් වූ ප්‍රාග්හි ග්‍රෙගරිට කෙල්චිඩ්ස්කීගේ ඉගැන්වීම් ගැන කොයි තරම් පැහැදීමක් ඇති වූවාද කිවහොත් ඔහු හුසයිට්වරුන්ගේ කණ්ඩායමෙන් පවා ඉවත් වුණා. වර්ෂ 1458දී, කලින් හුසයිට්වරුන් වූ නමුත් පසුව කුඩා කණ්ඩායම් වශයෙන් චෙක් ජනරජය පුරා විසිරී සිටි ජනයා ග්‍රෙගරිගේ බලපෑම යටතේ තම නිවෙස් අත්හැර ගියා. ඔහු සමඟ කුන්වාල්ට් ගම්මානයට ගොස් අලුත් ආගමික ප්‍රජාවක් පිහිටෙවූ අය අතර ඔවුන්ද සිටියා. පසුව, චෙක් හා ජර්මන් ජාතික වෝල්ඩන්සෙස්වරුද ඔවුන් හා එක් වුණා.

අතීත මතක සටහන්

වර්ෂ 1464 සිට 1467 දක්වා වූ කාලය අතර වර්ධනය වෙමින් සිටි එම අලුත් කණ්ඩායම කුන්වාල්ට් ප්‍රදේශයේ මන්ත්‍රණ සභා කිහිපයක් පැවැත්වූ අතර තම නව ආගමික විශ්වාසයන් පැහැදිලි කළ සම්මුතීන් කිහිපයක්ද ස්ථිර කරගත්තා. එම සම්මුති සියල්ලම ඉතා පරෙස්සමින් පොත් මාලාවක සටහන් කරනු ලැබුවා. එම පොත් මාලාව දැන් හඳුන්වනු ලබන්නේ ආක්ටා යූනිටාටිස් ෆ්‍රාටෘම් (එක්සත් සහෝදරයන්ගේ ක්‍රියා) යනුවෙනුයි. අදත් එම පොත් මාලාව තිබෙනවා. මෙම පොත් මාලාව එක්සත් සහෝදරයන් පිළිබඳව ඉතා විචිත්‍රවත් විස්තරයක් සපයන අතීත මතක සටහනක් ලෙස සැලකිය හැකියි. විවිධ ලිපි, පවත්වනු ලැබූ කතාවල පිටපත් සහ සහෝදරයන් අතර ඇති වූ වාද විවාද ගැන තොරතුරුද එම පොත් මාලාවේ අඩංගුයි.

සහෝදරයන්ගේ විශ්වාස පිළිබඳව එම පොත් මාලාවේ මෙසේ සඳහන් වේ. “බයිබලය කියවීම තුළින් රැස් කරගන්නා තොරතුරු මත සහ අපගේ ස්වාමීන් මෙන්ම ඔහුගේ ශුද්ධ ප්‍රේරිතයන් තැබූ ආදර්ශ මත පමණක් අපේ කණ්ඩායමේ ප්‍රතිපත්ති ගොඩනඟා ගැනීමට අපි අදිටන් කරගෙන සිටිමු. මෙනෙහි කරමින්ද, යටහත් පහත්කම හා බොහෝ ඉවසිලිවන්තකම ඇතුව අපේ සතුරන්ට ප්‍රේම කරමින්ද, ඔවුන්ට යහපත්කම් කරමින්ද, ඔවුන්ට යහපතක් සිදු වේයයි පතමින් සහ ඔවුන් වෙනුවෙන් යාච්ඤා කරමින්ද සිටීම අපේ අදිටනයි.” සහෝදරයන් මුල් කාලයේදී දේශනා කිරීමේද යෙදී සිටි බව එම ලියවිලිවලින් තවදුරටත් හෙළි වෙනවා. ඔවුන් දෙන්නා දෙන්නා බැගින් ගමන් කළ අතර කාන්තාවන් තමන්ගේම ගම් බිම්වල සාර්ථක මිෂනාරිවරියන් ලෙස කටයුතු කළා. සහෝදරයන් දේශපාලනික නිලතල භාරගත්තේ නැහැ. ඔවුන් දිවුරුම් දුන්නේවත්, හමුදා සේවයට බැඳුණේවත්, අවි අතට ගත්තේවත් නැහැ.

එක්සත්කම බිඳී යයි

කනගාටුවට කරුණක් නම්, දශක කිහිපයකට පසු සහෝදරයන්ගේ එක්සත්කම ඔවුන්ගේ නමට පමණක් සීමා වීමයි. ඔවුන්ගේ විශ්වාසයන් අකුරටම පිළිපැදිය යුතුද යන්න පිළිබඳව වාද විවාද ඇති වූ අතර එහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන් කණ්ඩායමේ භේදයක් හටගත්තා. වර්ෂ 1494දී සහෝදරයන් කණ්ඩායම් දෙකකට බෙදුණා. එම කොටස් දෙක මහා පක්ෂය හා සුළු පක්ෂය වශයෙන් හඳුන්වනු ලැබුවා. මහා පක්ෂය තමන්ගේ මුල් විශ්වාසයන් දියාරු කළා. නමුත් සුළු පක්ෂයේ අය දේශනා කළේ සහෝදරයන් දේශපාලනය හා ලෝකය සම්බන්ධයෙන් මධ්‍යස්ථව සිටීමට තමන් ගෙන තිබූ ස්ථාවරය දිගටම රැක ගත යුතු බවයි.—“මහා පක්ෂයට කුමක් සිදු වීද?” යන කොටුව බලන්න.

නිදසුනකට, සුළු පක්ෂයේ සාමාජිකයෙක් ලියූ යමක් සලකා බලන්න. “මාර්ග දෙකක ගමන් කරන ජනයා දෙවි සමඟ දිගටම රැඳී සිටීවි කියා සිතිය නොහැකියි. මන්ද ඔවුන් දෙවි වෙනුවෙන් කැප කිරීමක් කරන්නේද ඔහුගේ කැමැත්තට යටත් වන්නේද ඉඳ හිට හා ඉතා සුළු කාරණාවලදී පමණයි. එහෙත් වැදගත්ම දේවලදී ඔවුන් ක්‍රියා කරන්නේ ඔවුන්ගේම කැමැත්තට එකඟවයි. . . . ස්ථිර සිතකින් හා හොඳ හෘදය සාක්ෂියක් ඇතුව දිනපතාම පටු මාර්ගයේ ගමන් කරමින් තමන්ගේ කුරුසය කරට ගෙන ස්වාමීන් වන ක්‍රිස්තුස්ව අනුගමනය කරන අය අතර සිටීම අපේ හෘදයාංගම ආශාවයි.”

සුළු පක්ෂයේ අය ශුද්ධාත්මය සලකනු ලැබුවේ දෙවිගේ ක්‍රියාකාරී බලය හෙවත් ඔහුගේ “ඇඟිල්ල” ලෙසයි. යේසුස්ගේ මිදීමේ පූජාව ගැන ඔවුන් වටහාගෙන තිබුණු දේට අනුව, ආදම් නමැති පව්කාර මිනිසා අහිමි කරගත් දේ නැවත මිල දී ගැනීම සඳහා යේසුස් තම මනුෂ්‍ය ජීවිතය පුද කළා. ඔවුන් යේසුස්ගේ මව් වන මරියාට ගරුබුහුමන් දැක්වූයේ නැහැ. සියලුම ඇදහිලිවන්තයන් පූජකවරුන් බවත් ඒ සඳහා ඔවුන් බ්‍රහ්මචර්යාවේ යෙදිය යුතු නැති බවත් සඳහන් වන මූලධර්මය ඔවුන් යළිත් ස්ථාපිත කළා. ඔවුන් පල්ලියේ සියලුම සාමාජිකයන්ට උනන්දු කළා ප්‍රසිද්ධියේ දේශනා කිරීමට. එමෙන්ම පසුතැවිලි නොවූ පව්කාරයන්ව සභාවෙන් නෙරපා දැමුවා. හමුදාමය හා දේශපාලනමය කටයුතුවලින් ඔවුන් මුළුමනින්ම ඈත් වෙලයි සිටියේ. (“සුළු පක්ෂයේ සහෝදරයන්ගේ විශ්වාසයන්” නමැති කොටුව බලන්න.) සුළු පක්ෂයේ සාමාජිකයන් ඉහත කී පොත් මාලාවේ සඳහන් සම්මුතීන් අකුරටම පිළිපැදීමට වෑයම් කළා. එමනිසා එක්සත් සහෝදරයන්ගේ සැබෑ අනුප්‍රාප්තිකයන් තමන් බව ඔවුන් විශ්වාස කළා.

නිර්භයව කතා කිරීම නිසා පීඩාවට ලක් වී

සුළු පක්ෂය විසින් මහා පක්ෂය ඇතුළු වෙනත් ආගමික කණ්ඩායම් විවෘතව විවේචනයට ලක් කරනු ලැබුවා. ඔවුන් එවැනි කණ්ඩායම් පිළිබඳව මෙසේ ලීවා. “ඇදහිල්ල නොමැති කුඩා දරුවන්ව බව්තීස්ම කරන්නට කියා ඔබ උගන්වන්නෙහුය. මෙසේ කිරීමේදී ඔබ අඥාන මිනිසුන් කිහිපදෙනෙකුගේ පෙලඹීම යටතේ ළදරු බව්තීස්මයට දිරි දුන් ඩයොනීසියස් නම් බිෂොප්වරයාගේ පිළිවෙත් අනුගමනය කරන්නෙහුය. . . . සෑම ගුරුවරයෙක් හා දේවධර්මාධරයෙක්ම පාහේ මෙසේ කරති. මේ සම්බන්ධයෙන් ලූතර්, මෙලැන්ක්තන්, බූට්සරස්, කොර්වීන්, යීලෙෂ්, බුලින්ජ, . . . මහා පක්ෂය යන සියලුදෙනාම එකා මෙන් ක්‍රියා කරති.”

සුළු පක්ෂයේ අයට පීඩා කරනු ලැබීම පුදුමයට කාරණයක් නොවෙයි. වර්ෂ 1524දී එහි එක් ප්‍රධානියෙක් වන යාන් කාලනෙට්ස්ව තළා පුලුස්සා දමනු ලැබුවා. ඉන්පසු සුළු පක්ෂයේ සාමාජිකයන් තුන්දෙනෙකුව කණුවල එල්ලා පුලුස්සනු ලැබුවා. සුළු පක්ෂයේ අන්තිම නායකයා 1550දී පමණ මිය ගිය පසු, එම කණ්ඩායමද අභාවයට ගිය බව පෙනෙනවා.

කොහොමනමුත්, සුළු පක්ෂයට අයත් ඇදහිලිවන්තයන් මධ්‍යකාලීන යුරෝපයේ ආගමික පරිසරයට යමක් දායාද කර ගියායයි පැවසිය හැකියි. සුළු පක්ෂය පැවති කාල වකවානුවේදී “සැබෑ දැනුම” වැඩි වෙන්ට පටන්ගෙන තිබුණේ නැති නිසා දිගුකාලීනව පැවති ආත්මික අන්ධකාරය මකා දමන්නට ඔවුන්ට හැකි වුණේ නැහැ. (දානියෙල් 12:4, NW) එහෙත් පටු මාර්ගය සොයන්නටත් විරුද්ධවාදිකම් මැද එම මාර්ගයේම රැඳී සිටින්නටත් ඔවුන්ට තිබූ බලවත් ආශාව අද දින ක්‍රිස්තියානීන්ගේ අවධානයට ලක් විය යුතුයි.

[13වන පිටුවේ වාක්‍ය කණ්ඩය]

වර්ෂ 1500 සිට 1510 දක්වා වූ කාලය අතරතුර මුද්‍රණය කළ බොහිමියානු (චෙක්) පොත්පත් 60 අතුරින් 50ක්ම මුද්‍රණය කරනු ලැබුවේ එක්සත් සහෝදරයන්ට අයත් අය විසින් බව කියැවේ

[11වන පිටුවේ කොටුව]

මහා පක්ෂයට කුමක් සිදු වීද?

අන්තිමට මහා පක්ෂයට සිදු වුණේ කුමක්ද? සුළු පක්ෂය මතකයෙන් බොඳ වී ගියාට පසුව මහා පක්ෂය දිගටම ආගමික කණ්ඩායමක් ලෙස කටයුතු කරමින් සිටියා. එය දිගටම එක්සත් සහෝදරයන් වශයෙන්ද හඳුන්වනු ලැබුවා. කාලයක් ගෙවුණු පසු, මෙම කණ්ඩායම තමන් මුලින් ස්ථාපිත කර තිබූ විශ්වාසයන් සකස් කරගත්තා. දහසයවන සියවසේ නිමාවත් සමඟම ප්‍රධාන වශයෙන් ලූතරන් විශ්වාසයන් දැරූ චෙක් යුට්‍රාක්විස්ට්a නම් කණ්ඩායම සමඟ එක්සත් සහෝදරයන් ගිවිසුමක් ඇති කරගත්තා. කෙසේනමුත්, සහෝදරයන් දිගටම බයිබල් මෙන්ම වෙනත් ආගමික පොත්පත් පරිවර්තනය කර ප්‍රකාශයට පත් කළා. ඔවුන්ගේ මුල් ප්‍රකාශනයන්හි මුල් පිටුවල ටෙට්‍රග්‍රැමටනය ලෙස හඳුන්වනු ලබන දෙවිගේ පෞද්ගලික නාමයෙහි හෙබ්‍රෙව් අක්ෂර සතර සඳහන් වී තිබීම සිත්ගන්නාසුලු දෙයක්.

වර්ෂ 1620දී චෙක් ජනරජය බලහත්කාරයෙන් රෝමානු කතෝලික පාලනයට යටත් කරගනු ලැබුවා. එහි ප්‍රතිඵලය වූයේ, මහා පක්ෂයේ සහෝදරයන්ගෙන් බහුතරයක්ම විදේශ රටවලට පලා ගොස් තම වැඩ කටයුතුවල නියැලීමයි. විදෙස්ගත වූ එම කණ්ඩායම පසු කලෙක (මොරෙවියා චෙක් රටවලට අයත් වූ බැවින්) මොරෙවියානු සභාව ලෙස හඳුන්වනු ලැබූ අතර එය අද දක්වාද පවතිනවා.

[පාදසටහන]

[12වන පිටුවේ කොටුව]

සුළු පක්ෂයේ සහෝදරයන්ගේ විශ්වාසයන්

පහළොස්වන හා 16වන සියවසට අයත් ආක්ටා යූනිටාටිස් ෆ්‍රාටෘම් නම් පොත් මාලාව තුළ සුළු පක්ෂයේ සාමාජිකයන්ගේ විශ්වාසයන් සමහරක් සඳහන් වී තිබෙනවා. සුළු පක්ෂයේ ප්‍රධානීන් විසින් ලියන ලද ප්‍රකාශයන් ප්‍රධාන වශයෙන් යොමු කර ඇත්තේ මහා පක්ෂය වෙතටයි.

ත්‍රිත්වය: “බයිබලය මුල සිට අග දක්වා පරීක්ෂා කර බැලුවොත්, එහි කොතැනකවත් දෙවිව පුද්ගලයන් තුන්දෙනෙකු හෙවත් ත්‍රිත්වයක් බඳු දෙයක් ලෙස විස්තර කර නැති බව ඔබට පෙනේවි. එය නිකම්ම මිනිසුන් මනසින් උපදවාගත් අදහසකි.”

ශුද්ධාත්මය: “ශුද්ධාත්මය කියන්නේ දෙවිගේ ඇඟිල්ලයි. එය දෙවිගෙන් ලද දීමනාවකි. එය පියාණන් ක්‍රිස්තුස්ගේ අනුග්‍රහය කරණකොටගෙන ඇදහිලිවන්තයන්ට දෙන ලද සැනසිලිකරුවෙක් නොහොත් දෙවිගේ බලයයි. ශුද්ධාත්මය දෙවි කෙනෙකු වශයෙන්වත් පුද්ගලයෙකු වශයෙන්වත් ශුද්ධ ලියවිලිවල විස්තර කර නැත. ප්‍රේරිතයන්ගේ ඉගැන්වීම්වලවත් එවැනි අදහසක් දක්නට නොලැබේ.”

පූජක තන්ත්‍රය: “ඔවුන් ඔබට “පූජකයන්” යන පදවිය ලබා දීම බරපතළ වරදකි. කිරුළක් වැනි වූ ඔබේ භූ ගැසූ හිස හා ඔබේ සුව කිරීමේ තෛලය ඔබ වෙතින් ඉවත් කළොත් සාමාන්‍ය ගිහි ජනයාත් ඔබත් අතර කිසිම වෙනසක් නැත. ඔබ ආත්මික පූජා ඔප්පු කරන ශුද්ධ වූ පූජක පංතියකි (1 පේතෘස් 2) යයි සඳහන් කළ සාන්ත පේදුරු පෙන්වූයේ සියලුම ක්‍රිස්තියානීන් පූජකයන් විය යුතු බවයි.”

බව්තීස්මය: “ස්වාමි වූ යේසුස් ඔහුගේ ප්‍රේරිතයන්ට පැවසුවේ, ලෝකය වෙතට ගොස් අදහාගන්නාවූ මුළු මැවිල්ලටම ශූභාරංචිය දේශනා කරන්න කියාය. (මාර්ක් 16වන පරිච්ඡේදය) ඔවුන් එම වචන ඉටු කරමින් බව්තීස්ම වූ පසුවයි ගලවනු ලබන්නේ. එහෙත් ඔබ, ඇදහිල්ල නොමැති කුඩා ළදරුවන්ව බව්තීස්ම කරන්න කියා උගන්වයි.”

මධ්‍යස්ථභාවය: “හමුදාවට බැඳීම, මිනීමැරීම, අවි රැගෙන පාරේ ඇවිදීම ඔබේ මුල් සහෝදරයන් සැලකුවේ දුෂ්ට, අශුද්ධ ක්‍රියාවන් ලෙසයි. ඒ සියල්ල ඔබ සලකන්නේ යහපත් දේවල් ලෙසයි. . . . එමනිසා ඔබ මෙන්ම වෙනත් ගුරුවරුන්ද ‘ඊ සැරයෙහි, පලිහෙහි, කඩුවෙහි හා යුධ අවියෙහි බලය ඔහු බිඳ දැමුවේය’ (ගීතාවලිය 75 [පරණ අනුවාදයෙහි ගීතාවලිය 76]) කියා සඳහන් කරන අනාවැකිමය වචනයේ නියම අර්ථය අවබෝධ කරගෙන නැති බව අපි නිගමනය කරන්නෙමු. ‘ඔවුහු මාගේ ශුද්ධ කන්දේ සීමා තුළ කිසි නපුරක්වත්, අනතුරක්වත් නොකරන්නෝය. මක්නිසාද සමිඳාණන්ගේ පොළොව දිව්‍ය දැනගැන්මෙන් පිරී යන්නේය’ යනුවෙන්ද පවසා ඇත. (යෙසායා 11වන පරිච්ඡේදය).”

දේශනා කිරීම: “ආරම්භයේදී සියලුම පූජකවරුන්ට හා බිෂොප්වරයෙකුට වඩා, වැඩි පිරිසක් පසුතැවිල්ල කරා ගෙන ආවේ කාන්තාවන් බව අපි දනිමු. ඒ විතරක් නොවෙයි, දැන් පූජකවරු තමන්ටම වෙන් කරන ලද ගොඩනැඟිලිවලට හා නිවෙස්වලට වී සිටිති. එය කොයි තරම් වැරදි දෙයක්ද! ලෝකය වෙතට ගොස් මුළු මැවිල්ලටම . . . දේශනා කරන්න.”

[10වන පිටුවේ සිතියම්]

(මුද්‍රිත පිටපත බලන්න)

ජර්මනිය

පෝලන්තය

චෙක් ජනරජය

බොහිමියා

එල්බේ ගඟ

ප්‍රාග්

විටාවා ගඟ

ක්ලාටවි

කෙල්චිට්සි

කුන්වාල්ට්

විලෙමොව්

මොරේවියා

ඩැනියුබ් ගඟ

[10, 11වන පිටුවේ පින්තූර]

වම: පීටර් කෙල්චිඩ්ස්කී; පහළ: “ඇදහිල්ලේ සාරය” නම් වූ කෘතියේ පිටුවක්

[11වන පිටුවේ පින්තූරය]

ප්‍රාග්හි ග්‍රෙගරි

[13වන පිටුවේ පින්තූරයේ හිමිකම් විස්තර]

සියලුම රූප: S laskavým svolením knihovny Národního muzea v Praze, C̆esko