Presioni i bashkëmoshatarëve: A mund të jetë në avantazhin tënd?
Që të gjithë ne kemi lindur me dëshirën themelore për t’u pranuar nga bashkëmoshatarët tanë. Askush nuk dëshiron që të tjerët të mos e pëlqejnë, ta refuzojnë. Prandaj, në një masë ose në një tjetër, bashkëmoshatarët ndikojnë te ne.
NJË bashkëmoshatar përkufizohet si «një person që ka të njëjtën pozitë me një tjetër; . . . një person që i përket të njëjtit grup shoqëror e që bazohet në veçanti mbi moshën, klasën shoqërore ose pozitën». Presioni i bashkëmoshatarëve, nga ana e vet, është forca që ushtron mbi ne shoqëria jonë, kështu që, dashje pa dashje, i përshtatemi mënyrës me të cilën mendojnë ose veprojnë ata. Presioni i bashkëmoshatarëve zakonisht nuk shihet me sy të mirë. Megjithatë, siç do ta shohim tani, ne mund ta kthejmë këtë presion që të jetë në avantazhin tonë.
Ndikim mbi të gjitha grupmoshat
Presioni i bashkëmoshatarëve nuk kufizohet vetëm te të rinjtë, por ndikon në të gjitha grupmoshat. Ndikimi i tij del qartë kur ne i bëjmë vetes këto pyetje: «Të tjerët po bëjnë kështu, pse unë jo?» «Pse duhet të jem gjithnjë ndryshe nga të tjerët?» «Çfarë do të mendojnë ose do të thonë të tjerët?» «Të gjithë shokët e mi po shoqërohen për t’u njohur dhe po martohen, kurse unë jo. Mos ka ndonjë gjë që nuk shkon tek unë?»
Edhe pse presioni për t’iu përshtatur të tjerëve ndikon në të gjitha grupmoshat, ai anon të jetë më intensiv gjatë adoleshencës. The World Book Encyclopedia thotë se «shumica e adoleshentëve angazhohen shumë me grupin e bashkëmoshatarëve të tyre, domethënë me rrethin e miqve dhe të të njohurve. Këta adoleshentë i drejtohen për miratim grupit të bashkëmoshatarëve të tyre, në vend se prindërve dhe mund të ndryshojnë edhe sjelljen e tyre për të pasur miratimin e këtij grupi». Kjo enciklopedi shton se adoleshentët «mendojnë që po zhvillohen normalisht, nëse bashkëmoshatarët e tyre i pranojnë dhe i pëlqejnë». Për këtë qëllim, ata «zhyten në çështjet që mendojnë se kanë ndikim mbi popullaritetin e tyre, si për shembull, stili i veshjes, aftësia për të kryesuar dhe suksesi me seksin e kundërt».
Çiftet e martuara mund të kuptojnë se vendimet që marrin ata mbi llojin e shtëpisë që duhet të blejnë ose të marrin me qira, llojin e makinës që duhet të blejnë, nëse duhet të kenë ose jo fëmijë dhe vendimet mbi shumë çështje të tjera ndikohen nga presioni i bashkëmoshatarëve, domethënë nga ajo që është e pranueshme në lagjen e tyre, mes miqve ose grupit të tyre etnik. Disa familje madje zhyten thellë në borxhe për të qëndruar në një hap nga ana materiale me fqinjët dhe shoqërinë e tyre. Po, synimet, mënyra e të menduarit dhe vendimet tona shpesh zbulojnë fuqinë tinëzare të presionit të bashkëmoshatarëve. Duke pasur parasysh fuqinë që ka, a mund ta kthejmë presionin e bashkëmoshatarëve në avantazhin tonë, që të na ndihmojë për të ecur në drejtimin në të cilin duam të shkojmë? Patjetër që po!
Të shfrytëzojmë ndikimin e shëndetshëm të bashkëmoshatarëve
Mjekët dhe profesionistë të tjerë të mjekësisë e dinë se sa vlerë ka kur pacientët janë të rrethuar me njerëz optimistë dhe me ndikime të tjera të shëndetshme. Një ambient i tillë mund të jetë stimul për shërimin. Për shembull, njerëzit që kanë humbur një gjymtyrë shpesh ndihmohen në procesin e gjatë të riaftësimit fizik dhe emocional nga shembulli i mirë dhe inkurajimi i të tjerëve që kanë vuajtur në mënyrë të ngjashme me ta. Qartë, futja në një ambient të shëndetshëm që përfshin personalitete optimiste dhe pozitive për t’u imituar, është një mënyrë për të shfrytëzuar llojin e duhur të presionit të bashkëmoshatarëve.
Ky parim është i vërtetë edhe për kongregacionin e krishterë, pasi ndikimi pozitiv i shoqërisë është një nga arsyet për të cilat Jehovai e ka drejtuar popullin e tij që të mblidhet rregullisht. Perëndia na thotë që të ‘nxitemi në dashuri dhe vepra të mira’. (Hebrenjve 10:24, 25) Ky inkurajim është shumë i çmuar, për shkak të presioneve të shumta negative e të dëmshme që ekzistojnë në botën e sotme. Si pasojë e këtyre presioneve, të krishterët duhet të ‘përpiqen energjikisht’ për të qëndruar të fortë frymësisht. (Luka 13:24, BR) Kështu, ne na nevojitet dhe e çmojmë mbështetjen e dashur që vjen nga bashkëbesimtarët. Përveç kësaj, disave mund t’u duhet të durojnë ‘gjemba në mish’, ndoshta sëmundje ose paaftësi. (2. Korintasve 12:7) Të tjerë mund të jenë duke luftuar për të kapërcyer zakonet e këqija ose depresionin, ose mund ta kenë të vështirë të ecin në një hap me kërkesat e jetës. Pra, tregojmë mençuri nëse e rrethojmë veten me njerëz që qëndrojnë të lidhur ngushtë me Perëndinë Jehova dhe që gjejnë kënaqësi në shërbimin ndaj tij. Këta lloj bashkëmoshatarësh do të na mbajnë të fortë dhe do të na ndihmojnë për të ‘ngulmuar deri në fund’.—Mateu 24:13.
Duke zgjedhur bashkëmoshatarët e duhur, mund të kontrollojmë ndikimin që ushtrojnë ata mbi ne. Përveç kësaj, ushqimi i shkëlqyer frymor dhe udhëheqja praktike që sigurohen në mbledhjet e krishtere, e përforcojnë inkurajimin personal që marrim nga bashkëmoshatarët tanë.
Sigurisht, nuk është gjithnjë e lehtë të shkojmë në mbledhjet e krishtere. Disa mund të kenë pak ose aspak mbështetje nga bashkëshortët e tyre, të tjerë mund të kenë fëmijë, të cilët duhet t’i bëjnë gati dhe për të tjerë akoma një problem mund të jetë transporti. Por mendo: nëse nuk lejon që këto pengesa të të ndalin, shembulli yt mund të frymëzojë të tjerët që mund të luftojnë me të njëjtat rrethana. Me fjalë të tjera, ti dhe të tjerët si ti, nuk përbëni vetëm një shembull të shkëlqyer, por edhe një formë të shëndetshme të presionit të bashkëmoshatarëve dhe këtë gjë e bëni pa asnjë grimcë shtrëngimi.
Në fakt, apostulli Pavël, të cilit vetë i duhej të luftonte me shumë vështirësi dhe pengesa, i inkurajoi të krishterët që të imitonin shembullin e tij të shkëlqyer dhe atë të të krishterëve të tjerë të pjekur. Ai tha: «Bëhuni imituesit e mi, vëllezër dhe vëreni ata që ecin kështu, sipas shembullit që keni në ne.» (Filipianëve 3:17; 4:9) Të krishterët e hershëm në Selanik e ndiqnin shembullin e shkëlqyer të Pavlit. Atyre, Pavli u shkroi: «Dhe ju u bëtë imituesit tanë dhe të Zotit, duke e pranuar fjalën në mes të një pikëllimi të madh, me gëzimin e frymës së shenjtë, për t’u bërë kështu shembull për të gjithë besimtarët e Maqedonisë dhe të Akaisë.» (1. Thesalonikasve 1:6, 7) Qëndrimi dhe shembulli ynë pozitiv mund të ketë një efekt të ngjashëm mbi ata me të cilët shoqërohemi.
Shmang ndikimet negative
Nëse duam të shmangim presionin jo të shëndetshëm të bashkëmoshatarëve, duhet t’i rezistojmë ndikimit të ‘atyre që ecin sipas mishit’. (Romakëve 8:4, 5; 1. Gjonit 2:15-17) Përndryshe, presioni i dëmshëm i bashkëmoshatarëve do të na largojë nga Jehovai dhe nga këshillat e tij të mençura. Në Fjalët e urta 13:20 thuhet: «Kush shkon me të urtët bëhet i urtë, por shoku i budallenjve do të bëhet i keq [do të shkojë keq, BR].» Të vjen ndër mend ndonjë që ka shkuar keq për shkak të presionit jo të shëndetshëm të bashkëmoshatarëve? Disa të krishterë, për shembull, janë shtyrë drejt materializmit, imoralitetit ose drogës dhe alkoolit, si pasojë e ndikimit të bashkëmoshatarëve.
Edhe brenda kongregacionit të krishterë, mund të jemi nën ndikimin e presionit jo të shëndetshëm të bashkëmoshatarëve, nëse zgjedhim si shokë të ngushtë persona të dobët frymësisht. (1. Korintasve 15:33; 2. Thesalonikasve 3:14) Këta persona shpesh nuk priren të flasin për gjëra frymore, e madje mund t’i tallin ata, të cilëve u pëlqejnë biseda të tilla. Nëse zgjedhim persona të tillë si shokët tanë të ngushtë, presioni i bashkëmoshatarëve mund të na imponojë edhe ne një model të ngjashëm të menduari dhe shumë shpejt mund të zbulojmë që mendimet dhe qëndrimi ynë pasqyron të tyret. Madje, mund të fillojmë të mendojmë negativisht për ata persona që janë të sinqertë në besim e që po përpiqen të bëjnë përparim frymor.—1. Timoteut 4:15.
Sa më e mençur është të kultivojmë miqësi me ata që përpiqen t’i pëlqejnë Jehovait, të cilët gjejnë kënaqësi në gjërat frymore! Shokë të tillë mund të na ndihmojnë të pasqyrojmë «mençurinë nga lart». Ajo «është para së gjithash e dëlirë, pastaj paqësore, e arsyeshme, gati për t’u bindur, plot mëshirë dhe fryte të mira, . . . jo hipokrite». (Jakovit 3:17, BR) Kjo nuk do të thotë që njerëzit me mendje frymore nuk janë në gjendje të flasin për ndonjë gjë tjetër përveç gjërave frymore. Përkundrazi! Vetëm mendo për shumëllojshmërinë e temave interesante që shqyrtohen në botime të Watch Tower-it si revista Zgjohuni! Argumentet e shëndetshme për të biseduar janë të pafundme dhe duke pasur interes për një llojshmëri të madhe temash, ne pasqyrojmë dashurinë për jetën dhe për veprën mjeshtërore të Jehovait.
Ashtu si një tenist i mirë e përmirëson lojën, duke luajtur me lojtarë të tjerë të mirë, shokët e duhur na ngrejnë mendërisht, emocionalisht dhe frymësisht. Nga ana tjetër, shokët e gabuar mund të na çojnë drejt një sjelljeje me hipokrizi, duke na inkurajuar që të bëjmë një jetë të dyfishtë. Sa më mirë është që të gëzojmë një ndërgjegje të pastër, së bashku me respektin për veten!
Disa që kanë nxjerrë dobi
Shumica e njerëzve e kuptojnë se mësimi i doktrinave të Biblës dhe i kërkesave të saj morale e frymore nuk është tepër i vështirë. Por, ajo që mund të jetë e vështirë, është vënia e këtyre gjërave në praktikë. Siç e tregojnë shembujt e mëposhtëm, ndikimi i shëndetshëm i bashkëmoshatarëve mund të na ndihmojë t’i shërbejmë Jehovait me gjithë shpirt.
Një Dëshmitar, i cili së bashku me gruan merr pjesë në shërbimin e plotkohor, tha se shembujt e bashkëmoshatarëve të tij ndikuan mbi synimet e jetës së tij. Ndërsa rritej, atij iu desh të duronte ndikime jo të shëndetshme. Por ai zgjodhi si miq të tij ata që e inkurajuan të ishte i rregullt në shërbim dhe në pjesëmarrjen në mbledhjet e krishtere. Mbajtja fort pas këtyre shokëve e ndihmoi atë në shtegun e pjekurisë frymore.
Një Dëshmitar tjetër shkruan: «Pasi u martuam, unë dhe gruaja u transferuam në një kongregacion ku një çift, afërsisht në moshën tonë, ishin pionierë të rregullt. Shembulli i tyre kontribuoi që edhe ne të fillonim shërbimin e plotkohor. Më pas, edhe ne punuam për të ndërtuar frymën e pionierit në kongregacion. Si rezultat, shumë u bashkuan me ne si pionierë.»
Shoqërimi me ata që kanë synime teokratike mund ta bëjë më të lehtë bindjen ndaj Jehovait. Ky është një efekt tjetër i dobishëm i ndikimit të shëndetshëm të bashkëmoshatarëve. Një Dëshmitar, i cili e filloi shërbimin e plotkohor kur ishte i ri dhe më pas u bë mbikëqyrës udhëtues, tani shërben në një nga zyrat e degës së Shoqatës Watch Tower. Ai shkruan: «Disa nga kujtimet më të hershme dhe më të dashura të fëmijërisë sime janë ato të shërbëtorëve të plotkohorë që na vinin për vizitë në shtëpi. Në tavolinën ku hanim kishte gjithnjë vend edhe për një karrige më tepër. Një mbikëqyrës qarkor më dha një çantë shërbimi kur isha dhjetë vjeç. Këtë çantë e ruaj akoma sot.»
Duke medituar mbi vitet e tij si adoleshent, ky Dëshmitar shton: «Shumë të rinj në kongregacion donin të angazhoheshin në aktivitetet e kongregacionit dhe shembulli i tyre na nxiti ne të tjerët që të dëshironim të njëjtën gjë.» Shoqëritë e shëndetshme e ndihmuan këtë të ri, si një fidan, që të rritej e të bëhej një burrë i shkëlqyer i krishterë, si një pemë. Prindër, a ftoni në shtëpinë tuaj ata që mund të kenë një ndikim pozitiv dhe ndërtues mbi fëmijët tuaj?—Malakia 3:16.
Sigurisht, jo të gjithë ne mund të marrim pjesë në shërbimin e plotkohor si individët që sapo përmendëm. Por, që të gjithë mund të mësojmë ta duam Jehovain ‘me gjithë zemrën, shpirtin, mendjen tonë’. (Mateu 22:37) Zgjedhja e shoqërive luan një rol kryesor në zhvillimin e kësaj dashurie dhe në perspektivën tonë për jetën e përhershme.
Psalmisti dha një formulë të thjeshtë, por të efektshme, për të pasur sukses të vërtetë në jetë: «Lum njeriu që nuk ecën sipas këshillës së të pabesëve, që nuk ndalet në rrugën e mëkatarëve dhe nuk ulet bashkë me tallësit, por që gjen kënaqësinë e tij në ligjin e Zotit dhe që mendon [lexon nën zë, BR] thellë ditë e natë mbi ligjin e tij. Ai do të jetë si një pemë e mbjellë gjatë brigjeve të ujit, që jep frytin e tij në stinën e tij dhe të cilit gjethet nuk i fishken; dhe gjithçka bën do të ketë mbarësi.»—Psalmi 1:1-3.
Sa garanci e mrekullueshme! Edhe pse jemi të papërsosur dhe bëjmë gabime, jeta jonë do të jetë e suksesshme nëse lejojmë që Jehovai të na udhëheqë dhe nëse e shfrytëzojmë lirisht rezervuarin që na ka dhënë Perëndia, pra, ndikimin e shëndetshëm të bashkëmoshatarëve, të ‘të gjithë shoqërisë së vëllezërve [tanë] në botë’.—1. Pjetrit 5:9, BR.
[Figura në faqen 24]
Kongregacioni ofron një formë të shëndetshme të ndikimit të bashkëmoshatarëve
[Figura në faqen 25]
Prindër, inkurajoni fëmijët të shoqërohen me bashkëmoshatarë ndërtues