Paguajini Cezarit «atë që i takon»

Jezui siguroi një formulë që do të drejtonte sjelljen e të krishterëve ndaj shtetit romak, ose që në të vërtetë do t’i drejtonte ata ndaj çdo qeverie tjetër, kur deklaroi: «Jepni . . . Cezarit atë që i përket Cezarit dhe Perëndisë atë që i përket Perëndisë.» (Mateu 22:21) Kjo këshillë drejtuar ithtarëve të Jezuit, ishte në kontrast të plotë me qëndrimin e shumë hebrenjve nacionalistë, që nuk e duronin sundimin romak dhe e kundërshtonin ligjin e vënë për pagimin e taksave një fuqie të huaj.

Më vonë, Pavli u tha të krishterëve që jetonin në Romë: «Prandaj është e nevojshme t’i nënshtroheni, jo vetëm nga druajtje e zemërimit, por edhe për arsye të ndërgjegjes. Sepse për këtë paguani dhe tatimet, sepse ata [«autoritetet më të larta» qeveritare] janë shërbëtorë të Perëndisë, që i kushtohen vazhdimisht këtij shërbimi.» (Romakëve 13:5-7) Edhe pse nuk ishin pjesë e botës, të krishterët ishin të detyruar që të ishin të ndershëm, qytetarë që i paguanin taksat, duke e paguar kështu shtetin për shërbimin që jepte.​—Gjoni 17:16.

Por, a janë të kufizuara fjalët e Jezuit mbi pagimin e taksave. Pasi ai nuk e përcaktoi me saktësi se çfarë i përket Cezarit dhe çfarë i përket Perëndisë, ka çështje që nuk klasifikohen qartë, të cilat duhen përcaktuar në bazë të kontekstit, apo sipas kuptueshmërisë që kemi mbi Biblën në tërësi. Me fjalë të tjera, përcaktimi i gjërave që mund t’i paguajë një i krishterë Cezarit, disa herë do të përfshijë ndërgjegjen e krishterë, të ndriçuar sipas parimeve biblike.

Një ekuilibër i kujdesshëm midis dy kërkesave konkurruese

Shumë njerëz kanë prirjen të harrojnë se pas deklaratës për t’i dhënë Cezarit gjërat që i takojnë atij, Jezui shtoi: «Por [i jepni] Perëndisë atë që i përket Perëndisë.» Apostulli Pjetër tregoi se cila prej tyre duhej të kishte prioritet për të krishterët. Menjëherë pas dhënies së këshillës për t’iu nënshtruar «mbretit» apo perandorit dhe «qeveritarëve» të tij, Pjetri shkroi: «Silluni si njerëz të lirë, por jo duke përdorur lirinë si një pretekst për të mbuluar ligësinë, por si shërbëtorë të Perëndisë. Nderoni të gjithë, doni vëllazërinë, druani Perëndinë, nderoni mbretin.» (1. Pjetrit 2:16, 17) Apostulli tregoi se të krishterët janë skllevër të Perëndisë e jo të një sundimtari njerëzor. Megjithëse duhet të tregojnë nderimin dhe respektin e duhur për përfaqësuesit e shtetit, ata duhet ta bëjnë këtë nën frikën e Perëndisë, ligjet e të cilit janë supreme.

Gjatë viteve të mëparshme, Pjetri nuk kishte lënë asnjë dyshim në lidhje me epërsinë që kishte ligji i Perëndisë mbi atë të njerëzve. Sanhedrini hebre ishte një trup administrativ, të cilit romakët i kishin dhënë si autoritetin civil ashtu dhe atë fetar. Kur ai i urdhëroi ithtarët e Jezuit që të ndalonin së mësuari në emër të Krishtit, Pjetri dhe apostujt e tjerë iu përgjigjën me respekt por në mënyrë të vendosur: «Duhet t’i bindemi Perëndisë më shumë sesa njerëzve.» (Veprat 5:29) Është e qartë se të krishterët e parë duhej të mbanin një ekuilibër të kujdesshëm midis bindjes ndaj Perëndisë dhe nënshtrimit të duhur ndaj autoriteteve njerëzore. Në fillim të shekullit të tretë të e.s., Tertuliani u shpreh në këtë mënyrë: «Nëse e gjitha i takon Cezarit, çfarë do të mbetet për Perëndinë?»

Perëndia dhe Cezari

«I jepni, pra, Cezarit atë që i përket Cezarit dhe Perëndisë atë që është e Perëndisë.»​—LUKA 20:25.

 1. (a) Cila është pozita e lartësuar e Jehovait? (b) Për ç’gjë i detyrohemi Jehovait, të cilën nuk mund t’ia japim kurrë Cezarit?

KUR Jezu Krishti dha këtë udhëzim, në mendjen e tij nuk kishte asnjë pikë dyshimi se kërkesat e Perëndisë për shërbëtorët e Tij kanë përparësi mbi çdo gjë që Cezari apo shteti mund të kërkojë prej tyre. Jezui e dinte më mirë se kushdo vërtetësinë e lutjes së psalmistit drejtuar Jehovait: «Mbretëria jote është një mbretëri përjetë dhe sundimi [sovraniteti]a yt vazhdon brez pas brezi.» (Psalmi 145:13) Kur Djalli i ofroi Jezuit autoritet mbi të gjitha mbretëritë e tokës së banuar, Jezui u përgjigj: «Është shkruar: ‘Jehovai është Perëndia yt, që duhet të adhurosh dhe vetëm atij duhet t’i kushtosh shërbim të shenjtë.’» (Luka 4:5-8, BR) Adhurimi nuk duhet t’i jepet kurrë «Cezarit», edhe nëse Cezari është perandori romak, ndonjë qeveritar tjetër njerëzor apo shteti vetë.

 2. (a) Cila është pozita e Satanait në lidhje me këtë botë? (b) Kush ka lejuar që Satanai të mbajë pozitën e tij?

² Jezui nuk e mohoi që mbretëritë e botës i përkisnin Satanait. Më vonë, ai e quajti Satanain «sundimtari i kësaj bote». (Gjoni 12:31; 16:11, BR) Nga fundi i shekullit të parë të e.s., apostulli Gjon shkroi: «Ne dimë se jemi nga Perëndia dhe se gjithë bota dergjet në ligësi.» (1. Gjonit 5:19) Kjo nuk do të thotë që Jehovai ka hequr dorë nga sovraniteti i tij mbi tokën. Mos harro se kur i ofroi Jezuit sundimin mbi mbretëritë politike, Satanai tha: «Unë do të të jap gjithë pushtetin . . . sepse m’u dha mua.» (Luka 4:6) Satanai ushtron autoritet mbi mbretëritë e botës, vetëm sepse Perëndia e ka lejuar.

 3. (a) Çfarë pozite kanë qeveritë e kombeve para Jehovait? (b) Në ç’mënyrë mund të themi se nënshtrimi ndaj qeverive të kësaj bote nuk do të thotë se i jemi nënshtruar Satanait, perëndisë së kësaj bote?

³ Në mënyrë të ngjashme, shteti ushtron autoritetin e tij, vetëm sepse Perëndia si Sundimtar Sovran, ia ka lejuar këtë gjë. (Gjoni 19:11) Prandaj, për «autoritetet ekzistuese» mund të thuhet «se qëndrojnë në pozitat e tyre relative nga Perëndia». Në lidhje me autoritetin suprem sovran të Jehovait, autoriteti i tyre është shumë më i vogël. Megjithatë, ata janë «shërbëtorë të Perëndisë», «shërbëtorë publikë të Perëndisë», për faktin se sigurojnë shërbimet e nevojshme, mbajnë ligjin e rregullin dhe ndëshkojnë keqbërësit. (Romakëve 13:1, 4, 6, BR) Për këtë arsye, të krishterët duhet të kuptojnë se edhe pse Satanai është sundimtar i padukshëm i kësaj bote apo i këtij sistemi, ata nuk i nënshtrohen atij, kur pranojnë nënshtrimin e tyre relativ ndaj shtetit. Në fakt, ata po i binden Perëndisë. Këtë vit, në 1996-n, shteti politik është akoma pjesë e «rregullimit të Perëndisë», një rregullim i përkohshëm, të cilin Perëndia e lejon të ekzistojë dhe ai duhet pranuar si i tillë nga shërbëtorët tokësorë të Jehovait.​—Romakëve 13:2, BR.

Shërbëtorët e Jehovait në lashtësi dhe shteti

 4. Përse Jehovai lejoi që Jozefi të bëhej me pozitë në qeverinë egjiptase?

⁴ Në kohët para krishterimit, Jehovai lejoi që disa nga shërbëtorët e tij të zinin poste të larta në qeveritë shtetërore. Për shembull, në shekullin e 18-të p.e.s., Jozefi u bë kryeministër i Egjiptit, i dyti pas Faraonit që mbretëronte. (Zanafilla 41:39-43) Ngjarjet e mëvonshme e bënë të dukshme se Jehovai përdori këtë taktikë, në mënyrë që Jozefi të shërbente si një mjet për mbrojtjen e ‘farës së Abrahamit’, pasardhësve të tij, për plotësimin e qëllimeve të Tij. Pa dyshim, duhet të ketë kujtuar që Jozefi ishte shitur si skllav në Egjipt dhe jetoi në një kohë kur shërbëtorët e Perëndisë nuk kishin as Ligjin e Moisiut, as «ligjin e Krishtit».​—Zanafilla 15:5-7; 50:19-21; Galatasve 6:2.

 5. Përse të mërguarit hebrenj ishin urdhëruar ‘të kërkonin paqe’ për Babiloninë?

⁵ Shekuj më vonë, profeti i besuar, Jeremia, u frymëzua nga Jehovai për t’u thënë të mërguarve judenj t’u nënshtroheshin sundimtarëve, kur kishin mërguar në Babiloni dhe madje të luteshin për paqen e atij qyteti. Në letrën që u shkroi atyre, ai thotë: «Kështu ka thënë Jehovai i ushtrive, Perëndia i Izraelit, gjithë popullit të mërguar, . . . ‘Kërkoni paqen e qytetit, në të cilin ju kam bërë të shkoni në mërgim dhe lutjuni Jehovait në emër të tij, sepse në paqen e tij do të tregohet se është paqja për veten tuaj.’» (Jeremia 29:4, 7, BR) Gjithmonë populli i Jehovait ka arsye për ‘të kërkuar paqen’ për vete dhe për kombet ku ata jetojnë, me qëllim që të jenë të lirë të adhurojnë Jehovain.​—1. Pjetrit 3:11.

 6. Në cilat mënyra Danieli dhe tre shokët e tij refuzuan të bënin kompromis me Ligjin e Perëndisë, edhe pse u ishin dhënë pozita të larta qeveritare?

⁶ Gjatë mërgimit në Babiloni, Danieli dhe tre judenj të tjerë plot besim, që ishin skllavëruar si robër në Babiloni, iu nënshtruan stërvitjes së shtetit dhe u bënë nëpunës civilë të rangut të lartë në Babiloni. (Danieli 1:3-7; 2:48, 49) Megjithatë, edhe gjatë stërvitjes së tyre, ata mbajtën një qëndrim të vendosur në lidhje me dietën, gjë që mund t’i kishte çuar në thyerjen e Ligjit, që Perëndia i tyre, Jehovai, u kishte siguruar përmes Moisiut. Për këtë, ata u bekuan. (Danieli 1:8-17) Kur mbreti Nabukodonosor ngriti një figurë shtetërore, tre shokët hebrenj të Danielit, siç duket, ishin detyruar të merrnin pjesë në ceremoni bashkë me administruesit e tjerë shtetërorë. Megjithatë, ata nuk pranuan të ‘binin përmbys për të adhuruar’ idhullin e shtetit. Përsëri, Jehovai i shpërbleu për integritetin e tyre. (Danieli 3:1-6, 13-28) Po kështu, edhe sot, Dëshmitarët e Jehovait respektojnë flamurin e kombit në të cilin jetojnë, por nuk kryejnë asnjë akt adhurimi në lidhje me të.​—Dalja 20:4, 5; 1. Gjonit 5:21.

 7. (a) Ç’qëndrim të shkëlqyer mbajti Danieli, pavarësisht se kishte një pozitë të lartë në strukturën qeveritare të Babilonisë? (b) Çfarë ndryshimesh ndodhën në kohët e krishtere?

⁷ Pas rënies së dinastisë neo-babilonase, Danielit iu dha një post i lartë qeveritar nën regjimin e ri medo-pers, që zëvendësoi dinastinë e rënë në Babiloni. (Danieli 5:30, 31; 6:1-3) Por, ai nuk lejoi që pozita e tij e lartë ta çonte në kompromentimin e integritetit të tij. Kur një ligj shtetëror kërkonte që ai të adhuronte mbretin Dar në vend të Jehovait, ai refuzoi. Për atë që bëri, ai u flak tek luanët, por Jehovai e çliroi. (Danieli 6:4-24) Pa dyshim, kjo ishte për kohët para krishterimit. Pas krijimit të kongregacionit të krishterë, shërbëtorët e Perëndisë ishin «nën ligjin e Krishtit». Shumë gjëra që lejoheshin nën sistemin jude duheshin parë ndryshe: të bazuara në mënyrën në të cilën Jehovai po trajtonte popullin e tij.​—1. Korintasve 9:21; Mateu 5:31, 32; 19:3-9.

Qëndrimi i Jezuit në lidhje me shtetin

 8. Cila ndodhi tregon se Jezui ishte i vendosur të shmangte përzierjen në politikë?

⁸ Kur ishte në tokë, Jezu Krishti vuri norma më të larta për ithtarët e tij dhe refuzoi çdo përzierje në çështjet politike apo ushtarake. Pasi Jezui kishte ushqyer në mënyrë të mrekullueshme disa mijëra njerëz me pak kuleçë dhe dy peshq të vegjël, judenjtë deshën ta kapnin dhe ta bënin një mbret politik. Por Jezui iu largua atyre me të shpejtë, duke u tërhequr në male. (Gjoni 6:5-15) Në lidhje me këtë ndodhi, një komentues deklaron: «Mes judenjve të asaj periudhe kishte dëshira të ethshme nacionaliste dhe pa dyshim shumë prej atyre që panë mrekullinë, menduan se ishte një udhëheqës i ngarkuar në mënyrë hyjnore, i cili ishte ideal për t’i udhëhequr ata kundër romakëve. Prandaj, vendosën ta bënin mbret.» (The New International Commentary on the New Testament) Ky komentues shton se Jezui «e hodhi poshtë me vendosmëri» këtë ofertë për qeverisje politike. Krishti nuk mbështeti asnjë kryengritje judeje kundër sundimit romak. Në të vërtetë, ai paratha se cila do të ishte pasoja e revoltës që do të ndodhte pas vdekjes së tij: brenga të patregueshme për banorët e Jerusalemit dhe shkatërrim për atë qytet.​—Luka 21:20-24.

 9. (a) Si e përshkroi Jezui lidhjen e Mbretërisë së tij me botën? (b) Çfarë udhëzimi u dha Jezui ithtarëve të tij në lidhje me marrëdhënien e tyre me qeveritë e botës?

⁹ Pak para vdekjes së tij, Jezui i tha përfaqësuesit të posaçëm të perandorit romak në Jude: «Mbretëria ime nuk është e kësaj bote; po të ishte mbretëria ime e kësaj bote, shërbëtorët e mi do të luftonin që të mos u dorëzohesha judenjve; porse tani mbretëria ime nuk është prej këtej.» (Gjoni 18:36) Derisa Mbretëria e tij t’i japë fund sundimit të qeverive politike, dishepujt e Krishtit ndjekin shembullin e tij. Ata u binden këtyre autoriteteve të vendosura, por nuk ndërhyjnë në zotimet e tyre politike. (Danieli 2:44; Mateu 4:8-10) Jezui siguroi udhëzime për dishepujt e tij, duke thënë: «Jepni, pra, Cezarit atë që i përket Cezarit dhe Perëndisë atë që i përket Perëndisë.» (Mateu 22:21) Më parë, në Predikimin e tij në Mal, Jezui kishte thënë: «Në qoftë se dikush të detyron të ecësh një milje, ti bëji dy me të.» (Mateu 5:41) Në kontekstin e predikimit të tij, Jezui po ilustronte parimin e nënshtrimit të gatshëm ndaj kërkesave të ligjshme, qofshin ato në lidhjet njerëzore apo në kërkesat qeveritare që janë në harmoni me ligjin e Perëndisë.​—Luka 6:27-31; Gjoni 17:14, 15.

Të krishterët dhe Cezari

10. Sipas një historiani, cilën pozitë të ndërgjegjshme mbajtën të krishterët e hershëm në lidhje me Cezarin?

¹⁰ Këto udhëzime të përmbledhura ishin për të drejtuar marrëdhënien ndërmjet të krishterëve dhe shtetit. Në një libër të tij, historiani E. W. Barnes shkroi: «Në shekujt që do të vinin, kurdoherë që një i krishterë kishte dyshim në lidhje me detyrat e tij ndaj shtetit, ai i drejtohej mësimit autoritar të Krishtit. Ai do të paguante taksat: tatimet e vëna mund të ishin të rënda; taksat u bënë të padurueshme para përmbysjes së perandorisë perëndimore, por megjithatë, i krishteri duhej t’i paguante ato një për një. Në mënyrë të ngjashme, ai duhej të pranonte të gjitha detyrimet e tjera shtetërore, me kusht që të mos i kërkohej t’i kthente Cezarit gjërat që i përkisnin Perëndisë.»​—The Rise of Christianity.

11. Si i këshilloi Pavli të krishterët për sjelljen me sundimtarët botërorë?

¹¹ Në harmoni me këtë parim, mbi 20 vjet pas vdekjes së Krishtit, apostulli Pavël u tha të krishterëve në Romë: «Çdo njeri le t’i nënshtrohet pushteteve të sipërm.» (Romakëve 13:1) Gati dhjetë vjet më vonë, pak para se të burgosej për herë të dytë dhe të ekzekutohej në Romë, Pavli i shkroi Titit: «U kujto atyre [të krishterëve nga Kreta] që t’u nënshtrohen pushtetarëve dhe autoriteteve, të jenë të bindur, gati për çdo vepër të mirë, të mos flasin keq për asnjeri, të jenë paqësorë dhe të butë, duke treguar mirësjellje të madhe kundrejt të gjithë njerëzve.»​—Titit 3:1, 2.

Kuptueshmëri progresive për «autoritetet më të larta»

12. (a) Cilën pikëpamje shikonte Charles Taze Russell si një pozitë të përshtatshme për një të krishterë në lidhje me autoritetet qeveritare? (b) Cilat pikëpamje të ndryshme patën të krishterët e mirosur gjatë Luftës I Botërore, në lidhje me shërbimin në forcat e armatosura?

¹² Nga fillimi i vitit 1886, Charles Taze Russell shkroi në një libër: «As Jezui dhe as apostujt nuk u përzien në ndonjë mënyrë me sundimtarët tokësorë. . . . Ata e mësuan Kishën që t’i bindej ligjeve dhe të respektonte ata që ishin me autoritet, për shkak të pozitës së tyre, . . . të paguanin taksat që u ishin caktuar, me përjashtim të rastit kur ligjet e shtetit binin ndesh me ligjet e Perëndisë, (Veprat 4:19; 5:29) të mos i bënin qëndrim çdo ligji të vendosur. (Rom. 13:1-7; Mat. 22:21) Jezui, apostujt dhe kisha e hershme i përmbaheshin të gjithë ligjit, edhe pse ishin të ndarë dhe nuk merrnin pjesë në qeveritë e kësaj bote.» (The Plan of the Ages) Në mënyrë të saktë, ky libër identifikonte «pushtetet e sipërm» ose «autoritetet më të larta», të përmendura nga apostulli Pavël, si autoritete qeveritare njerëzore. (Romakëve 13:1, King James Version) Në 1904-n, një libër tjetër deklaronte se të krishterët e vërtetë «duhej të ishin ndër ata që në kohën aktuale e respektonin ligjin më shumë; jo agjitatorë, jo grindavecë, jo si ata që gjejnë kleçka». Kjo gjë u kuptua prej disave sikur nënkuptonte nënshtrim të plotë ndaj pushteteve qeveritare, madje deri në atë pikë sa të pranonin që të shërbenin në forcat e armatosura gjatë Luftës I Botërore. Ndërsa të tjerë e shikonin atë si në kundërshtim me shpalljen e Jezuit: «Të gjithë ata që rrokin shpatën, prej shpate do të vdesin.» (Mateu 26:52) Siç duket, nevojitej një kuptueshmëri më e qartë, në lidhje me nënshtrimin e të krishterëve ndaj autoriteteve më të larta.

13. Çfarë ndryshimi në kuptueshmërinë e identitetit të pushteteve më të larta u paraqit në vitin 1929 dhe si u tregua i dobishëm ai?

¹³ Në vitin 1929, në një kohë kur ligjet e qeverive të ndryshme po fillonin të ndalonin gjërat që Perëndia urdhëronte apo kërkonin gjëra që ligjet e Perëndisë i ndalonin, u besua se pushtetet më të larta duhej të ishin Perëndia Jehova dhe Jezu Krishti.b Kjo ishte kuptueshmëria që shërbëtorët e Jehovait patën gjatë periudhës vendimtare para e gjatë Luftës II Botërore dhe në Luftën e Ftohtë me barazinë e saj të terrorit dhe gatishmërinë e saj ushtarake. Me vështrimin prapa, është e dukshme se kjo pikëpamje mbi gjërat, e cila lartësonte pushtetin suprem të Jehovait dhe të Krishtit të tij, e ndihmoi popullin e Perëndisë të mbante një qëndrim të pakompromentueshëm asnjanës gjatë kësaj periudhe të vështirë.

Nënshtrim relativ

14. Si u hodh dritë në rritje, në vitin 1962 mbi Romakëve 13:1, 2 dhe mbi shkrimet që lidhen me të?

¹⁴ Në 1961-shin, u kompletua Përkthimi Bota e Re i Shkrimeve të Shenjta. Përgatitja e këtij përkthimi kishte kërkuar një studim rrënjësor fjalë për fjalë të gjuhës së përdorur në Shkrime. Përkthimi i saktë i fjalëve të përdorura jo vetëm në kreun 13 të Romakëve, por edhe në fragmente të tilla si Titit 3:1, 2 dhe 1. Pjetrit 2:13, 17 e bënë të qartë se termi «autoritetet më të larta» nuk i referohej Autoritetit Suprem, Jehovait dhe birit të tij, Jezuit, por i referohej autoriteteve qeveritare njerëzore. Nga fundi i vitit 1962, në Kullën e Rojës u botuan artikuj që jepnin një shpjegim të saktë të kreut 13 të Romakëve dhe siguronin, gjithashtu, një pikëpamje më të qartë se ajo që ishte mbajtur në kohën e C. T. Russell. Këta artikuj tregonin se nënshtrimi i krishterë ndaj autoriteteve nuk mund të jetë absolut. Ai duhet të jetë relativ, nënshtrim që nuk i kushtëzon shërbëtorët e Perëndisë të bien në kundërshtim me ligjet e Perëndisë. Këtë pikë të rëndësishme e kanë theksuar artikuj të tjerë në Kullën e Rojës.c

15, 16. (a) Në cilin ekuilibër më të mirë çoi kuptueshmëria e re e kreut 13 të Romakëve? (b) Cilave pyetje mbetet për t’u dhënë përgjigje?

¹⁵ Ky çelës i kuptueshmërisë së saktë të kreut 13 të Romakëve i ka mundësuar popullit të Jehovait të ekuilibrojë respektin e duhur për autoritetet politike, me një qëndrim të pakompromentueshëm ndaj parimeve të domosdoshme biblike. (Psalmi 97:11; Jeremia 3:15) E ka lejuar atë që të ketë një pikëpamje të përshtatshme mbi lidhjen me Perëndinë dhe mbi marrëdhëniet e tyre me shtetin. Ai i ka siguruar se ndërkohë që i paguajnë Cezarit gjërat e Cezarit, ata nuk lënë pa i paguar Perëndisë gjërat e Perëndisë.

¹⁶ Por, çfarë janë saktësisht gjërat e Cezarit? Cilat kërkesa të ligjshme mund t’i bëjë shteti një të krishteri? Këto pyetje do të trajtohen në artikullin vijues.

Paguajini Cezarit gjërat e Cezarit

«I jepni, pra, secilit atë që i takon.»​—ROMAKËVE 13:7.

1, 2. (a) Sipas Jezuit, si duhet t’i ekuilibrojnë të krishterët detyrimet e tyre ndaj Perëndisë dhe ndaj Cezarit? (b) Cili është shqetësimi kryesor i Dëshmitarëve të Jehovait?

SIPAS Jezuit, ka gjëra që i detyrohemi Perëndisë dhe gjëra që i detyrohemi Cezarit ose shtetit. Jezui tha: «I jepni Cezarit atë që është e Cezarit dhe Perëndisë atë që është e Perëndisë.» Me këto pak fjalë, ai i ngatërroi armiqtë e tij dhe përmblodhi në mënyrë të goditur qëndrimin e ekuilibruar që duhet të kemi në marrëdhënien tonë me Perëndinë dhe në punët tona me shtetin. S’është për t’u çuditur që ata që e dëgjuan «u çuditën nga ai».​—Marku 12:17.

² Pa dyshim, gjëja më e rëndësishme për shërbëtorët e Jehovait është që t’i paguajnë Perëndisë gjërat e Perëndisë. (Psalmi 116:12-14) Megjithatë, kur veprojnë kështu, ata nuk harrojnë se Jezui tha që duhet t’i japin disa gjëra Cezarit. Ndërgjegjja e tyre e stërvitur sipas Biblës, kërkon që të shqyrtojnë me lutje se deri në ç’masë mund t’i paguajnë ato që kërkon Cezari. (Romakëve 13:7) Në kohët moderne, shumë juristë kanë pranuar se pushteti qeveritar ka kufij dhe se kudo njerëzit dhe qeveritë kufizohen nga ligji natyror.

3, 4. Cilat komente interesante janë bërë në lidhje me ligjin natyror, ligjin e zbuluar dhe ligjin njerëzor?

³ Apostulli Pavël iu referua këtij ligji natyror, kur shkroi për njerëzit e botës: «Ajo që mund të njihet prej Perëndisë është bërë e dukshme në ta, sepse Perëndia ua ka shfaqur atyre. Në fakt cilësitë e tij të padukshme, fuqia e tij e përjetshme dhe hyjnia e tij, duke qenë të dukshme nëpërmjet veprave të tij që nga krijimi i botës, shihen qartë, me qëllim që ata të jenë të pafalshëm.» Nëse ata do t’i përgjigjen atij, ligji natyror do ta nxisë ndërgjegjen e këtyre jobesimtarëve. Kështu, Pavli tha më tej: «Në fakt kur johebrenjtë, që s’kanë ligjin, nga natyra bëjnë punët e ligjit, ata, megjithëse s’kanë ligjin, janë ligj për vetveten; këta tregojnë veprën e ligjit të shkruar në zemrat e tyre për dëshminë që jep ndërgjegjja e tyre.»​—Romakëve 1:19, 20; 2:14, 15.

⁴ Në shekullin e 18-të, juristi i njohur anglez, Uilliam Blekston, shkroi: «Ky ligj i natyrës [ligji natyror], duke qenë moshatar i [me të njëjtën moshë sa] njerëzimit dhe duke qenë i diktuar nga vetë Perëndia, është pa dyshim më i lartë si detyrim, se çdo ligj tjetër. Ai është i detyrueshëm në të gjithë globin, në të gjitha vendet dhe në të gjitha kohët: ligjet njerëzore nuk kanë ndonjë vlerë, nëse kundërshtojnë këtë ligj.» Blekston vazhdoi të fliste për «ligjin e zbuluar», siç gjendet në Bibël dhe komentoi: «Mbi këto dy themele, ligjit të natyrës dhe ligjit të zbuluar, varen të gjitha ligjet njerëzore; duhet thënë se asnjë ligj njerëzor nuk duhet lejuar që të kundërshtojë ligjin e natyrës dhe ligjin e zbuluar.» Kjo është në harmoni me atë që tha Jezui për Perëndinë dhe për Cezarin, siç shkruhet në Markun 12:17. Është e qartë se ka zona, ku Perëndia e kufizon atë që mund të kërkojë Cezari prej një të krishteri. Sanhedrini i kaloi këto kufij të vënë nga Perëndia, kur u dha urdhër apostujve të ndalonin predikimin mbi Jezuin. Prandaj, apostujt u përgjigjën me të drejtë: «Duhet t’i bindemi Perëndisë më shumë sesa njerëzve.»​—Veprat 5:28, 29.

«Gjërat e Perëndisë»

5, 6. (a) Duke pasur parasysh lindjen e Mbretërisë në 1914-n, çfarë duhet të mbajnë më mirë në mendje të krishterët? (b) Në ç’mënyrë i krishteri jep dëshmi se është një shërbëtor?

⁵ Veçanërisht që nga 1914-a, kur Perëndia Jehova, i Plotfuqishmi, filloi sundimin si mbret përmes Mbretërisë Mesianike të Krishtit, të krishterët duhet të siguroheshin që të mos i jepnin Cezarit gjërat e Perëndisë. (Zbulesa 11:15, 17) Si kurrë më parë, tani ligji i Perëndisë kërkonte që të krishterët të mos ishin «pjesë e botës». (Gjoni 17:16, BR) Duke qenë të dedikuar ndaj Perëndisë, Dhuruesit të jetës, ata duhej të shfaqnin qartë se nuk i përkisnin më vetes. (Psalmi 100:2, 3) Siç shkroi Pavli, «ne i përkasim Jehovait». (Romakëve 14:8, BR) Për më tepër, në pagëzimin e krishterë, një person i tillë është caktuar zyrtarisht si shërbëtor i Perëndisë, prandaj mund të thotë bashkë me Pavlin: «Perëndia . . . na bëri të aftë të jemi shërbëtorë.»​—2. Korintasve 3:5, 6.

⁶ Përveç kësaj, apostulli Pavël shkroi: «Unë e nderoj shërbesën time.» (Romakëve 11:13) Sigurisht që edhe ne duhet të bëjmë po ashtu. Sido që të marrim pjesë në shërbim, si shërbëtorë të plotë kohorë apo gjysmëkohorë, ne mbajmë në mendje se vetë Jehovai na ka caktuar në shërbimin tonë. (2. Korintasve 2:17) Meqenëse disa mund ta sfidojnë pozitën tonë, çdo i krishterë i dedikuar dhe i pagëzuar duhet të jetë i gatshëm të japë prova të qarta dhe pozitive se ai me të vërtetë është shërbëtor i lajmit të mirë. (1. Pjetrit 3:15) Shërbimi i tij duhet të dëshmohet në sjelljen e tij. Si shërbëtor i Perëndisë, një i krishterë duhet të rekomandojë dhe të praktikojë moralin e pastër, të përkrahë unitetin familjar, të jetë i ndershëm dhe të tregojë respekt për ligjin dhe rregullin. (Romakëve 12:17, 18; 1. Selanikasve 5:15) Marrëdhënia me Perëndinë dhe shërbimi që i është caktuar në mënyrë hyjnore, janë për të krishterin gjërat më të rëndësishme të jetës së tij. Ai nuk mund të heqë dorë prej tyre sipas urdhrit të Cezarit. Është e qartë që ato duhen llogaritur mes «gjërave të Perëndisë».

«Gjërat e Cezarit»

 7. Cili është reputacioni i Dëshmitarëve të Jehovait në lidhje me pagimin e taksave?

⁷ Dëshmitarët e Jehovait e dinë se kanë për detyrë ‘t’u nënshtrohen pushteteve të sipërm’, sundimtarëve qeveritarë. (Romakëve 13:1) Prandaj, kur Cezari, shteti, bën kërkesa të ligjshme, ndërgjegjja e tyre e stërvitur sipas Biblës u jep mundësi t’i plotësojnë këto kërkesa. Për shembull, të krishterët e vërtetë janë ndër paguesit më shembullorë të taksave. Në Gjermani, një gazetë shprehej kështu për Dëshmitarët e Jehovait: «Ata janë paguesit më të ndershëm dhe më të përpiktë të taksave në Republikën Federale.» (Münchner Merkur) Në Itali, gazeta La Stampa vërente: «Ata [Dëshmitarët e Jehovait] janë qytetarët më besnikë, që kushdo do t’i dëshironte: ata nuk u dredhojnë taksave dhe nuk mundohen t’u bëjnë bisht ligjeve të pavolitshme për përfitim personal nga ana e tyre.» Shërbëtorët e Jehovait e bëjnë këtë «për arsye të ndërgjegjes».—Romakëve 13:5, 6.

 8. A është detyrimi ndaj Cezarit i kufizuar vetëm në taksat financiare?

⁸ A kufizohen «gjërat e Cezarit» vetëm në pagimin e taksave? Jo. Pavli radhiti edhe gjëra të tjera, si frika dhe nderimi. Në një libër të tij, studiuesi gjerman Hainrih Majer shkroi: «Me [gjërat e Cezarit] . . . nuk duhet të kuptojmë thjesht taksën civile, por çdo gjë për të cilën Cezari është emëruar në bazë të sundimit të tij të ligjshëm.» (Critical and Exegetical Hand-Book to the Gospel of Matthew) Historiani E. W. Barns vërejti në një vepër të tij se një i krishterë duhej t’i paguante taksat, nëse i kishte borxh dhe «po ashtu të pranonte të gjitha detyrimet e tjera shtetërore, me kusht që të mos i kërkohej t’i jepte Cezarit gjërat që i përkisnin Perëndisë».​—The Rise of Christianity.

9, 10. Çfarë ngurrimi mund të ketë një i krishterë, në lidhje me pagesën e asaj që kërkon Cezari, por cilat fakte duhet të mbajë ndër mend?

⁹ Cilat janë ato gjëra që mund të kërkojë shteti, pa u futur në gjërat që me të drejtë i përkasin Perëndisë? Disa kanë menduar se në mënyrë të ligjshme mund t’i japin Cezarit para në formën e taksave, por asgjë më shumë. Sigurisht që ata s’do të ndiheshin rehat sikur t’i jepnin Cezarit çdo gjë, e cila do t’u merrte atë kohë që mund ta përdornin për aktivitete teokratike. Megjithatë, edhe pse është e vërtetë se ne duhet ‘të duam Jehovain, Perëndinë tonë, me gjithë zemrën, shpirtin, mendjen dhe forcën tonë’, Jehovai pret prej nesh që t’u kushtojmë ca kohë edhe gjërave të tjera, përveç shërbimit të shenjtë. (Marku 12:30, BR; Filipianëve 3:3) Për shembull, këshillohet që një i krishterë i martuar të harxhojë kohë për të kënaqur shokun e tij apo të saj bashkëshortor. Aktivitete të tilla nuk janë të gabuara, por apostulli Pavël pohon se ato janë «gjëra të botës» dhe jo «gjëra të Zotit».​—1. Korintasve 7:32-34; krahaso 1. Timoteut 5:8.

¹⁰ Për më tepër, Jezui i autorizoi ithtarët e tij ‘të paguanin’ taksat dhe kjo përfshin sigurisht përdorimin e kohës që i është kushtuar Jehovait, pasi e gjithë jeta jonë është dedikuar në këtë mënyrë. Nëse mesatarja e taksave në një vend është 33 përqind e të ardhurave (në disa vende është më e lartë), kjo do të thotë që çdo vit një punëtor i zakonshëm i paguan thesarit të shtetit një të tretën e fitimeve të tij. E thënë ndryshe, në përfundim të jetës së tij në punë, punëtori i zakonshëm ka kaluar 15 vjet duke fituar paratë për taksat që kërkon «Cezari». Le të shqyrtojmë edhe çështjen e arsimimit. Në shumicën e vendeve, ligji kërkon që prindërit t’i çojnë fëmijët në shkollë për një numër minimal vitesh. Numri i viteve të arsimimit ndryshon nga vendi në vend. Në shumicën e vendeve, periudha kohore është relativisht e gjatë. Vërtet, arsimimi është zakonisht i dobishëm, por është Cezari që vendos se sa kohë nga jeta e tij duhet të kalojë një fëmijë në këtë mënyrë dhe prindërit e krishterë përshtaten me këtë vendim të Cezarit.

Shërbimi i detyrueshëm ushtarak

11, 12. (a) Çfarë kërkese bën Cezari në shumë vende? (b) Si e konsideronin të krishterët e hershëm shërbimin ushtarak?

¹¹ Një tjetër kërkesë e Cezarit në disa vende është shërbimi i detyrueshëm ushtarak. Në shekullin e 20-të, ky rregull është vendosur në shumicën e vendeve në rast lufte dhe nga disa të tjera edhe në kohë paqeje. Në Francë, ky detyrim ishte quajtur për shumë vite taksa e gjakut, domethënë që çdo i ri duhej të ishte i gatshëm të sakrifikonte jetën për shtetin. A përbën kjo diçka që të dedikuarit ndaj Jehovait mund ta japin me ndërgjegje? Si e konsideronin të krishterët e shekullit të parë këtë çështje?

¹² Edhe pse të krishterët e hershëm përpiqeshin të ishin qytetarë të mirë, besimi u ndalonte atyre që t’i merrnin jetën dikujt tjetër apo të sakrifikonin jetën e tyre për shtetin. Një enciklopedi pohon: «Etërit e hershëm të kishës, duke përfshirë Tertulianin dhe Origjenin, pohuan se të krishterëve nuk u lejohej të merrnin jetën njerëzore, parim ky që i ndalonte ata të merrnin pjesë në ushtrinë romake.» (The Encyclopedia of Religion) Profesori C. J. Kady shkruan në një nga librat e tij: «Të paktën deri në kohën e mbretërimit të Mark Aurelit [161-180 e.s.], asnjë i krishterë nuk bëhej ushtar pasi të ishte pagëzuar.»​—The Early Church and the World.

13. Përse shumica në të ashtuquajturin krishterim nuk e konsideron shërbimin ushtarak si të krishterët e hershëm?

¹³ Përse anëtarët e kishave të të ashtuquajturit krishterim nuk i konsiderojnë gjërat në këtë mënyrë edhe sot? Për shkak të një ndryshimi rrënjësor që ndodhi në shekullin e katërt. Një vepër katolike shpjegon: «Shumë të krishterë, . . . nën sundimin e perandorëve paganë, kishin skrupuj fetarë në lidhje me shërbimin ushtarak natyrisht nuk pranonin të merrnin armët ose i braktisnin. Këshilli [i Arlit, që u mbajt në 314 të e.s.], duke shqyrtuar ndryshimet që ndërfuti Konstantini, vendosi detyrimin që të krishterët duhej të shërbenin në luftë, . . . pasi Kisha është në paqe (in pace) nën një princ, që është mik i të krishterëve.» (A History of the Christian Councils) Si rezultat i kësaj braktisjeje të mësimeve të Jezuit, prej asaj kohe e deri tani, kleri i të ashtuquajturit krishterim e ka inkurajuar kopenë e tij të shërbejë në ushtritë e kombeve, edhe pse disa individë kanë marrë qëndrim si kundërshtarë me ndërgjegje.

14, 15. (a) Mbi ç’baza, të krishterët në disa vende kërkojnë përjashtimin nga shërbimi ushtarak? (b) Aty ku përjashtimi nuk ekziston, cilat parime të Shkrimeve do ta ndihmojnë një të krishterë, që të marrë një vendim të drejtë mbi çështjen e shërbimit ushtarak?

¹⁴ Po sot, a janë të detyruar të krishterët të shkojnë pas shumicës në këtë çështje? Jo. Nëse një i krishterë i dedikuar dhe i pagëzuar jeton në një vend ku përjashtimi i shërbëtorëve të fesë nga shërbimi ushtarak është i lejuar, ai mund të përfitojë nga kjo masë, pasi në fakt është një shërbëtor. (2. Timoteut 4:5) Disa vende, ndër të cilat edhe Shtetet e Bashkuara dhe Australia, e kanë lejuar këtë përjashtim edhe në kohë lufte. Gjithashtu, në kohë paqeje, në shumë vende që kanë shërbim të detyrueshëm ushtarak, Dëshmitarëve të Jehovait, si shërbëtorë të fesë, u është lejuar ky përjashtim. Kështu, ata mund të vazhdojnë të ndihmojnë njerëzit me shërbimin e tyre publik.

¹⁵ Por ç’të themi, nëse një i krishterë jeton në një vend ku shërbëtorëve të fesë nuk u është lejuar ky përjashtim? Në këtë rast, ai duhet të marrë një vendim personal, duke ndjekur ndërgjegjen e tij të stërvitur nga Bibla. (Galatasve 6:5) Ndërsa mban parasysh autoritetin e Cezarit, ai duhet të peshojë me kujdes se për çfarë i detyrohet Jehovait. (Psalmi 36:9; 116:12-14; Veprat 17:28) I krishteri s’duhet të harrojë se shenja dalluese e të krishterëve të vërtetë është dashuria për të gjithë bashkëbesimtarët e tij, edhe për ata që jetojnë në vende të tjera apo që u përkasin fiseve të tjera. (Gjoni 13:34, 35; 1. Pjetrit 2:17) Për më tepër, ai nuk duhet të harrojë parimet e Shkrimeve, që gjenden në tekste të tilla, si Isaia 2:2-4; Mateu 26:52; Romakëve 12:18; 14:19; 2. Korintasve 10:4; dhe Hebrenjve 12:14.

Shërbimi civil

16. Në disa vende, çfarë shërbimi joushtarak kërkon Cezari prej atyre që s’pranojnë shërbimin ushtarak?

¹⁶ Megjithatë, ka vende ku, edhe pse nuk lejohet përjashtimi nga shërbimi ushtarak, shteti, megjithatë, pranon që disa shërbëtorë të fesë mund ta kundërshtojnë atë. Shumë prej këtyre vendeve marrin masa që këta individë të ndërgjegjshëm të mos detyrohen për shërbimin ushtarak. Në disa vende kërkohet një shërbim civil, si ndonjë punë dobiprurëse në bashkësi, i cili konsiderohet si shërbim kombëtar joushtarak. A mund ta kryejë një i krishterë i dedikuar këtë shërbim? Edhe në këtë rast, një i krishterë i dedikuar dhe i pagëzuar duhet të marrë përsëri vendimin e tij personal, në bazë të ndërgjegjes së tij të stërvitur nga Bibla.

17. A ka ndonjë rast të mëparshëm biblik për shërbimin e detyrueshëm civil?

¹⁷ Duket se në kohët biblike praktikohej shërbimi i detyrueshëm. Një libër historie pohon: «Përveç taksave dhe detyrimeve që u kërkoheshin banorëve të Judesë, ekzistonte edhe një punë e detyrueshme [punë pa pagesë që kërkohej nga autoritetet publike]. Ky ishte një rregull i lashtë në Lindjen e Mesme, të cilin autoritetet helenike dhe romake vazhduan ta mbanin. . . . Edhe Besëlidhja e Re citon shembuj të punës së detyrueshme në Jude, duke treguar se sa e përhapur ishte. Në përputhje me këtë zakon, ushtarët e detyruan Simonin nga Kirena të mbante kryqin [shtyllën e mundimeve] e Jezuit (Mateu 5:41; 27:32; Marku 15:21; Luka 23:26).»

18. Në cilat shërbime joushtarake dhe jofetare të bashkësisë, bashkëpunojnë shpeshherë Dëshmitarët e Jehovait?

¹⁸ Në mënyrë të ngjashme, sot në disa vende qytetarëve u kërkohet nga shteti apo nga autoritetet lokale, të marrin pjesë në forma të ndryshme të shërbimit në bashkësi. Ndonjëherë kjo bëhet për një punë të veçantë, si hapja e puseve apo ndërtimi i rrugëve; ndonjëherë bëhet mbi baza të rregullta, si pjesëmarrja javore në pastrimin e rrugëve, të shkollave apo të spitaleve. Kur ky shërbim civil është për të mirën e bashkësisë dhe nuk lidhet me fenë e rreme ose nuk është në njëfarë mënyre në kundërshtim me ndërgjegjen e Dëshmitarëve të Jehovait, ata shpesh kanë pranuar. (1. Pjetrit 2:13-15) Zakonisht, kjo ka sjellë si rezultat një dëshmi të shkëlqyer dhe disa herë, u ka mbyllur gojën atyre që akuzonin në mënyrë të rreme Dëshmitarët se ishin antiqeveritarë.​—Krahaso Mateun 10:18.

19. Si duhet ta përballojë situatën një i krishterë, nëse Cezari kërkon që ai të kryejë për njëfarë kohe shërbimin kombëtar joushtarak?

¹⁹ Po sikur shteti të kërkojë që një i krishterë të kryejë për njëfarë kohe ndonjë shërbim civil, që është pjesë e shërbimit kombëtar nën një administrim civil? Edhe këtu përsëri duhet marrë një vendim personal, i bazuar në ndërgjegjen e informuar. «Të gjithë ne do të qëndrojmë përpara gjykatës së Perëndisë.» (Romakëve 14:10, BR) Të krishterët që ballafaqohen me një kërkesë të Cezarit, duhet ta studiojnë çështjen duke u lutur dhe duke medituar për të.a Gjithashtu, do të ishte e mençur ta diskutonin çështjen me të krishterë të pjekur në kongregacion. Pas kësaj, duhet marrë një vendim personal.​—Proverbat 2:1-5; Filipianëve 4:5.

20. Cilat pyetje dhe parime të Shkrimeve e ndihmojnë një të krishterë, që të arsyetojë mbi çështjen e shërbimit civil kombëtar joushtarak?

²⁰ Ndërsa merren me një kërkim të tillë, të krishterët duhet të marrin në shqyrtim një sërë parimesh biblike. Pavli tha se ne duhet «të jemi të bindur ndaj qeverive dhe autoriteteve si sundimtarë, . . . të gatshëm për çdo vepër të mirë . . . të arsyeshëm, duke shfaqur gjithë butësinë kundrejt të gjithë njerëzve». (Titit 3:1, 2, BR) Në të njëjtën kohë, të krishterët do të bënin mirë të shqyrtonin punën civile që u është propozuar. Nëse e pranojnë, a do të jenë në gjendje të mbajnë asnjanësinë e krishterë? (Mikea 4:3, 5; Gjoni 17:16) A do t’i përfshijë me ndonjë fe të rreme? (Zbulesa 18:4, 20, 21) A do t’i pengojë apo do t’i kufizojë në mënyrë të paarsyeshme nga përmbushja e përgjegjësive të tyre të krishtere? (Mateu 24:14; Hebrenjve 10:24, 25) Nga ana tjetër, a do të jenë në gjendje të bëjnë përparim frymor, mbase edhe duke marrë pjesë në shërbimin e plotë kohor, ndërsa kryejnë shërbimin e kërkuar?​—Hebrenjve 6:11, 12.

21. Cilido qoftë vendimi i tij, si duhet ta konsiderojë kongregacioni një vëlla, që po përballon çështjen e shërbimit civil kombëtar joushtarak?

²¹ Ç’të themi nëse përgjigjet e ndershme të një të krishteri ndaj këtyre pyetjeve, bëjnë që ai të arrijë në përfundimin se shërbimi civil kombëtar është një «vepër e mirë», të cilën ai mund ta kryejë në bindje të autoriteteve? Ky është vendimi i tij përpara Jehovait. Pleqtë e emëruar dhe të tjerët duhet të respektojnë plotësisht ndërgjegjen e vëllait dhe të vazhdojnë ta konsiderojnë atë si një të krishterë me qëndrim të mirë. Por, nëse një i krishterë mendon se nuk mund ta kryejë këtë shërbim civil, edhe qëndrimi i tij duhet respektuar po ashtu. Edhe ai mbetet me qëndrim të mirë e duhet të marrë mbështetjen e dashur.​—1. Korintasve 10:29; 2. Korintasve 1:24; 1. Pjetrit 3:16.

22. Çfarë do të vazhdojmë të bëjmë, pavarësisht nga situata që do të përballojmë?

²² Si të krishterë, ne nuk do të pushojmë së dhëni «nderimin atij që është për nderim». (Romakëve 13:7) Ne do respektojmë rregullin e mirë dhe do të përpiqemi të jemi paqësorë, qytetarë të bindur ndaj ligjeve. (Psalmi 34:14) Madje, ne mund edhe të lutemi «për mbretërit e për të gjithë ata që janë në pushtet», kur këta njerëz duhet të marrin vendime që ndikojnë jetën dhe veprën tonë të krishterë. Pasi i paguajmë Cezarit gjërat e Cezarit, ne shpresojmë «që të mund të shkojmë një jetë të qetë dhe të paqtë, me çdo perëndishmëri dhe nder». (1. Timoteut 2:1, 2) Mbi të gjitha, ne do të vazhdojmë të predikojmë lajmin e mirë të Mbretërisë, si e vetmja shpresë e njerëzimit, duke i paguar në mënyrë të ndërgjegjshme Perëndisë gjërat e Perëndisë.