Etsa Hore Lelapa la Hao e be Setšabelo
“BA SE nang lerato la tlhaho.” Ka mantsoe ao a bohloko, Bibele e hlalosa kamoo batho ba bangata ba mehleng ena ea rōna e bitsoang ‘matsatsi a ho qetela’ ba leng kateng. (2 Timothea 3:1, 3, 4) Seoa sa bana ba hlekefetsoang malapeng ke bopaki bo hlakileng ba hore boprofeta bona boa phethahala. Ha e le hantle, lentsoe la Segerike le reng aʹstor·gos, leo ka Sesotho le fetoletsoeng e le “ba se nang lerato la tlhaho,” le fana ka maikutlo a ho ba sieo ha lerato le lokelang ho ba teng pakeng tsa litho tsa lelapa, haholo-holo pakeng tsa batsoali le bana ba bona.a ’Me hangata boemo bo joalo baneng ba hlekefetsoang malapeng a bo bona.
Bafuputsi ba bang ba re hangata batho ba hlekefetsang bana ke banna bao e leng batsoali ka lapeng kapa ba phethang karolo ea botsoali. Beng ka bona ba banna le bona ba tloaetse ho ba hlekefetsa. Le hoja bongata ba bana ba hlekefetsoang e le ba banana, bashanyana ba bangata le bona baa hlekefetsoa. Basali ba hlekefetsang bana le bona ba atile ho feta kamoo u ka nahanang kateng. Mokhoa oa tlhekefetso o sa tlalehoeng ka ho fetisisa ke oa ha ngoana a hlekefetsoa ke ngoan’abo, moo ngoana e moholo kapa ea matla ho feta ba bang a ka iketsang mpoli kapa a hlekefetsa ngoan’abo e monyenyane kapa ea fokolang ka tsa thobalano. Joaloka motsoali, ka sebele u tlameha u nyonya liketso tse joalo kaofela.
U ka etsa joang hore mathata aa a se ke a e-ba teng ha hao? Ho hlakile hore setho se seng le se seng sa lelapa se tlameha ho ithuta le ho hlompha e meng ea melao-motheo e thibelang boitšoaro ba tlhekefetso. Tataiso e joalo e ka fumanoa Lentsoeng la Molimo, Bibele.
Pono ea Lentsoe la Molimo ka ho Kopanela Liphate
E le hore lelapa le leng le le leng e be le sireletsehileng, le lokela ho latela molao oa Bibele tabeng ea boitšoaro. Bibele ha e lihlong mabapi le ho bua ka litaba tsa ho kopanela liphate. E bua ka tsela e hlomphehang, empa e le e hlakileng le e tobileng. E bontša hore Molimo o ne a reretse hore ho kopanela liphate e be ntho e thabisang monna le mosali e le ka ’nete. (Liproverbia 5:15-20) Leha ho le joalo, e nyatsa ho kopanela liphate le motho eo e seng molekane oa motho oa lenyalo. Ka mohlala, Bibele e bua pepenene khahlanong le ho kopanela liphate le mong ka motho ea haufi. Khaolong ea 18 ea Levitike, ho haneloa mefuta e sa tšoaneng ea ho kopanela liphate le mong ka motho ea haufi. Hlokomela mantsoe ana ka ho khetheha: “Motho leha e le ofe ho lōna, a se ke a atamela ho mong ka eena leha e le ofe ea haufi ho apola bofeela ba hae [ho kopanela liphate le eena]. Ke ’na Jehova.”—Levitike 18:6.
Jehova o ile a thathamisa ketso ea ho kopanela liphate le mong ka motho ea haufi e le e ’ngoe ea ‘lintho tse manyala’ tseo ba li etsang ba neng ba otloa ka lefu. (Levitike 18:26, 29) Ka ho hlakileng, ’Mōpi o na le melao e phahameng haholo ea boitšoaro tabeng ena. Kajeno, mebuso e mengata e na le maikutlo a tšoanang, e nka e le tlōlo ea molao ha setho sa lelapa se hlekefetsa ngoana ka tsa thobalano. Hangata, molao o re ngoana ea hlekefelitsoeng ke motho e moholo ka tsa thobalano o betuoe. Ke hobane’ng ha ho sebelisoa mantsoe a matla joalo haeba a sa ka a qobelloa?
Batho ba bangata ba boholong ba lemohile seo e leng khale Bibele e se buile ka bana—hore ba ke ke ba khona ho beha mabaka ka tsela e tšoanang le ea batho ba baholo. Ka mohlala, Liproverbia 22:15 e re: “Booatla bo tlameletsoe pelong ea moshanyana.” Hape moapostola Pauluse o ile a bululeloa hore a ngole tjena: “Ha ke ne ke le ngoana, ke ne ke . . . nahana joaloka ngoana, ke beha mabaka joaloka ngoana; empa kaha joale ke monna, ke lahlile mekhoa ea bongoana.”—1 Bakorinthe 13:11.
Ngoana a ke ke a utloisisa ka ho feletseng se boleloang ke ho kopanela liphate, ebile a ke ke a nahana ka liphello tse tla ba teng hamorao lilemong. Ka hona, hohle ho lumeloa hore bana ba ke ke ba nkoa ba lumetse ka kutloisiso e feletseng ho kopanela liphate le motho. Ka mantsoe a mang, haeba motho e moholo (kapa mocha ea seng a le moholo) a kopanela liphate le ngoana, motho eo e moholo a ke ke a itlhohlolla molato ka hore ngoana ha aa ka a hana kapa hore ke ngoana ea mo hohetseng. Motho eo e moholo o molato oa peto. Ena ke tlōlo ea molao eo hangata kotlo ea eona e leng ho kena teronkong. Molato oa peto o ho motho ea betileng, eseng ho ngoana ea hlekefelitsoeng a sa ikemisetsa.
Leha ho le joalo, ka masoabi boholo ba litlōlo tse joalo tsa molao ha li nkeloe bohato ke ba boholong kajeno. Ka mohlala, Australia ho ’nile ha hakanngoa hore ke batlōli ba molao ba etsang liphesente tse 10 feela ba qosoang, ’me ke ba ’maloa ba fumanoang ba le molato tabeng ena. Linaha tse ling le tsona li na le tlaleho e tšoanang. Le hoja mebuso e ke ke ea sireletsa lelapa la Bokreste hakaalo, ho sebelisa melao-motheo ea Bibele ho ka le sireletsa haholo.
Bakreste ba ’nete baa lemoha hore Molimo ea ileng a etsa hore melao-metheo eo e ngoloe Lentsoeng la hae, ha aa fetoha. O bona ntho e ’ngoe le e ’ngoe eo re e etsang, esita le tse patehileng mahlong a batho. Bibele e re: “Lintho tsohle li hlobotse ’me li pepesitsoe phatlalatsa mahlong a eo re nang le boikarabello ho eena.”—Baheberu 4:13.
Molimo o re nka re ikarabella haeba re tlōla melao ea hae ’me re utloisa ba bang bohloko. Ka lehlakoreng le leng, oa re hlohonolofatsa ha re mamela litaelo tsa hae tse re ruisang molemo mabapi le bophelo ba lelapa. Tse ling tsa tsona ke life?
Lelapa le Momahantsoeng ke Lerato
Bibele ea re bolella: ‘Lerato ke tlamo e phethahetseng ea bonngoe.’ (Bakolose 3:14) Joalokaha ho hlalositsoe ka Bibeleng, lerato hase feela boikutlo bo itseng ba kelello. Le bonahala ka tsela eo le susumetsang motho ka eona—boitšoaro boo le mo khothalletsang hore a be le bona le liketso tseo le mo hanelang hore a li etse. (1 Bakorinthe 13:4-8) Ka lapeng, ho bontša lerato ho bolela ho tšoara setho ka seng sa lelapa ka tsela e se sielang seriti, ka tlhompho le mosa. Ho bolela ho phela ka tsela e lumellanang le eo Molimo a reng setho ka seng sa lelapa se phelisane ka eona le tse ling. Molimo o fa setho ka seng sa lelapa boikarabelo bo hlomphehang le ba bohlokoa.
Kaha ntate ke hlooho ea lelapa, o lokela ho etella pele ho bontšeng lerato. Oa utloisisa hore ntate oa Mokreste ha aa fuoa tokelo ea ho ba mohatelli, ho sebelisa matla a hae hampe ho mosali oa hae kapa baneng ba hae. Ho e-na le hoo, o latela mohlala oa Kreste oa bohlooho. (Baefese 5:23, 25) Ka hona, o tšoara mosali oa hae ka lerato le bonolo ’me o mamella bana ba hae le ho ba tšoara ka lerato. O ba sireletsa ka pelo eohle ’me o etsa sohle se matleng a hae hore ba se hlaheloe ke ntho leha e le efe e ka ba amohang khotso, ea ba amoha ho se tsebe letho joaloka bana le tšepo eo ba nang le eona ho batho ba baholo le ho ikutloa ba sireletsehile.
Ka tsela e tšoanang, mosali oa hae, e leng ’mè oa bana, o na le karolo ea bohlokoa le e hlomphehang eo a lokelang ho e phetha. Bibele e tšoantša bohlale ba tlhaho boo liphoofolo tse tšehali li sireletsang malinyane a tsona ka eona le tsela eo Jehova le Jesu ba re sireletsang ka eona. (Matheu 23:37) ’Mè le eena o lokela ho sireletsa bana ba hae ka thata. Ka lerato, o etsa bonnete ba hore ho sireletseha ha bana le boiketlo ba bona bo tla pele ho ba hae. Motsoali ka mong ha a sebelise matla a hae hampe, ha a hatelle e mong kapa ho mo tšosa, ’me bobeli ba bona ha ba etse seo le ho bana ba bona; hape ha ba lumelle bana ba bona hore ba tšoarane ka tsela e joalo.
Ha setho ka seng sa lelapa se tšoara tse ling ka tlhompho le seriti, ho lula ho e-na le puisano e ntle ka lapeng. Mongoli e mong ea bitsoang William Prendergast o re: “Batsoali kaofela ba lokela ho buisana le bana ba bona ba banyenyane kapa ba lilemong tsa bocha kamehla, ba bue le bona khafetsa ’me e be ka tsela e bontšang hore ba atamelane.” Oa phaella: “Ho bonahala ena e le eona tharollo e molemohali bothateng ba ho hlekefetsoa ka tsa thobalano.” Ka sebele, Bibele e khothalletsa hore ho be le puisano e joalo e etsoang kamehla le ka lerato. (Deuteronoma 6:6, 7) Ha ho lateloa tataiso eo, lapeng e ba hona moo setho ka seng sa lelapa se ka buang ka bolokolohi ho tsoa pelong, se sa tšabe letho.
Ke ’nete hore re phela lefatšeng le khopo ’me hase kamehla tlhekefetso e ka thibeloang. Leha ho le joalo, lehae le sireletsehileng le ka ba molemo haholo. Haeba setho se seng sa lelapa se hlokofatsoa ka ntle, sea tseba hore na se ka leba hokae bakeng sa matšeliso le kutloelo-bohloko. Ka sebele lehae le joalo ke qhobosheane, ke setšabelo lefatšeng lena le tletseng likhathatso. E se eka Molimo a ka hlohonolofatsa boiteko ba lōna ba ho etsa hore lelapa la lōna e be la mofuta oo!
[Mongolo o botlaaseng ba leqephe]
a Lentsoe lena la boholo-holo la Segerike le ’nile la hlalosoa tjena: “Ho ba pelo e thata ho litho tsa lelapa.” Kahoo phetolelo e ’ngoe ea Bibele e beha temana ena tjena: “Ba tla . . . hloka lerato le tloaelehileng ho litho tsa malapa a bona.”
[Lebokose /Setšoantšo se leqepheng la 10]
LITLHAHISO TSA HO SIRELETSA LEHAE LA HAO
Inthanete: Haeba bana ba hao ba sebelisa Inthanete, ba lokela ho fuoa litaelo tsa hore na ba e sebelise joang ka tsela e sireletsehileng. Ho na le mecha e mengata haholo ea litšoantšo tse manyala tse hlephisang boitšoaro, hammoho le mecha eo batho ba ka buisanang ho eona moo batho ba hlekefetsang bana, ba tsomang bana ho eona le ho ba eka. Ho molemo ho beha k’homphieutha pepeneneng moo batsoali ba ka bonang habonolo hore na bana ba e sebelisa joang. Bana ha baa lokela ho fana ka boitsebiso ba botho kapa ba lokisetse ho kopana le motho eo ba tsebaneng le eena Inthaneteng kantle ho tumello ea batsoali.—Pesaleme ea 26:4.
Joala: Maemong a mangata moo ngoana a hlekefelitsoeng, mohlekefetsi oa be a noele joala. Liketsahalo tse fetileng li bontša hore batho ba baholo ba atisa ho felloa ke boitšoaro ha ba noele haholo; ba bang ba inehella litakatso tseo ba neng ba ke ke ba inehella tsona haeba ba ne ba sa noa. Ha e le hantle, kotsi ena ke le leng la mabaka ao ka ’ona re lokelang ho mamela keletso ea Bibele ea ho qoba botahoa le ho noa ho tlōla.—Liproverbia 20:1; 23:20, 31-33; 1 Petrose 4:3.
Ho ba Boinotšing: Mosali e mong oa hopola: “Ka mor’a hore ’Mè a hlokahale, Ntate ke eena feela eo kamore ea hae e neng e e-na le kharetene lifensetereng kapa e e-na le lemati. O ne a sa re fe monyetla oa ho ba boinotšing—esita le ha re le ka kamoreng ea ho hlapa.” Monna enoa o ile a hlekefetsa barali ba hae kaofela ka tsa thobalano. Setho se seng le se seng sa lelapa se lokela ho utloisisa bohlokoa ba ho hlompha nako ea ho ba boinotšing ea litho tse ling tsa lelapa. Joalokaha batsoali ba hloka linako tsa ho ba boinotšing, bana le bona ba lokela ho fuoa nako e itseng ea ho ba boinotšing ha ba ntse ba hōla. Batsoali ba bohlale ba tšoara ba bang ka tsela eo bona ba ka ratang ho tšoaroa ka eona.—Matheu 7:12.