Ho Fumana Tokoloho “Sehleke-hlekeng sa Banna ba Phelang ba le Bang”

SEKEPE se neng se hofa metsi maqhubung a manyenyane a Kou ea Nicoya se ne se sa tlala. Leha ho le joalo e ne e se ka lebaka la khaello ea bahahlauli. Mona lebōpong la leoatle la Pacific la Costa Rica, leholimo le hlakileng, metsi a hloekileng a botala bo phatsimang, mabōpo a leoatle a nang le lehlabathe le lesoeu, makhasi a coconut a ntseng a isoa koana le koana ke moea le ka mohla li ne li sa khaotse ho hohela ba batlang ho bona paradeise e sebakeng se chesang. Empa mona ke ne ke sa tla phomolong—ha esita le baeti ba bang ba ka sekepeng.

“Sehleke-hleke sa Banna ba Phelang ba le Bang”

Re ne re leba Sehleke-hlekeng sa San Lucas, kolone ea botlamuoa e laoloang ke Lefapha la Toka la Costa Rica. Ka nako e ’ngoe, Sehleke-hleke sa San Lucas e ne e le e ’ngoe ea literonko tse tummeng hampe ka ho fetisisa Latin America. Batlōli ba molao ba seng ba thatafetse lipelo e ne e le bona ba etsang karolo e khōlō ka ho fetisisa ea baahi ba moo, ’me ba neng ba romeloa moo kapele ba ne ba ithuta linnete tse thata tsa bophelo. Ba boholong ba ne ba fana feela ka litlhokahalo tsa motheo, ha batšoaruoa ba ne ba ithehela mekhoa ea bona ea puso ’me ba loanela ho ntlafatsa lefa la bona la botho. Hangata, ba neng ba leka ho baleha ba ne ba fefoleloa ka leoatleng ke meea e matla, kapa ba ne ba bolaoa ke lishaka.

Mathoasong a bo-1950, eo e kileng ea e-ba motšoaruoa Sehleke-hlekeng sa San Lucas, José León Sánchez, o ile a ngola buka e neng e theiloe bophelong ba hae ba botho ha a ntse a le koloneng ea botlamuoa. Pale ea hae e tobileng, e sa thabiseng, empa e le ea ’nete, La Isla de los Hombres Solos (Sehleke-hleke sa Banna ba Phelang ba le Bang), kapele-pele e ile ea fetoha e rekoang ka ho fetisisa Mexico le Amerika e Bohareng. Costa Rica teng e ile ea baka sello se seholo sechabeng.

Ka nako eo, ’muso o ne o kene mosebetsing oa ho ntlafatsa litsi tsa oona tsa botlamuoa. Ho ne ho hatelloa haholo taba ea ho thusa batlamuoa hore ba fetohe ho e-na le ho fana ka kotlo, ’me kahlolo ea lefu e ile ea felisoa. Ka tlhokomeliso e ileng ea hlahisoa ke buka ea Sánchez, ho ile ha boetse ha e-ba le liphetoho Sehleke-hlekeng sa San Lucas. Batšoaruoa ba ne ba rutoa mokhoa oa ho rua likhomo le likolobe, ho tšoasa litlhapi, le mesebetsi e meng. Ba ne ba bile ba lema lijalo tseo ba li rekisang ’me ba lumelletsoe ho fumana karolo ea phaello. Ho ile ha boetse ha ntlafatsoa mehaho ea bolulo. Mathoasong a bo-1960, San Lucas e ile ea fetoha setsi seo e leng mohlala sa batlōli ba molao ba fetohileng hoo ba neng ba hloka balebeli ba fokolang ka ho fetisisa.

Ha ke e-tsoa sekepeng ke tsoela seemelong sa likepe se senyenyane, ke ile ka hlokomela hantle histori e tummeng hampe ea sehleke-hleke seo. Empa mona ke ne ke tlile ke le molebeli oa teronko, eseng motšoaruoa. Ke ile ka kena Lebothong la Sepolesa sa Naha ha ke le lilemo li 18, ’me kaha ke ne ke feta lilemo tsa ka, kabelo ea ka ea pele e ile ea e-ba mosebetsi oa ho lebela Sehleke-hlekeng sa San Lucas.

E ne e le Motšoaruoa, Empa a Lokolohile

Kaha ke ne ke hōlisitsoe ke baitlami le baprista ba K’hatholike, ka mehla ke ne ke nyarosoa ke khopolo ea lihele tse chesang. Ho ’na, ntho ea bohlokoa ka ho fetisisa bophelong e ne e le ho qoba ho fella liheleng. Empa ke ne ke maketse ha ke bona hore batho ba bangata ba ne ba sa bonahale ba hlile ba tsotella hakaalo ka tsona. Moprista o ne a ka ’na a bua ka tsona ka sehlopheng, empa ka ntle ho kamore eo sehlopha se ruteloang ho eona, ho ne ho se ea batlang ho bua ka bolumeli kapa Bibele. Ba ne ba ipolela hore ba lumela mollong oa lihele, empa boitšoaro ba bona bo ne bo sa thibeloa le hanyenyane ke hoo.

Boemo bo neng bo le San Lucas bo ne bo sa fapana hakaalo le boo. Le hoja balebeli ba bangata le batšoaruoa ba ne ba bolela hore ba na le tumelo e tšoanang, e ne e bonahala e e-na le tšusumetso e fokolang ho bona. Puo e hlohlontšang litsebe le mekhoa e litšila li ne li tloaelehile. Ka khetlo le leng molebeli e mong o ile a tšoaroa a kenya matekoane ka sekhukhu sehleke-hlekeng ’me a qetella e le motšoaruoa le eena! Motsamaisi oa ka ea neng a sebetsa haufi-ufi le ’na o ne a le moea o mobe ’me ka makhetlo a mabeli o kile a phephetsa batšoaruoa ba babeli ba marabele hore ba loane le eena ka litebele. Kaha ke ne ke e-na le nako e ngata, hangata ke ne ke nahana ka ho teba ka lintho tseo ke neng ke li bona sehleke-hlekeng. Joaloka mohlankana ea se nang phihlelo, ke ne ke ferekane ke bile ke nyahame.

Ka bosiu bo bong, Franklin, motšoaruoa ea neng a tšeptjoa, o ile a ’memela ho ea mamela puisano ea Bibele. Le hoja ke ne ke sa thahaselle haholo, kapele moqoqo oa hōla.

Ke ile ka re: “E tlameha e be ho thata ho ba motšoaruoa le ho ithuta Bibele.” Le ka mohla ha kea ka ka lebala karabelo ea Franklin.

O ile a re: “Ke motšoaruoa ’meleng, empa moeeng ke lokolohile.”

Ke ne ke batla hakaakang ho utloisisa mofuta oo oa tokoloho!

Lipaki San Lucas

Ho ile ha hlahella hore Franklin o ne a ithuta Bibele le Lipaki tsa Jehova. Ka Lisontaha, beng ka rōna le metsoalle ba ne ba lumelloa ho kena sehleke-hlekeng. Hangata, likepe tse peli kapa tse tharo li ne li tlisa Lipaki tse ka bang 30 ho tšela kou ea Leoatle li e-tsoa Phuthehong ea Puntarenas. Kaha ke ne ke sa tsoa fihla moo, ke ne ke maketse ha ke bona liofisiri li phahamisetsa Lipaki matsoho feela ’me li li lumella ho feta moo ho hlahlojoang ba kenang ha e mong le e mong eena a ne a phengoa-phengoa ka ho felletseng. Ho hong ho neng ho ’makalitse le ho feta ke ’nete ea hore Lipaki li ne li tšoara batšoaruoa le balebeli ka tlhompho e tšoanang ’me li ne li bua le e mong le e mong ka molaetsa oa tsona o theiloeng Bibeleng.

Batšoaruoa ba ’maloa ba ne ba e-na le lithuto tsa botho tsa ka mehla tsa Bibele le Lipaki ka Lisontaha tsena. Franklin e ne e le e mong oa bona, ’me ho ne ho e-na le ho hong ho eena ho neng ho nkhahla. Ke ile ka ithuta hore Franklin o ne a ahloletsoe lilemo tse 12 teronkong ka baka la ho bolaea mohoebi e mong eo ba neng ba qothisana lehlokoa le eena. O ne a ithutetse poloko ea libuka tsa khoebo ka ngollano hona moo teronkong. Kaha o ne a sa noe, a sa tsube, kapa a sa sebelise lithethefatsi, o ile a behoa boikarabelong ba ho hlokomela laebrari ea teronko. Hamorao, o ile a fuoa kamore ea hae a le mong le boikarabelo bo bong bo eketsehileng.

Ha a ne a sa ntsane a le sekolong, Franklin o ne a kile a ba le metsoalle eo e neng e le Lipaki tsa Jehova. O ile a hlokomela hore ho ne ho se mohla e kenellang merusung kapa lintoeng, esita le ha ba bang ba ne ba e qholotsa. Le hoja a sa ka a nka bolumeli ka ho teba, o ne a tseba hore Lipaki ke batho ba khotso le ba hloekileng boitšoarong. Ka hona ha a utloa hore ho ne ho e-na le Atalaya (“Molula-Qhooa,” kamoo ba bang ba neng ba bitsa Lipaki tsa Jehova kateng) har’a batšoaruoa, o ile a laba-labela ho tseba.

Ka letsatsi le leng pele ho lijo tsa motšehare, Franklin o ile a bona motšoaruoa e mong a ituletse a le mong ka ntle ho holo ea lijo. Ponahalo ea hae e makhethe e ile ea etsa hore Franklin a botse hore na ke Atalaya. Ha a ’molella hore ke eona, potso ea pele ea Franklin ea e-ba hore: “Ke hobane’ng ha u le moo?” Monna eo o ile a mo hlalosetsa hore pele o ile a ahloleloa ho kena Teronkong e khōlō ea San José, motse-moholo, ’me o ile a qalisa ho ithuta Bibele le Lipaki tsa Jehova ha a ntse a le moo. Ka mor’a hore a isoe San Lucas, o ile a ntšetsa pele boithuto ba hae le Paki e tsoang Puntarenas. Qetellong o ile a kolobetsoa hona moo Lebōpong la Boikhathollo la Coco Sehleke-hlekeng sa San Lucas.

Kopano eo e ile ea fetola bophelo ba Franklin. Ho tloha ka nako eo ho ea pele, ka linako tsohle ha Lipaki li ne li etetse moo, o ne a ba le moqoqo o phelang le tsona. O ile a boetse a qala ho buisana le batšoaruoa ba bang le balebeli ka lintho tseo a neng a ithuta tsona. Boitšoaro ba hae, moaparo, le boitlhopho tsa qala ho ntlafala. Eena hammoho le motsoalle oa hae ea kolobelitsoeng ba ile ba qala ho hlonepshoa ke e mong le e mong.

Qetellong, kahlolo ea Franklin ea lilemo tse 12 e ile ea fokotsoa ho ba lilemo tse 3 le likhoeli tse 4. Eena le motsoalle oa hae ba ile ba tsoela pele ho ithuta Bibele. Ho sa tsotellehe tikoloho e mpe ea teronko, ba ne ba thabile, ’me lifahleho tsa bona li ne li ho bontša. Ka ho hlakileng ba ile ba qala ho hlokomela hore ke ne ke fapane le balebeli ba bang, kaha ke ne ke sa kopanele mesoasong e litšila le mesoasong e hlohlontšang litsebe. Ka hona ba ile ba ’memela likamoreng tsa bona ho ea buisana ka Bibele. Seo ke ileng ka se utloa ho bona le ho Lipaki tse neng li ba etetse se ile sa hapa thahasello ea ka haholo, haholo-holo ka boemo ba bafu le hore ka sebele ha ho na lihele tse chesang. Ke ile ka fuoa kopi ea buka ’Nete e Isang Bophelong bo sa Feleng ’me ka qala ho e bala. Le hoja ke ne ke sa ho hlokomele ka nako eo, lipeō tsa ’nete tseo hamorao li neng li tla hlahisa litholoana li ne li ntse li jaloa pelong ea ka.

Tokoloho ea ’Nete Qetellong

Ka mor’a hore ke tsoe Lebothong la Sepolesa sa Naha, ke ile ka lula ka nako e khutšoanyane Miami, Florida. Ka letsatsi le leng motho ea sebetsang le ’na o ile a qala ho bua le ’na ka Bibele. Puo ea hae, moaparo, le boitlhopho li ile tsa mpolella hore ke kopane le Lipaki tsa Jehova hape. Sena se ile sa nkhopotsa Sehleke-hleke sa San Lucas, ’me ka ’motsa hore na ke hobane’ng ha ho se ea bonahalang a thahasella ho bua ka lintho tsa moea. O ile a mpha karabelo e khutšoanyane ’me a hlahisa hore puisano e tšoareloe lapeng ha ka. Sena se ile sa lebisa thutong ea ka mehla ea Bibele le boinehelo le kolobetso hamorao.

Ke ile ka khutlela Costa Rica ka 1975 ’me ka ba kopanong ea setereke San José. Le hona joale ke ntse ke sa kholiseha hore na e ne e le mang ea neng a maketse haholo ha ’na le Franklin re ne re kopana ka tšohanyetso kopanong. Joale o ne a se a lokolohile ’meleng ’me a bile a kolobelitsoe. Ha ke tloha San Lucas, Franklin o ne a ntse a sa kholiseha hantle hore na thahasello ea ka Bibeleng e ne e le matla hakae. Empa e ne e le rōna bana, eo pele e neng e le motšoaruoa le eo e neng e le molebeli, re kopane kannete tokolohong e tsoang borapeling ba Molimo oa ’nete Jehova!

Ho ba bang “Sehleke-hleke sa Banna ba Phelang ba le Bang” sa botlamuoa se ne se bolela feela mehopolo e mebe. Ho ’na se ile sa bolela qaleho ea tokoloho ea moea. Hona joale, joaloka moholo oa Mokreste, ke kopanela ho tliseng tokoloho ho ba nahanang hore ba lokolohile empa bao ka sebele ba leng teronkong joaloka banna bao nkileng ka ba lebela.—Ho boletse David Robinson.

[’Mapa o leqepheng la 25]

(Ha u batla ho bona boitsebiso bo hlophisitsoeng hantle, sheba sengoliloeng)

Nicaragua

CARIBBEAN SEA

Costa Rica

Puntarenas

Gulf of Nicoya

San José

PANAMA

PACIFIC OCEAN

Km 0 50 100

mi 0 50 100