Seo Joshua a Ileng a se Hopola
JEHOVA o ile a re: “Mohlanka oa ka Moshe o shoele; joale ema, u tšele Jordane ena, uena le sechaba sena sohle, le kene naheng eo ke se fang eona.” (Joshua 1:2) Joshua o ne a emetsoe ke mosebetsi o mokaakang! E ne e bile mohlanka oa Moshe ka lilemo tse ka bang 40. Joale o ile a bolelloa hore a nke sebaka sa mong’a hae ’me a etelle bara ba Iseraele pele, bao hangata ba neng ba le likhathatso, ho ba kenya Naheng e Tšepisitsoeng.
Ha Joshua a ntse a sekaseka boikarabelo bo mo emetseng, mohlomong o ile a hopola liteko tseo a neng a ile a tobana le tsona a ba a li hlōla. Ha ho pelaelo hore seo Joshua a ileng a se hopola se ile sa mo thusa haholo nakong eo, ’me se ka thusa Bakreste kajeno.
Lekhoba le Fetoha Molaoli
Joshua o ile a hopola lilemo tse ngata tseo e bileng lekhoba ka tsona. (Exoda 1:13, 14; 2:23) Kaha Bibele ha ea qaqisa litaba hantle, ha re tsebe sohle se ileng sa hlahela Joshua nakong eo. Ho ka etsahala hore ebe Joshua o ile a ithuta ho hlophisa lintho hantle ha a ntse a le Egepeta, ’me e ka ’na eaba o ile a thusa ha ho ne ho lokisetsoa hore Baheberu le “sehlopha se seholo se tsoakaneng” ba balehe naheng eo.—Exoda 12:38.
Joshua e ne e le oa moloko oa Efraime. Ntat’ae-moholo Elishama e ne e le morenana oa moloko ’me mohlomong e ne e le moeta-pele oa bahlabani ba 108 100 ba sehlopha se seng sa meloko e meraro sa Baiseraele. (Numere 1:4, 10, 16; 2:18-24; 1 Likronike 7:20, 26, 27) Leha ho le joalo, ha Baamaleke ba hlasela Baiseraele hang ka mor’a hore ba tlohe Egepeta, Moshe o ile a re Joshua a hlophise bahlabani. (Exoda 17:8, 9a) Ebe ke hobane’ng ha a ile a khetha Joshua ho e-na le ho khetha ntat’ae-moholo kapa ntat’ae? Maikutlo a ba bang ke ana: “Kaha [Joshua] e ne e le morenana oa leloko la Efraime le hlaheletseng, ebile e le motho ea tsebahalang ka bohlale ba hae ba ho hlophisa lintho, le eo batho ba mo tšepang ka ho feletseng, Moshe o ile a mo khethela ho ba moeta-pele ea tšoanelehang ka ho fetisisa ea neng a ka khetha le ho hlophisa bahlabani.”
Ho sa tsotellehe seo, ha a khethoa, o ile a etsa feela joalokaha Moshe a ne a mo laetse. Le hoja Baiseraele ba ne ba sa tsebe letho ka ntoa, Joshua o ne a kholisehile hore Molimo o tla ba thusa. Ka hona ha Moshe a re ho eena, “Hosasane ke tla ema holim’a leralla, ke tšoere molamu oa Molimo oa ’nete letsohong,” ha aa ka a tsilatsila. E tlameha ebe Joshua o ile a hopola hore Jehova o ne a sa tsoa ripitla lebotho le neng le le matlahali mehleng eo. Letsatsing le hlahlamang, ha Moshe a phahamisa matsoho ’me a sa a theole ho fihlela ha letsatsi le likela, lira ha lia ka tsa hlōla Baiseraele, ’me Baamaleke ba ile ba hlōloa. Eaba Jehova o laela Moshe hore a ngole seo bukeng ’me ‘moo Joshua a ntseng a utloa a bue’ taelo ena ea Hae e reng: “Ke tla hlakola ho hopoloa ha Amaleke ka ho feletseng tlas’a maholimo.” (Exoda 17:9b-14) Ha ho pelaelo hore Jehova o ne a tla etsa joalo.
Ha e le Mohlanka oa Moshe
E tlameha ebe se etsahalletseng Baamaleke se ile sa etsa hore Joshua le Moshe ba atamelane haholo. Joshua o ile a tlotloa ka ho ba mohlanka oa Moshe, kapa “mosebeletsi” oa hae “ho tloha bohlankaneng ba hae” ho fihlela lefung la Moshe, e leng nako ea lilemo tse ka bang 40.—Numere 11:28.
Mosebetsi oo oa hae o ne o akarelletsa mesebetsi e khethehileng le boikarabelo. Ka mohlala, ha Moshe, Arone, bara ba Arone le banna ba baholo ba 70 ba Iseraele ba ne ba nyolohela Thabeng ea Sinai ’me ba bona pono ea khanya ea Jehova, ho ka etsahala hore ebe Joshua o ne a le har’a bona. Kaha eena e ne e le mohlanka, o ile a nyolohela holingoana thabeng le Moshe ’me ho bonahala eka o ile a salla morao ha Moshe a koaheloa ke leru le neng le tšoantšetsa boteng ba Jehova. Se hlollang ke hore ho bonahala Joshua a ile a hlola thabeng matsatsi a 40 le masiu a 40. Ka botšepehi o ile a emela hore mong’a hae a khutle kaha e ile eare ha Moshe a theoha le matlapa a Bopaki, a fumana Joshua a mo emetse.—Exoda 24:1, 2, 9-18; 32:15-17.
Joshua o ile a ’na a sebeletsa Moshe tenteng ea pokano ka ntle ho liahelo ka mor’a hore Baiseraele ba kopanele borapeling ba namane ea khauta. Moo Jehova o ne a bua le Moshe lifahleho li talimane. Empa ha Moshe a ne a khutlela liahelong, Joshua “o ne a sa tlohe har’a tente.” Mohlomong ho ne ho hlokahala hore a be moo ho thibela Baiseraele hore ba se ke ba kena tenteng ba sa hloeka. Joshua o ne a nka boikarabelo boo ka botebo hakaakang!—Exoda 33:7, 11.
Rahistori Josephus o bolela hore Moshe o ne a le moholo ho Joshua ka lilemo tse 35, kahoo ho sebelisana le Moshe e tlameha ebe ho ile ha matlafatsa tumelo ea Joshua haholo. Ho ’nile ha boleloa hore tšebelisano ea bona e ne e le ea “motho ea hōlileng le e monyenyane, ea mosuoe le morutuoa,” e ileng ea fella ka hore Joshua e be “monna oa ’makhonthe.” Kajeno ha re na baprofeta ba kang Moshe, empa liphutheho tsa batho ba Jehova li na le ba hōlileng bao ka lebaka la tsebo ea bona le ho hōla moeeng, e leng mohloli oa sebele oa matla le khothatso. Na ua ba ananela? Na ho ba har’a bona ho u tsoela molemo?
Ha e le Sehloela Kanana
Ketsahalo ea bohlokoa bophelong ba Joshua e bile nakoana ka mor’a hore Baiseraele ba fuoe Molao. O ile a khetheloa ho emela leloko la habo ho ea hloela Naha e Tšepisitsoeng. Ena ke pale e tsebahalang. Lihloela tse 12 li ile tsa lumela kaofela hore naha eo ka sebele e ne e “phalla lebese le mahe a linotši” feela joalokaha Jehova a ne a tšepisitse. Leha ho le joalo, tse leshome tse se nang tumelo li ne li tšaba hore Baiseraele ba ke ke ba leleka baahi ba naha eo. Ke Joshua le Kalebe feela ba ileng ba phehella sechaba hore se se ke sa bontša borabele kapa sa tšoha kaha ruri Jehova o ne a tla ba le sona. Ha e utloa seo phutheho eohle e ile ea itlatlarietsa ’me ea bua ka hore e tla ba tlepetsa ka majoe. E ka be e hlile e ba tlepelitse hoja feela Jehova a se ke a kenella ka ho bontša khanya ea hae. Ka lebaka la ho haelloa ke tumelo, Molimo o ile a laela hore ha ho le ea mong ea ngolisitsoeng ho Baiseraele ba lilemo li 20 ho ea holimo eo ho neng ho tla kenoa Kanana a ntse a phela. Har’a bana ho ile ha pholoha Joshua, Kalebe le Balevi feela.—Numere 13:1-16, 25-29; 14:6-10, 26-30.
Na sechaba kaofela se ne se sa bona liketso tse matla tsa Jehova Egepeta? Joale, ke’ng e ile ea etsa hore Joshua a lumele hore Molimo o tla ba thusa ha ba bangata ba ne ba belaela? E tlameha ebe Joshua o ne a hopola ka ho hlaka lintho tsohle tseo Jehova a neng a li tšepisitse le ho li etsa, ’me o ne a thuisa ka tsona. Lilemo ka morao ho moo o ne a ka re: ‘Ha ho lentsoe leha le le leng mantsoeng ’ohle a molemo ao Jehova a a boleletseng Baiseraele le hlōlehileng ho phethahala. A phethahetse kaofela.’ (Joshua 23:14) Ka hona, Joshua o ne a lumela hore litšepiso tsohle tseo Jehova a li entseng mabapi le bokamoso le tsona ka sebele li ne li tla phethahala. (Baheberu 11:6) Sena se lokela ho susumetsa motho hore a ipotse: ‘Na le ’na ke tšoana le Joshua? Na boiteko ba ka ba ho ithuta le ho nahanisisa ka litšepiso tsa Jehova bo nkholisitse hore li tla phethahala? Na kea lumela hore Molimo a ka mpholosa hammoho le batho ba hae matšoenyehong a maholo a tlang?’
Joshua o ile a bontša tumelo a ba a bontša sebete sa ho etsa se nepahetseng. Ke eena le Kalebe feela ba ileng ba ema ba tiile, ’me phutheho eohle e ile ea bua ka hore e tla ba tlepetsa ka majoe. U ne u tla ikutloa joang? U tšohile? Joshua ha aa ka a tšoha. Eena le Kalebe ba ile ba bolela ka tieo seo ba neng ba se lumela. Ho tla hlokahala hore re etse joalo ka letsatsi le leng haeba re tšepahala ho Jehova.
Pale ena ea lihloela e boetse e re bolella hore lebitso la Joshua le ile la fetoloa. Moshe o ile a khomeletsa lebitso la Hoshea le bolelang “Poloko” ka senoko sa lebitso la Molimo ’me a re ke Jehoshua, kapa Joshua—e leng “Jehova ke Poloko.” Septuagint e fetolela lebitso la hae e le “Jesu.” (Numere 13:8, 16) Joshua o ile a phelela lebitso leo le leholo ’me a bontša ka sebete hore Jehova ke poloko. Ho fetoloa ha lebitso la Joshua ha hoa etsoa ntle ho mabaka. Ho ile ha bontša hore Moshe o ne a ananela botho ba Joshua ’me a etsa hore le lumellane le mosebetsi oo Joshua a neng a tla o etsa oa ho kenya moloko o mocha Naheng e Tšepisitsoeng.
Baiseraele ba ile ba lelera lefeelleng ka lilemo tse 40 tse nyahamisang, ha bo-ntat’a bona bona ba ntse ba shoa lenyelenyele. Ha ho buuoe letho ka Joshua nakong ena. Leha ho le joalo, e tlameha ebe o ile a ithuta ho hongata. E ka ’na eaba o ile a bona ha Molimo a ahlola marabele e leng Kora, Dathane le Abirame hammoho le balateli ba bona le ba ileng ba kopanela borapeling bo litšila ba Baale oa Peore. Ha ho pelaelo hore o ile a utloa bohloko haholo ha a ne a utloa hore Moshe, monghali oa hae, le eena o ne a ke ke a kena naheng e tšepisitsoeng ka lebaka la ho hlōleha ho halaletsa Jehova metsing a Meriba.—Numere 16:1-50; 20:9-13; 25:1-9.
O Khetheloa ho ba Mohlahlami oa Moshe
Ha Moshe a le haufi le ho shoa, o ile a kōpa Molimo hore a khethe motho ea tla mo hlahlama e le hore Baiseraele ba se ke ba “tšoana le linku tse se nang molisa.” Jehova o ile a etsa’ng ka see? Ka pel’a phutheho eohle ho ne ho tla khethoa Joshua, “monna eo ho nang le moea ho eena.” Phutheho e ne e lokela ho mo mamela. Ho ne ho khethiloe motho ea loketseng hakaakang! Jehova o ne a bone hore Joshua o na le tumelo le bokhoni. Baiseraele ba ne ba tla etelloa pele ke motho ea tšoanelehang ka ho fetisisa. (Numere 27:15-20) Leha ho le joalo, Moshe o ne a tseba hore Joshua o tobane le mathata a maholo. Kahoo Moshe o ile a khothatsa mohlahlami enoa oa hae hore a be ‘sebete ’me a be matla,’ etsoe Jehova o ne a tla tsoela pele a e-na le eena.—Deuteronoma 31:7, 8.
Molimo ka boeena o ile a pheta khothatso eo ho Joshua, ’me a phaella ka ho re: “Hlokomela ho etsa ka molao oohle oo mohlanka oa ka Moshe a u laetseng oona. U se ke ua o kheloha ho ea ka ho le letona kapa ho ea ka ho le letšehali, e le hore u ka etsa ka bohlale hohle moo u eang teng. Buka ena ea molao ha ea lokela ho tloha molomong oa hao, ’me u e bale ka lentsoe le tlaase bosiu le motšehare, e le hore u ka hlokomela ho etsa ka sohle se ngoliloeng ho eona; etsoe ka ho etsa joalo u tla atlehisa tsela ea hao ’me ka ho etsa joalo u tla etsa ka bohlale. Na ha kea u laela? E-ba sebete ’me u be matla. U se ke ua haroha letsoalo kapa ua tšoha, etsoe Jehova Molimo oa hao o na le uena kae kapa kae moo u eang teng.”—Joshua 1:7-9.
Joshua ha aa ka a belaela hobane mantsoe a Jehova a ne a ntse a luma litsebeng tsa hae ’me hape o ne a se a e-na le tsebo e ngata. O ne a kholisehile hore ba tla hapa naha. Ho hlakile hore mathata a ne a tla ba teng, ’me har’a ’ona, bothata ba pele e ne e le ho tšela Nōka ea Jordane e jele litlhokoa. Leha ho le joalo, Jehova ka boeena o ne a laetse a itse: “Ema, u tšele Jordane ena.” Kahoo, ho ne ho se na bothata.—Joshua 1:2.
Liketsahalo tse latellanang ka potlako bophelong ba Joshua—e leng ho haptjoa ha Jeriko, ho hapa lira tsa bona hanyane ka hanyane le ho abuoa ha naha—li senola hore ha aa ka a lebala litšepiso tsa Molimo. Ha Joshua a se a le haufi le ho shoa, ’me Jehova a phomolitse Baiseraele lireng tsa bona, o ile a phutha sechaba ho se hopotsa kamoo Molimo a ileng a sebelisana le sona kateng le ho se khothalletsa hore se Mo sebeletse ka pelo eohle. Ka lebaka leo, Baiseraele ba ile ba nchafatsa selekane sa bona le Jehova ka tieo, ’me kaha ntle ho pelaelo ba ne ba susumelitsoe ke mohlala oa moeta-pele oa bona, ba ile “ba tsoela pele ho sebeletsa Jehova ka matsatsi ’ohle a Joshua.”—Joshua 24:16, 31.
Joshua o re behetse mohlala o babatsehang. Kajeno Bakreste ba tobana le lintho tse ngata tse lekang tumelo ea bona. Ke habohlokoa hore re li hlōle e le hore re tle re amoheloe ke Jehova ’me qetellong re fumane seo a se tšepisitseng. Joshua o ile a atleha ka lebaka la tumelo ea hae e matla. Ke ’nete hore ha rea bona liketso tse matla tsa Molimo joaloka Joshua, empa haeba motho a belaela, buka ea Bibele ea Joshua e fana ka bopaki ba motho ea boneng hore seo Jehova a se buileng sea tšepahala. Le rōna joaloka Joshua, re tiisetsoa hore re tla fumana bohlale le katleho haeba re bala Lentsoe la Molimo letsatsi le leng le le leng ’me re le hlokolosi hore rea le sebelisa.
Na ka linako tse ling u utloisoa bohloko ke boitšoaro ba Bakreste ba bang? Nahana ka mamello ea Joshua lilemong tse 40 tseo ka tsona a ileng a tlameha ho lelera lefeelleng le batho ba se nang tumelo, feela a se na molato. Na u thatafalloa ke ho emela tumelo ea hao? Hopola se ileng sa etsoa ke Joshua le Kalebe. Ba ile ba fumana moputso o babatsehang ka lebaka la tumelo ea bona le kutlo. Ha ho pelaelo hore ka sebele Joshua o ne a e-na le tumelo ea hore Jehova o tla phethahatsa litšepiso tsohle tsa hae. E se eka le rōna re ka ba le tumelo e joalo.—Joshua 23:14.
[Setšoantšo se leqepheng la 10]
Joshua le Kalebe ba ne ba tšepile matla a Jehova
[Setšoantšo se leqepheng la 10]
Ho sebelisana le Moshe ho ile ha matlafatsa tumelo ea Joshua
[Setšoantšo se leqepheng la 10]
Boeta-pele ba Joshua bo ile ba susumelletsa sechaba hore se khomarele Jehova