Batlang Jehova, ea Hlahlobang Lipelo
“Mpatleng, ’me le ’ne le phele.”—AMOSE 5:4.
1, 2. Mangolo a bolela’ng ha a re Jehova “o bona seo pelo e leng sona”?
JEHOVA MOLIMO o ile a bolella moprofeta Samuele a re: “Motho o bona se bonahalang mahlong; empa ha e le Jehova, o bona seo pelo e leng sona.” (1 Samuele 16:7) Jehova “o bona seo pelo e leng sona” joang?
2 Ka Mangolong, hangata pelo e sebelisetsoa ho emela seo motho a leng sona ka hare—litakatso tsa hae, menahano ea hae, maikutlo a hae le lintho tseo a li ratang. Kahoo ha Bibele e re Molimo o bona pelo, e bolela hore ha a shebe ponahalo feela empa o ameha haholo ka seo motho a hlileng a leng sona.
Molimo o Hlahloba Iseraele
3, 4. Ho ea ka Amose 6:4-6, maemo e ne e le afe ’musong oa Iseraele oa meloko e leshome?
3 Ha Ea Hlahlobang lipelo a talima ’muso oa Iseraele oa meloko e leshome mehleng ea Amose, O ile a bona’ng? Amose 6:4-6 e bua ka batho ‘ba neng ba robala litulong tse kang bethe tsa manaka a tlou ba bile ba thakhaletse litulong tsa bona tse kang moalo.’ Ba ne ba ‘ja lipheleu mohlapeng le lipohoana har’a manamane a nontšitsoeng.’ Batho bao ba ne ba ‘iqapetse liletsa bakeng sa pina’ ’me ba ‘noela likotlolong tsa veine.’
4 Ha motho a qala ho utloa ka boemo bona, bo ka ’na ba bonahala eka e ne e le bo thabisang. Matlong a bona a mabothobotho, barui ba ne ba thabela lijo le lino tse monate ka ho fetisisa ’me ba ithabisa ka liletsa tsa ’mino tse ntlehali. Ba ne ba boetse ba e-na le ‘litulo tse kang bethe tsa manaka a tlou.’ Baepolli ba lintho tsa khale ba fumane thepa e betliloeng ka bokhabane ea manaka a tlou Samaria, e leng motse-moholo oa ’muso oa Iseraele. (1 Marena 10:22) Mohlomong boholo ba eona bo ne bo khomarelitsoe linthong tsa ka tlung bo bile bo manehiloe maboteng.
5. Ke hobane’ng ha Molimo a ile a halefela Baiseraele ba mehleng ea Amose?
5 Na Jehova Molimo o ne a halefisitsoe ke hore Baiseraele ba ne ba phela bophelo bo mabothobotho, ba thabela lijo tse hlabosang, ba noa veine e latsoehang ’me ba mamela ’mino o monate? Ho hlakile hore ha ho joalo! Ha e le hantle, ke eena ea fang batho lintho tseo ka ho enneng hore ba li thabele. (1 Timothea 6:17) Jehova o ne a halefisitsoe ke litakatso tse fosahetseng tsa sechaba, bokhopo ba lipelo tsa sona le boikutlo ba sona bo sa hlompheng Molimo le ho se rate ha sona Baiseraele ba bang.
6. Boemo ba moea ba Iseraele bo ne bo le joang mehleng ea Amose?
6 Ba neng ba ‘thakhaletse litulong tsa bona tse kang moalo, ba ja lipheleu mohlapeng, ba noa veine le ba neng ba iqapetse liletsa bakeng sa pina,’ ba ne ba letetsoe ke ntho eo ba neng ba sa e lebella. Banna bao ba ile ba botsoa: “Na le ntša letsatsi la tlokotsi mehopolong ea lōna?” Ba ka be ba ile ba tšoenyeha haholo ka maemo a Iseraele, empa ha baa ka ba “kulisoa ke tlokotsi ea Josefa.” (Amose 6:3-6) Ho sa tsotellehe katleho ea moruo ea sechaba, Molimo o ile a bona hore Josefa—kapa Iseraele—e ne e le boemong ba tlokotsi moeeng. Empa batho ba ne ba iketsetsa mesebetsi ea bona ea letsatsi le letsatsi ba sa tsotelle letho. Batho ba bangata kajeno ba bontša boikutlo bo tšoanang. Ba ka ’na ba lumela hore re phela linakong tse thata, empa hafeela bona ba sa amehe, ha ba tsotelle mahlomola a ba bang ebile ha ba thahaselle lintho tsa moea.
Iseraele—Sechaba se Senyehileng
7. Ho ne ho tla etsahala’ng haeba sechaba sa Iseraele se ne se sa ele litemoso tsa Molimo hloko?
7 Buka ea Amose e bua ka sechaba se senyehileng, leha se ne se bonahala se atlehile. Kahobane batho ba ne ba sa ele litemoso tsa Molimo hloko le ho lokisa pono ea bona, Jehova o ne a ke ke a ba sireletsa lireng tsa bona. Baassyria ba ne ba tla tla ’me ba ba hlothole litulong tsa bona tse ntle tse kang bethe tsa manaka a tlou ’me ba ba ise kholehong ka likhoka. Ho ne ho tla be ho felile ka mabothobotho a bona!
8. Ho ile ha tla joang hore Iseraele e be boemong bo bobe moeeng?
8 Ho ile ha tla joang hore Baiseraele ba be boemong boo? Boemo bona bo qalile ka 997 B.C.E., ha Morena Solomone a ne a hlahlangoa ke mora oa hae Roboame ’me meloko e leshome ea Iseraele e ne e ikarola molokong oa Juda le oa Benjamine. Morena oa pele oa ’muso oa Iseraele oa meloko e leshome e ne e le Jeroboame I, “mora oa Nebate.” (1 Marena 11:26) Jeroboame o ile a kholisa sechaba sa hae hore ho ne ho le boima ho bona hore ba ee Jerusalema ho ea rapela Jehova. Empa o ne a hlile a sa ameha ka boiketlo ba sechaba. Ho e-na le hoo, o ne a leka ho sireletsa lithahasello tsa hae. (1 Marena 12:26) Jeroboame o ne a tšaba hore haeba Baiseraele ba ne ba tsoela pele ho ea tempeleng Jerusalema bakeng sa mekete ea selemo le selemo e hlomphang Jehova, qetellong ba ne ba tla mo fetohela ’me ba tšehetse ’muso oa Juda. E le ho thibela seo, Jeroboame o ile a emisa manamane a mabeli a khauta, e ’ngoe a e emisa Dane ’me e ’ngoe a e emisa Bethele. Kahoo borapeli ba namane bo ile ba fetoha bolumeli ba Naha ’musong oa Iseraele.—2 Likronike 11:13-15.
9, 10. (a) Morena Jeroboame I o ile a hlophisa mekete efe ea bolumeli? (b) Molimo o ile a talima joang mekete e neng e tšoaroa Iseraele mehleng ea Morena Jeroboame II?
9 Jeroboame o ile a leka ho etsa hore bolumeli bona bo bocha bo bonahale eka boa hlompheha. O ile a lokisetsa mekete e neng e batla e tšoana le mekete e neng e tšoareloa Jerusalema. Ho 1 Marena 12:32, rea bala: “Jeroboame a etsa mokete ka khoeli ea borobeli ka letsatsi la leshome le metso e mehlano la khoeli, joaloka mokete o neng o le Juda, e le hore a ka etsa linyehelo holim’a aletare eo a neng a e entse Bethele.”
10 Ha ho mohla Jehova a kileng a lumella mekete e joalo ea bolumeli ba bohata. Ka sebele o ile a hlakisa seo lilemo tse fetang lekholo hamorao ka Amose nakong ea puso ea Jeroboame II, eo e bileng morena oa ’muso oa Iseraele oa meloko e leshome hoo e ka bang ka 844 B.C.E. (Amose 1:1) Ho ea ka Amose 5:21-24 Molimo o ile a re: “Ke hloile, ke lahlile mekete ea lōna, ’me nke ke ka thabela monko oa liboka tsa lōna tse hlomphehang. Empa haeba le nyehela ho ’na linyehelo tse feletseng tsa secheso, esita le linyehelo tsa lōna tsa limpho nke ke ka khahlisoa ke tsona, ’me nke ke ka talima mahlabelo a lōna a kopanetsoeng a liphoofolo tse nontšitsoeng. Tlosang ho ’na morusu oa lipina tsa lōna; le molumo oa lipina tsa thoriso oa liletsa tsa lōna tse likhoele e se eka nke ke ka o utloa. Toka e ke e hlahe feela joaloka metsi, le ho loka joaloka molapo o phoroselang o phallang kamehla.”
Kamoo Liketsahalo Tseo li Tšoanang le Tsa Kajeno Kateng
11, 12. Borapeli ba Iseraele ea boholo-holo le ba Bokreste-’mōtoana bo tšoana hokae?
11 Ka ho hlakileng, Jehova o ile a hlahloba lipelo tsa ba ketekang mekete ea Iseraele eaba o nyatsa mekete ea bona le linyehelo tsa bona. Ka ho tšoanang kajeno, Molimo o nyatsa mekete ea bohetene ea Bokreste-’mōtoana, e kang Keresemese le Easter. Bakeng sa barapeli ba Jehova, ho ke ke ha e-ba le setsoalle pakeng tsa ho loka le tlōlo ea molao, ho ke ke ha e-ba le setsoalle pakeng tsa leseli le lefifi.—2 Bakorinthe 6:14-16.
12 Ho na le moo borapeli ba Baiseraele ba neng ba rapela namane bo tšoanang teng le ba Bokreste-’mōtoana. Le hoja ba bang ba ipolelang hore ke Bakreste ba amohela ’nete ea Lentsoe la Molimo, borapeli ba Bokreste-’mōtoana ka bobona ha bo susumetsoe ke lerato la sebele bakeng sa Molimo. Haeba ho ne ho le joalo, bo ne bo tla tsitlella ho rapela Jehova “ka moea le ka ’nete” hobane oo ke oona mofuta oa borapeli o mo khahlisang. (Johanne 4:24) Ho feta moo, Bokreste-’mōtoana ha bo etse hore ‘toka e hlahe feela joaloka metsi, le ho loka joaloka molapo o phoroselang o phallang kamehla.’ Ho e-na le hoo, bo tsoela pele ho bebofatsa litekanyetso tsa Molimo tsa boitšoaro. Bo lumella bohlola le libe tse ling tse tebileng, bo bile bo ile bohōleng ba ho hlohonolofatsa manyalo a basodoma!
“Le Rate se Molemo”
13. Ke hobane’ng ha re lokela ho iphaphatha le mantsoe a Amose 5:15?
13 Ho bohle ba labalabelang ho rapela Jehova ka tsela e amohelehang, o re: “Hloeang se sebe, le rate se molemo.” (Amose 5:15) Lerato le lehloeo ke maikutlo a matla a hlahang pelong ea tšoantšetso. Kaha pelo e bolotsana, re lokela ho etsa sohle se matleng a rōna ho e sireletsa. (Liproverbia 4:23; Jeremia 17:9) Haeba re lumella lipelo tsa rōna hore li hlaolele litakatso tse fosahetseng, re ka ’na ra iphumana re rata se sebe, ’me re hloile se molemo. ’Me haeba re khotsofatsa litakatso tseo ka ho etsa sebe, leha re ka cheseha ka hohle-hohle Molimo a ke ke a re amohela. Ka hona a re rapelleng hore Molimo a re thuse ho ‘hloea se sebe, ’me re rate se molemo.’
14, 15. (a) Naheng ea Iseraele, ke bo-mang ba bang ba neng ba etsa se molemo, empa ba bang ba bona ba ne ba tšoaroa joang? (b) Kajeno re ka khothatsa joang ba leng tšebeletsong ea nako e tletseng?
14 Hase Baiseraele bohle ba neng ba etsa se sebe mahlong a Jehova. Ka mohlala, Hosea le Amose ba ne ba ‘rata se molemo’ ’me ba ile ba sebeletsa Molimo ka botšepehi e le baprofeta. Ba bang ba ile ba nka likano tsa ho ba Banazari. Nakong eohle ea Bonazari ba bona, ba ile ba tela lihlahisoa tsa morara, haholo-holo veine. (Numere 6:1-4) Baiseraele ba bang ba ile ba talima joang tsela ea boitelo ea batho ba joalo ba neng ba etsa lintho tse molemo? Karabo e tšosang ea potso eo e senola tekanyo eo sechaba se neng se senyehile ka eona moeeng. Amose 2:12 e re: “La ’na la fa Banazari veine hore ba noe, ’me la laela baprofeta, la re: ‘Le se ke la profeta.’”
15 Ha Baiseraele bao ba bona mohlala o tšepahalang oa Banazari le baprofeta, ba ne ba lokela ho hlajoa ke lihlong, ’me ba ne ba lokela ho susumelletseha ho fetola litsela tsa bona. Ho e-na le hoo, ka ho hloka lerato ba ile ba leka ho nyahamisa ba tšepahalang hore ba se ke ba tlotlisa Molimo. Le ka mohla ha rea lokela ho khothalletsa Bakreste-’moho le rōna bao e leng bo-pula-maliboho, baromuoa, balebeli ba tsamaeang, kapa litho tsa lelapa la Bethele hore ba khaotse tšebeletso ea bona ea nako e tletseng ebe ba khutlela ho seo ho thoeng ke bophelo bo tloaelehileng. Ho e-na le hoo, a re ba khothalletseng hore ba tsoele pele ka mosebetsi oa bona o motle!
16. Ke hobane’ng ha boemo ba Baiseraele mehleng ea Moshe bo ne bo le molemo ho feta mehleng ea Amose?
16 Le hoja Baiseraele ba bangata ba ne ba thabela bophelo bo khotsofatsang ba lintho tse bonahalang mehleng ea Amose, ba ne ba “sa ruela ho Molimo.” (Luka 12:13-21) Baholo-holo ba bona ba ile ba ja manna feela lefeelleng ka lilemo tse 40. Ba ne ba sa je lipoho tse fepetsoeng sejelong kapa ba sa paqame ka botsoa litulong tsa bona tse kang bethe tsa manaka a tlou. Leha ho le joalo, Moshe o ile a ba bolella ka nepo a re: “Jehova Molimo oa lōna o le hlohonolofalitse mosebetsing o mong le o mong oa matsoho a lōna. . . . Jehova Molimo oa lōna o ’nile a ba le lōna ka lilemo tsena tse mashome a mane. Ha lea haelloa ke letho.” (Deuteronoma 2:7) Ka sebele, ha Baiseraele ba le lefeelleng, kamehla ba ne ba e-na le lintho tseo ba neng ba hlile ba li hloka. Ka holim’a tsohle, Molimo o ne a ba rata, a ba sireletsa a bile a ba hlohonolofatsa!
17. Ke hobane’ng ha Jehova a ile a tlisa Baiseraele ba boholo-holo Naheng e Tšepisitsoeng?
17 Jehova o ile a hopotsa batho ba mehleng ea Amose hore O ile a tlisa baholo-holo ba bona Naheng e Tšepisitsoeng le hore o ile a ba thusa ho felisa lira tsohle tsa bona. (Amose 2:9, 10) Empa ke hobane’ng ha Molimo a ile a ntša Baiseraele bao ba boholo-holo Egepeta ’me a ba tlisa naheng e tšepisitsoeng? Na e ne e le ka morero oa hore ba phele bophelo ba boiketlo bo mabothobotho ’me ba lahle ’Mōpi oa bona? Che! Ho e-na le hoo, o ile a etsa joalo ka morero oa hore ba khone ho mo rapela e le batho ba lokolohileng le ba hloekileng moeeng. Empa baahi ba ’muso oa Iseraele oa meloko e leshome ha baa ka ba hloea se sebe le ho rata se molemo. Ho e-na le hoo, ba ne ba tlotlisa litšoantšo tse betliloeng, eseng Jehova Molimo. E ne e le mahlabisa-lihlong a makaakang!
Jehova o Ahlola Litaba
18. Ke hobane’ng ha Jehova a re lokolotse moeeng?
18 Molimo o ne a ke ke a hlokomoloha boitšoaro bo soabisang ba Baiseraele. O ile a hlakisa boemo ba hae ha a ne a re: “Ke tla ahlola litaba khahlanong le lōna bakeng sa liphoso tsohle tsa lōna.” (Amose 3:2) Mantsoe ao a lokela ho etsa hore re nahane ka ho lokolloa ha rōna bokhobeng ba Egepeta ea kajeno, e leng tsamaiso ea lintho e khopo ea hona joale. Jehova o re lokolotse moeeng eseng ka morero oa hore re hahamalle lipakane tsa boithati. Ho e-na le hoo, o re lokolotse ka morero oa hore re mo tlotlise ho tsoa pelong re le batho ba lokolohileng ba kopanetseng borapeling bo hloekileng. Kaofela ha rōna re tla ikarabella ka tsela eo ka eona re sebelisang tokoloho eo re e filoeng ke Molimo.—Baroma 14:12.
19. Ho ea ka Amose 4:4, 5, Baiseraele ba bangata ba ne ba rata eng?
19 Ka masoabi, baahi ba bangata ba Iseraele ha baa ka ba ela hloko molaetsa o matla oa Amose. Moprofeta enoa o ile a pepesa boemo ba bona ba ho kula moeeng ka mantsoe ana a tlalehiloeng ho Amose 4:4, 5: “Tloong Bethele ’me le etse tlōlo. Le etse tlōlo khafetsa Gilgale, . . . etsoe ke tsela eo le ratileng ka eona, Lōna bara ba Iseraele.” Baiseraele ba ne ba sa hlaolela litakatso tse nepahetseng. Ba ne ba sa sireletsa lipelo tsa bona. Ka lebaka leo, ba bangata ba bona ba ne ba rata se sebe ’me ba hloile se molemo. Barapeli bao ba namane ba manganga ha baa ka ba fetoha. Jehova o ne a tla etsa hore ba ikarabelle, ’me ba ne ba tla shoella libeng tsa bona!
20. Motho a ka phehella joang tsela e lumellanang le Amose 5:4?
20 E tlameha ebe ho ne ho se bonolo ho mang kapa mang ea neng a phela Iseraele mehleng eo ho lula a tšepahala ho Jehova. Ha ho bonolo ho ba mokhelo, joalokaha kajeno Bakreste, ba bacha le ba baholo ba tseba seo hantle. Empa ho rata Molimo le ho batla ho mo khahlisa ho ile ha fela ha susumelletsa Baiseraele ba bang ho phelela borapeli ba ’nete. Jehova o ile a ba mema ka mofuthu joalokaha ho tlalehiloe ho Amose 5:4, e reng: “Mpatleng, ’me le ’ne le phele.” Ka ho tšoanang kajeno, Molimo o bontša mohau ho ba bakang ba bile ba mo batla ka hore ba rue tsebo e nepahetseng ea Lentsoe la hae ’me ba etse thato ea hae. Ho phehella tsela ena ha ho bonolo, empa ho isa bophelong bo sa feleng.—Johanne 17:3.
Nala ho sa Tsotellehe Tlala ea Moea
21. Ba sa pheleleng borapeli ba ’nete ba tlaleng ea mofuta ofe?
21 Ba neng ba sa tšehetse borapeli ba ’nete ba ne ba letetsoe ke eng? Tlala e mpe ka ho fetisisa—e leng tlala ea moea! “Matsatsi aa tla,” ho bolela ’Musi Morena Jehova, “’me ke tla romela tlala naheng, tlala, eseng bakeng sa bohobe, le lenyora, eseng bakeng sa metsi, empa bakeng sa ho utloa mantsoe a Jehova.” (Amose 8:11) Bokreste-’mōtoana bo aparetsoe ke tlala e joalo ea moea. Empa batho ba lipelo li lokileng ba Bokreste-’mōtoaneng ba bona nala ea moea ea batho ba Molimo ’me ba ntse ba phallela ka mokhatlong o hlophisitsoeng oa Jehova. Phapang pakeng tsa boemo ba Bokreste-’mōtoana le ba Bakreste ba ’nete e bontšitsoe ka nepo mantsoeng a Jehova a reng: “Bonang! Bahlanka ba ka ba tla ja, empa lōna le tla lapa. Bonang! Bahlanka ba ka ba tla noa, empa lōna le tla nyoroa. Bonang! Bahlanka ba ka ba tla thaba, empa lōna le tla hlajoa ke lihlong.”—Esaia 65:13.
22. Ke hobane’ng ha re e-na le lebaka la ho thaba?
22 Joaloka bahlanka ba Jehova, na re ananela litokisetso tsa moea le litlhohonolofatso tseo re nang le tsona? Ha re ithuta Bibele le likhatiso tsa Bokreste, re e-ba teng libokeng tsa rōna, likopanong tse nyenyane le tse khōlō, ka sebele re ikutloa eka re ka hoeletsa ka thabo ka lebaka la boemo bo botle ba pelo! Re thabela kutloisiso e hlakileng eo re nang le eona ea Lentsoe la Molimo, ho akarelletsa le boprofeta ba Amose bo bululetsoeng ke Molimo.
23. Ba tlotlisang Molimo ba thabela eng?
23 Boprofeta ba Amose bo na le molaetsa oa tšepo bakeng sa batho bohle ba ratang Molimo le ba batlang ho mo tlotlisa. Ho sa tsotellehe hore na boemo ba rōna ba lichelete ba hona joale ke bofe kapa hore na re tlameha ho thulana le liteko life lefatšeng lena le likhathatso, rōna ba ratang Molimo re thabela litlhohonolofatso tsa hae le lijo tse molemohali tsa moea. (Liproverbia 10:22; Matheu 24:45-47) Kahoo, tlotla eohle e leba ho Molimo, ea fanang ka lintho tsohle ka ho enneng hore re li thabele. Ka hona, e se eka kaofela ha rōna re ka ikemisetsa ho mo rorisa ho tsoa pelong ka ho sa feleng. Re tla thabela ho ba le tokelo eo haeba re batla Jehova, Ea Hlahlobang lipelo.
U ka Araba Joang?
• Maemo e ne e le afe Iseraele mehleng ea Amose?
• Maemo a ’muso oa Iseraele oa meloko e leshome a tšoana le a kajeno joang?
• Ke tlala efe e boletsoeng esale pele e teng hona joale, empa ha e ame bo-mang?
[Litšoantšo tse leqepheng la 21]
Baiseraele ba bangata ba ne ba phela bophelo bo mabothobotho empa ba ne ba se naleng ea moea
[Setšoantšo se leqepheng la 23]
Khothalletsa bahlanka ba tšebeletsong ea nako e tletseng hore ba tsoele pele ka mosebetsi oa bona o motle
[Litšoantšo tse leqepheng la 24, 25]
Ha ho tlala ea moea har’a batho ba Jehova ba thabileng