Pale ea Bophelo
Ke Ile ka Ithuta ho Tšepa Jehova ka ho Feletseng
Joalokaha ho boletse Aubrey Baxter
Moqebelo o mong mantsiboea ka 1940, banna ba babeli ba ile ba ntlhasela eaba ba ntabanya fatše. Mapolesa a mabeli a ne a eme haufi le moo, empa ho fapana le hore a nthuse, a ile a nthohaka eaba a rorisa bo-mpoli bao. Ke ile ka tšoaroa ka lebaka la lintho tse etsahetseng bophelong ba ka tse qalileng hoo e ka bang lilemo tse hlano pejana ha ke ne ke hiriloe morafong oa mashala. E-re nke ke u hlalosetse.
BASHANYANENG beso ba bane, ’na ke oa boraro ’me ke hlahetse motsaneng o lebōpong la leoatle oa Swansea, New South Wales, Australia, ka 1913. Ha ke le lilemo li hlano, lelapa lohle leso le ile la tšoaroa ke mokakallane oa Spain o neng o tšajoa haholo, o ileng oa bolaea batho ba limilione lefatšeng lohle. Ka lehlohonolo, re ile ra phela kaofela ha rōna. Leha ho le joalo, ka 1933, re ile ra oeloa ke koluoa ha ’Mè a hlokahala a le lilemo li 47. ’Mè o ne a tšaba Molimo ’me pejana ho moo o ne a ile a reka libuka tse peli tse bitsoang Light, tse rutang Bibele, tse neng li ajoa ke Lipaki Tsa Jehova.
Nakong eo, ke ne ke sebetsa morafong oa mashala. Kaha mosebetsi oa ka o ne o e-ba mongata haholo ka nakoana ebe ka mor’a moo o ea ka litheko, ke ne ke nka libuka tsena ha ke e-ea mosebetsing ebe ke li bala ka lampi e neng e le lekarapeng la ka. Kapele ke ile ka hlokomela hore ke fumane ’nete, ka ba ka qala le ho mamela lipuo tsa Bibele tseo Lipaki li neng li li hasa seea-le-moeeng. Thabo ea ka e ile ea eketseha ha Ntate le barab’eso ba qala ho thahasella ’nete ea Bibele.
Ka 1935 re ile ra oeloa ke koluoa hape ha moena oa ka, Billy, a tšoaroa ke nyumonia a ba a hlokahala. O ne a e-na le lilemo tse 16 feela. Leha ho le joalo, lekhetlong lena lelapa leso le ile la tšelisoa ke tšepo ea tsoho. (Liketso 24:15) Ka mor’a nako, Ntate, le baholoane ba ka Verner le Harold hammoho le basali ba bona, ba ile ba inehela ho Molimo. Lapeng leso, ke ’na feela ea ntseng a phela. Leha ho le joalo, mosali oa Verner, e leng, Marjorie, le mosali oa Harold, e leng Elizabeth, le bona ba sa ntse ba sebeletsa Jehova ka mafolofolo.
Ho Ithuta ho Tšepa Jehova
Ke ile ka bua le Lipaki tsa Jehova ka lekhetlo la pele ka 1935 ha mosali e mong oa Moukraine ea neng a palame baesekele a fihla lapeng. Sontaheng se latelang, ke ile ka ea sebokeng sa Bokreste ka lekhetlo la pele, ’me hamorao bekeng eona eo, ke ile ka tsamaea le sehlopha se eang tšimong. Ke ile ka makala haholo ha Paki e neng e tšoere seboka sa tšebeletso ea tšimo e mpha libukana ’me e re ke tsamaee ke le mong! Ntlong ea pele, ke ne ke tšohile hoo e neng eka nka re lefatše le ahlame ke kene! Empa mong’a ntlo o ne a thabile hoo a ileng a ba a amohela bukana.
Ke ne ke rata haholo litemana tse kang Moeklesia 12:1 le Matheu 28:19, 20, ’me ke ne ke batla ho ba pula-maliboho. Ntate o ile a tšehetsa qeto ea ka. Le hoja ke ne ke e-s’o kolobetsoe, ke ile ka ipehela letsatsi la la 15 July, 1936, hore ke tla qala ka lona. Letsatsing leo, ke ile ka ea ofising ea lekala ea Lipaki Tsa Jehova e Sydney, moo ke ileng ka kōptjoa hore ke sebetse le sehlopha sa bo-pula-maliboho ba 12 motseng o haufi le toropo ea Sydney oa Dulwich Hill. Ba ile ba nthuta ho sebelisa leloala la koro le sothoang ka letsoho, leo bo-pula-maliboho ba neng ba sila koro ka lona ka nako eo ho fokotsa litšenyehelo tsa lijo.
Ho Bula Maliboho Metseng e Likhoeng
Ka mor’a ho kolobetsoa hamorao selemong seo, ke ile ka abeloa ho ea bohareng ba Queensland le bo-pula-maliboho ba bang ba babeli—Aubrey Wills le Clive Shade. Thepa ea rōna e ne e akarelletsa vene ea Aubrey, libaesekele tse seng kae, keramafono ea ho letsa lipuo tsa Bibele, tente eo e ileng ea e-ba lehae la rōna ka lilemo tse tharo, libethe tse tharo, tafole le pitsa ea tšepe. Mantsiboeeng a mang ao ke neng ke pheha ka ’ona, ke ne ke ikemiselitse ho pheha “masutsa” ka meroho le habore. Empa har’a rōna ha ho ea ileng a ja lijo tseo. Ho ne ho e-na le pere haufi le moo, kahoo, ke ile ka e fa tsona. E ile ea li fofonela feela, ea sisinya hlooho eaba ea tsamaea! E ne e be ke qetetse ho pheha.
Ka mor’a nako, re ile ra rera ho potlakisa tsela eo re akaretsang tšimo ka eona ka hore re e arole likoto tse tharo le hore e mong le e mong a sebetse sekoto se itseng. Qetellong ea letsatsi, hangata ke ne ke e-ba hōle le tente ea rōna hoo ke neng ke sitoa ho khutlela hae, ’me ka linako tse ling ke ne ke robala malapeng a batho ba metseng e likhoeng ba nang le moea oa ho amohela baeti. Ka lekhetlo le leng ke ile ka robala betheng e mabothobotho ntlong ea baeti ea motebo o mong, ’me ka bo latelang ka robala fatše ntlong e nyenyane ea setsomi sa likangaroo, pel’a makoko a nkhang habohloko. Hangata ke ne ke robala sekhoeng feela. Lekhetlong le leng, makanyane a ile a mpota-pota a le thōkoana, a hlaba moolo o neng o utloahala hōle har’a lefifi. Ka mor’a ho hlobaela bosiu, ke ile ka fumana hore a ne a se na taba le ’na empa a ne a batla likahare tsa liphoofolo tse neng li lahletsoe haufi le moo ke neng ke le teng.
Ho Bolela Litaba Tse Molemo ka Koloi e Nang le Sebuela-hōle
Re ne re phatlalatsa ’Muso oa Molimo hantle haholo ka koloi e nang le sebuela-hōle. Motseng o ka leboea oa Queensland oa Townsville, mapolesa a ile a re lumella ho emisa koloi ea rōna setsing sa motse. Leha ho le joalo, puo eo e hatisitsoeng e ile ea halefisa litho tsa mokhatlo oa Salvation Army, tse ileng tsa re bolella hore re tlohe moo. Ha re hana, litho tse hlano li ile tsa sisinya vene ea rōna ka matla haholo. Nakong eo, ke ne ke le ka hare, ke laola mochine oa molumo! Ho ile ha bonahala hore hase bohlale ho tsitlella litokelong tsa rōna, ’me eitse ha banna bao ba checha, re ile ra tloha sebakeng seo.
Monna e mong ea thabelang oa Bundaberg o ile a re alima seketsoana sa hae e le hore re ka phatlalatsa molaetsa re le Nōkeng ea Burnett, e phallang har’a motse. Aubrey le Clive ba ile ba tsamaea ka seketsoana le thepa ea libuela-hōle ’me ’na ke ile ka sala holong eo re neng re e hirile. Mantsiboeeng ao, lentsoe le matla la Joseph F. Rutherford, oa ntlo-khōlō ea Lipaki Tsa Jehova, le ile la thetheretsa Bundaberg, le phatlalatsa molaetsa o bohale oa Bibele. Bonneteng, ho ne ho le monate linakong tseo le hoja ho ne ho hlokahala hore batho ba Molimo ba be le tumelo le sebete.
Ntoa e Tlisa Mathata a Eketsehileng
Nakoana ka mor’a hore Ntoa ea II ea Lefatše e qhome ka September 1939, Molula-Qhooa oa November 1 o ile oa bua ka taba ea ho se jele paate ha Bakreste lipolotiking le ntoeng. Hamorao, ke ile ka thabela hore taba eo e neng e tlile ka nako e ile ea ntsoela molemo. Ho sa le joalo, ka mor’a lilemo tse tharo re le hammoho, ’na, Aubrey le Clive, re ile ra arohanngoa ka likabelo. Ke ile ka khetheloa ho ba molebeli ea tsamaeang Queensland leboea, ’me hangata kabelo ena e ne e mpeha tekong ea hore na ke tšepa Jehova hakae.
Ka August 1940, ke ile ka sebeletsa phutheho ea Townsville, e neng e e-na le bo-pula-maliboho ba bane—Percy le Ilma Iszlauba le bana ba motho Norman le Beatrice Bellotti. Lilemo tse tšeletseng hamorao, ’na le Beatrice re ile ra nyalana. Joalokaha ke boletse sethathong, e ne e le mantsiboea ka Moqebelo o mong ka mor’a mosebetsi oa seterateng, ha ke hlaseloa. Leha ho le joalo, leeme lena le ile la ’matlafatsa hore ke tsoele pele tšebeletsong ea Jehova.
Bana ba motho ba babeli, e leng Una le Merle Kilpatrick, ba ne ba etsa mosebetsi o motle ka leboea. Ke ile ka qeta letsatsi le bona ke thabile tšebeletsong, ’me ba ile ba nkōpa hore ke ba tšelisetse ka seketsoana ka mose ho nōka lelapeng le leng le neng le thabela Bibele. Seo se ne se bolela hore ke lokela ho sesa ke e’o lata seketsoana se ka mose oane oa nōka, ke se sesise, ebe kea ba tšelisa. Leha ho le joalo, ha ke fihla moo seketsoana se neng se le teng, masokoana a ne a nkiloe ke ha re tsebe! Hamorao re ile ra bolelloa hore mohanyetsi e mong o ne a a patile. Empa leqheka la hae ha lea ka la re sitisa. Ke ne ke qetile lilemo ke le mohlokomeli oa batho ba sesang ’me ke ne ke sa ntse ke sesa ka tsela e hloahloa. Kahoo, ke ile ka itlama ka thapo ea ankora thekeng eaba ke hula seketsoana ke se isa ho baralib’abo rōna, eaba ke khutlela ka lehlakoreng le leng. Jehova o ile a hlohonolofatsa boiteko ba rōna, hobane ka mor’a nako batho ba lelapa leo le thabelang e ile ea e-ba Lipaki.
Moriting oa Letsoho la Jehova
Ka mabaka a tšireletso, masole a ile a thiba tsela tlas’a toropo ea Innisfail. Kaha ke ne ke e-na le tumello ea bolulo, ho ne ho le bonolo hore ke fumane mangolo a ho kena le ho tsoa, ’me sena se ne se thusa haholo ha baemeli ba ofisi ea lekala ea Lipaki Tsa Jehova ba ne ba etile. E le hore ke ba fetise moo tsela e thibiloeng, ke ne ke ee ke ba pate ka karolong e sa bonahaleng e tlas’a setulo se ka morao sa koloi ea ka.
Peterole e ne e rekisoa ka sekepele nakong eo, ’me likoloi tse ngata li ne li kentsoe mochine o fehlang peterole. E le hore enjene e fumane mollo, mochine ona o ne o ntša peterole mashaleng a lifate. Ke ne ke ee ke tsamaee bosiu ke tlatsitse mashala a lifate ka sebakeng seo mor’abo rōna a neng a ipata ka ho sona. Ha ke ema moo ho thibiloeng tsela, ke ne ke faposa likelello tsa balebeli ka ho lumisa enjene kapele le ka ho tiisa hore setšelo sa mashala se chesa haholo. Ke ile ka hoeletsa balebeli ka bosiu bo bong bo joalo, ka re, “Ha nka emisa enjene, ke tla sitisa motsoako oa peterole ’me ho tla ba thata ho lumisa koloi hape.” Balebeli ba neng ba sitisoa ke mocheso, lerata le lipepa tse tsoang mollong, ba ile ba hlahloba koloi mohoalotso feela eaba ba re ke tsamaee.
Mehleng eo, ke ile ka kōptjoa ho lokisetsa kopano e khōlō Townsville bakeng sa Lipaki tsa moo. Lijo li ne li rekisoa ka sekepele, ’me re ne re hloka tumello ea ’maseterata oa moo hore re fumane lijo tseo re li hlokang. Nakong eo, barab’abo rōna ba Bakreste ba ne ba le litlamong ka lebaka la ho se jele paate. Kahoo, ha ke etsa tokisetso ea hore ke ee ho ’maseterata, ke ile ka ipotsa: ‘Na ke etsa tsona tjee kapa ke qala noha mokoting?’ Leha ho le joalo, ke ile ka ea ho eena joalokaha ke ne ke laetsoe.
’Maseterata eo o ne a lutse ka mor’a tafole e khōlō e majabajaba ’me o ile a nkōpa hore ke lule setulong. Ha ke mo bolella morero oa leeto la ka, o ile a busa lifahleho eaba o nkenya mahlo. Ka mor’a moo o ile a phutholoha eaba o re: “U batla lijo tse kae?” Ke ile ka mo fa lethathamo la lintho tse nyenyane tse neng li hlokahala. O ile a le hlahloba eaba o re: “Ekare ha lia lekana. Ho molemo re li eketse habeli.” Ke ile ka tsoa ka ofising ea hae ke leboha ka matla Jehova ea neng a nthutile hape hore ke mo tšepe.
Ka January 1941 mosebetsi oa Lipaki Tsa Jehova o ile oa thibeloa Australia. Batho ba bangata ba ne ba re belaella ba bile ba re qosa ka hore re lihloela tsa Japane! Ketsahalong e ’ngoe, likoloi tse peli tse tletseng mapolesa li ile tsa kena balakatha! Kingdom Farm e Sehlabeng sa Atherton, eo re neng re e rekile e le hore re leme ho eona. A ne a batla lebone le nang le khanya e matla leo ho neng ho boleloa hore re le sebelisetsa ho lemosa sera. Hape ho ne ho thoe tsela eo re lemang poone ka eona e fetisa melaetsa eitseng eo motho a ka e balang a le sefofaneng! Ha e le hantle, liketselletso tsena tsohle li ile tsa hloka bopaki.
Ka lebaka la ho thibeloa ha mosebetsi, re ile ra lokela ho ba hlokolosi le ho ba bohlale ha re tsamaisa lingoliloeng. Ka mohlala, ha ho ne ho lokolloa buka e bitsoang Children, ke ile ka fumana lebokose la eona Brisbane, ka nka leeto ka terene ho ea ka leboea, ’me ka siea libuka moo ho nang le liphutheho. E le hore ke nyahamise mapolesa le masole a neng a hlahloba thepa hore a se ke a bula mabokose ao, ke ne ke tsamaea ke nkile lehare la sakha e lebili leo ke neng ke le tlamella lebokoseng pele ke theoha. Le hoja leqheka lena le ne le le bonolo, le ne le atleha kamehla. Batho ba Jehova ba ile ba ba ba utloa le litsebeng ha ho tlosoa thibelo ka 1943—e leng thibelo eo moahloli a ileng a e hlalosa ka hore “e bile maikutlo a motho a le mong, le a sa nahanoang ka botebo.”
Ho Biletsoa Sesoleng
Selemo pele ho mona, ’na, Aubrey Wills le Norman Bellotti, re ile ra biletsoa sesoleng. Aubrey le Norman ba ile ba bitsoa beke pele ho ’na ’me ba ile ba ahloleloa ho hlola chankaneng likhoeli tse tšeletseng. Nakong eo, posong ho ne ho nkoa limakasine tsa Molula-Qhooa tse neng li romeloa ho Lipaki tse tsejoang empa ho sa nkoe tse eang ho batho ba bang ba entseng lipeeletso. Mosebetsi oa rōna e ne e le hore re fumane e mong oa babeeletsi bana ba bang, re kopitse limakasine ebe re abela Lipaki tsa habo rōna likopi. Ka tsela ena, re ne re fumana lijo tsa moea tsa kamehla.
Ha ke ahloleloa ho hlola chankaneng likhoeli tse tšeletseng joalokaha ke ne ke lebeletse, ke ile ka ipiletsa kapele, joalokaha ke ne ke laetsoe ke ofisi ea lekala e Sydney. Sepheo e ne e le hore ke liehe ho sebeletsa kahlolo ho fihlela ho ka khethoa motho e mong hore a hlokomele mosebetsi. Ke ile ka ipha nako ha ke sa lokolohile hore ke etele Lipaki tse 21 tse neng li koaletsoe Queensland leboea. Boholo li ne li le chankaneng e le ’ngoe, ’me molebeli oa moo o ne a re hloile. Ha ke mo hopotsa hore baruti ba malumeli a mang ba ne ba etela batho ba bona, o ile a halefa. O ile a tlatsa lerata a re: “Hoja ke na le matla, Lipaki Tsa Jehova li ne li tla kolokisoa kaofela ebe lia thunngoa!” Bahlokomeli ba ile ba re ntšetsa kantle ka potlako.
Ha ho fihla nako ea hore ho mameloe nyeoe ea ka ea maipiletso, ke ile ka fuoa ’muelli ho latela kamoo molao o neng o hloka kateng. ’Nete ke hore ke ile ka ipuella, e leng ho bolelang hore ke ile ka itšetleha haholo-holo ka Jehova. Ha aa ka a ntšoetsa. (Luka 12:11, 12; Bafilipi 4:6, 7) Ho hlollang ke hore boipiletso boo bo ile ba atleha hobane tlelereke ea lekhotla e ile ea etsa liphoso ha e ngola liqoso!
Ka 1944, ke ile ka fuoa kabelo potolohong e khōlō e neng e akarelletsa Australia Boroa kaofela, Victoria leboea le motse oa New South Wales oa Sydney. Selemong se latelang, ho ile ha qaloa phutuho ea lefatše ka bophara ea lipuo tsa phatlalatsa, ’me sebui se seng le se seng se ne se lokela ho itokisetsa puo ea sona, se e thehile kemisong ea leqephe le le leng e tsoang Mokhatlong. Ho fana ka lipuo tsa hora e ne e le phephetso e ncha, empa re ile ra tsoela pele re tšepile Jehova ka ho feletseng, ’me o ile a hlohonolofatsa boiteko ba rōna.
Ho Nyala le Boikarabelo bo Bocha
Ka July 1946, ke ile ka nyala Beatrice Bellotti, ’me re ile ra sebetsa hammoho re le bo-pula-maliboho. Ntlo ea rōna e ne e le k’haravene e entsoeng ka mapolanka. Morali oa rōna, eo e leng eena ngoana feela oa rōna, e leng Jannyce (Jann), o hlahile ka December 1950. Re ile ra bula maliboho libakeng tse fapa-fapaneng, ho akarelletsa toropo ea Kempsey, New South Wales, moo re neng re le Lipaki re le bang. Sontaha se seng le se seng re ne re e-ea holong ea sechaba ea moo, ’me ke ne ke e-ea ke lokiselitse puo ea phatlalatsa eo re neng re e phatlalalitse ka limemo. Ka likhoeli tse seng kae, Beatrice le lesea Jann e ne e e-ba bona feela ba bang teng. Leha ho le joalo, ka mor’a nakoana, ba bang ba ile ba qala ho rothela. Kajeno, ho na le liphutheho tse peli tse hōlang Kempsey.
Ha Jann a e-na le lilemo tse peli, re ile ra lula Brisbane. Ha a qeta sekolong, re ile ra bula maliboho re le lelapa ka lilemo tse ’nè toropong ea New South Wales ea Cessnock pele re khutlela Brisbane ho ea thusa ’mè oa Beatrice ea neng a kula. Hona joale, ke na le tokelo ea ho sebetsa ke le moholo Phuthehong ea Chermside.
’Na le Beatrice re leboha Jehova ka litlhohonolofatso tsa hae tse ngata, ho akarelletsa le tokelo ea ho thusa batho ba 32 hore ba mo tsebe. ’Na ka bonna ke leboha Jehova ka mosali ea babatsehang eo, le hoja a ne a le bonolo, e ileng ea e-ba moloaneli ea sebete oa ’nete ea Bibele. Lerato leo a neng a rata Jehova ka lona, ho mo tšepa ha hae le ‘leihlo la hae le neng le talimile nģa e le ’ngoe,’ li ile tsa mo etsa ’mè le mosali ea nang le bokhoni. (Matheu 6:22, 23; Liproverbia 12:4) Ka lipelo tsohle tsa rōna ’na le eena re re: “Ho hlohonolofatsoe monna ea shahlileng ea tšepang Jehova.”—Jeremia 17:7.
[Mongolo o botlaaseng ba leqephe]
a Pale ea bophelo ea Percy Iszlaub e hlahile tokollong ea May 15, 1981, ea makasine ena.
[Setšoantšo se leqepheng la 9]
Re ne re sebelisa koloi ena e nang le sebuela-hōle Queensland Leboea
[Setšoantšo se leqepheng la 10]
Re thusa baralib’abo rōna ba ha Kilpatrick ho qaolla koloi ea bona nakong ea lipula Queensland Leboea
[Setšoantšo se leqepheng la 12]
Letsatsing la lechato la rōna