Baraka ya Yehova Hutajirisha
“Baraka ya BWANA [Yehova, “NW”] hutajirisha, wala hachanganyi huzuni nayo.”—MITHALI 10:22.
1-3. Ingawa wengi huhangaikia vitu vya kimwili, wote wanapaswa watambue jambo gani la hakika kuhusu utajiri wa kimwili?
WATU wengine hawaachi kamwe kuongea juu ya pesa—au ukosefu wao wazo. Kwa huzuni kwao, katika miaka ya hivi karibuni wamekuwa na mengi ya kuzungumzia. Katika 1992 hata Magharibi yenye ufanisi ilipatwa na mshuko wa kiuchumi, na wale wenye vyeo vya juu pamoja na wafanyakazi wenye vyeo vya chini walipoteza kazi zao. Wengi walitaka kujua ikiwa wangepata kuona tena wakati wa ufanisi wenye uthabiti.
2 Je! ni kosa kuhangaikia hali-njema yetu ya kimwili? La, kwa kadiri fulani hilo ni jambo la kiasili tu. Wakati uleule, kuna kweli ya msingi ambayo tunapaswa kutambua kuhusu utajiri. Mwishowe, vitu vyote vya kimwili hutoka kwa Muumba. Yeye ndiye “Mungu [wa kweli, NW], BWANA [Yehova, NW], . . . aliyeitandaza nchi na mazao yake; yeye awapaye pumzi watu walio juu yake; yeye awapaye roho wao waendao ndani yake.”—Isaya 42:5.
3 Ingawa Mungu haamui kimbele ni nani atakayekuwa tajiri na ni nani atakayekuwa maskini, sisi sote twatakiwa kutoa hesabu kwa njia ambayo tunatumia sehemu yoyote tuliyo nayo ya ‘mazao ya nchi.’ Tukitumia mali zetu kupiga ubwana juu ya wengine, Yehova atatutoza hesabu. Na watu wowote wanaotumikia mali badala ya kumtumikia Yehova wataona kwamba “azitegemeaye mali zake ataanguka.” (Mithali 11:28; Mathayo 6:24; 1 Timotheo 6:9) Ufanisi wa kimwili usioandamana na moyo wenye ujitiisho kwa Yehova hukosa thamani mwishowe.—Mhubiri 2:3-11, 18, 19; Luka 16:9.
Ufanisi Wenye Maana Zaidi
4. Kwa nini ufanisi wa kiroho ni bora zaidi ya wingi wa kimwili?
4 Kuongezea ufanisi wa kimwili, Biblia husema juu ya ufanisi wa kiroho. Kwa wazi huo ni wa aina iliyo bora zaidi. (Mathayo 6:19-21) Ufanisi wa kiroho hutia ndani uhusiano na Yehova wenye kuridhisha uwezao kudumu kwa umilele. (Mhubiri 7:12) Isitoshe, watumishi wa Mungu walio matajiri kiroho hawakosi baraka za kimwili zifaazo. Katika ulimwengu mpya, utajiri wa kiroho utafungamanishwa na ufanisi wa kimwili. Waaminifu watafurahia usalama wa kimwili ambao haupatikani kwa ushindani mkali au kwa kudhabihu afya na furaha, kama vile hali ilivyo mara nyingi leo. (Zaburi 72:16; Mithali 10:28; Isaya 25:6-8) Wataona kwamba katika kila njia “baraka ya BWANA [Yehova, NW] hutajirisha, wala hachanganyi huzuni nayo.”—Mithali 10:22.
5. Yesu alitoa ahadi gani kuhusu vitu vya kimwili?
5 Hata leo wale wanaothamini mambo ya kiroho huhisi utulivu fulani kwa habari ya vitu vya kimwili. Ni kweli, wao hujitahidi kulipa gharama zao na kuzilisha familia zao. Au baadhi yao waweza hata kupoteza kazi zao katika wakati wa mshuko wa kiuchumi. Lakini wao hawashindwi na mahangaiko hayo. Bali, wanaamini ahadi ya Yesu aliposema: “Msisumbuke, basi, mkisema, Tule nini? au Tunywe nini? au Tuvae nini? . . . kwa sababu Baba yenu wa mbinguni anajua ya kuwa mnahitaji hayo yote. Bali utafuteni kwanza ufalme wake, na haki yake [uadilifu wake, NW]; na hayo yote mtazidishiwa.”—Mathayo 6:31-33.
Utajiri wa Kiroho Leo
6, 7. (a) Eleza baadhi ya sehemu za ufanisi wa kiroho wa watu wa Mungu. (b) Ni unabii gani unaotimizwa leo, na hilo hutokeza maswali gani?
6 Kwa hiyo, watu wa Yehova wamechagua kuuweka Ufalme kwanza maishani mwao, nao wamebarikiwa kama nini! Wanafurahia usitawi mwingi katika kazi yao ya kufanya wanafunzi. (Isaya 60:22) Wanafundishwa na Yehova, wakifurahia mtiririko usiokoma wa mambo mazuri ya kiroho yanayoandaliwa kupitia “mtumwa mwaminifu mwenye akili.” (Mathayo 24:45-47; Isaya 54:13) Zaidi ya hayo, roho ya Yehova iko juu yao, ikiwafinyanga kuwa udugu wa kimataifa wenye kupendeza.—Zaburi 133:1; Marko 10:29, 30.
7 Huo kwa kweli ni ufanisi wa kiroho, kitu ambacho pesa haziwezi kununua. Huo ni utimizo wenye kutokeza wa ahadi hii ya Yehova: “Leteni zaka kamili [sehemu ya kumi yote, NW] ghalani, ili kiwemo chakula katika nyumba yangu, mkanijaribu kwa njia hiyo, asema BWANA [Yehova, NW] wa majeshi; mjue kama sitawafungulia madirisha ya mbinguni, na kuwamwagieni baraka, hata isiwepo nafasi ya kutosha, au la.” (Malaki 3:10) Sisi leo tumeona ahadi hiyo ikitimizwa. Lakini, kwa nini Yehova, ambaye ndiye Chanzo cha utajiri, awaomba watumishi wake walete sehemu ya kumi, au zaka? Ni nani anayefaidika na sehemu ya kumi hiyo? Ili kujibu maswali hayo, fikiria sababu kwa nini Yehova alisema maneno hayo kupitia Malaki katika karne ya tano K.W.K.
Sehemu za Kumi na Matoleo
8. Kulingana na agano la Sheria, ufanisi wa kimwili wa Israeli ungetegemea nini?
8 Katika wakati wa Malaki watu wa Mungu hawakuwa wenye ufanisi. Kwa nini sivyo? Kwa sehemu hilo lilihusu matoleo na sehemu za kumi. Wakati huo wa nyuma, Israeli walikuwa chini ya Agano la Sheria ya Kimusa. Yehova alipofanya agano hilo, aliahidi kwamba ikiwa Israeli wangelishika, angewabariki kiroho na kimwili. Kwa kweli, ufanisi wa Israeli ulitegemea uaminifu wao.—Kumbukumbu la Torati 28:1-19.
9. Katika siku za Israeli wa kale, kwa nini Yehova alitaka Israeli walipe sehemu za kumi na kuleta matoleo?
9 Sehemu moja ya wajibu wa Israeli chini ya Sheria ilikuwa kuleta matoleo kwenye hekalu na kulipa sehemu za kumi. Baadhi ya matoleo yaliteketezwa kwenye madhabahu ya Yehova yakiwa mazima, hali mengine yaligawanywa kati ya makuhani na wenye kutoa dhabihu, sehemu za pekee zikitolewa kwa Yehova. (Mambo ya Walawi 1:3-9; 7:1-15) Musa aliwaambia Waisraeli hivi kuhusu sehemu za kumi: “Zaka [sehemu ya kumi, NW] yote ya nchi, kama ni mbegu ya nchi, au kama ni matunda ya nchi, ni ya BWANA [Yehova, NW]; ni takatifu kwa BWANA [Yehova, NW].” (Mambo ya Walawi 27:30) Sehemu ya kumi ilipewa wafanyakazi Walawi kwenye tabenakulo na baadaye kwenye hekalu. Kisha, Walawi ambao hawakuwa makuhani wangewapa makuhani wa Kiharuni sehemu ya kumi ya yale waliyopokea. (Hesabu 18:21-29) Kwa nini Yehova alitaka Israeli walipe sehemu za kumi? Kwanza, ili waonyeshe uthamini wao kwa wema wa Yehova kwa njia yenye kuonekana. Na pili, ili waweze kuchangia utegemezo wa Walawi, ambao wangeweza sasa kukaza fikira kwenye wajibu wao mbalimbali, kutia ndani kufundisha Sheria. (2 Mambo ya Nyakati 17:7-9) Kwa njia hiyo ibada safi ilitegemezwa pia, na kila mtu alinufaika.
10. Ni nini kilichotukia wakati Israeli waliposhindwa kuleta sehemu za kumi na matoleo?
10 Ingawa sehemu za kumi na matoleo yalitumiwa na Walawi baadaye, kwa kweli yalikuwa zawadi kwa Yehova na kwa hiyo yalipaswa yawe ya hali nzuri, yenye kumstahili. (Mambo ya Walawi 22:21-25) Ni nini lililotukia wakati Waisraeli waliposhindwa kuleta sehemu za kumi zao au walipoleta matoleo ya hali ya chini? Hakukuwa adhabu yoyote iliyoamriwa katika Sheria, lakini kulikuwako matokeo. Yehova hakuwabariki, na Walawi, wakiwa wamenyimwa utegemezo, waliacha wajibu wao mbalimbali wa hekalu ili wajitegemeze wenyewe. Hivyo, Israeli wote waliteseka.
“Zitafakarini Njia Zenu”
11, 12. (a) Tokeo lilikuwa nini wakati Israeli walipopuuza kufuata Sheria? (b) Yehova aliwapa Israeli utume gani alipowarudisha kutoka Babuloni?
11 Katika mwendo wa historia ya Israeli, watu fulani walionyesha mfano mzuri katika kujaribu kuifuata Sheria, kutia na kulipa sehemu za kumi. (2 Mambo ya Nyakati 31:2-16) Lakini kwa ujumla, taifa hilo lilikuwa lenye kupuuza mambo. Tena na tena lilivunja lile agano pamoja na Yehova, mpaka mwishowe aliliruhusu lishindwe na, katika 607 K.W.K., likahamishwa Babuloni.—2 Mambo ya Nyakati 36:15-21.
12 Hiyo ilikuwa nidhamu kali, lakini baada ya miaka 70 Yehova aliwarudisha watu wake kwenye bara lao. Mengi kati ya unabii mwingi wa Paradiso katika Isaya yangekuwa na utimizo wao wa kwanza baada ya kurudi huko. (Isaya 35:1, 2; 52:1-9; 65:17-19) Hata hivyo, sababu hasa kwa nini Yehova aliwarudisha watu wake ilikuwa, si kujenga paradiso ya kidunia, bali kujenga upya hekalu na kurudisha ibada ya kweli. (Ezra 1:2, 3) Ikiwa Israeli wangemtii Yehova, faida za kimwili zingefuata, na baraka ya Yehova ingewatajirisha kiroho na kimwili pia. Kwa hiyo, mara tu walipowasili kwenye bara lao katika 537 K.W.K., Wayahudi walijenga madhabahu katika Yerusalemu wakaanza kazi ya kujenga hekalu. Hata hivyo, walikabili upinzani mwingi wakaacha kujenga. (Ezra 4:1-4, 23) Likiwa tokeo, Israeli hawakufurahia baraka ya Yehova.
13, 14. (a) Ni nini kilichofuata wakati Israeli waliposhindwa kujenga upya hekalu? (b) Hekalu lilijengwaje mwishowe, lakini ni kukosa kupi kwingine kunakoripotiwa kwa upande wa Israeli?
13 Katika mwaka wa 520 K.W.K., Yehova aliinua manabii Hagai na Zekaria ili wahimize Israeli warudie kazi ya ujenzi wa hekalu. Hagai alionyesha kwamba taifa hilo lilikuwa likipatwa na magumu ya kimwili akahusianisha hilo na ukosefu wao wa bidii kwa ajili ya nyumba ya Yehova. Alisema hivi: “BWANA [Yehova, NW] wa majeshi asema hivi, Zitafakarini njia zenu. Mmepanda mbegu nyingi mkavuna kidogo; mnakula lakini hamshibi; mnakunywa lakini hamkujazwa na vinywaji; mnajivika nguo lakini hapana aonaye moto; na yeye apataye mshahara apata mshahara ili kuutia katika mfuko uliotoboka-toboka. BWANA [Yehova, NW] wa majeshi asema hivi, Zitafakarini njia zenu. Pandeni milimani, mkalete miti, mkaijenge nyumba; nami nitaifurahia, nami nitatukuzwa, asema BWANA [Yehova, NW].”—Hagai 1:5-8.
14 Wakiwa wametiwa moyo na Hagai na Zekaria, Waisraeli walizitafakari njia zao, na hekalu likajengwa. Lakini miaka 60 hivi baadaye, Nehemia alizuru Yerusalemu na kupata kwamba Israeli walikuwa tena wameipuuza Sheria ya Yehova. Alisahihisha hilo. Lakini kwenye ziara ya pili, alipata kwamba mambo yalikuwa yameharibika tena. Yeye aripoti hivi: “Tena nikaona ya kwamba Walawi hawakupewa sehemu zao; basi wamekimbia Walawi na waimbaji, waliofanya kazi, kila mtu shambani kwake.” (Nehemia 13:10) Tatizo hilo lilisahihishwa, na “ndipo Yuda wote walipoleta zaka za [sehemu ya kumi ya, NW] nafaka, na mvinyo, na mafuta, kwenye hazina.”—Nehemia 13:12.
Kumwibia Yehova
15, 16. Yehova, kupitia Malaki, akaripia Israeli kwa makosa gani?
15 Yaelekea, kutoa unabii kwa Malaki kulikuwa katika kipindi icho hicho cha wakati, na nabii huyo atuambia zaidi kuhusu ukosefu wa uaminifu wa Israeli. Yeye arekodi maneno ya Yehova kwa Israeli: “Kama mimi ni baba yenu, heshima yangu iko wapi? na kama mimi ni bwana wenu, kicho changu ki wapi? BWANA [Yehova, NW] wa majeshi awauliza ninyi, enyi makuhani, mnaolidharau jina langu. Kosa lilikuwa nini? Yehova afafanua: “Mtoapo sadaka aliye kipofu [mwasema], si vibaya! na mtoapo sadaka walio vilema na wagonjwa [mwasema], si vibaya!”—Malaki 1:6-8.
16 Katika njia hiyo dhahiri, Malaki aonyesha kwamba ingawa Waisraeli walikuwa wakileta matoleo, hali yayo mbaya ilionyesha ukosefu mkubwa sana wa staha. Malaki aliandika hivi pia: “Tokea siku za baba zenu mmegeuka upande, mkayaacha maagizo yangu, wala hamkuyashika. Nirudieni mimi, nami nitawarudia ninyi, asema BWANA [Yehova, NW] wa majeshi.” Waisraeli hawakujua hasa walichopaswa kufanya, na hivyo wakauliza: “Turudi kwa namna gani? Yehova akajibu: “Je! mwanadamu atamwibia Mungu? lakini ninyi mnaniibia mimi.” Israeli wangewezaje kumwibia Yehova, aliye Chanzo cha utajiri wote? Yehova akajibu: “Mmeniibia zaka [sehemu za kumi, NW] na dhabihu.” (Malaki 3:7, 8) Naam, kwa kushindwa kuleta sehemu za kumi na matoleo yao, Israeli walikuwa wakimwibia Yehova!
17. Sehemu za kumi na matoleo yalikuwa na kusudi gani katika Israeli, na Yehova afanya ahadi gani kuhusu sehemu za kumi?
17 Historia hiyo yaonyesha umaana wa sehemu za kumi na matoleo katika Israeli. Yalikuwa wonyesho wa uthamini kwa upande wa mpaji. Na yalisaidia kuitegemeza ibada ya kweli katika njia ya kimwili. Hivyo, Yehova aliendelea kuwatia moyo Israeli: “Leteni zaka kamili [sehemu ya kumi yote, NW] ghalani.” Akionyesha yale ambayo yangefuata ikiwa wangefanya hivyo, Yehova aliahidi hivi: “[Nitawamwagilia] kabisa ninyi baraka mpaka kuwe hakuna upungukio zaidi.” (Malaki 3:10, NW) Baraka ya Yehova ingewatajirisha.
Kuhukumiwa na “Bwana wa Kweli”
18. (a) Yehova aonya kuhusu kuja kwa nani? (b) Kuja kwenye hekalu kulitukia wakati gani, ni nani aliyehusika, na tokeo lilikuwa nini kwa Israeli?
18 Yehova kupitia Malaki alionya pia kwamba angekuja kuwahukumu watu wake. “Angalieni, namtuma mjumbe wangu, naye ataitengeneza njia mbele yangu; naye Bwana [wa kweli, NW] mnayemtafuta atalijilia hekalu lake ghafula; naam, yule mjumbe wa agano mnayemfurahia, angalieni, [kwa hakika, NW] anakuja.” (Malaki 3:1) Kule kuja kwenye hekalu kulikoahidiwa kulitukia wakati gani? Kwenye Mathayo 11:10, Yesu alinukuu unabii wa Malaki wa mjumbe ambaye angetayarisha njia na akautumia kumhusu Yohana Mbatizaji. (Malaki 4:5; Mathayo 11:14) Kwa hiyo katika 29 W.K., wakati wa hukumu ulikuwa umewasili! Ni nani aliyekuwa mjumbe wa pili, mjumbe wa agano ambaye angeandamana na Yehova, yule “Bwana wa kweli,” kwenye hekalu? Yesu mwenyewe, na kwenye pindi mbili alikuja kwenye hekalu katika Yerusalemu na kulisafisha kwa njia yenye kutokeza, akiwaondosha wale wabadili pesa wasiofuatia haki. (Marko 11:15-17; Yohana 2:14-17) Yehova auliza hivi kiunabii kuhusu wakati huo wa hukumu wa karne ya kwanza: “Ni nani atakayestahimili siku ya kuja kwake? au ni nani atakayesimama atakapoonekana yeye?” (Malaki 3:2) Kwa kweli, Israeli hawakusimama. Walichunguzwa, wakapatikana kupungukiwa, na katika 33 W.K., waliondoshwa mbali kuwa taifa teule la Yehova.—Mathayo 23:37-39.
19. Katika karne ya kwanza baki lilimrudia Yehova katika njia gani, nalo lilipokea baraka gani?
19 Hata hivyo, Malaki aliandika hivi pia: “[Yehova] ataketi kama asafishaye fedha na kuitakasa, naye atawatakasa wana wa Lawi, atawasafisha kama dhahabu na fedha; nao watamtolea BWANA [Yehova, NW] dhabihu katika haki [toleo la zawadi katika uadilifu, NW].” (Malaki 3:3) Kupatana na hayo, ingawa wengi kati ya wale waliodai kumtumikia Yehova katika karne ya kwanza waliondoshwa mbali, baadhi yao walisafishwa wakamjia Yehova, wakitoa dhabihu zenye kukubalika. Ni nani hao? Wale waliokuwa wamemwitikia Yesu, yule mjumbe wa agano. Kwenye Pentekoste 33 W.K., 120 kati ya wale walioitikia walikusanyika pamoja katika chumba cha juu katika Yerusalemu. Wakiwa wameimarishwa na roho takatifu, walianza kutoa toleo la zawadi katika uadilifu, na upesi hesabu zao zikaongezeka. Upesi, walienea kotekote katika Milki ya Roma. (Matendo 2:41; 4:4; 5:14) Hivyo, baki likamrudia Yehova.—Malaki 3:7.
20. Yerusalemu na hekalu vilipoharibiwa, ni nini kilichopata Israeli wa Mungu jipya?
20 Baki hilo la Israeli, lililokuja kutia ndani Wasio Wayahudi waliokuwa kana kwamba wamepandikizwa, katika shina la Israeli, lilikuwa “Israeli wa Mungu” jipya, taifa lililojumuika kuwa la Wakristo wapakwa-mafuta kwa roho. (Wagalatia 6:16; Warumi 11:17) Katika 70 W.K., ‘siku yenye kuwaka kama tanuru’ iliwajia Israeli wa kimnofu wakati Yerusalemu na hekalu lalo vilipoharibiwa na majeshi ya Waroma. (Malaki 4:1; Luka 19:41-44) Ni nini kilichowapata Israeli wa Mungu wa kiroho? Yehova aliwaonyesha ‘huruma, jinsi ambavyo mtu humwonyesha huruma mwana wake anayemtumikia.’ (Malaki 3:17, NW) Kundi la Kikristo la wapakwa-mafuta lilitii onyo la Yesu la kiunabii. (Mathayo 24:15, 16) Liliokoka, na baraka ya Yehova iliendelea kulitajirisha kiroho.
21. Ni maswali gani yanayobaki kuhusu Malaki 3:1 na 10?
21 Huo ulikuwa utetezi ulioje wa Yehova! Lakini, Malaki 3:1 linatimizwaje leo? Na Mkristo apaswa aitikieje kile kitia-moyo kwenye Malaki 3:10 cha kuleta sehemu ya kumi yote ghalani? Hayo yatachunguzwa katika makala inayofuata.
Je! Unaweza Kueleza?
◻ Mwishowe, ni nani aliye Chanzo cha utajiri wote?
◻ Kwa nini ufanisi wa kiroho ni bora zaidi ya utajiri wa kimwili?
◻ Sehemu za kumi na matoleo yalikuwa na kusudi gani katika Israeli?
◻ Yehova, yule “Bwana wa kweli,” alikuja wakati gani kwenye hekalu ili kuhukumu Israeli, kukiwa na tokeo gani?
◻ Ni nani waliomrudia Yehova baada ya yeye kuja kwenye hekalu lake katika karne ya kwanza W.K.?
[Picha katika ukurasa wa 10]
Mjumbe wa agano, Yesu, akimwakilisha Yehova, alikuja kwenye hekalu kwa ajili ya hukumu katika karne ya kwanza W.K.