Sura ya 20
Je! Ndoa Yako Yaweza Kufanikiwa?
1-4. (a) Kwa nini inafaa kufikiria sana matazamio yako ya kuwa na ndoa yenye kufanikiwa? (b) Ili ndoa ifanikiwe, ni lazima kufahamu nini juu ya mwanzo wake? Kwa sababu gani? (Mwanzo 2:21-24; Mathayo 19:4-6)
UTAKAPOFIKA wakati utakapotaka kuoa au kuolewa, bila shaka utataka ndoa yako ifanikiwe. Kwa vile talaka zinaongezeka sana, unaona labda huna matumaini mazuri sana ya kufanikiwa. Mahali pengine hesabu ya talaka inaongezeka karibu iwe kama hesabu ya ndoa! Ukioa au kuolewa, unawezaje kuzuia magumu yasiharibu furaha yako ya ndoa?
2 Kufikiria chanzo cha ndoa kutakusaidia sana uyaone matatizo (magumu) na njia ya kuyaondolea vilevile. Watu wengi wanadhani ndoa ilitokana na wanadamu na kuanzishwa nao zamani sana. Lakini hilo ndilo wazo linalovunja jamaa za kisasa. Kwa sababu gani? Kwa sababu wazo hilo linadharau shauri zuri kupita yote linalotolewa ili kuondoa magumu ya ndoa.
3 Ndoa ilianzwa na mtu aliye juu zaidi. Mungu Mwenye Nguvu Zote mwenyewe ndiye aliyeumba mwanamume na mwanamke wa kwanza, akawapa uwezo wa kuzaa na kuwaunganisha pamoja katika ndoa. Vilevile Mungu aliwapa maagizo—yaliyoandikwa katika Biblia—juu ya kufanya ndoa ifanikiwe. Utakapooa au kuolewa, furaha yako itapatikana kwa kufuata sana maagizo hayo.
4 Labda watu wengine watapinga, wakisema kwamba watu wamekuwa na Biblia kwa muda mrefu lakini ndoa zao hazikufanikiwa. Wanasema kwamba sababu ya kuongezeka kwa talaka ni kwa vile watu wachache zaidi waliooana ndio wanaotaka kuvumilia ndoa zisizo na furaha. Sababu hiyo inaonekana kuwa ya kweli kidogo. Mamilioni ya watu waliooana ambao hawana furaha, wanayo Biblia. Lakini wameisoma? Zaidi ya hilo, je! wamefuata kanuni zake katika maisha zao? Ukweli ni kwamba, shauri la Biblia limekwisha kusaidia mamia ya maelfu ya watu waliooana wafanikiwe katika kuondoa magumu ya jamaa. Linaweza kukusaidia wewe vilevile ikiwa unataka ndoa yenye furaha.
NGONO INAYOFURAHISHA KATIKA NDOA
5-10. (a) Watu wengi wana maoni gani yasiyo ya kweli juu ya furaha ya ngono? (b) Kufuata shauri la Biblia juu ya kutoa bila choyo kunaweza kusaidia mume na mke namna gani waone furaha katika sehemu hii ya maisha ya ndoa?
5 Labda umesikia watu wakisema kwamba magumu mengi ya ndoa yanaletwa na ngono, na hilo ni kweli. Mara nyingi inakuwa hivyo kwa sababu ya maoni mabaya yanayotolewa katika sinema, magazeti na television. Vitabu, magazeti na sinema zinazopendwa na watu wengi zinasimulia habari ya waume na wake ‘wanaopendana’ na kuishi “kwa furaha tangu hapo.” Vilevile vitabu vinakazia raha za ngono, vikiwapa watu matumaini ya kupata raha nyingi wasiipate. Kwa mfano, mke kijana mmoja alieleza hivi: “Nadhani mimi nilitaka nione raha nyingi ajabu katika ngono. Haikuwa vibaya lakini nilizidi kuwaza hivi, ‘Je! ni hayo tu? Je! kweli mambo yanaishia hapo tu?’”
6 Ijapokuwa wewe kijana hujaoa au kuolewa, unaliona gumu la mke huyu kijana? Yeye alitaka sana ajifurahishe ngono peke yake, lakini hakuridhika. Hivyo ndivyo wanawake wengi wanavyolalamika—kwamba waume zao hawawafurahishi katika ngono. Ikiwa hivyo, mke aweza kufanya nini? Je! Biblia inasema lo lote la kusaidia? Angalia maneno inayotoa, yaliyo wazi na yenye kutia moyo: “Mume na ampe mkewe haki yake, na vivyo hivyo mke na ampe mumewe haki yake. Msinyimane isipokuwa mmepatana kwa muda.” —1 Wakorintho 7:3, 5.
7 Ukioa au kuolewa, imekupasa kwanza ufurahishe nani kama shauri hilo la Biblia linavyosema? Je! ujifurahishe mwenyewe kwanza kama yule mke tuliyetangulia kutaja? Sivyo, imekupasa umfurahishe mwenzi wako. Kanuni kuu inayotajwa hapa katika Biblia ni ile ya kutoa. Jambo kubwa linalotakiwa ni kumfikiria mwenzi wako wa ndoa na kumfurahisha. Jambo hilo lapatana na kanuni nyingine za Biblia: “Mtu asitafute faida yake mwenyewe, bali ya mwenzake.” “Upendo . . . hautafuti mambo yake.”—1 Wakorintho 10:24; 13:4, 5.
8 Lakini labda utauliza hivi: “Nitakapooa au kuolewa, furaha yangu yaweza kuongezeka namna gani kwa kutaka kumpendeza mke wangu au mume wangu?” Furaha ya ngono inategemea sana akili na moyo. Kwa hiyo, ukiona ngono kuwa nafasi yako ya kumwonyesha mume wako upendo mwingi, bila shaka utafurahia zaidi ushirika huo. Ikiwa mke hafikirii furaha yake mwenyewe, mara nyingi anatulia, naye anaweza kujipatia furaha anayotaka sana katika ndoa bila ugumu wo wote.
9 Mwalimu mkuu kuliko wote aliyepata kutembea duniani, yaani, Yesu Kristo, alionyesha kwamba mtu akijitoa mwenyewe, naye atapata furaha kutokana na kujitoa kwake. Alisema hivi: “Kuna furaha zaidi katika kutoa kuliko zilivyo katika kupokea.” Kanuni hii imeonekana kuwa ya kweli katika mambo ya ngono.—Matendo 20:35, NW.
10 Kuna sababu nyingine inayoonyesha namna kufuata shauri la Biblia kunavyoelekea kukusaidia ujipatie furaha wakati utakapoolewa. Kutamwongoza mume wako akupende, akifikiria zaidi matakwa yako yote. Imekuwa hivyo katika ndoa nyingi. Anayeanza kutoa anapokea katika njia iyo hiyo. Kwa hiyo Biblia inasihi watu waliooana wasiwe wachoyo, bali watoe haki za ndoa kwa upendo. Likumbuke jambo hilo, nalo litaongeza furaha yenu ukioa au kuolewa.
11-15. (a) Yampasa mtu anayetazamia kuwa mume afahamu nini juu ya uhitaji wa kumpenda, mke wake? (b) Biblia inasema nini juu ya daraka la mume katika jambo hili?
11 Labda umesikia mara nyingi waume wakilalamika kwamba wake zao hawaamki nyege zao upesi. Je! unajua kinacholeta ugumu huo? Biblia yaeleza hivi: “Imewapasa waume nao kuwapenda wake zao kama miili yao wenyewe. Ampendaye mkewe hujipenda mwenyewe. Maana hakuna mtu anayeuchukia mwili wake po pote; bali huulisha na kuutunza.” (Waefeso 5:28, 29) Ndiyo, kinacholeta ugumu huo mara nyingi ni kwa vile mume hatii hayo ambayo Biblia inasema.
12 Je! ni lazima kweli wake wapendwe na waume zao? Ndiyo. Mara nyingi washauri wa ndoa wanakazia jambo hilo. Ni jambo la kweli kabisa: Ili wake wafurahi kweli kweli ni lazima wajione kwamba wanapendwa. Basi ikiwa utaoa, kumbuka kwamba njia ya kupata ushirika wa ndoa ulio mchangamfu ni kumpenda mke wako. Biblia inawasihi waume hivi: “Kila mtu ampende mke wake kama nafsi yake.”—Waefeso 5:33.
13 Walakini, labda utadhani kwamba kumpatia mke wako vitu vya kimwili kunaonyesha kwamba unampenda sana. Lakini yeye ataonaje ikiwa hakuna maneno ya upendo? Labda barua ifuatayo, kutoka kwa mke mmoja itakujulisha mambo yalivyo. Aliandika hivi: “Taabu yangu ni hii: Mimi natamani sana. . . . aniambie maneno machache ya upendo, anisifu na kuzungusha mkono wake katika kiuno changu wakati ninapopika—au anipe nafasi ya kuketi mapajani mwake. Ningependa kuuza mali yangu yote ili nikumbatiwe kidogo tu.”
14 Ndiyo, wake wanahitaji kuonyeshwa upendo. Wanasitawi wakiupokea, kisha wanafurahi zaidi na mara nyingi hata kuwa na sura yenye kuvutia zaidi. Waliumbwa wakiwa na uhitaji huu wa upendo. Ndiyo sababu Mungu anawasihi waume wawapende wake zao. Kutotii shauri hilo ni mojawapo sababu kubwa zinazoleta huzuni inayopatikana katika ndoa nyingi sana leo. Kwa sababu gani?
15 Kwa sababu mke asiyehurumiwa na kupendwa na mume anaelekea kujiona anakosa usalama na anajiona labda yeye si mwanamke. Huenda hata akaanza kumchukia mume wake, labda hata atake kujilipiza kisasi kwa vile mume hamwangalii.
16-18. (a) Waume wengine wana wazo gani lenye makosa juu ya wanavyopaswa wake watendewe? (b) Maana ya shauri katika 1 Petro 3:7 ni nini?
16 Walakini, labda utadhani kwamba kumwonyesha upendo na kumhurumia mke wako kungeonyesha kwamba wewe si mwanamume. Labda hata umesikia watu wakisema kwamba wanawake wanapenda sana kuonyeshwa ukali. Lakini sivyo ilivyo. Ikiwa mume anakosa kufahamu kwamba mke aliumbwa na Mungu amwitikie mume mwenye huruma, si mume mkali anayedai mno, huenda mke akachukia hata kufanya ngono naye.
17 Kwa kuwa waume wanapatwa na mawazo mengi sana yasiyo ya kweli, Muumba alijua kwamba wanahitaji maagizo juu ya kupenda wake zao. Ndiyo sababu anawatia moyo wawe wenye huruma, akisema hivi: “Ninyi waume, kaeni na wake zenu kwa akili; na kumpa mke heshima, kama chombo kisicho na nguvu.”—1 Petro 3:7.
18 Ni jambo la maana sana mume atii agizo hilo wakati wa kufanya ngono. Imempasa ajue namna Mungu alivyoumba wanawake. Kwa desturi hawana nguvu kama wanaume, na hali yao ya moyoni ni dhaifu kuliko ile ya wanaume. Kwa hiyo Mungu anawaambia waume wawaheshimu wake kama chombo dhaifu, wafikirie sana hali yao ya moyoni, udhaifu na mageuzi yao.
KUMALIZA MAGUMU MENGINE
19. Ni mambo gani zaidi yanayompasa mwanamume afikirie juu ya tabia ya mwanamke, ikiwa wanataka wafurahi pamoja? (Wakolosai 3:12-14)
19 Kwa hakika, ngono ni sehemu ndogo tu ya ndoa ambayo katika hiyo maagizo ya Mungu yahitaji kutumiwa. Utakapooa, itakupasa ufahamu kwamba mara nyingine, vipindi vyake vya mwezini (hedhi) vyaweza kugeuza hali yake ya mwili na kumfanya afikiri na kuitikia vingine. Labda anaweza kutenda na kusema tofauti na kawaida yake. Itakupasa ufikirie jambo hilo, usiwe mwenye kuudhika mno ikiwa pindi nyingine anasema kwa ukali au kutenda bila kufikiri, lakini wewe endelea kumhurumia.
20-24. (a) Mungu alimwumba mwanamke akiwa na tabia zinazomweka tayari atimize daraka gani katika ndoa? (b) Mke anawezaje kuonyesha kwamba anaheshimu kweli kweli ukichwa wa mume wake? (c) Ili mume awe kichwa cha jamaa mwenye upendo kweli kweli, anatakiwa kufanya nini?
20 Hata hivyo kuna zaidi ya hayo. Ili ndoa ifanikiwe, kushirikiana na kupashana habari kunatakiwa, nawe utasaidiwa utimize hayo kwa kulifahamu Neno la Mungu. Linaonyesha kwamba mwanamume na mwanamke waliumbwa wakiwa na tabia na madaraka tofauti ili ndoa yao iwaletee furaha wote wawili. Alipokwisha kumwumba mwanamume, Muumba alisema hivi: “Nitamfanyia msaidizi, awe mkamilishaji wake.”—Mwanzo 2:18, NW.
21 Basi wote wawili waliumbwa wafaane; tabia za kila mmoja wao zilisawazishwa au zikakamilishwa na zile za mwenzake. Kila mmoja aliumbwa akiwa na uhitaji ambao mwenzake alitimiliza. Kwa hiyo mwanamke aliumbwa awe msaidizi wa mume wake, na kupatana na daraka hilo Biblia inasihi hivi: “Enyi wake, watiini waume zenu . . . kwa maana mume ni kichwa cha mkewe.” Vilevile Biblia inasema hivi: “Mke asikose [kumheshimu sana] mumewe.” (Waefeso 5:22, 23, 33) Jambo hilo linafaa, kwa maana ikiwa hakuna kichwa katika jamaa anayeheshimiwa na mke, kunakuwako kutokupatana na mvurugo.
22 Leo ugomvi na kushindana kwa wanawake na wanaume kumeenea mahali pote, na washauri wa ndoa wanasema kwamba tabia hizo zinaleta matata katika jamaa. Basi wakati utakapoolewa, itakufaa ufuate shauri la Biblia. Ikiwa mume wako atashindwa kuongoza kama inavyompasa, itafaa ujiulize hivi: Je! naweza kumtia moyo zaidi atimize daraka lake katika jamaa? Je! ninamwomba anipe mashauri na uongozi? Je! ninaonyesha kwamba nautegemea uongozi wake? Je! ninaepuka kudharau anayofanya? Anapoonyesha kidogo nia ya kuamua mambo fulani au kuongoza mambo ya jamaa, je! ninashukuru?
23 Lakini zaidi, mwanamume anaweza kuifanya ndoa ifanikiwe kwa kufuata shauri la Biblia. Kumbuka jambo hilo ikiwa utaoa. Ijapokuwa wakati huo utakuwa kichwa cha jamaa, hilo halikufanyi uwe mtawala mkali na mwenye amri. Sivyo, maana Neno la Mungu linawaamuru waume wawapende wake zao, “kama Kristo naye alivyolipenda Kanisa [la Kikristo ], akajitoa kwa ajili yake.” (Waefeso 5:25) Basi, kwa kufuata shauri la Biblia, utajinyima kwa upendo na nia mambo fulani kwa ajili ya mke wako. Kabla hujaamua, itakufaa ufikirie maoni yake, mambo anayopenda na asiyopenda, hata kumwacha achague jambo analotaka ikiwa kufanya hivyo hakuwezi kuharibu hali ya jamaa. Katika njia hii utamwonyesha upendo na heshima, kama Biblia inavyoamuru.
24 Kwa kutii hivyo shauri la Biblia, utafurahia amani na upatano katika ndoa yako, wakati wo wote utakapooa au kuolewa. Itafanikiwa, iwe na utimizo na furaha ambayo Muumba wetu alikusudia mpango huu wenye maana sana uwaletee wanadamu.
[Picha katika ukurasa wa 161]
Ili mke afurahi yampasa ajione kwamba anapendwa
[Picha katika ukurasa wa 164]
Kumsikiliza sana mwenzi wako anaposema kunafanya ndoa iwe yenye furaha