Vijana Huuliza . . .Kuchezea-Chezea
Ukosefu wa Adili—Kuna Madhara Gani?
“Siku moja rafiki yangu wa kiume alikuja nyumbani wakati mama yangu alikuwa hayupo, eti ili atazame tu televisheni,” akumbuka Laura.a “Mwanzoni yeye alishika tu mkono wangu. Halafu kwa ghafula, akaanza kunigusa sehemu nyinginezo. Niliogopa kumwambia aache; nilifikiri kwamba angekasirika na atake kuondoka.”
HIVYO Laura na rafiki yake wa kiume waliingia kwenye kijia kilichoongoza ndani zaidi na zaidi katika mwenendo mbaya. Kubusiana kwa njia ya kuamsha nyege kuliongoza kwenye matendo mengineyo yasiyofaa hata zaidi. Hata hivyo, ni wachache katika ulimwengu wa leo wangeona mwenendo huo kuwa usiofaa. Kwani, uchunguzi mbalimbali waonyesha kwamba vijana walio wengi katika United States wamefanya ngono kufikia wakati wanapokuwa na umri wa miaka 19! Kubusiana sana na hata kupapasana sehemu za faragha za mwili huonwa kuwa kipisha wakati tu kisicho na dhara. Vijana wengine hujigamba juu ya kiasi ambacho wamefikia katika utendaji wao wa ngono.
Kwa kusikitisha, baadhi ya vijana Wakristo wamejihusisha katika mwenendo usiofaa kama huo. Yaonekana wao hudhani kwamba maadamu hawafanyi ngono, basi hakuna madhara yoyote.
Uharibifu wa Kiroho
Hilo si kweli kabisa. Biblia hushutumu wale wanaovuka mipaka ya urafiki na mtu wa jinsia tofauti. Kupapasana ambako huenda wengine wakakupuuza kuwa “kusikodhuru” kwaweza kuwa kile ambacho Biblia huita ukosefu wa usafi, mwenendo mlegevu, au hata uasherati. Hayo ni makosa mazito ambayo yangeweza kumfanya mtu afukuzwe kutoka kutaniko la Kikristo.—Wagalatia 5:19, 21.
Kwa hiyo kuchezea-chezea ukosefu wa adili katika ngono si jambo la kuchukuliwa kivivi-hivi. Ni ‘uchafu wa mwili na roho’—jambo ambalo lingeweza kuharibu sana uhusiano wako na Mungu. (2 Wakorintho 7:1) Mwishowe, hilo laweza hata kufanya akili yako ‘iharibiwe na kuuacha unyofu na usafi kwa Kristo.’ (2 Wakorintho 11:3) Kijana anayeongozwa katika mwenendo usio safi, au anayeongoza mtu mwingine ndani yao, hawezi kuonyesha “upendo [wa Kikristo] utokao katika moyo safi na dhamiri njema, na imani isiyo na unafiki.”—1 Timotheo 1:5, 19.
Mtu apitaye kiasi katika maonyesho ya shauku aweza kupatwa na dhara la kihisiamoyo. Hiyo ni kwa sababu, kama vile makala moja katika gazeti Seventeen itukumbushavyo, “zile njia mbalimbali ambazo watu waweza kugusana . . . zaweza kuwa za kindani na zenye nguvu sana kama vile ngono ilivyo.”[4] Kwa hiyo ingawa kubusiana na kupapasana kwaweza kusisimua kimwili, wasichana hasa waweza kupata kwamba ono hilo huwaacha wakihisi bure na watupu kihisiamoyo. Jarida Journal of Marriage and the Family lasema: “Wanawake huripoti hisia za woga, hatia, wasiwasi, fadhaa, na hata kuchukizwa.”
Je! Ni Upendo?
Fikiria masimulizi ya Biblia katika Mithali sura ya 7, ambayo hutuambia juu ya kijana mwanamume aliyetongozwa na malaya. Mwanamke huyo asiye na adili alimwambia kijana huyo hivi: “Haya, na tushibe upendo hata asubuhi, tujifurahishe nafsi zetu kwa mahaba.” Bila shaka wazo la kupendwa lilisikika kuwa lenye kuvutia kwa kijana huyo. Lakini kwa uhalisi malaya huyo ‘kwa maneno yake mengi na ulaini alimshawishi, kwa ubembelezi wa midomo yake akamtongoza.’ La, yeye hakuwa na upendo halisi kwa ajili ya kijana huyo; yeye alikuwa mteja tu. Mwanamke huyo alimtumia vibaya kwa faida yake.—Mithali 7:18-21.
Kwa njia iyo hiyo, vijana wengi leo—hasa wasichana—hutumiwa vibaya. Mara nyingi ni lazima hasa wasichana wabembelezwe kufanya mambo yasiyofaa. Kulingana na kitabu The Compleat Courtship cha Nancy Van Pelt, “uchunguzi mmoja ulifunua kwamba hoja ya kawaida sana itumiwayo [na wavulana] ni: ‘Ikiwa wanipenda, utaniruhusu nikukaribie zaidi kimwili.’” Mwandikaji huyo asema kwamba wanaume wametumia maneno hayo “tangu jadi.”
Lakini je, mtu fulani ambaye angekuongoza katika tabia isiyo safi, ishutumiwayo na Mungu Mweza Yote angekuwa kweli akikuonyesha upendo? Si kulingana na Neno la Mungu. Kitabu hicho hutukumbusha kwamba “upendo [wa kweli] . . . haukosi kuwa na adabu.” (1 Wakorintho 13:4, 5) Mwandikaji Nancy Van Pelt auliza: “Iwapo apata kile yeye atakacho, wewe utakuwa na ithibati gani kwamba yeye akupenda mambo yote yaishapo? Yaelekea zaidi alikutumia vibaya.”—Linganisha 2 Samweli 13:15.
Mvulana anapomkaza msichana avunje mazoea na dhamiri yake ya Kikristo, yeye afanya madai yake kwamba ampenda kikweli, yawe ya uwongo. Na ikiwa mvulana huyo adai kuwa Mkristo, yeye afanya madai yake ya kuwa Mkristo kuwa ya uwongo. Msichana anayeshindwa kwa maneno hayo hutumiwa vibaya, hudharauliwa. Kwa ubaya hata zaidi, yeye ametenda jambo lisilo safi, labda hata uasherati, ambao ni kuvunja vibaya sheria ya Mungu.—1 Wakorintho 6:9, 10.
Ni kweli, wasichana fulani hutaka kushiriki. Lakini kukubaliana kufanya jambo fulani lisilofaa hakulifanyi kuwa lenye kufaa. “Iko njia ionekanayo kuwa sawa machoni pa mtu, lakini mwisho wake ni njia za mauti,” lasema Mithali 14:12.
Uhusiano Ulioharibiwa
Huenda watu fulani wakahisi kwamba maelezo halisi ya shauku huboresha uhusiano. Hata hivyo, kuvuka mipaka ya urafiki kingono hakufanyi uhusiano uwe imara zaidi. Huufanya uwe wa vivi-hivi. Huo huharibu staha na tumaini kati ya watu wawili. “Nilikuwa na hisia mbaya kuelekea jamaa huyo baadaye,” akakiri msichana mmoja aliyeshiriki katika mwenendo usio safi.
Kukosa kujizuia wakati wa mafahamiano kwaweza kuendelea kuwa na athari mbaya hata baada ya wenzi kuoana. Kujiweza, subira, na kutokuwa wenye ubinafsi ndio msingi wa kuwa na uhusiano wa kingono wenye kuridhisha katika ndoa. (1 Wakorintho 7:3, 4) Lakini wakati wa mafahamiano, wenzi fulani huwa na zoea la kushindwa na tamaa za kibinafsi, wakikosa kujizuia, na kupuuza hisia za kila mmoja. Hilo laweza kufanya ndoa iwe na mwanzo mbaya.
Wakati kubusiana na kugusana kwa njia ya kuamsha nyege kuanzapo, mara nyingi uwasiliano wenye maana hukoma. Mahali pa mazungumzo ya siri yahitajiwayo—juu ya miradi, malengo, na hisia—huchukuliwa na tabia isiyo ya akili, yenye kuchochea nyege. Mithali 15:22 laonya: “Pasipo mashauri makusudi hubatilika.” Baada ya kushindwa kuweka msingi imara kwa ajili ya ndoa wakati wa mafahamiano, wenzi wengi hupatwa na mfadhaiko mkubwa na hatia wanapooana hatimaye.
Fisha Tamaa Mbaya
Jambo jingine la kufikiria ni kanuni ya Biblia kwenye Wakolosai 3:5: “Basi, vifisheni viungo vyenu vilivyo katika nchi, uasherati, uchafu, tamaa mbaya, mawazo mabaya, na kutamani, ndiyo ibada ya sanamu.” Badala ya kuepusha “tamaa mbaya,” kubusiana na kupapasana huiamsha. Kijana aitwaye Jack akiri juu ya yale yaliyotokea akiwa na yule aliyetazamiwa kuwa mke wake: “Mwanzoni ilikuwa kubusiana tu. Halafu ikawa kubusiana kwa njia ya kuamsha nyege na kupapasana sana, wakati mmoja hata kufikia hatua kwamba karibu tufanye uasherati. Nilijua kwamba yale tuliyokuwa tukifanya hayakufaa kulingana na viwango vya Yehova.”
Kijana aitwaye Vera, ambaye pia alihusika katika tabia hiyo mbaya, akiri kwamba kubusiana na kupapasana kulimfanya atake “kufanya ngono.” Nyakati nyingine hilo ndilo hutukia hasa. Biblia huonyesha kwamba dhambi ina tokeo la kufanya dhamiri ya mtu iwe sugu. (Waebrania 3:13) Mtu azoeapo kuruka mipaka ya urafiki, ubaya waweza kuongezeka. Tendo moja la kingono huongoza kwa lingine. “Kabla ya wewe kugundua,” akiri Laura (aliyetajwa mwanzoni), “unajiingiza sana katika kupapasana. Na ni muda mchache tu baadaye kwamba unahusika katika uasherati. Hilo ndilo lililonipata.”
Kwa kusikitisha, jambo hilohilo limewapata vijana wengine wengi. Mithali ya kale huonya hivi: “Je! mtu aweza kutia moto kifuani pake, na nguo zake zisiteketezwe?” (Mithali 6:27) Jibu ni wazi. Na kwa vijana Wakristo, wao wapaswa kuchukua onyo la Mungu kwa uzito: “Msidanganyike, Mungu hadhihakiwi; kwa kuwa cho chote apandacho mtu, ndicho atakachovuna.”—Wagalatia 6:7.
Isitoshe, Neno la Mungu hujulisha hivi: “Hakuna mwasherati wala mchafu wala mwenye tamaa, ndiye mwabudu sanamu, aliye na urithi katika ufalme wa Kristo na Mungu.” (Waefeso 5:5) Hivyo, kuchezea-chezea ukosefu wa adili kuna matokeo mazito na hata kwaweza kumfanya Mkristo apoteze tumaini lake la uhai wa milele katika ulimwengu mpya wa Mungu.—Ufunuo 22:15.
[Maelezo ya Chini]
a Baadhi ya majina yamebadilishwa.
[Blabu katika ukurasa wa 18]
Kuruka mipaka ya urafiki kingono hufanya uhusiano uwe wa vivi-hivi
[Picha katika ukurasa wa 17]
Utendaji mbalimbali wa kikundi ufaao hukusaidia kuepuka hali zenye kuridhiana