ቅኑዕ ስነ ፍልጠት

“ነቶም ዚልእኩኻ ቃላት ሓቂ ምእንቲ ኽትመልስ፡ ርግጽ ነገርን ቃላት ሓቅን ምእንቲ ኸፍልጠካ ኢለስ፡ ድሮዶ ናይ ምኽርን ናይ ፍልጠትን ብሉጽ ነገር ኣይጸሐፍኩልካን እየ፧”—ምሳሌ 22:20, 21።

መጽሓፍ ቅዱስ ፍሉይ ዝዀነ ብኸመይ እዩ፧ ጥንታዊ መጻሕፍቲ፡ ብዘመናዊ ስነ ፍልጠት ግጉይ ምዃኑ እተረጋገጸ ዘይእመንን ሓደገኛን ሓሳባት እዩ ዚህብ። ሎሚ ዘለዉ ጸሓፍቲ እውን እንተ ዀኑ፡ እቲ ዜዳልውዎ መምሃሪ መጽሓፍ ምስዚ ሕጂ ዘሎ ሓድሽ ርኽበታት ምእንቲ ኺሰማማዕ፡ ምምሕያሽ ይገብሩሉ እዮም። መጽሓፍ ቅዱስ ግና ብዛዕባ ርእሱ ኺገልጽ ከሎ፡ ደራሲኡ ፈጣሪ ኸም ዝዀነን ‘ንዘለኣለም ከም ዚነብርን’ እዩ ዚሕብር።—1 ጴጥሮስ 1:25።

ኣብነት፦ ሕጊ ሙሴ ንእስራኤላውያን፡ “ኣብ ወጻኢ ሰፈር” ደገ ምስ ወጹ፡ ነቲ ደገ ኪኸድንዎ ይእዝዞም ነበረ። (ዘዳግም 23:12, 13) ገምቢ እንስሳታት ወይ ሬሳ እንተ ተንክዮም ድማ፡ ብማይ ኪሕጸቡ ይእዝዞም ነበረ። (ዘሌዋውያን 11:27, 28፣ ዘሁልቍ 19:14-16) ሽዑ ዝነበሩ ለምጻማት እውን፡ ሕማሞም ተላጋቢ ኸም ዘይኰነ ብምርመራ ኽሳዕ ዚረጋገጽ፡ ንበይኖም ይፍለዩ ነበሩ።—ዘሌዋውያን 13:1-8።

ዘመናዊ ሕክምና እንታይ ይብል፧ ሎሚ እውን እንተ ዀነ፡ ንደገ ብግቡእ ምውጋድ፡ ኢድካ ምሕጻብ፡ ከምኡውን ነቶም ዝሓመሙ ንበይኖም ምፍላይ፡ ምስ ሕማም ኣብ ዚግበር ቃልሲ ዚውሰድ ኣገዳሲ ስጕምትታት እዩ። እቲ ኣብ ሕቡራት መንግስትታት ኣመሪካ ዚርከብ ማእከል ቍጽጽርን ምክልኻልን ሕማም ከም ዝገለጾ፡ ዓይኒ ምድሪ ወይ ካልእ ንሓለዋ ጽሬት ዜድሊ ነገራት ኣብ ቀረባ ዘይርከብ እንተ ዀይኑ፡ “ካብ ዝዀነ ይኹን ማይ ዚርከቦ ቦታ 30 ሜተር ርሒቕካ ደገ ድሕሪ ምውጻእካ፡ ነቲ ደገ ቕበሮ።” ከምቲ ውድብ ጥዕና ዓለም ዝሓበሮ፡ ማሕበረሰብ ንደገ ብግቡእ እንተ ኣወጊድዎ፡ ሕማም ውጽኣት ብ36 ሚእታዊት ኪንኪ ይኽእል እዩ። ሓካይም ነቲ ሬሳ ኺትንክፍ ዝጸንሐ ኣእዳዎም ከይተሓጽቡ ንኻልኦት ተሓከምቲ ኺሕክሙ ኸለዉ፡ ነቶም ሕሙማት መሊሶም ብኻልእ ሕማም ከም ዜትሕዝዎም ዝፈለጡ፡ ቅድሚ 200 ዓመት እዮም። ማእከል ቍጽጽርን ምክልኻልን ሕማም፡ ኣእዳውካ ምሕጻብ “ንምምሕልላፍ ሕማም ኪዓግቶ ዚኽእል እንኮ ውጽኢታዊ መገዲ” ኸም ዝዀነ ገሊጹ ኣሎ። ንለምጻማት ወይ ካልእ ዓይነት ሕማም ንዝሓዞም ሰባት ንበይኖም ምፍላይከ ጥቕሚ ኣለዎዶ፧ ኣብዚ ቐረባ እዋን፡ ሳውዲ ሜዲካል ጆርናል፡ “ተላጋቢ ሕማም ኣብ ዚጅምረሉ እዋን፡ ነቲ ሕሙም ንበይኑ ምፍላይ፡ ነቲ ሕማም ክትቈጻጸረሉ እትኽእል ዝበለጸ መገዲ እዩ” በለ።

ንስኻኸ እንታይ ይመስለካ፧ ጥንቲ ዝነበረ ዝዀነ ይኹን ቅዱስ መጽሓፍ ምስ ዘመናዊ ስነ ፍልጠት ዚሰማማዕዶ ይመስለካ፧ ወይስ መጽሓፍ ቅዱስ ፍሉይ ስለ ዝዀነ እዩ፧

[ኣብ ገጽ 6 ዘሎ ፍረ ሓሳብ]

“ነቲ ብግዜ ሙሴ ዝነበረ ንጽሬት ዚምልከት መጠንቀቕታታት ኣንቢቡ ዘይድነቕ ሰብ ዘሎ ኣይመስለንን።”—ማኑዋል ኦቭ ትሮፒካል ሜዲስን፡ ብዶክተር ኣልዶ ካስተላኒን ኣልበርት ቻልመርዝን