ካብ ጐይታኡ፡ ይቕረ ምባል ተማህረ

 1. ጴጥሮስ ኣብ ህይወቱ ኻብ ዝገበሮ እቲ ዝኸፍአ እንታይ እዩ ነይሩ ኪኸውን ዚኽእል፧

ጴጥሮስ ነታ ምስ የሱስ ዓይኒ ንዓይኒ እተረኣኣየላ ህሞት ፈጺሙ ኣይርስዓን እዩ። ኣብ ኣዒንቲ የሱስ ናይ ጓሂ ወይ ወቐሳ ምልክት ኣንቢቡ ደዀን ይኸውን፧ ርግጸኛታት ኴንና ኸምዚ ወይ ከምቲ ኽንብል ኣይንኽእልን ኢና። ከመይሲ፡ እቲ ብድራኸ መንፈስ እተጻሕፈ ጽሑፍ፡ “ጐይታ ድማ ግልጽ ኢሉ ንጴጥሮስ ጠመቶ” ጥራይ እዩ ዚብል። (ሉቃ. 22:61) ኰይኑ ግና፡ ጴጥሮስ ኣብታ ህሞት እቲኣ፡ ክሳዕ ክንደይ ዓብዪ ጌጋ ኸም ዝገበረ ተረድአ። ነቲ የሱስ ኣቐድም ኣቢሉ ብዛዕባኡ እተነበዮ፡ ንሱ ግና ፈጺሙ ኸም ዘይውዕሎ ኣትሪሩ እተዛረበሉ ነገር ከም ዝገበረ ኣስተውዓለ። እወ፡ ነቲ ፈቃር ጐይታኡ ኽሒድዎ እዩ። እቲ ኣብታ ተካል መዓልቲ ዝገበሮ ጌጋ፡ ኣብ ህይወቱ ኻብ ዝገበሮ እቲ ዝኸፍአ ነይሩ ኪኸውን ይኽእል እዩ።

 2. ጴጥሮስ ብዛዕባ እንታይ እዩ ኺምሃር ዜድልዮ ነይሩ፧ ካብ ዛንታኡኸ እንታይ ክንጥቀም ንኽእል፧

² ይኹን እምበር፡ ጴጥሮስ ወዲቑ ኣይተረፈን። ከመይሲ፡ ዓባይ እምነት ስለ ዝነበረቶ፡ ካብ ጌጋታቱ ኺምለስን ሓደ ኻብቲ ዝዓበየ ትምህርትታት የሱስ ኪምሃርን ኣጋጣሚ ነይርዎ እዩ። እቲ ኻብ የሱስ ዝረኸቦ ትምህርቲ ኸኣ፡ ይቕረ ምባል እዩ። ነፍሲ ወከፍና እዚ ትምህርቲ እዚ ኽንረክብ ስለ ዜድልየና፡ ጴጥሮስ ነዚ ኣጸጋሚ ትምህርቲ እዚ ብኸመይ ከም ዝረኸቦ ንርአ።

3, 4. (ሀ) ጴጥሮስ ንየሱስ እንታይ ሕቶ እዩ ሓቲትዎ፧ ከምኡ ኢሉ ኺሓትቶ ኸሎኸ እንታይ እዩ ሓሲቡ ኪኸውን ዚኽእል፧ (ለ) የሱስ፡ ጴጥሮስ በቲ ኣብ ግዜኡ ዝነበረ መንፈስ ከም እተጸልወ ዝሓበረ ብኸመይ እዩ፧

³ ጴጥሮስ ኣስታት ሽዱሽተ ወርሒ ኣቐዲሙ፡ ኣብታ ዓዱ ዝዀነት ቅፍርናሆም፡ ናብ የሱስ ቀሪቡ፡ “ጐይታይ፡ ሓወይ እንተ በዲሉኒ፡ ክንደይ ሳዕ እየ ኽሓድገሉ፧ ክሳዕ ሸውዓተ ሳዕዶ፧” ኢሉ ሓተቶ። ከምኡ ኺብል ከሎ፡ ከም ዝለገሰ ዀይኑ ተሰሚዕዎ ኪኸውን ይኽእል እዩ። ከመይሲ፡ ኣብቲ ግዜ እቲ ዝነበሩ መራሕቲ ሃይማኖት፡ ሓደ ሰብ ሰለስተ ሳዕ ጥራይ በደል ኪሓድግ ከም ዘለዎ እዮም ዚምህሩ ነይሮም። የሱስ ግና፡ “ክሳዕ 77 ሳዕ እምበር፡ ክሳዕ ሸውዓተ ሳዕ ኣይብለካን” ኢሉ መለሰሉ።—ማቴ. 18:21, 22።

⁴ የሱስ ንጴጥሮስ፡ እቶም ዝበደልዎ ሰባት ብዛዕባ ዝገበርዎ ነፍሲ ወከፍ ተግባር መዝገብ ኪሕዝ ድዩ ዚነግሮ ነይሩ፧ ኣይፋሉን፣ ነቲ ጴጥሮስ ዝጠቐሶ 7፡ ናብ 77 ምቕያሩ ይቕረ ምባል ውሱን ገደብ ከም ዘይብሉ እዩ ዚነግሮ ነይሩ። (1 ቈረ. 13:4, 5) ጴጥሮስ በቲ ንይቕረ ምባል ከም ሓደ ተሓዝ መዝገብ ዚሕዞ ጌርካ ዚተሓዘሉ፡ ኣብቲ ግዜ እቲ ሰፊኑ ዝነበረ ናይ ጭከናን ይቕረ ናይ ዘይምባልን መንፈስ ከም እተጸልወ እዩ የሱስ ዚሕብር ነይሩ። ይኹን እምበር፡ ኣብ ስርዓት ኣምላኽ ተመርኲስካ ዚግበር ይቕረታ ሰፊሕ እዩ።—1 ዮሃንስ 1:7-9 ኣንብብ።

 5. ብዛዕባ ይቕረ ምባል ብዝያዳ እንምሃር መዓስ እዩ ኪኸውን ዚኽእል፧

⁵ ጴጥሮስ ምስ የሱስ ኣይተኸራኸረን። ኰይኑ ግና፡ ትምህርቲ የሱስ ብሓቂዶ ንልቡ ተንኪፍዎ እዩ፧ ሓድሓደ ግዜ ብዛዕባ ይቕረ ምባል ብዝያዳ እንምሃር፡ ንሕና ንባዕልና ይቕረ ኺብሃለልና ኣዝዩ ኸም ዜድልየና ምስ እንግንዘብ እዩ። ስለዚ እምበኣር፡ ናብቲ ናብ ሞት የሱስ ዘምርሐ ፍጻመታት ንመለስ። ጴጥሮስ ኣብተን ጽንኩራት ሰዓታት እቲአን፡ ጐይታኡ ይቕረ ኺብለሉ ዜድልዮ ሓያሎ ጌጋታት ገይሩ እዩ።

 6. የሱስ ንሃዋርያት ብዛዕባ ትሕትና ኺምሃሮም ከሎ፡ ጴጥሮስ እንታይ እዩ ገይሩ፧ የሱስከ እንታይ እዩ ገይሩ፧

⁶ እታ የሱስ ኣብ ምድራዊ ህይወቱ ዘሕለፋ ናይ መወዳእታ ለይቲ፡ ኣዝያ ኣገዳሲት ለይቲ እያ ነይራ። የሱስ ንሃዋርያቱ ኺምህሮም ዝነበሮ ገና ብዙሕ ነገራት ነይሩ እዩ። ንኣብነት፡ ትሕትና ኺጥቀስ ይከኣል። የሱስ፡ ሓደ ዝተሓተ ኣገልጋሊ ዝዓዮ ዕዮ ብምዕያይ፡ ማለት ብትሕትና ኣእጋር ደቀ መዛሙርቱ ብምሕጻብ፡ ኣብነት ሰሪዑ እዩ። ጴጥሮስ መጀመርታ ንተግባር የሱስ ኣብ ሕቶ ኣእተዎ። ቀጺሉ፡ ከይሕጸብ ኣበየ። ድሕሪኡ ኸኣ፡ ኣእጋሩ ጥራይ ዘይኰነስ፡ ኣእዳዉን ርእሱን እውን ኪሕጸብ ኣትሪሩ ተዛረበ። የሱስ እቲ ዚገብሮ ዝነበረ ነገር እንታይ ትርጉም ከም ዘለዎን ክሳዕ ክንደይ ኣገዳሲ ምዃኑን ብህድኣት ደኣ ገለጸሉ እምበር፡ ትዕግስቱ ኣይወድአን።—ዮሃ. 13:1-17።

7, 8. (ሀ) ጴጥሮስ ንትዕግስቲ የሱስ እንደገና ዝፈተኖ ብኸመይ እዩ፧ (ለ) የሱስ ለውሃትን ይቕረ ናይ ምባል መንፈስን ካብ ምርኣይ ዓዲ ዘይወዓለ ብኸመይ እዩ፧

⁷ ድሕርዚ ነዊሕ ከይጸንሐ ግና፡ ጴጥሮስ ንትዕግስቲ የሱስ እንደገና ፈተኖ። እቶም ሃዋርያት መኖም ከም ዚዓቢ ተኸራኸሩ። ጴጥሮስ እውን ኣብዚ ትዕቢት ዜንጸባርቕ ዜሕፍር ክርክር ተሳቲፉ ኸም ዝነበረ ፍሉጥ እዩ። ይኹን እምበር፡ የሱስ ንሃዋርያቱ ብለውሃት ኣረሞም፡ ካብኡ ሓሊፉ እውን በቲ ዝገበርዎ ጽቡቕ ነገር፡ ማለት በቲ ንጐይታኦም ብምስዓብ ዘርኣይዎ ተኣማንነት ንኣዶም። ምስናይዚ ግና ኵሎም ከም ዚሓድግዎ ተነበየ። ሽዑ ጴጥሮስ ክሳዕ ሞት እውን እንተ ዀነ፡ ንየሱስ ከም ዘይሓድጎ ተዛረበ። የሱስ ግና ብኣንጻሩ፡ ጴጥሮስ፡ በታ ለይቲ እቲኣ ደርሆ ኽልተ ሳዕ ከይነቀወ፡ ሰለስተ ሳዕ ከም ዚኽሕዶ ተነበየ። ሽዑ ጴጥሮስ ንየሱስ ተቓዊምዎ ጥራይ ዘይኰነስ፡ ካብ ኵሎም እቶም ካልኦት ሃዋርያት ንላዕሊ እሙን ከም ዚኸውን ተጃሃረ።—ማቴ. 26:31-35፣ ማር. 14:27-31፣ ሉቃ. 22:24-28፣ ዮሃ. 13:36-38።

⁸ እሞኸ፡ የሱስ ትዕግስቱ ተጸንቂቕዎ ድዩ፧ ኣብቲ ኣጸጋሚ እዋን እኳ ከይተረፈ፡ ኣብቶም ዘይፍጹማት ሃዋርያቱ ጽቡቕ ነገር ካብ ምርኣይ ዓዲ ኣይወዓለን። ጴጥሮስ ከም ዚኽሕዶ እናፈለጠ፡ “እምነትካ ኸይትጠፍእ፡ ምእንታኻ ተማህሊለ፣ ንስኻ ድማ ምስ ተመለስካ፡ ንኣሕዋትካ ኣበራትዓዮም” በሎ። (ሉቃ. 22:32) በዚ ኸምዚ የሱስ፡ ጴጥሮስ ካብ ጌጋኡ ተኣሪሙ ኣገልግሎቱ ኪቕጽል ምዃኑ ኸም ዚተኣማመነሉ ገለጸሉ። እዝስ ከመይ ዝበለ ለውሃትን ይቕረ ናይ ምባል መንፈስን ዜርኢ ዀን እዩ!

9, 10. (ሀ) ኣብ ስፍራ ኣታኽልቲ ጌተሰማኔ፡ ጴጥሮስ እንታይ መአረምታ እዩ ኣድልይዎ፧ (ለ) እቲ ጴጥሮስ ዝገበሮ ጌጋ እንታይ እዩ ዜዘኻኽረና፧

⁹ ዳሕራይ፡ ኣብ ስፍራ ኣታኽልቲ ጌተሰማኔ፡ ጴጥሮስ ካብ ሓደ ግዜ ንላዕሊ መአረምታ ኣድለዮ። የሱስ ኣብ ዚጽልየሉ ዝነበረ እዋን፡ ንዕኡን ንያእቆብን ንዮሃንስን ኪነቕሑ ነገሮም። ስምዒታዊ ስቓይ እኳ እንተ ነበሮ፡ ደገፍ እውን የድልዮ እኳ እንተ ነበረ፡ ጴጥሮስን እቶም ካልኦት ሃዋርያትን ግና ብተደጋጋሚ ይድቅሱ ነበሩ። የሱስ፡ “መንፈስሲ ህንጡይ እዩ፡ ስጋ ግና ድኹም እዩ” ብምባል ድንጋጽን ይቕረ ምባልን ዜንጸባርቕ ቃላት ተዛረበ።—ማር. 14:32-41።

¹⁰ ነዊሕ ከይጸንሐ፡ ጭፍራ ሰባት ፋናታትን ኣስያፍን ኣባትርን ሒዞም መጹ። እቲ ግዜ እቲ፡ ጥንቃቐን ምስትውዓልን ዜድልዮ ግዜ እዩ ነይሩ። እንተዀነ ግና፡ ጴጥሮስ ብሃወኽ ተላዒሉ፡ ሰይፉ መሊሑ፡ ነቲ ባርያ ሊቀ ኻህናት ዝነበረ ማልኮስ እዝኑ ቘረጾ። የሱስ ንጴጥሮስ ብህድኣት ኣረሞ፡ ነቲ ቝሱል ኣሕወዮ፡ ሰዓብቱ ስለምንታይ ዓመጽ ኪጥቀሙ ኸም ዘይብሎም ከኣ ገለጸ። (ማቴ. 26:47-55፣ ሉቃ. 22:47-51፣ ዮሃ. 18:10, 11) ጴጥሮስ ክሳዕ እቲ ግዜ እቲ፡ ካብ ጐይታኡ ይቕረ ኺብሃለሉ ዜድልዮ ሓያሎ ጌጋታት ገይሩ ነይሩ እዩ። እዚ ኸኣ፡ ኵላትና ብተደጋጋሚ ኸም እንሓጥእ እዩ ዜዘኻኽረና። (ያእቆብ 3:2 ኣንብብ።) መን ካባና እዩ እሞ በብመዓልቱ ኻብ ኣምላኽ ይቕረታ ኺረክብ ዘየድልዮ፧ ጴጥሮስ በታ ለይቲ እቲኣ ዝገበሮ ጌጋታት ግና በዚ ኣየብቅዐን። ዝኸፍአ ነገር እውን ገይሩ እዩ።

11, 12. (ሀ) የሱስ ምስ ተኣስረ፡ ጴጥሮስ ብመጠኑ ትብዓት ዘርኣየ ብኸመይ እዩ፧ (ለ) ጴጥሮስ እንታይ ኣቐዲሙ እተዛረቦ ዘረባ እዩ ኺትግብር ዘይተራእየ፧

¹¹ የሱስ ነቶም ኪሕዝዎ ዝመጹ ጭፍራ፡ ንዕኡ ዚደልዩ እንተ ዀይኖም ንሃዋርያቱ ይኺዱ ኺሓድግዎም ነገሮም። እቶም ጭፍራ ንየሱስ ኪኣስርዎ ኸለዉ፡ ጴጥሮስ ተዓኒዱ ይጥምት ነበረ። ሽዑ ጴጥሮስ ኰነ እቶም ካልኦት ሃዋርያት ሃደሙ።

¹² ጴጥሮስን ዮሃንስን ኪሃድሙ ጸኒሖም ኣብ መገዲ፡ ምናልባት ኣብ ጥቓ ቤት እቲ ቕድም ሊቀ ኻህናት ዝነበረ ሃና ደው በሉ፣ ናብኡ ኸኣ እዩ የሱስ ኪምርመር መጀመርታ እተወስደ። ንየሱስ ካብኡ ኺወስድዎ ኸለዉ፡ ጴጥሮስን ዮሃንስን ‘ርሕቕ ኢሎም’ ይስዕብዎ ነበሩ። (ማቴ. 26:58፣ ዮሃ. 18:12, 13) ጴጥሮስ ፈራህ ኣይነበረን። ኣብቲ ዅነታት እቲ፡ ደድሕሪ እቶም ጭፍራ ምስዓብ ትብዓት ዚሓትት እዩ ነይሩ። እቶም ጭፍራ ዕጡቓት እዮም ነይሮም፡ ጴጥሮስ ከኣ ንሓደ ኻባታቶም ኣቝሲልዎ ነይሩ እዩ። ኣብዚ ግና ነቲ ባዕሉ ኽሳዕ ሞት እውን ከይተረፈ ንየሱስ ብተኣማንነት ከም ዚስዕቦ እተዛረቦ ዘረባ ኺትግብር ኣይተራእየን።—ማር. 14:31።

13. ንክርስቶስ ብግቡእ ክንስዕበሉ እንኽእል እንኮ መገዲ እንታይ እዩ፧

¹³ ሎሚ ሓያሎ ሰባት ከም ጴጥሮስ ንክርስቶስ ‘ርሕቕ ኢሎም፡’ ማለት ዋላ ሓደ ኸየስተብሃለሎም፡ ኪስዕብዎ ይደልዩ እዮም። ይኹን እምበር፡ ከምቲ ጴጥሮስ ጸኒሑ ዝጸሓፎ፡ ንክርስቶስ ብግቡእ ክንስዕበሉ እንኽእል እንኮ መገዲ፡ ሳዕቤኑ ብዘየገድስ ኣብ ኵሉ ነገራት ኣብነቱ እናቐዳሕና፡ ብእተኻእለ መጠን ኣስኣሰሩ ብምስዓብ እዩ።—1 ጴጥሮስ 2:21 ኣንብብ።

14. ጴጥሮስ ነታ የሱስ ንፍርዲ ዝቐረበላ ለይቲ ብኸመይ እዩ ኣሕሊፍዋ፧

¹⁴ ጴጥሮስ ነቶም ጭፍራ ክሳዕ ኣፍ ደገ ሓደ ዓብዪ ቤት ተጠንቂቑ ሰዓቦም። እቲ ቤት፡ ናይቲ ሃብትን ስልጣንን ዝነበሮ ቀያፋ እቲ ሊቀ ኻህናት እዩ ነይሩ። ከምዚ ዝኣመሰለ ቤት፡ ኣብ ማእከሉ ኣጸድ ዘለዎ ዀይኑ፡ ብቕድሚኡ ኸኣ ኣፍ ደገ ነበሮ። ጴጥሮስ ኣብቲ ኣፍ ደገ ምስ በጽሐ፡ ከይኣቱ ተኸልከለ። እቲ ነቲ ሊቀ ኻህናት ዚፈልጦን ኣብ ውሽጢ ኣትዩን ዝነበረ ዮሃንስ፡ ነታ ሓላዊት ማዕጾ ነጊሩ ንጴጥሮስ ኣእትዎ። ጴጥሮስ ምስ ዮሃንስ ብሓንሳእ ዝጸንሐ ኣይመስልን እዩ፣ ናብ ውሽጢ ቤት ኣትዩ ኣብ ጐድኒ ጐይታኡ ኪኸውን እውን ኣይፈተነን። የግዳስ፡ ምስቶም ኣብቲ ቘራሪ ለይቲ ሓዊ ኣጕሂሮም ዚስሕኑ ዝነበሩ ባሮትን ገላዉን ኣብቲ ኣጸድ እዩ ጸኒሑ። ኣብኡ ዀይኑ ኸኣ፡ ነቶም ንየሱስ ኪጥቅንዎ ኢሎም ናብቲ ፍርዲ ዚካየደሉ ዝነበረ ቤት ዚኣትዉን ዚወጹን ዝነበሩ ናይ ሓሶት መሰኻኽር ይርእዮም ነበረ።—ማር. 14:54-57፣ ዮሃ. 18:15, 16, 18።

15, 16. እቲ የሱስ፡ ጴጥሮስ ሰለስተ ሳዕ ከም ዚኽሕዶ እተነበዮ ትንቢት ብኸመይ ከም እተፈጸመ ግለጽ።

¹⁵ እታ ንጴጥሮስ ዘእተወቶ ገረድ፡ ብብርሃን እቲ ሃልሃልታ ሓዊ ኣጸቢቓ ምስ ረኣየቶ፡ ኣለለየቶ። “ንስኻ እውን ምስ የሱስ እቲ ገሊላዊ ኔርካ ኢኻ!” እናበለት ድማ ከሰሰቶ። እዚ ንጴጥሮስ ድቦላ ስለ ዝዀኖ፡ ንየሱስ ከም ዘይፈልጦ ብምግላጽ ከሓደ፣ እታ ጓል እትብሎ ዝነበረት ከም ዘይተረድኦ እውን መሰለ። ኣትኵሮ ምእንቲ ኸይስሕብ፡ ናብ ጥቓ እቲ ኣፍ ደገ ኸይዱ ደው በለ። ሓንቲ ኻልእ ስለ ዘስተብሃለትሉ ግና፡ “እዚ፡ ምስ የሱስ እቲ ናዝሬታዊ ነይሩ እዩ” ኢላ ተዛረበት። ጴጥሮስ ድማ፡ “ነቲ ሰብኣይ እቲ ኣይፈልጦን እየ!” ኢሉ መሓለ። (ማቴ. 26:69-72፣ ማር. 14:66-68) ምናልባት ካልኣይ ግዜ ምስ ከሓደ እዩ፡ ደርሆ ኺንቁ ዝሰምዐ፣ ኣብቲ ግዜ እቲ ግና ተረቢሹ ብምንባሩ፡ ነቲ የሱስ ቅድሚ ሒደት ሰዓታት እተነበዮ ትንቢት ኪዝክሮ ኣይከኣለን።

¹⁶ ኣብቲ ግዜ እቲ እውን እንተ ዀነ፡ ጴጥሮስ ኣትኵሮ ሰባት ከይስሕብ ይጽዕር ነበረ። ኣብቲ ኣጸድ ደው ኢሎም ዝነበሩ ሰባት ግና፡ ናብኡ ቐረቡ። ሓደ ኻባታቶም፡ ነቲ ጴጥሮስ እዝኑ ዝቘረጾ ማልኮስ ዝስሙ ባርያ፡ ዘመዱ እዩ ነይሩ። ንሱ ኸኣ ንጴጥሮስ፡ “ኣብቲ ስፍራ ኣታኽልቲዶ ምስኡ ኣይረኣኹኻን፧” በሎ። ጴጥሮስ ከም እተጋገዩ ኼእምኖም ጸዓረ። ስለዚ ድማ፡ ከም ዘይሓሰወ ንምርግጋጽ፡ ኪምሕልን ንባዕሉ ኺረግምን ጀመረ። ንሳልሳይ ግዜ እዩ ኽሒድዎ። እቲ ቓላት ካብ ኣፉ ምስ ወጸ፡ ብኡብኡ ደርሆ ነቀወ፣ ጴጥሮስ ከኣ ንኻልኣይ ግዜ ሰምዖ።—ዮሃ. 18:26, 27፣ ማር. 14:71, 72።

17, 18. (ሀ) ጴጥሮስ ንጐይታኡ ኣዝዩ ኸም ዘጕሃዮ ምስ ተረድአ እንታይ ገበረ፧ (ለ) ጴጥሮስ እንታይ እዩ ሓሲቡ ኪኸውን ዚኽእል፧

¹⁷ ሽዑ የሱስ ናብቲ ኣብ ልዕሊ እቲ ኣጸድ ዘሎ ሰገነት ወጸ። ኣብታ ኣብ መእተዊ እዛ ምዕራፍ እዚኣ እተገልጸት ህሞት እቲኣ፡ ምስ ጴጥሮስ ዓይኒ ንዓይኒ ተረኣኣዩ። ጴጥሮስ ድማ ንጐይታኡ ኽሳዕ ክንደይ ከም ዘጕሃዮ ተረድአ። በቲ ዝገበሮ ስለ እተደቝሰ፡ ካብቲ ኣጸድ ወጸ። ናብቲ በታ ምልእቲ ወርሒ ዝበርሀ ጐደና ኣምርሐ። ኵሉ እቲ ዝገበሮ ቕጅል በሎ። ኣዒንቱ ብንብዓት ቅጽርጽር በለ። ኣብ መወዳእታኡ፡ ምኽኣል ኣብይዎ፡ ኣምሪሩ በኸየ።—ማር. 14:72፣ ሉቃ. 22:61, 62።

¹⁸ ሓደ ሰብ ከምዚ ዝኣመሰለ ዓብዪ ጌጋ ምግባሩ ምስ ኣስተውዓለ፡ ፈጺሙ ይቕረ ኸም ዘይብሃለሉ ገይሩ ኺሓስብ ይኽእል እዩ። ጴጥሮስ እውን ከምኡ ሓሲቡ ኪኸውን ይኽእል እዩ። እሞኸ ይቕረ ኺብሃለሉ ዘይከኣል ድዩ ነይሩ፧

19. ጴጥሮስ ብዛዕባ እቲ ዝገበሮ ጌጋ እንታይ እዩ ተሰሚዕዎ ኪኸውን ዚኽእል፧ ተስፋ ኸም ዘይቀበጸ ግና ብኸመይ ንፈልጥ፧

¹⁹ ምድሪ ኺወግሕ ምስ ጀመረ፡ ጴጥሮስ ድማ ነቲ በታ መዓልቲ እተገብረ ተግባራት ምስ ተዓዘበ፡ ኣዝዩ ኸም ዝጐሃየ ፍሉጥ እዩ። በታ መዓልቲ እቲኣ ድሕሪ ቐትሪ፡ የሱስ ንሰዓታት ተሳቕዩ ምስ ሞተ፡ ጴጥሮስ ንርእሱ ወቒሱ ኪኸውን ኣለዎ። ንጐይታኡ ኣብታ ሰብ ኰይኑ ዘሕለፋ ናይ መወዳእታ መዓልቲ፡ ኣብ ልዕሊ ስቓዩ ስቓይ ከም ዝወሰኸሉ እናሓሰበ እህህ ኢሉ ኪኸውን ኣለዎ። መሪር ጓሂ እኳ እንተ ነበሮ፡ ተስፋ ግና ኣይቀበጸን። ከመይሲ፡ ድሕሪ ሓጺር እዋን፡ ምስ መንፈሳውያን ኣሕዋቱ እንደገና ኸም እተኣከበ ንፈልጥ ኢና። (ሉቃ. 24:33) ኵሎም እቶም ሃዋርያት በታ ለይቲ እቲኣ ዝገበርዎ ነገር ከም ዘጠዓሶምን ንሓድሕዶም ከም እተጸናንዑን ኣየጠራጥርን እዩ።

20. ካብቲ ጴጥሮስ ዝገበሮ ጽቡቕ ውሳነ እንታይ ንምሃር፧

²⁰ ጴጥሮስ ጽቡቕ ውሳነ እዩ ገይሩ። ኣገልጋሊ ኣምላኽ ኪወድቕ ከሎ፡ እቲ ልዕሊ ዅሉ ዜገድስ፡ ኣወዳድቓኡ ዘይኰነስ፡ ኪትንስእን ጸገሙ ኼዐርን ዚገብሮ ቘራጽነት እዩ። (ምሳሌ 24:16 ኣንብብ።) ጴጥሮስ ተደቚሱ እኳ እንተ ነበረ፡ ምስ ኣሕዋቱ ብምእካብ ግና ናይ ሓቂ እምነት ኣርኣየ። ጓሂ ወይ ጣዕሳ ንሓደ ሰብ ጾር ኪዀኖ ኸሎ፡ ርእሱ ኺፈሊ እዩ ዚደሊ፣ ከምኡ ምግባር ግና ሓደገኛ እዩ። (ምሳ. 18:1) የግዳስ፡ ምስ ኣመንቲ ዝዀኑ ብጾት ኪለግብን መንፈሳዊ ብርታዐ ኺረክብን እዩ ዘለዎ።—እብ. 10:24, 25።

21. ጴጥሮስ ምስ መንፈሳውያን ኣሕዋቱ ተኣኪቡ ስለ ዝነበረ፡ እንታይ ወረ እዩ ሰሚዑ፧

²¹ ጴጥሮስ ምስ መንፈሳውያን ኣሕዋቱ ስለ ዝነበረ፡ ስጋ የሱስ ኣብቲ መቓብር ከም ዘየለ ዚሕብር ዜሰምብድ ወረ ሰምዐ። ጴጥሮስን ዮሃንስን ናብቲ ስጋ የሱስ እተነብረሉን ማዕጾኡ እተሓትመን መቓብር ጐየዩ። ዮሃንስ ብዕድመ ዝነኣሰ ነይሩ ኪኸውን ስለ ዚኽእል፡ ናብቲ ቦታ ቐዲሙ በጽሐ። ማዕጾ እቲ መቓብር ተኸፊቱ ምስ ጸንሖ፡ ናብ ውሽጢ ንምእታው ተወላወለ። ጴጥሮስ ግና ኣይተወላወለን። እናላህልሀ ናብ ውሽጢ እቲ መቓብር ኣተወ። እቲ መቓብር ከኣ ጥራዩ ጸንሖ።—ዮሃ. 20:3-9።

22. ንዅሉ እቲ ኣብ ልቢ ጴጥሮስ ዝነበረ ጓህን ጥርጣረን ከም ዚቕንጠጥ ዝገበረ እንታይ እዩ፧

²² ጴጥሮስ፡ የሱስ ከም ዝተንስአ ኣሚኑ ድዩ፧ ኣብ ፈለማ ኣይኣመነን፣ እተን እሙናት ኣንስቲ፡ መላእኽቲ ኸም እተራእይወንን ብዛዕባ ትንሳኤ የሱስ ከም ዝነገርወንን ምስ ሓበራኦ እውን ከይተረፈ ኣይኣመነንን። (ሉቃ. 23:55–24:11) በታ መዓልቲ እቲኣ ግና፡ ኵሉ እቲ ኣብ ልቢ ጴጥሮስ ዝነበረ ጓህን ጥርጣረን ተቐንጠጠ። የሱስ ህያው ጥራይ ዘይኰነስ፡ ብርቱዕ መንፈስ እዩ ዀይኑ። ንዅሎም ሃዋርያቱ ድማ ተራእይዎም እዩ። ኣቐዲሙ ግና፡ ንሓደ ኻባታቶም እዩ ንበይኑ ተራእይዎ። ሃዋርያት በታ መዓልቲ እቲኣ፡ “ጐይታ ብሓቂ ተንሲኡ፡ ንስምኦን እውን ተራእይዎ” ኢሎም ተዛሪቦም እዮም። (ሉቃ. 24:34) ሃዋርያ ጳውሎስ እውን ብዛዕባ እታ መዓልቲ እቲኣ፡ የሱስ “ንኬፋ፡ ደሓር እውን ነቶም ዓሰርተው ክልተ ተራእይዎም” ኢሉ ጽሒፉ እዩ። (1 ቈረ. 15:5) ኬፋን ስምኦንን፡ ጴጥሮስ ዚጽውዓሉ ኻልእ ስማት እዩ። ስለዚ፡ የሱስ ንጴጥሮስ በታ መዓልቲ እቲኣ በይኑ ኸሎ ተራእይዎ ኪኸውን ኣለዎ።

23. ኣብ ሓጢኣት ዝወደቑ ክርስትያናት ንጴጥሮስ ኪዝክርዎ ዘለዎም ስለምንታይ እዮም፧

²³ ኣብ መጽሓፍ ቅዱስ፡ ብዛዕባ እቲ የሱስን ጴጥሮስን እተራኸቡሉ ኣጋጣሚ ዚገልጽ ዝርዝር ሓበሬታ ኣይንረክብን ኢና። ጴጥሮስ ነቲ ዜፍቅሮ ጐይታኡ እንደገና ህያው ኰይኑ ኺርእዮ ብምኽኣሉ፡ ጓሂኡን ንስሓኡን ኪገልጽ ከኣ ኣጋጣሚ ብምርካቡ፡ ክሳዕ ክንደይ ውሽጡ ኸም እተተንከፈ ኽንግምቶ ጥራይ ኢና እንኽእል። ጴጥሮስ ካብ ዝዀነ ይኹን ንላዕሊ፡ ይቕረ ኺብሃለሉ እዩ ዚደሊ ነይሩ። የሱስ ኣብዚሑ ይቕረ ኸም ዝበለሉ ድማ ዜጠራጥር ኣይኰነን። ሎሚ ዘለዉ ኣብ ሓጢኣት ዝወደቑ ክርስትያናት እውን ንጴጥሮስ ኪዝክርዎ ኣለዎም። ኣምላኽ ይቕረ ኸም ዘይብለልና ጌርና ፈጺምና ኽንሓስብ የብልናን። የሱስ ነቲ፡ “ብዙሕ ይቕረ ይብል እዩ” እተባህለሉ ኣቦኡ ምሉእ ብምሉእ ኣንጸባሪቕዎ እዩ።—ኢሳ. 55:7።

24, 25. (ሀ) ብዛዕባ እታ ጴጥሮስ ኣብ ባሕሪ ገሊላ ዓሳ ኺገፍፍ ዝጸዓረላ ለይቲ ግለጽ። (ለ) ንጽብሒቱ፡ ጴጥሮስ ነቲ የሱስ ዝገበሮ ተኣምር ምስ ረኣየ እንታይ ገበረ፧

²⁴ የሱስ ንሃዋርያቱ ናብ ገሊላ ኪኸዱ፡ ኣብኡ ድማ እንደገና ኸም ዚረኽብዎ ነገሮም። ንሳቶም ናብ ገሊላ ምስ በጽሑ፡ ጴጥሮስ ኣብ ባሕሪ ገሊላ ዓሳ ኺገፍፍ ወሰነ። እተወሰኑ ኻልኦት እውን ምስኡ ኸዱ። ጴጥሮስ ኣብቲ መብዛሕትኡ ህይወቱ ዘሕለፈሉ ቐላይ ኪዓዪ ጀመረ። ደሃይ እታ ዓጠጥ እትብል ጃልባን ደሃይ እቲ ዚጻፋዕ ማዕበላትን እቲ ሓርፋፍ መርበብን፡ ዝለመዶ ነገራት እዩ ነይሩ። እቶም ሰባት በታ ለይቲ እቲኣ ዋላ ሓደ ዓሳ እኳ ኣይሓዙን።—ማቴ. 26:32፣ ዮሃ. 21:1-3።

²⁵ ምስ ወግሐ ግና፡ ሓደ ሰብ ኣብ ገምገም ደው ኢሉ ተዳሃዮም፡ መርበቦም ናብቲ ኻልእ ሸነኽ ኣቢሎም ኬውድቑ ድማ ነገሮም። ከምቲ ዝበሎም ምስ ገበሩ፡ 153 ዓሳ ሓዙ። ጴጥሮስ፡ እቲ ሰብ መን ምዃኑ ፈለጠ። ካብታ ጃልባ ዘሊሉ፡ እናሓምበሰ ናብ ገምገም መጸ። ኣብቲ ገምገም ከኣ፡ የሱስ ነቶም እሙናት ኣዕሩኹ ብጓህሪ እተጠብሰ ዓሳ ሃቦም። ሽዑ፡ ኣብ ጴጥሮስ ኣተኰረ።—ዮሃ. 21:4-14።

26, 27. (ሀ) የሱስ ንጴጥሮስ፡ ሰለስተ ሳዕ እንታይ ኣጋጣሚ እዩ ሂብዎ፧ (ለ) የሱስ ንጴጥሮስ ምሉእ ብምሉእ ይቕረ ኸም ዝበለሉ ዜርኢ እንታይ መርትዖ እዩ ሂብዎ፧

²⁶ የሱስ ንጴጥሮስ፡ “ካብዚኣቶም ኣብሊጽካዶ ተፍቅረኒ ኢኻ፧” በሎ። ከምኡ ኺብሎ ኸሎ ድማ፡ ናብቶም ዓሳታት የመልክት ነይሩ ኪኸውን ኣለዎ። እቲ ጴጥሮስ ንዕዮ ምግፋፍ ዓሳ ዝነበሮ ፍቕሪ፡ ምስቲ ንየሱስ ዝነበሮ ፍቕሪ ዚወዳደር ድዩ ነይሩ፧ ከምቲ ጴጥሮስ ኣቐዲሙ ንጐይታኡ ሰለስተ ሳዕ ዝኸሓዶ፡ የሱስ ንጴጥሮስ፡ ኣብ ቅድሚ ብጾቱ ሰለስተ ሳዕ ፍቕሩ ኼረጋግጸሉ ኣጋጣሚ ኸፈተሉ። ጴጥሮስ ንየሱስ ፍቕሩ ኼረጋግጸሉ ኸሎ፡ የሱስ ድማ ንጴጥሮስ ብኸመይ ፍቕሩ ኸም ዜርኢ ነገሮ። እወ፡ ንቕዱስ ኣገልግሎት ካብ ኵሉ ንላዕሊ ቐዳምነት ብምሃብን ነቶም እሙናት ሰዓብቲ ክርስቶስ ዝዀኑ ኣባጊዕ ብምምጋብን ብምብርታዕን ብምጕሳይን ፍቕሩ ኼርኢ ኸም ዚኽእል ነገሮ።—ሉቃ. 22:32፣ ዮሃ. 21:15-17።

²⁷ በዚ ኸምዚ ድማ፡ የሱስ ንጴጥሮስ፡ ንዕኡን ንኣቦኡን ጠቓሚ ምዃኑ ኣረጋገጸሉ። ጴጥሮስ ኣብታ ብክርስቶስ እትምራሕ ጉባኤ፡ ኣገዳሲ ግደ ኸም ዚህልዎ እዩ ተነጊርዎ። እዝስ የሱስ ምሉእ ብምሉእ ይቕረ ኸም ዝበለሉ ዜርኢ ሓያል መርትዖ ደይኰነን፧ ጴጥሮስ በቲ እተገብረሉ ምሕረት ልቡ ኸም እተተንከፈ ኣየጠራጥርን እዩ።

28. ጴጥሮስ ምስ ስሙ ተሰማሚዑ እተመላለሰ ብኸመይ እዩ፧

²⁸ ጴጥሮስ ነቲ እተዋህቦ ዕዮ ንሓያሎ ዓመታት ብተኣማንነት ፈጺሙ እዩ። ከምቲ የሱስ ኣብ ድሮ እታ ዝሞተላ መዓልቲ ዝኣዘዞ፡ ንኣሕዋቱ ኣጸናኒዕዎም እዩ። ንሰዓብቲ ክርስቶስ ኣብ ምጕሳይን ኣብ ምምጋብን፡ ብለውሃትን ብትዕግስትን ዓይዩ እዩ። እወ፡ እዚ ስምኦን ዚብሃል ዝነበረ ሰብኣይ ኣብታ ጉባኤ ብጽንዓቱን ብብርታዐኡን ብተኣማንነቱን ጽቡቕ ጽልዋ ብምሕዳር፡ ምስቲ የሱስ ዘውጽኣሉ ጴጥሮስ ወይ ከውሒ ዚብል ስሙ ተሰማሚዑ ተመላሊሱ እዩ። እዚ ጽልዋኡ፡ ኣብተን ብዛዕባ ፍቕሪ ዜጕልሓ ኣብ መጽሓፍ ቅዱስ ዚርከባ ንሱ ዝጸሓፈን ክልተ መልእኽትታት ይርአ እዩ። እዘን መልእኽትታት እዚአን፡ ጴጥሮስ ነቲ ብዛዕባ ይቕረ ምባል ካብ የሱስ እተማህሮ ትምህርቲ፡ ፈጺሙ ኸም ዘይረስዖ እውን ይሕብራና እየን።—1 ጴጥሮስ 3:8, 9፣ 4:8 ኣንብብ።

29. ኣስኣሰር እምነት ጴጥሮስን ኣስኣሰር ምሕረት ጐይታናን ክንስዕብ እንኽእል ብኸመይ ኢና፧

²⁹ ንሕና እውን ካብዚ ኽንምሃር ኣሎና። ኣምላኽ ነቲ ብዙሕ ሳዕ እንፍጽሞ ጌጋታትና ይቕረ ኺብለልና በብመዓልቱ ንልምኖ ዲና፧ ይቕረ ምስ በለልናኸ፡ ካብ ሓጢኣትና ኸም ዜንጽሃና ንኣምን ዲና፧ ንኻልኦትከ ይቕረ ንብለሎም ዲና፧ ከምኡ እንተ ጌርና፡ ኣስኣሰር እምነት ጴጥሮስን ኣስኣሰር ምሕረት ጐይታናን ንስዕብ ኣለና ማለት እዩ።