“ሸያጢት ቀይሕ ሃሪ”

ልድያ ኣብታ ቀንዲ ከተማ ናይ መቄዶንያ ዝነበረት ፊልጲ ትነብር ነበረት። ይኹን እምበር: ካብታ ኣብ ምዕራባዊ ንእሽቶ እስያ ኣብ ኣውራጃ ልድያ እትርከብ ከተማ ትያትራ ዝመጸት ኢያ ነይራ። በዚ ምኽንያት እዚ ድማ: ገለ ሰባት “ልድያ” ዝብል ስም ኣብ ፊልጲ እተዋህባ ሳጓ ኢዩ ይብሉ። ብኻልእ ኣበሃህላ: ልክዕ ከምታ የሱስ ክርስቶስ ዝመስከረላ ሰበይቲ “እታ ሳምራዊት ሰበይቲ” ተባሂላ ክትጽዋዕ ዝኸኣለት: ንሳ ድማ “እታ ልድያዊት” ሰበይቲ ኢያ ነይራ ማለት ኢዩ። (ዮሃንስ 4:9) ልድያ “ቀይሕ ሃሪ” ወይ በዚ ሕብሪ እዚ እተኣልመ ክዳውንቲ ትሸይጥ ነበረት። (ግብሪ ሃዋርያት 16:12, 14) ኣብ ትያትራን ኣብ ፊልጲን ኣቃመምቲ ሕብሪ ከም ዝነበሩ በቲ ኳዓትቲ መሬት ዝረኸብዎ ጽሑፋት ተረጋጊጹ ኢዩ። ልድያ ናብ ፊልጲ ዝኸደትሉ ምኽንያት ምናልባት ብስራሕ: ብናይ ገዛእ ርእሳ ጕዳይ ወይ ከም ወኪል ናይ ሓንቲ ኣብ ትያትራ እትርከብ ናይ ሕብሪ ኩባንያ ኰይና ግዒዛ ክትከውን ትኽእል ኢያ።

ናይ ቀይሕ ሃሪ ሕብሪ ካብ እተፈላለየ ምንጭታት ክመጽእ ይኽእል ኢዩ። እቲ ኣዝዩ ክቡር ዓይነት ካብ ገለ ሞላስክ ዝብሃሉ ናይ ባሕሪ እንስሳታት ዝመጽእ ኢዩ። ብመሰረት እቲ ማርሽያል እተባህለ ናይ ቀዳማይ ክፍለ-ዘበን ሮማዊ ጸሓፍ ግጥሚ ዝበሎ: እቲ ካብ ናይ ጢሮስ ቀይሕ ሃሪ (ካልእ ቀይሕ ሃሪ ዝርከበሉ ቀንዲ ማእከል) ዝስራሕ ካባ 10,000 ሰስተርስ ወይ 2,500 ዲናር ዘውጽእ ኢዩ: እዚ ኸኣ ንሓደ ሰራሕተኛ 2,500 መዓልትታት ሰሪሑ ዝኽፈሎ ደሞዝ ማለት ኢዩ። እዚ ከምዚ ዝበለ ክዳው⁠ንቲ: ውሑዳት ጥራይ ክገዝእዎ ዝኽእሉ ናይ ምቾት ክዳውንቲ ምዃኑ ፍሉጥ ኢዩ። ስለዚ ልድያ ብቑጠባ ዝመጸ ሃብታም ነይራ ክትከውን ትኽእል ኢያ። እዚ ኰይኑ እቲ: ንሃዋርያ ጳውሎስን ብጾቱን​—ሉቃስ: ሲላስ: ጢሞቴዎስ: ምናልባት ካልኦት እውን ነይሮም ይዀኑ​—ከም ኣጋይሽ ክትቅበሎም ትኽእል ነይራ ኢያ።

“ንኣምላኽ እተምልኽ”

ልድያ “ንኣምላኽ እትፈርህ [“እተምልኽ: ትሓዓ ]” ኢያ ነይራ: ምናልባት ግን ሃይማኖታዊ ሓቂ ደልያ ናብ ኣይሁድነት እተለወጠት ጵሮሰሊት ኢያ ነይራ እትኸውን። ሽሕ’ኳ ጽቡቕ ዝዀነ ስራሕ እንተ ነበራ: ልድያ ፍቕረ-ንዋይ ዝነበራ ሰብ ኣይነበረትን። ኣብ ክንድኡስ: ንመንፈሳዊ ኵነታት ዝኸውን ግዜ ትፈሊ ነበረት። “ናብቲ ጳውሎስ ዚብሎ ዝነበረ ኸተድህብ ከኣ: እግዚኣብሄር ልባ ኸፈተላ:” ልድያ ድማ ሓቂ ተቐበለት። አረ ‘ንሳ ምስ ስድራቤታ ተጠሚቓ ኢያ።’​—ግብሪ ሃዋርያት 16:​14, 15