Lotu i Tru i Save Pinisim Pret—Em i Mekim Olsem Wanem?
TUPELA bilong Englan, em Edwin na Mona Radford, ol i raun long planti hap bilong graun na harim stori bilong planti lain, na tupela i raitim long buk. Ol i raitim 2,000 samting bilip giaman bilong ol man. Tasol tupela i kirap nogut, long wanem, ol bilip bilong ol man long Skotlan na India na Yuganda na Sentral Amerika i wankain tasol na i save pretim ol dispela man. Tupela i laik save, olsem wanem ol dispela narapela narapela lain i gat wankain bilip? Ol i bilong narapela narapela kantri, na kantri bilong ol i stap longwe longwe long kantri bilong ol narapela. Robert Davies, em man bilong raitim ol stori, na em i tok, ‘ol bilip giaman i gat wanpela as tasol na dispela as i bilong bipo yet.’ Yumi laik save, wanem dispela as bilong ol bilip giaman em i bin stap taim lotu Kristen i no kamap yet.
As Bilong Ol Bilip Giaman
Baibel i makim hap bilong Sina i as bilong ol lotu giaman na bilip giaman na stori bilong ol tumbuna. Hap bilong Sina i stap namel long Wara Yufretis na Wara Taigris. (Pastaim ol i kolim dispela hap olsem Sina, na bihain ol i kolim Babilon.) Wanpela bikpela man i kamap long dispela hap, nem bilong em Nimrot, em i “strongpela man tru bilong painim abus.” Em i kirap wokim Taua bilong Bebel. Wok bilong dispela taua o longpela haus i go antap, em i bilong mekim lotu giaman. Tasol God Jehova i paulim tok ples bilong ol man, na ol i pinis long wokim dispela taua, na ol i bruk na i go nabaut. (Jenesis 10:8-10; 11:2-9) Ol i go sindaun long ol narapela narapela hap, tasol ol i karim lotu giaman i go wantaim ol, em ol bilip giaman na tingting kranki na stori giaman ol i bin kisim long Babilon. Na taun Bebel yet i stap olsem as bilong ol lotu giaman; em i kamap olsem mama bilong ol pasin giaman bilong majik na sanguma na posin na marila na bilip giaman na pasin bilong skelim ol sta bilong kisim save long wanem samting bai kamap bihain. (Lukim Aisaia 47:12, 13; Danyel 2:27; 4:7.) Wanpela buk (Great Cities of the Ancient World) i tok: ‘Ol man bilong Babilon i bin ting, ol sta samting bilong antap ol i olsem ol god na ol i save bosim na stiaim olgeta wok samting bilong yumi.’
Ol dispela samting bilong bipo i mekim wanem long yumi ol man bilong nau? Long hap bilong Revelesen long Baibel em i tok, lotu giaman i mas kamap long olgeta hap bilong graun, na Babilon bilong bipo i as bilong ol bilip bilong dispela lotu. Dispela lotu giaman i bin kirap long bipo na i stap inap nau, na Baibel i kolim olsem “Bikpela taun Babilon.” (Revelesen 17:5) Babilon bilong bipo i as bilong ol bilip bilong ol misin bilong nau. Sapos yumi inap lukim wanpela hap graun, em planti kain kain diwai i stap long en, na rop bilong ol i go daun insait long dispela graun, na as bilong ol i stap long dispela graun tasol, orait i olsem tasol long ol lotu. As bilong bilip bilong ol em wanpela as tasol, em Babilon. Nau yumi ken stori long wanpela bilip bilong planti lotu, as bilong dispela bilip i bin kirap long Babilon bilong bipo.
Pret long Man i Dai Pinis—Wanem As Bilong Dispela?
Ol Babilon i bilip olsem taim man i dai, skin tasol i dai, na tewel bilong em i stap yet, na dispela tewel inap mekim sampela samting long ol man, olsem helpim ol o mekim nogut long ol. Olsem na ol Babilon i tok, yumi mas mekim gut bel bilong ol dispela tewel bambai ol i no ken kros long yumi na mekim nogut long yumi. Long nau planti lain i holim yet dispela bilip. Wanpela buk (African Religions−Symbol, Ritual, and Community) i stori long ol Afrika na i tok, dispela bilip i bosim olgeta wok na pasin na tingting bilong ol.
Na ol man, ol i tok ol i Kristen, ol tu i gat dispela bilip. Wanpela meri, nem bilong em Henriet (Henriette), em i gat 63 krismas na ol tumbuna bilong em i bilong Afrika, em i tok: “Bipo mi bilong lotu Talatala na oltaim mi save go long lotu, na mi save pret long tewel bilong ol man i dai pinis. Haus bilong mipela i stap klostu long ples matmat, na taim wanpela man i dai pinis na ol i karim skin bilong em i kam bilong planim, mi save kirapim pikinini bilong mi long slip na holimpas em, nogut pikinini i slip i stap na tewel bilong dispela man em i kam insait long haus na kisim pikinini.”
Ol tumbuna i bilip olsem yumi gat tewel i no save dai, na ol misin tu i gat dispela bilip giaman. Sampela bikman bilong bipo long lain Grik (wanpela em Plato) ol i bin helpim na strongim dispela bilip, na long dispela rot isi isi dispela bilip long tewel i bin kam insait long bilip bilong ol misin ol i kolim Kristen. Em, John Dunnett, em bikpela tisa bilong lotu long Englan, em i tok olsem. Dispela bilip i bilong Babilon, na em i holimpas planti milion man, olsem kalabusim ol, na mekim ol i pret.
Tasol lotu i tru i save tekewe na rausim dispela pret, long wanem as bilong lotu i tru i no ol dispela bilip giaman bilong Babilon; nogat. As bilong lotu i tru em Baibel tasol.
Tok Bilong Baibel
Baibel i stori long taim God i wokim namba wan man, na Baibel i no tok, God i wokim wanpela tewel bilong dispela man na putim i go insait long skin bilong man; nogat. Baibel i tok tasol: “Yawe God i kisim graun na em i wokim man long en. Na em i winim win bilong laip i go insait long nus bilong dispela man, na man i kamap laip.” (Jenesis 2:7) Na profet Esikiel i tok, “Man i mekim sin em bai dai.” (Esikiel 18:4, NW, Rom 3:23) Taim yumi dai i no gat tewel i stap; nogat. Sam 146:4 i stori long taim ol man i dai na i tok: “Taim ol i dai ol i tanim i kamap graun gen. Na long dispela taim ol i no inap mekim olgeta samting ol i bin tok long mekim.” Olsem na John Dunnett, em tisa hia, em i tok, Baibel i no tok man i gat tewel.
Man i no gat tewel i stap laip taim man yet i dai pinis, olsem na i no gat ol tewel i stap na ol i laik mekim nogut long yumi. Nogat. Olsem na i no gat as bambai yumi mas pret long ol tewel. Dispela bilip em bilip giaman.
Bilip Giaman i Mekim Ol i Pret
Tasol ol man i bilip yet long tewel na ol i pret long ol man i dai pinis. Olsem wanem na ol i hatwok long lusim dispela bilip? Long wanem, sampela taim sampela samting i save kamap na ol i ting em wok bilong ol tewel. Olsem: Wanpela nait wanpela meri bilong Suriname i harim wanpela nek i kolim nem bilong em. Meri i no bekim tok, na nau em i pilim tupela samting olsem “han” i holim em. Em i sakim, tasol dispela tupela “han” i holim nek bilong em na i pasim win bilong em na em i no inap pulim win. Orait sapos tru i no gat tewel, husat i bin mekim dispela samting long dispela meri? Em, save bilong Baibel bai helpim yumi na bai yumi no ken pret long tewel.
Baibel i tok, i gat ol spirit nogut i stap. Tasol ol dispela spirit nogut i no tewel bilong man i dai pinis; nogat. Ol i ensel bilong God, tasol ol i bikhet na lusim God na ol i bihainim Seten. Seten “em i man bilong giamanim olgeta manmeri bilong graun.” (Revelesen 12:9; Jems 2:19; Efesas 6:12; 2 Pita 2:4) Baibel i stori long ol dispela spirit nogut i save amamas long giamanim na pretim ol man na mekim nogut long ol. Luk 9:37-43 i stori long wanpela spirit nogut em i tromoi long graun wanpela manki, na spirit i sakim strong pikinini na spet i kamap long maus bilong em na spirit i save bagarapim tru skin bilong em. Taim ol i kisim pikinini i kam long Jisas, “dispela spirit nogut i tromoi em i go daun na i sakim em nogut tru.” Tasol Jisas i kirap na em i “krosim dispela spirit nogut, na em i mekim orait pikinini na i givim em bek long papa bilong en.”
Wanpela buk (Cyclopedia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature) i tok, ol man i bihainim ol bilip giaman na ol i pret long ol spirit nogut i olsem ol i lotu long ol god giaman. Olsem na yu no ken pas long ol dispela bilip giaman na stori bilong ol tumbuna, nogut yu mekim wok bilong ol spirit nogut na yu lotuim ol! Man i mekim olsem, em i mekim bikpela rong long God Jehova.−Lukim 1 Korin 10:20 na Diuteronomi 18:10-12.
‘Yupela i Mas Stap Aninit long God’−Yu Save Mekim?
Olsem wanem? Yu inap strongim bel na givim baksait long ol dispela spirit nogut na sakim ol bilip giaman? Tru, ol dispela spirit i strong, tasol yumi mas klia long wok bilong ol na yumi mas givim bel long God Jehova, na strong bilong em bai helpim yumi. Aposel Pol i givim wanpela askim long yumi olsem: “Strong bilong yumi i winim strong bilong [Jehova], a?” (1 Korin 10:21, 22) Nogat, a? Na strong bilong Jehova i winim strong bilong Seten na ol spirit nogut! Ol dispela spirit nogut i save pret long Jehova na ol i “guria nogut.” (Jems 2:19) Sapos yu askim dispela God I Gat Olgeta Strong long helpim yu, em bai helpim na lukautim yu. Jems i tok: “Yupela i mas daunim bel na stap aninit long God. Yupela i mas sakim Seten, na bai em i lusim yupela na ranawe.” (Jems 4:7) Sapos yu mekim olsem, yu no ken pret moa long ol spirit nogut.
Planti tausen tausen man long olgeta hap bilong graun ol i bin bihainim ol bilip giaman na ol i mekim kain kain pasin, long wanem ol i pret long ol spirit nogut. Tasol nau ol i save pinis na ol i lusim ol dispela pasin na ol i no pret moa. Seten i lusim ol! Ol i mekim wanem na ol i no bilip moa long ol dispela samting? Ol i kisim save, na dispela save yet i kliaim tingting bilong ol. Profesa Rudolph Brasch, em save gut long as bilong ol bilip giaman bilong ol man, em i tok, sapos man i lain na kisim save long ol samting, em bai lusim ol bilip giaman na stori bilong ol tumbuna.
Na yumi ken tingim gen dispela Henriet yumi bin stori long em. Ol Witnes Bilong Jehova i bungim em na tokim em, sapos em i laik, ol bai stadi wantaim em long ol tok bilong Baibel. Em i laik, na ol i kirap lainim em, na nau em i save, ol spirit nogut i bin giamanim em. Em i lusim ol bilip giaman na em i no pret moa long ol spirit nogut. Nau em i save, tok bilong Pol long Hibru 2:15 i tok stret. Pol i tok, pret i kalabusim ol man, tasol “Jisas em i dai bilong tekewe ol long dispela kalabus.” Kol bilong nait i save putim wara, long ol lip, tasol long moningtaim san i holim ol lip, na nau wara, i go pinis; olsem tasol lait o save bilong tok i tru bilong Baibel i rausim ol bilip giaman na pret i stap long bel bilong ol man.
I gat planti manmeri, bipo ol i bihainim ol bilip giaman na ol i pret long ol spirit nogut, tasol nau ol i save pinis na ol i rausim pinis ol paspas long han na nek bilong ol, na ol i tromoi ol rop samting ol i bin putim long pikinini bilong ol bilong sakim ol masalai. Nau ol i amamas. Aisak i bin mekim olsem. Aisak i gat 68 krismas. Em i bilong Saut Afrika. Bipo em glasman na em i bin wokim marila na papait na posin. Em i kirap long lainim ol tok bilong Baibel wantaim ol Witnes Bilong Jehova, na em i tok: “Nau mi amamas tru. Nau mi no save pret long ol spirit.” Jisas i tok tru taim em i tok: “Yupela bai i save long tok tru. Na tok tru em bai i mekim yupela i kamap fri.”−Jon 8:32.
Tru tumas, lotu i tru i save pinisim pret!
[Piksa long pes 5]
Ol bilip giaman i kirap long Babilon na i go nabaut long olgeta hap