Bihainim Maus Bilong Bel

“Long ol manmeri i gat klinpela bel, olgeta samting i stap klin. Tasol long ol man i gat bel doti na i no save bilip, i no gat wanpela samting i stap klin.”​​—TAITUS 1:​15, “King Jems Nupela Testamen.”

 1. Olsem wanem Pol i save long i stap bilong ol kongrigesen long Krit?

BIHAIN long aposel Pol i mekim pinis namba 3 raun bilong em long wok misineri, ol i holim em na salim em i go long Rom na em i stap long kalabus inap 2-pela yia. Em i mekim wanem taim em i lusim kalabus? Bihain liklik long taim em i lusim kalabus, em i go long ailan Krit wantaim Taitus em man Pol i bin raitim pas long em na i tokim em olsem: “Mi bin lusim yu i stap long ailan Krit, bilong yu ken stretim olgeta hap wok i no stret yet, na yu ken makim ol hetman bilong sios.” (Taitus 1:5) Bilong mekim dispela wok, Taitus i mas wok wantaim ol manmeri em maus bilong bel bilong sampela i no wok gut na sampela em maus bilong bel bilong ol i wok gut.

 2. Taitus i mas stretim wanem hevi long ailan Krit?

² Pol i tokim Taitus long ol mak em man i mas winim bilong mekim wok elda, na bihain em i tokaut olsem i gat ‘planti man bilong sakim tok, ol i save mekim planti toktok nating na giamanim tingting bilong ol man.’ Ol dispela man i save ‘skulim ol man long mekim ol pasin i no inap long yumi mekim’ na dispela i “bagarapim bilip bilong sampela manmeri wantaim olgeta famili bilong ol.” Olsem na Taitus i mas wok yet long ‘givim strongpela tok long ol bilong stretim gut pasin bilong ol.’ (Taitus 1:​10-​14; 1 Timoti 4:7) Pol i tok tingting na bel bilong ol dispela man i “doti” olsem ing i pas antap long wanpela naispela laplap. (Taitus 1:15) Sampela bilong ol dispela man ol i bilong lain Juda, olsem na ol i ‘strong long pasin bilong katim skin.’ I no gat kain ol man olsem long ol kongrigesen long nau, tasol yumi inap lainim planti samting long maus bilong bel long tok Pol i bin givim long Taitus.

Ol Man Em Maus Bilong Bel Bilong Ol i Doti

 3. Pol i raitim pas long Taitus na em i tok wanem long maus bilong bel?

³ Tingim samting i kirapim Pol na em i stori long maus bilong bel. “Long ol manmeri i gat klinpela bel, olgeta samting i stap klin. Tasol long ol man i gat bel doti na i no save bilip, i no gat wanpela samting i stap klin. . . . Tingting bilong ol, na maus bilong bel bilong ol . . . i doti tru.” “Maus bilong ol i save tok olsem, ‘Mi save long God.’ Tasol pasin bilong ol i soim olsem, ol i givim baksait pinis long em.” Dispela i kamapim klia tru olsem sampela bilong ol long dispela taim i mas senisim pasin bilong ol na bai “ol i bilip tru long God.” (Taitus 1:​13, 15, 16; KJNT) Ol i gat hevi long skelim wanem pasin i klin na wanem pasin i doti, em samting maus bilong bel bilong ol i mas helpim ol long mekim.

4, 5. Sampela insait long ol kongrigesen long Krit i gat wanem hevi? Dispela i mekim wanem long ol?

⁴ Inap 10-pela yia i go pinis, ol hetman bilong ol Kristen long Jerusalem i pasim tok olsem bilong man i ken kamap wanpela Kristen tru, em i no gat wok long katim skin, na ol i salim dispela toksave long ol kongrigesen. (Aposel 15:​1, 2, 19-​29) Tasol sampela long Krit ol i ‘strong yet long katim skin bilong ol man.’ Ol i no wanbel long tok ol hetman i pasim, na “ol i save skulim ol man long mekim ol pasin i no inap long yumi mekim.” (Taitus 1:​10, 11) Ol i gat tingting kranki, na ating ol i kirapim ol man long bihainim ol tok bilong Lo long ol samting bilong kaikai na pasin bilong i stap klin. Ating ol i surikim sampela tok moa long Lo, wankain olsem ol man i stap long taim bilong Jisas i bin mekim, na tu, ol i putim yau long ol kain kain stori nating bilong ol Juda na ol kain kain lo bilong ol man.​—Mak 7:​2, 3, 5, 15; 1 Timoti 4:3.

⁵ Dispela kain tingting i bagarapim maus bilong bel bilong ol. Pol i tok: “Long ol man i gat bel doti na i no save bilip, i no gat wanpela samting i stap klin.” Maus bilong bel bilong ol i no wok gut moa olsem na em i no stiaim gut pasin bilong ol na pasin bilong ol long skelim gut ol samting ol i mekim. Na tu, ol i skelim ol wanbilip Kristen long ol samting ol dispela wanbilip yet i mas makim. Em long ol samting we wanpela Kristen bai makim wanpela rot bilong mekim samting na narapela Kristen bai makim narapela rot bilong mekim samting. Ol dispela man Krit i skelim ol samting i klin olsem samting i no klin. (Rom 14:17; Kolosi 2:16) Tru, ol i tok ol i save long God, tasol pasin bilong ol i soim olsem ol i no save long God.​—Taitus 1:16.

‘Ol Man i Gat Klinpela Bel Olgeta Samting i Stap Klin’

 6. Pol i toktok long wanem tupela lain?

⁶ Olsem wanem pas Pol i raitim long Taitus inap helpim yumi? Orait skelim dispela tok: “Long ol manmeri i gat klinpela bel, olgeta samting i stap klin. Tasol long ol man i gat bel doti na i no save bilip, i no gat wanpela samting i stap klin. . . . Tingting bilong ol, na maus bilong bel bilong ol, ol i doti tru.” (Taitus 1:​15, KJNT) Pol i no tok Kristen i gat gutpela na klinpela pasin, olgeta samting long em i klin na i orait long mekim, nogat. Yumi ken tok olsem, long wanem, long narapela pas em i raitim, em i tokaut stret olsem man i mekim pasin pamuk, lotuim ol giaman god, na mekim olkain posin “ol bai i no inap i go insait long kingdom bilong God.” (Galesia 5:​19-​21) Olsem na yumi ken tok olsem Pol i toktok long tupela kain lain. Wanpela lain ol i save bihainim ol stretpela lo na ol i pas gut wantaim God na narapela lain ol i no save mekim olsem.

 7. Hibru 13:4 i tambuim wanem pasin? Tasol i gat wanem askim?

⁷ Dispela i no makim olsem ol Kristen tru i mas sakim ol samting em Baibel i tambuim na em tasol, nogat. Tingim dispela tok: “Marit em i gutpela samting tru, na yupela ol marit i mas lukautim gut marit bilong yupela, bai em i stap klin tru long ai bilong God. Yupela i save, God bai i bekim pe nogut long ol manmeri i mekim ol kain kain pasin pamuk.” (Hibru 13:4) Ol man i no Kristen na ol man i no save long ol tok bilong Baibel ol bai tok olsem dispela ves i tambuim pasin bilong bagarapim marit. Dispela tok na sampela narapela tok bilong Baibel i kamapim klia olsem God i tambuim pasin bilong maritman na maritmeri long slip wantaim wanpela husat i no poroman marit bilong ol. Tasol olsem wanem long tupela singel i putim sem long maus bilong narapela narapela? Planti yangpela i tok dispela pasin i no inap kamapim hevi, long wanem, em i no maritpasin. Olsem wanem? Kristen i ken ting olsem dispela pasin i klin?

 8. Olsem wanem tingting bilong ol Kristen long pasin bilong putim sem long maus bilong narapela, i narapela kain long tingting bilong planti man long olgeta hap?

⁸ Hibru 13:4 na 1 Korin 6:9 i tokaut klia olsem God i no laikim tru pasin bilong bagarapim marit, na pasin pamuk (tok Grik, por·neiʹa). Wanem ol pasin i insait long pasin pamuk? Dispela tok Grik i makim olgeta kain maritpasin i doti em man o meri i mekim wantaim narapela na tupela i no marit. Olsem na pasin bilong putim sem long maus bilong narapela em tu i insait long dispela samting, maski ol i tokim planti yangpela long olgeta hap bilong graun olsem no gat rong long mekim dispela pasin. Na tu, ol yet i ting i orait long mekim dispela pasin. Tasol ol Kristen tru i no save larim ol man, em ol “i save mekim planti toktok nating na giamanim tingting bilong ol man” i stiaim tingting na pasin bilong ol. (Taitus 1:10) Ol Kristen i save bihainim ol stretpela lo bilong Baibel. Ol i kliagut olsem pasin bilong putim sem long maus bilong narapela em pasin pamuk, o por·neiʹa, na ol i skulim maus bilong bel bilong ol long no ken orait long dispela pasin.a​—Aposel 21:25; 1 Korin 6:18; Efesus 5:3.

Maus Bilong Bel i No Wankain na Ol Disisen i No Wankain

 9. Sapos “olgeta samting i stap klin,” orait maus bilong bel i gat wanem wok?

⁹ Tasol wanem mining bilong tok bilong Pol olsem “long ol manmeri i gat klinpela bel, olgeta samting i stap klin”? Pol i tok long ol Kristen em ol i bin stretim tingting bilong ol na bai i stret wantaim ol lo bilong God, em ol dispela lo i stap long Baibel. Ol dispela Kristen i luksave olsem long planti samting em God i no tambuim, ol wanbilip bilong ol bai i no gat wankain tingting olsem ol long ol dispela samting. Ol i no sutim tok long narapela, ol i luksave olsem ol dispela samting i “klin” na God i no tambuim. Ol i no ting olsem ol arapela bai i gat wankain tingting olsem bilong ol long sampela samting em Baibel i no kolim lo stret long en. Orait nau bai yumi skelim sampela samting olsem.

10. Olsem wanem weding (o fiuneral) inap putim hevi long Kristen?

¹⁰ I gat planti famili we wanpela poroman marit tasol i kamap Kristen. (1 Pita 3:1; 4:3) Dispela inap putim sampela hevi long ol long taim bilong weding o long taim wanpela wanblut i dai. Tingim samting i kamap long wanpela maritmeri Kristen em man bilong em i no wanbilip bilong em. Wanpela wanblut bilong man bilong em bai marit na ol bai wokim weding long wanpela haus lotu. (O wanpela wanblut bilong man i dai, ating em papa o mama bilong em, na ol bai wokim fiuneral long wanpela haus lotu.) Ol i singautim tupela long i go long dispela bung, olsem na man i laik bai meri bilong em i go wantaim em. Bel bilong meri i gat wanem tok long dispela? Em bai mekim wanem? Tingim dispela tupela samting em bai mekim.

11. Stori long olsem wanem wanpela maritmeri Kristen i skelim olsem em bai go long weding i kamap long haus lotu o nogat. Em i mekim wanem?

¹¹ Lois i skelim dispela tok bilong Baibel, ‘Yupela i mas lusim Bikpela taun Babilon,’ em olgeta lotu giaman. (KTH 18:​2, 4) Bipo em i bin insait long dispela lotu we weding bai kamap long en na em i save olsem long taim bilong weding, ol bai tokim olgeta i stap long haus lotu long insait long sampela pasin bilong lotu, olsem beten, singsing, o mekim ol narapela pasin bilong lotu. Lois i no laik insait long ol dispela samting na em i no laik stap long dispela haus lotu na bai ol arapela i subim em long mekim samting i no stret. Lois i rispektim man bilong em na i laik wok gut wantaim man bilong em, em het bilong famili, tasol em i no laik kalapim ol stiatok bilong Baibel. (Aposel 5:29) Olsem na long gutpela pasin em i stori gut long man bilong em olsem em i no inap i go long dispela weding long haus lotu maski sapos man bilong em i laik i go. Ating em inap tokim man bilong em tu olsem sapos em i go long dispela weding na em i no insait long sampela pasin bilong lotu ol i mekim, dispela inap semim man bilong em, olsem na i gutpela em i no go. Disisen em i wokim i mekim na bel bilong em i no gat tok.

12. Taim ol i singautim wanpela long i go long wanpela weding i kamap long haus lotu, em inap skelim dispela samting olsem wanem? Em bai mekim olsem wanem?

¹² Ruth i gat wankain hevi. Em i rispektim man bilong em na em i tingting strong long i stap gut long God, na em i save bihainim maus bilong bel bilong em, em Baibel i skulim pinis. Ruth i skelim ol wankain samting em Lois i bin skelim. Ruth i beten na skelim “Askim” i stap long Wastaua bilong Me 15, 2002. Em i tingim olsem dispela 3-pela Hibru i bin bihainim tok long i go i stap long ples we ol man i brukim skru long wanpela god giaman, tasol ol i stap gut long God na ol i no brukim skru long god giaman. (Daniel 3:​15-​18) Em i skelim ol dispela samting pinis orait em i wokim tingting long i go wantaim man bilong em, tasol em i no insait long ol pasin bilong lotu, na em i mekim samting i stret wantaim maus bilong bel bilong em. Em i stori gut long man bilong em long wanem samting bel bilong em bai orait long em i mekim na wanem samting em bai i no inap mekim. Ruth i laik bai man bilong em i luksave olsem lotu i tru i narapela kain long lotu giaman.​—Aposel 24:16.

13. Bilong wanem yumi no ken kirap nogut olsem tupela Kristen i makim narapela narapela samting long mekim?

¹³ Dispela tupela Kristen i makim narapela narapela samting long mekim, olsem na yu ting i no bikpela samting long makim wanem samting yu laik mekim? O ating maus bilong bel bilong wanpela sista Kristen i no strong olsem bilong narapela sista Kristen? Nogat. Ating Lois i tingim bipo em i save insait long ol singsing na ol kain kain pasin bilong lotu, em i save olsem sapos em i stap insait long haus lotu dispela bai putim hevi long em. Na tu, ating bipo em i bin stap wantaim man bilong em long sampela bung bilong lotu na hevi i bin kamap namel long em na man bilong em, olsem na nau em i larim dispela i stiaim maus bilong bel bilong em. Olsem na em i bilip olsem samting em i makim long mekim i gutpela long em.

14. Yumi mas tingim wanem samting taim ol narapela Kristen i makim ol samting ol i laik mekim?

¹⁴ Tasol olsem wanem? Samting Ruth i makim long mekim i no stret? Em i no wok bilong ol arapela long skelim em. Ol i no ken sutim tok long em i go long dispela weding i kamap long haus lotu, tasol em i no insait long ol pasin bilong lotu. Tingim tok Pol i mekim long disisen olgeta wan wan i ken wokim long samting ol i ken kaikai na samting ol i no ken kaikai, na em i tok: “Man i save kaikai olgeta samting, em i no ken tingting nogut long man i no save kaikai mit. Na man i no save kaikai mit, em i no ken ting man i save kaikai olgeta samting em i mekim sin. Nogat. . . . Sapos em i sanap strong long wok bilong en, o sapos em i pundaun, dispela em i samting bilong Bikman bilong em yet. Tasol em bai i sanap strong, long wanem, Bikpela yet inap long strongim em na mekim em i sanap strong.” (Rom 14:​3, 4) Tru tumas, Kristen tru bai i no laik subim narapela long sakim maus bilong bel em i bin skulim pinis, long wanem, sapos em i mekim olsem i olsem em i sakim tok inap helpim em long i stap laip.

15. Bilong wanem em i bikpela samting long yumi mas tingim maus bilong bel bilong ol arapela na tingting bilong ol?

¹⁵ Dispela tupela meri Kristen i mas skelim sampela samting moa. Wanpela samting ol i mas tingim em pasin ol i mekim bai mekim wanem long ol arapela. Pol i tokim yumi: “Yumi mas bihainim narapela tingting, em long yumi no ken mekim wanpela samting bilong mekim brata i pundaun na mekim sin.” (Rom 14:13) Ating Lois i luksave olsem bipo kain samting i bin kamap na dispela i kamapim hevi insait long kongrigesen o long famili bilong em na samting em i mekim inap mekim sampela samting long ol pikinini bilong em. Tasol Ruth i save olsem em i bin mekim wankain samting long bipo na dispela i no kamapim hevi insait long kongrigesen o long komiuniti em i stap long en. Tupela sista wantaim​—na yumi tu​—i mas luksave olsem maus bilong bel em yumi skulim pinis, em inap kotim yumi sapos yumi mekim samting inap pundaunim ol arapela. Jisas i tok: “Sapos wanpela man i mekim wanpela bilong ol dispela liklik pikinini i bilip long mi i pundaun long sin, orait mobeta ol man i pasim wanpela bikpela ston long nek bilong dispela man na tromoi em i go daun tru long solwara na bai em i dai.” (Matyu 18:6) Sapos man i no tingim olsem pasin bilong em inap pundaunim ol narapela, orait dispela i makim olsem maus bilong bel bilong em i no wok gut moa, wankain olsem sampela Kristen long Krit.

16. Taim wanpela Kristen i wok long kisim save, wanem sampela senis em bai mekim?

¹⁶ Pasin bilong Kristen long pas gut wantaim God i mas wok yet long kamap strong moa, na tu, em i mas wok long bihainim maus bilong bel bilong em. Orait piksaim long tingting dispela samting. Mark i kisim baptais i no longtaim i go pinis. Maus bilong bel bilong em i kirapim em long sakim ol pasin em Baibel i no orait long en em bipo em i bin insait long en, olsem lotuim imis o kisim blut. (Aposel 21:25) Na em i sakim ol samting i klostu wankain olsem ol samting em God i tambuim. Tasol em i tingting planti long as na sampela i sakim sampela samting em i ting i orait, kain olsem sampela piksa long TV.

17. Stori long olsem wanem sampela save moa Kristen i kisim dispela inap mekim sampela samting long maus bilong bel bilong em na ol disisen em i wokim.

¹⁷ Bihain, save Mark i kisim long God i kamap bikpela moa na em i go klostu tru long God. (Kolosi 1:​9, 10) Dispela i mekim wanem long em? Dispela i skulim gut maus bilong bel bilong em. Nau Mark inap bihainim maus bilong bel bilong em na em inap skelim gut ol stiatok bilong Baibel. Em i luksave olsem sampela samting em i ting i klostu wankain olsem ol samting God i no orait long en, ol dispela samting yet i no brukim ol lo bilong God. Na tu, em i save gut long ol stiatok bilong Baibel na em i redi long bihainim maus bilong bel em i bin skulim gut, na dispela i kirapim Mark long sakim ol piksa long TV em pastaim em i ting i gutpela. Yes, em i skulim gut maus bilong bel bilong em.​—Song 37:31.

18. Yumi amamas long wanem samting?

¹⁸ Long klostu olgeta kongrigesen, olgeta wan wan Kristen i no wankain. Sampela nau tasol ol i kisim save long tok bilong God. Olsem na ating maus bilong bel bilong ol i no gat tok long sampela samting, tasol long ol narapela samting ating maus bilong bel i gat tok long en. Long kain lain olsem ating sampela haptaim i mas lus bambai ol i ken kisim save gut long tok bilong Jehova, na larim em i ken stiaim gut ol na bai ol i ken bihainim maus bilong bel bilong ol em ol i bin skulim pinis. (Efesus 4:​14, 15) Insait long ol dispela wankain kongrigesen i gat planti em ol i save gut long tok bilong Baibel, na ol i save bihainim ol stiatok bilong Baibel, na maus bilong bel bilong ol i stret wantaim tingting bilong God. Yumi amamas long stap wantaim kain lain i “klin” em ol i save long ol samting i klin na Bikpela i orait long en! (Efesus 5:10) Yumi mas putim mak long kamap kain Kristen olsem na lukautim gut maus bilong bel bilong yumi na bai i stret wantaim stretpela save bilong tok i tru na yumi mas bihainim pasin bilong God.​—Taitus 1:1.

[Futnot]

Bai Yu Bekim Olsem Wanem?

• Bilong wanem maus bilong bel bilong sampela Kristen long Krit i no wok gut?

• Olsem wanem tupela Kristen em tupela i bin skulim pinis maus bilong bel bilong tupela, tupela i makim narapela narapela samting long mekim?

• Isi isi wanem samting i mas kamap long maus bilong bel bilong yumi?

[Mep long pes 26]

(Bilong save ol dispela rait i stap we long pes, lukim buk o magasin)

Sisili

GRIK

Krit

ESIA MAINA

Saiprus

SOLWARA MEDITERENIAN

[Piksa long pes 28]

Tupela Kristen i gat wankain hevi ol bai wokim narapela narapela disisen