Skulim Pikinini Bilong Yu Long Stap Isi Wantaim Ol Man

Nicole i gat 8-pela krismas na em i amamas long famili bai go sindaun long wanpela longwe hap bilong kantri, na oltaim em i save tokim gutpela pren bilong em Gabrielle long olgeta liklik liklik samting i kamap. Wanpela taim Gabrielle i les long harim stori bilong Nicole na em i tokaut olsem em i no wari liklik long Nicole bai lusim em. Nicole i bel hevi stret na em i kros na i tokim Mama: “Mi no laik lukim Gabrielle moa!”

PLANTI taim ol papamama i mas stretim ol kain hevi i bin kamap namel long Nicole na Gabrielle​—i no bilong stretim bel hevi na em tasol, nogat; ol i mas soim ol pikinini long gutpela pasin bilong stretim olkain hevi olsem. Ol pikinini i save mekim “ol pasin bilong pikinini,” na ol i no save olsem ol tok na pasin bilong ol inap bagarapim bel bilong narapela. (1 Korin 13:11) Papamama i mas helpim ol long kisim ol gutpela pasin em inap kirapim ol long i stap isi wantaim famili na ol narapela man.

Ol papamama Kristen i gat laik tru long skulim ol pikinini long bihainim pasin bilong i stap “wanbel wantaim ol arapela manmeri.” (1 Pita 3:11) Tru, bilong i stap olsem man bilong helpim ol narapela long i stap isi wantaim, yumi mas wok strong long daunim pasin bilong tingting nogut long man, bel hevi long man, na bel nogut, tasol bikpela amamas i save kamap long dispela hatwok. Sapos yu wanpela papa o mama, olsem wanem yu ken skulim ol pikinini long i stap isi wantaim ol narapela?

Kisim Laik Long Amamasim ‘God Bilong Bel Isi’

Baibel i kolim Jehova olsem ‘God bilong bel isi,’ na em i Man bilong ‘givim bel isi long yumi.’ (Filipai 4:9; Rom 15:33) Olsem na ol papamama i gat savetingting ol i save mekim wok long Baibel bilong putim laik long bel bilong ol pikinini long mekim ol samting God i laikim na long bihainim ol pasin bilong em. Olsem: Helpim ol pikinini long lukim long tingting dispela samting aposel Jon i bin lukim long visen​—em wanpela naispela renbo tru i lait olsem grinpela ston emeral na i raunim sia king bilong Jehova.a (KTH 4:​2, 3) Tokim ol olsem dispela renbo i makim bel isi i stap long Jehova, na em bai givim dispela bel isi long olgeta man i bihainim tok bilong em.

Na Jehova i save soim rot long ol man long rot bilong Pikinini bilong em, Jisas, em “King bilong kamapim gutpela sindaun na bel isi.” (Aisaia 9:​6, 7) Olsem na yupela mas ritim na kamapim gut long ol pikinini ol stori bilong Baibel long skul Jisas i bin givim long yumi long pasin bilong abrusim ol pait na ol tok pait. (Matyu 26:​51-​56; Mak 9:​33-​35) Kamapim klia as na Pol, em pastaim em i “man bilong tok nogut long” Jisas, em i senisim pasin bilong em na em i tok: “Wokman bilong Bikpela i no ken tok pait na tok kros. Nogat. Em i mas mekim gutpela pasin long olgeta man. Sapos ol man i bikhet long em, em i mas daunim belhat.” (1 Timoti 1:13; 2 Timoti 2:24) Ating bai yu kirap nogut na amamas long ol samting pikinini i mekim long dispela tok.

Evan i tingting bek long taim em i gat 7-pela krismas, na em i stap long bas bilong go long skul na wanpela mangi i tok bilas long em. Em i tok: “Mi belhat stret long mangi ya na mi laik bekim nogut long em! Tasol mi tingim bek tok papamama i bin givim long mi long ol man i laik skrapim bel bilong ol narapela bilong kirapim pait. Mi save, Jehova i laik bai mi ‘no ken bekim nogut long ol,’ na mi mas ‘i stap wanbel wantaim olgeta man.’ ” (Rom 12:​17, 18) Em nau, Evan i mekim pasin isi long mangi na long dispela rot em inap strongim bel na mekim dai dispela kros pait i laik kamap. Em i laik mekim pasin em God bilong bel isi i laikim.

Papamama Mas Stap Isi Wantaim Famili

Olsem wanem? Haus bilong yu i gat bel isi i stap long en? Sapos olsem, ol pikinini bilong yu inap lain long i stap bel isi taim ol i lukim pasin bilong yu, maski yu no mekim wanpela tok long dispela samting. Bilong skulim gut ol pikinini long i stap isi wantaim ol narapela, yu yet yu mas bihainim pasin bilong bel isi em God na Krais i save bihainim.​—Rom 2:21.

Tupela marit, Russ na Cindy, ol i wok strong long skulim tupela pikinini man bilong ol long mekim gutpela pasin isi long taim sampela i skrapim bel bilong ol. Cindy i tok: “Pasin mitupela Russ i save mekim long tupela mangi na ol narapela long taim wanpela kros o hevi i kamap, dispela em i bikpela samting bilong skulim tupela pikinini na bihain bai tupela i mekim wankain pasin taim hevi o kros i kamap.”

Na maski yu mekim wanpela popaia​—olgeta papamama i save mekim, a?​— yu ken mekim wok long dispela long skulim ol pikinini long sampela bikpela samting. Stephen i tok: “Sampela taim mitupela meri bilong mi Terry i kirap stretim 3-pela pikinini bilong mipela taim mipela i no klia gut yet long ol samting i bin kamap.” Na Terry i tok: “Taim mipela i mekim pasin kranki olsem, mipela i tok sori long ol pikinini. Mipela i tokim ol olsem mipela tu i no gutpela olgeta na mipela i save popaia na mekim pasin kranki. Mipela i pilim olsem dispela i bin helpim famili long i stap bel isi wantaim, na i helpim ol pikinini tu long lain long pasin bilong i stap isi wantaim ol man.”

Taim ol pikinini i lukim pasin yu mekim long ol, ol i lain long pasin bilong i stap isi wantaim ol man? Jisas i tok: “Olgeta pasin yupela i laik bai ol arapela manmeri i mas mekim long yupela, ol dispela pasin tasol yupela i mas mekim long ol.” (Matyu 7:12) Maski sampela taim yu popaia, yu ken bilip olsem gutpela pasin sori yu mekim long ol pikinini bilong yu em bai kamapim gutpela samting. Ol pikinini bai bihainim kwik tok bilong yu taim yu stiaim na stretim ol long pasin laikim.

No Ken Kros Kwik

Sindaun 19:11 i tok: “Man i gat gutpela tingting, em i no inap kros kwik.” Olsem wanem yu inap helpim ol pikinini long kisim gutpela tingting olsem? David i stori long pasin em wantaim meri bilong em Mariann i save mekim long pikinini man na pikinini meri bilong tupela na dispela i wok gut. David i tok: “Taim wanpela i mekim tok i bagarapim bel bilong tupela, mipela i helpim tupela long mekim pasin sori long em. Mipela i askim tupela olsem: ‘Ating em i bin tingting planti long wanpela samting, a? O em i jeles long wanpela? O ating wanpela i bin bagarapim bel bilong em?’ ” Na Mariann i tok: “Ol dispela askim i mekim isi bel bilong tupela pikinini na ol i no tingting nogut long em o tingting long husat i gat asua na husat i no gat asua.”

Dispela kain skul inap kamapim gutpela samting tru. Yumi ken tingim Nicole, em yumi bin stori long em, na pasin mama bilong em Michelle i bin mekim bilong helpim em​—i no bilong stretim tasol dispela kros i bin kamap namel long em wantaim pren bilong em Gabrielle. Michelle i tok: “Mitupela Nicole i ritim sapta 14 bilong buk Kisim Skul Long Bikpela Tisa.b Orait nau mi kamapim insait bilong tok bilong Jisas olsem yumi mas lusim rong bilong man ‘inap 70 taims 7-pela taim.’ Nicole i kamapim tingting i stap long bel bilong em na mi putim yau gut long en, na nau mi helpim em long pilim gut bel hevi bilong Gabrielle, em gutpela pren bilong em bai lusim em na go sindaun long longwe ples.”​—Matyu 18:​21, 22.

Dispela gutpela tingting Nicole i kisim long samting inap mekim na Gabrielle i kros, dispela i helpim em long kisim pasin bilong pilim gut tingting bilong narapela na i kirapim em long ringim Gabrielle na tok sori long em. Michelle i tok: “Kirap long dispela taim Nicole i kisim amamas long pilim gut tingting na bel bilong narapela na mekim ol gutpela pasin long ol bilong mekim bel bilong ol i gutpela.”​—Filipai 2:​3, 4.

Helpim ol pikinini bilong yu long abrusim pasin bilong bel i skrap long ol popaia bilong narapela na ol liklik kros i kamap. Sapos yu mekim olsem, ating bai yu lukim ol pikinini i givim gutpela tok long ol narapela na mekim pasin sori long ol.​—Rom 12:10; 1 Korin 12:25.

Kirapim Ol Long Lusim Rong Bilong Man

Sindaun 19:11 i tok: “Nambawan pasin bilong [man] i olsem. Em i no save tingim rong narapela man i mekim long em.” Long taim Jisas i bin kisim bikpela pen moa yet, em i bihainim pasin bilong Papa bilong em na em i lusim rong bilong ol man. (Luk 23:34) Ol pikinini bilong yu inap lain long nambawan pasin bilong lusim rong bilong man taim ol i pilim pinis gutpela pasin bilong yu yet long lusim rong bilong ol.

Olsem: Willy i gat 5-pela krismas na em i amamas long sindaun wantaim bubu meri na kalaim ol piksa. Wanpela taim bubu i kirap wantu na lusim dispela wok na em i sutim strongpela tok long Willy na i wokabaut i go. Willy i bel hevi stret. Papa bilong em, Sam, i tok: “Bubu bilong Willy i gat sik alsaima. Olsem na mipela i tokim Willy long dispela na mipela i mekim long kain tok Willy inap kisim gut.” Sam i tokim Willy, planti taim ol narapela i bin lusim tingting long ol popaia bilong Willy na Willy i mas mekim olsem long ol narapela. Sam i kirap nogut long samting Willy i mekim. Em i tok: “Mi wantaim meri bilong mi i amamas tru long lukim Willy i go long lapun bubu i gat 80 krismas na em i tok sori long bubu na kisim han bilong em na bringim em i kam bek long tebol.”

Tru tumas, em i nambawan pasin tru taim ol pikinini i lain long lusim rong na popaia bilong ol narapela na “karim dispela hevi.” (Kolosi 3:13) Na tokim pikinini, maski long laik bilong man yet em i mekim ol pasin i skrapim bel, tasol pasin bilong bekim tok isi i gat strong long mekim dai kros, long wanem, “sapos man i mekim olkain pasin Bikpela i laikim orait Bikpela i save helpim em long stap gut wantaim . . . ol birua bilong en tu.”​—Sindaun 16:7.

Helpim Ol Long i Stap Isi Wantaim Ol Man

Taim ol papamama i mekim wok long Baibel bilong skulim ol pikinini na mekim long ‘pasin wanbel’ olsem ol lain i laik i stap isi wantaim narapela, ol inap helpim tru ol pikinini bilong ol. (Jems 3:18) Ol kain papamama olsem ol inapim ol pikinini long stretim ol kros na hevi na i stap isi wantaim ol narapela. Dispela bai helpim ol long i stap amamas na belgut insait long olgeta yia ol i stap laip.

Dan na Kathy i gat 3-pela pikinini i bikpela liklik, na ol i wok long mekim gutpela wok long lotuim Jehova. Dan i tok: “Tru, taim ol i liklik, sampela taim mipela i gat hatwok long skulim ol, tasol mipela i amamas long lukim ol pikinini i kamap gutpela. Nau ol i save stap wanbel wantaim ol narapela, na taim wanpela hevi o kros i kamap, kwiktaim ol i save lusim rong bilong ol narapela.” Kathy i tok: “Mipela i amamas tru long dispela, long wanem, bel isi em i wanpela pasin spirit bilong God i save kamapim long man.”​—Galesia 5:​22, 23.

Olsem na i gat as na yupela ol papamama Kristen i no ken “les” o “slek” long skulim ol pikinini long i stap isi wantaim ol narapela​—maski pastaim i olsem ol pikinini i isi tumas long kisim dispela pasin. Na taim yupela wok long skulim ol, yupela ken bilip tru olsem “God, em i save givim bel bilong en long yupela na givim bel isi long yupela, em bai i stap wantaim yupela.”​—Galesia 6:9; 2 Korin 13:11.

[Ol Futnot]

[Box/​Picture on page 20]

YU TING EM BAI HELPIM GUT PIKININI?

Wanpela stori long ol pait i save kamap long TV samting, em wanpela kampani (Media Awareness Network) i bin prinim, nem bilong stori, “Violence in Media Entertainment,” em i tok: “Ol program long TV samting i save strongim dispela tingting olsem pait em i rot bilong stretim ol kros na hevi; long ol dispela stori, man nogut olsem raskol na man i no gat asua, tupela wantaim i save pait long olgeta taim.” Sampela i bin skelim ol program long TV na piksa wokabaut na ol musik na ol i tok, wan wan program tasol, inap 10 pesen, i soim olsem pait na bagarapim man i save kamapim ol samting nogut tasol. Dispela stori i tok moa olsem, “ol piksa long TV samting i kamapim tingting olsem i stret long ol i pait, na em i pasin bilong yumi man, na yumi no inap abrusim dispela pasin​—em rot bilong stretim kros.”

Long haus bilong yu, yu ting yu gat wok long skelim na stretim sampela pasin bilong yupela long lukim TV? Yu no ken larim ol program bilong TV i daunim wok bilong yu long skulim ol pikinini long i stap isi wantaim ol narapela.

[Piksa long pes 17]

Putim laik long bel bilong ol pikinini long mekim ol samting em ‘God bilong bel isi’ i laikim

[Piksa long pes 18]

Wok long stretim ol taim ol i mekim ol tok na pasin i bagarapim bel bilong narapela

[Piksa long pes 19]

Ol pikinini bilong yu i mas lain long tok sori na lusim rong bilong narapela