Tingim Ol Laspela De Bilong Jisas Long Graun

EM DE namba seven bilong mun Nisan bilong ol Juda, long yia 33 C.E. Tingim olsem yu wok long lukluk long ol samting i kamap long provins bilong Judia ol Rom i bosim. Krais Jisas na ol disaipel bilong em i lusim Jeriko na gutpela bus bilong en, na ol i wokabaut long wanpela rot i gat planti das long en na i go antap na i baut baut. Na planti narapela man tu i wokabaut i go antap long Jerusalem long bung bilong Pasova em ol i save mekim wanpela taim long olgeta yia. Ol disaipel bilong Krais i raun long dispela rot na ol i tingting planti long wanpela samting.

Ol Juda i bin wetim tru wanpela Mesaia em inap helpim ol long rausim ol Rom bai ol i no ken bosim ol moa. Planti man i bilip olsem Jisas bilong Nasaret em dispela Man bilong kisim bek ol, em ol i bin wet longtaim long em. Inap 3-pela yia na hap em i bin autim tok long Kingdom bilong God. Em i bin oraitim ol sikman na givim kaikai long ol man i stap hangre. Tru tumas, em i bin mekim gut bel bilong ol man. Tasol ol hetman bilong lotu i belhat long Jisas i mekim strongpela tok long ol, na ol i gat strongpela laik long kilim em i dai. Tasol Jisas i no pret; em i wokabaut i go long dispela rot i drai na em i go paslain long ol disaipel bilong em.​—⁠Mak 10:32.

Long taim san i go daun long baksait bilong maunten Oliv, Jisas wantaim lain bilong em i kamap long liklik ples Betani na ol bai slip 6-pela nait long hap. Tripela gutpela pren bilong ol, em Lasarus na Maria na Marta, ol i stap long hap na i amamas long ol i kam. Ol i bin raun longwe long rot na ol i tuhat, olsem na kol win bilong apinun i mekim ol i strong gen, na nau de Sabat bilong Nisan 8 i kirap.​—⁠Jon 12:​1, 2.

Nisan 9

Bihain long de Sabat, planti pairap i kamap long Jerusalem. Planti tausen manmeri i kam i stap long dispela taun bilong lukim Pasova. Ol i save mekim kain kain pairap taim ol i bung olsem long dispela taim bilong yia, tasol dispela singaut i narapela kain. Dispela lain i singaut i go daun hariap long ol liklik liklik rot i go long bikpela dua bilong banis i raunim taun. Narapela i subim narapela taim ol i go ausait long dispela dua i pas pas long ol man. Man! Ol i kirap nogut long samting ol i lukim​—⁠planti manmeri i amamas na ol i wokabaut long hap rot i lusim Betfage long maunten Oliv na i go daun. (Luk 19:37) Wanem insait bilong ol dispela samting?

Lukim! Jisas bilong Nasaret i sindaun long donki. Ol manmeri i lainim klos bilong ol long rot em i kam long en. Na sampela ol i holim lip bilong diwai pam na i amamas na i singaut olsem: “God i ken mekim gut long dispela man i kam long nem bilong Bikpela. Em i king bilong Israel.”​—⁠Jon 12:​12-15.

Orait, dispela bikpela lain i kamap klostu long Jerusalem na Jisas i lukim taun na em i sori na em i krai long en. Na yumi harim em i tok profet olsem dispela taun bai bagarap. Liklik taim bihain Jisas i kamap long tempel na em i skulim ol man. Ol aipas na lek nogut i kam long em na em i oraitim ol.​—⁠Matyu 21:14; Luk 19:​41-​44, 47.

Tasol ol bikpris na ol saveman bilong lo i lukim dispela samting. Ol i kros nogut tru taim ol i lukim ol gutpela samting Jisas i mekim na ol manmeri i singaut amamas! Ol Farisi i no inap haitim belhat nogut bilong ol na ol i tokim Jisas olsem: “Tisa, yu mas krosim ol dispela disaipel bilong yu. Ol i no ken mekim dispela kain tok.” Jisas i bekim tok olsem: “Mi tokim yupela, sapos ol i pasim maus, ol ston yet bai i singaut na litimapim nem bilong God.” Paslain long em i go lusim tempel, Jisas i lukluk long ol man i wok bisnis long tempel.​—⁠Luk 19:​39, 40; Matyu 21:​15, 16; Mak 11:⁠11.

Nisan 10

Jisas i kamap long tempel long moningtaim tru. Long asde em i bel nogut tru long pasin bilong wok bisnis long lotu bilong Papa bilong em, God Jehova. Olsem na em i kirap na givim bel tru long rausim ol man i wok bisnis long tempel. Na em i kapsaitim tebol bilong ol man bilong mangalim mani ol i wok bisnis long senisim mani, wantaim sia bilong ol man i wok bisnis long ol pisin. Jisas i tok: “Buk bilong God i gat tok olsem, ‘Haus bilong mi bai i stap haus bilong beten.’ Tasol yupela i mekim em i kamap olsem ples hait bilong ol stilman.”​—⁠Matyu 21:​12, 13.

Ol bikpris wantaim ol saveman bilong lo na ol hetman bilong ol manmeri, ol i no laikim tru ol samting Jisas i mekim na ol tok em i skulim ol man long en. Ol i laik tru long kilim em i dai! Tasol bikpela lain manmeri i pasim ol long mekim olsem, long wanem, ol manmeri i kirap nogut long ol tok bilong Jisas na ol “i strong tumas long harim tok bilong em.” (Luk 19:​47, 48) Klostu nau apinun i laik i kamap, Jisas na lain bilong em ol i amamas na wokabaut i go bek long Betani na ol i slip long hap long nait.

Nisan 11

Long moningtaim tru, Jisas wantaim ol disaipel bilong em i wokabaut pinis long rot i brukim maunten Oliv i go long Jerusalem. Taim ol i kamap long tempel, kwiktaim ol bikpris na ol hetman i go toktok wantaim Jisas. Ol i tingim yet samting em i bin mekim long ol man bilong senisim mani na ol bisnisman long tempel. Ol birua bilong em i bel nogut na i askim em: “Yu kisim dispela namba na strong we na yu mekim ol dispela samting? Husat i givim dispela namba long yu?” Jisas i bekim tok bilong ol olsem: “Mi tu mi laik askim yupela long wanpela samting. Na sapos yupela i bekim stret askim bilong mi, orait bai mi tokim yupela long husat i givim mi namba bilong mekim dispela wok. Taim Jon i baptaisim ol man, em i kisim dispela pasin we? Em i samting bilong heven, o em i samting bilong ol man tasol?” Orait ol birua i toktok namel long ol yet olsem: “Sapos yumi tok, ‘Em i samting bilong heven,’ em bai i askim yumi olsem, ‘Orait bilong wanem yupela i no bin bilip long em?’ Na sapos yumi tok, ‘Em i samting bilong ol man tasol,’ orait yumi mas pret long ol manmeri, long wanem, olgeta i ting Jon em i profet.” Ol i no inap bekim tok, olsem na ol i tokim Jisas: “Mipela i no save.” Jisas i tok isi olsem: “Mi tu mi no ken tokim yupela long husat i givim mi namba na mi mekim dispela wok.”​—⁠Matyu 21:​23-​27.

Orait nau ol birua bilong Jisas i wok long painim rot bilong trikim em long mekim sampela tok i no stret bambai ol i ken kotim em long dispela. Ol i askim em: “Yu ting wanem? I orait long yumi ken givim takis long Sisar, o nogat?” Jisas i tok strong: “Soim mi wanpela mani yupela i save takis long en.” Na em i askim ol: “Dispela piksa na dispela nem em i bilong husat?” Na ol i tok: “Bilong Sisar.” Jisas i mekim ol i sem taim em i tok klia long ol olsem: “Orait, samting bilong Sisar, em yupela i mas givim long Sisar. Na samting bilong God, em yupela i mas givim long God.”​—⁠Matyu 22:15-​22.

Jisas i mekim tok i stret, olsem na ol birua i no inap bekim tok, na nau em i mekim strongpela tok long ol long ai bilong ol manmeri na ol disaipel bilong em. Em i no pret taim em i kamapim pasin nogut bilong ol saveman bilong lo na ol Farisi, em i tok: “Pasin ol i save mekim, em yupela i no ken bihainim. Nogat. Ol i save mekim planti tok, tasol ol yet ol i no save bihainim.” Em i no pret na em i tok long planti hevi bai painim ol, na em i makim ol olsem ol man bilong tupela maus na ol aipas i laik soim rot long ol narapela man. Em i tok: “Yupela snek nogut. God bai i kotim yupela na bai yupela i go long [“Gehena,” NW]. Na bai yupela i stap gut olsem wanem?”​—⁠Matyu 23:​1-33.

Ol dispela strongpela tok Jisas i mekim i no makim olsem em i no save long ol gutpela pasin bilong ol narapela. Bihain em i lukim ol manmeri i putim mani i go daun long ol bokis mani bilong tempel. Jisas i sori taim em i lukim wanpela rabismeri, man bilong em i dai pinis, na em i putim olgeta mani em i holim bilong baim kaikai bilong em​—⁠em tupela liklik mani, inap olsem wan toea! Jisas i pilim tru gutpela pasin bilong dispela meri na em i tok olsem em i givim bikpela mani moa, i winim olgeta mani ol narapela manmeri i gat planti mani ol i bin givim, long wanem, “ol i tromoi hap tasol i go long bokis.” Jisas i gat bikpela sori long ol manmeri na em i amamas tru long wanem wanem samting ol man inap mekim sapos ol i mekim inap tru long skel bilong ol.​—⁠Luk 21:​1-4.

Jisas i lusim tempel long laspela taim. Sampela disaipel bilong em i lukluk long tempel na ol i kirap nogut long en, na ol i tok olsem, “Ol i bin kisim ol gutpela gutpela ston na olkain gutpela presen ol manmeri i bin givim long God na ol i bilasim gut tru dispela haus.” Ol i kirap nogut taim Jisas i bekim tok olsem: “Taim bai i kamap na ol bai i no larim wanpela bilong ol dispela ston i stap antap long narapela ston. Nogat. Ol bai i brukim olgeta na tromoi i go daun.” (Luk 21:​5, 6) Ol aposel i wokabaut bihainim Jisas i go lusim taun i pulap long ol manmeri, na ol i tingting planti long dispela tok Jisas i bin mekim.

Na bihain liklik, Jisas na ol aposel i sindaun long maunten Oliv na ol i amamas long dispela ples i no gat pairap​—⁠ol samting i stap isi. Ol i lukluk long dispela gutpela tempel na Jerusalem, na Pita wantaim Jems na Jon na Andru ol i askim Jisas long insait bilong dispela tok profet bilong em. Ol i tok: “Wanem taim ol dispela samting bai i kamap? Wanem mak bai i kamap pastaim, na mipela i ken save, yu . . . kam bek na [pasin bilong] dispela graun i laik pinis?”​—⁠Matyu 24:3; Mak 13:​3, 4.

Bilong bekim ol dispela askim bilong ol, Bikpela Tisa hia i mekim wanpela bikpela tok profet tru. Em i kolim ol samting i mas kamap olsem ol bikpela pait, na ol guria, na ol bikpela hangre, na ol bikpela sik. Na tu Jisas i tok profet olsem ol bai autim gutpela tok bilong Kingdom bilong God long olgeta hap bilong graun. Na em i givim tok lukaut olsem: “Long dispela taim bai i gat bikpela hevi tru. Stat long taim graun i nupela yet na i kam inap long nau, kain hevi olsem i no bin kamap bipo. Na bihain tu bai i no gat kain hevi olsem i kamap gen.”​—⁠Matyu 24:​7, 14, 21; Luk 21:​10, 11.

Dispela fopela aposel i putim gut yau taim Jisas i stori long ol narapela samting i olsem mak bilong makim taim em i kam bek i stap. Em i kamapim klia olsem ol “i mas was i stap.” Bilong wanem? Em i tok, long wanem “Yupela i no save wanem de Bikpela bilong yupela bai i kam.”​—⁠Mak 13:​33, 35, 37; Matyu 24:42.

Dispela de em wanpela samting bai pas long tingting bilong Jisas na ol aposel bilong em. Dispela de i laspela de bilong Jisas long mekim wok bilong em long graun. Bihain bai ol i holim em, na putim em long kot, na kilim em i dai. Nait i kam klostu, olsem na ol i kirap wokabaut long rot i brukim maunten i go bek long Betani.

Nisan 12 na 13

Long Nisan 12 Jisas i malolo wantaim ol disaipel. Em i save ol hetman bilong lotu i laik painim rot bilong kilim em i dai, na em i no laik bai ol i mekim wanpela samting bilong pasim em long mekim Pasova tumora long apinun. (Mak 14:​1, 2) Long de bihain, olsem Nisan 13, ol manmeri i mekim wok bilong redim ol samting bilong wokim Pasova. Long belo bek samting, Jisas i salim Pita na Jon i go bilong redim Pasova bilong ol long Jerusalem long wanpela rum antap. (Mak 14:​12-​16; Luk 22:⁠8) Liklik taim paslain long san i go daun, Jisas wantaim narapela tenpela aposel i bungim tupela long hap bilong mekim laspela Pasova bilong ol.

Nisan 14, Taim San i Go Daun Pinis

San i go daun pinis na nau ples i tudak, tasol ai bilong mun i bikpela na em i wok long kam antap long maunten Oliv, na gutpela lait bilong en i karamapim Jerusalem. Jisas wantaim 12-pela aposel i sindaun long tebol insait long wanpela bikpela rum na olgeta samting i redi pinis bilong mekim Pasova. Em i tokim ol: “Mi laikim tumas long kaikai wantaim yupela long dispela [Pasova]. Na bihain bai mi karim pen.” (Luk 22:​14, 15) Bihain ol aposel i kirap nogut taim ol i lukim Jisas i kirap sanap na em i rausim longpela klos bilong em. Em i kisim wanpela taul na wanpela dis i gat wara long en, na em i kirap wasim lek bilong ol. Em gutpela pasin tru Jisas i mekim bilong lainim ol long mekim pasin daun na dispela samting bai pas long tingting bilong ol!​—⁠Jon 13:​2-​15.

Tasol Jisas i save olsem wanpela bilong ol​—⁠em Judas Iskariot​—⁠i stretim ol samting pinis bilong kamapim em long ol hetman bilong lotu. Nau bel bilong Jisas i hevi tumas na em i tok: “Wanpela bilong yupela bai i givim mi long han bilong ol man i birua long mi.” Ol aposel i harim dispela tok na ol i bel hevi tru. (Matyu 26:​21, 22) Taim ol i kaikai Pasova pinis, Jisas i tokim Judas: “Samting yu laik mekim, em yu mas mekim hariap.”​—⁠Jon 13:⁠27.

Judas i go ausait pinis, orait Jisas i kirapim wanpela kaikai bilong tingim i dai bilong em, em i kam klostu. Em i kisim bret i no gat yis long en, na em i beten bilong tenkyu long God, na em i brukim, na em i tokim 11-pela long kaikai. Em i tok: “Dispela em i bodi bilong mi, mi givim bilong helpim yupela. Yupela i mas mekim olsem bilong tingim mi.” Bihain Jisas i kisim kap i gat retpela wain long en. Em i tenkyu long God na i givim long ol, na em i tokim ol long dring. Na em i tok: “Dispela em i blut bilong mi bilong mekim kontrak. Mi kapsaitim bilong tekewe sin bilong planti manmeri.”​—⁠Luk 22:​19, 20; Matyu 26:​26-28.

Long dispela bikpela apinun, Jisas i skulim ol gutpela aposel long planti bikpela samting, na em i kamapim klia olsem pasin sori bilong ol brata em i bikpela samting. (Jon 13:​34, 35) Em i tokim ol olsem ol bai kisim wanpela “Helpim,” em spirit holi. Dispela spirit holi bai kirapim tingting bilong ol na bai ol i tingim gen olgeta tok Jisas i bin givim long ol. (Jon 14:26) Bihain, long apinun, Jisas i tingim ol na i beten strong, na taim ol i harim beten bilong em, dispela i strongim bel bilong ol. (Jon, sapta 17) Ol i mekim singsing bilong litimapim nem bilong God, na bihain ol i lusim rum antap na i go ausait bihainim Jisas. Em i nait pinis na i kol liklik.

Jisas wantaim ol aposel i wokabaut i go brukim ples daun Kidron na ol i go long gaden Getsemani, em ples ol i laikim tumas. (Jon 18:​1, 2) Ol aposel i wet i stap, na Jisas i go long hap na em i beten. Em i pilim hevi nogut tru na i beten strong moa long God bilong helpim em. (Luk 22:44) Em i tingting planti na i pilim nogut tru, long wanem, sapos em i pundaun, dispela samting bai bagarapim nem bilong Papa bilong em long heven.

Jisas i beten pinis na Judas Iskariot i kam wantaim bikpela lain i holim ol bainat na stik na ol bombom. Judas i tok: “Gutnait, Tisa.” Na em i givim kis long Jisas. Em i mak em i givim long ol man bilong holim Jisas. Wantu tasol Pita i kisim bainat bilong em na katim yau bilong wokboi bilong hetpris na yau i pundaun. Jisas i oraitim yau bilong dispela man na em i tokim Pita: “Putim bainat bilong yu i go bek long paus bilong en. Olgeta man i pait long bainat, bainat bai i bagarapim ol.”​—⁠Matyu 26:​47-52.

Olgeta samting i kamap kwiktaim tumas! Ol i holimpas Jisas na pasim em long rop. Ol aposel i pret na paul nabaut na ol i lusim Bikpela bilong ol na ranawe. Ol man i bringim Jisas i go long hetpris bilong bipo, em Anas. Bihain ol i kisim em i go long Kaiafas, em hetpris bilong dispela taim, bambai em i ken kotim em. Long moningtaim tru, ol kaunsil i giaman na sutim tok long Jisas olsem em i tok bilas long God. Bihain Kaiafas i tokim ol long kisim em i go long namba wan gavman bilong ol Rom, em Pontius Pailat. Em i salim Jisas i go long Herot, em bos bilong distrik Galili. Herot wantaim ol soldia bilong em ol i tok bilas long Jisas. Orait nau ol i salim Jisas i go bek long Pailat. Pailat i tokaut olsem Jisas i no gat rong. Tasol ol hetman bilong lotu Juda ol i strong long em i mas makim Jisas bilong i dai. Ol i tok bilas long Jisas na paitim em nogut tru longpela taim liklik, na bihain ol i kisim em i go long Golgota. Long dispela hap ol i nilim em nogut tru long wanpela diwai pos na em i kisim bikpela pen tru na em i dai.​—⁠Mak 14:50–15:39; Luk 23:​4-​25.

Wanpela bikpela bagarap nogut tru bai kamap sapos Jisas i no kirap bek. Yumi amamas, long wanem, Jisas i kirap bek. Long Nisan 16, 33 C.E., ol disaipel bilong em ol i kirap nogut tru taim ol i painimaut olsem em i kirap bek pinis. Na bihain, winim 500 manmeri ol i lukim Jisas, na ol inap tokaut olsem em i stap laip. Na 40 de bihain long taim em i kirap bek, sampela gutpela disaipel bilong em ol i lukim em i go antap long heven.​—⁠Aposel 1:​9-​11; 1 Korin 15:​3-8.

I Stap Bilong Jisas na Yu

I stap bilong Jisas, dispela i save mekim wanem long yu​—⁠na long yumi olgeta? Ol wok Jisas i bin mekim, na i dai bilong em, na em i kirap bek, ol dispela samting i givim biknem long God Jehova na i bikpela samting tru long ol samting Em i laik mekim bilong kamapim laik bilong Em. (Kolosi 1:​18-​20) Ol dispela samting i bikpela samting tru, long wanem, long rot bilong ofa bilong Jisas, God Jehova inap lusim rong bilong yumi na yumi ken i stap pren bilong em.​—⁠Jon 14:6; 1 Jon 2:​1, 2.

Ol manmeri i dai pinis, ol tu inap kisim gutpela samting long en. Jisas i kirap bek na dispela i opim rot na ol inap kirap bek na kisim laip long Paradais long graun, em God i bin tok promis long kamapim. (Luk 23:​39-​43; 1 Korin 15:​20-​22) Sapos yu laik save moa long ol dispela samting, mipela i singautim yu long kam long Memorial bilong tingim i dai bilong Jisas, long Epril 11, 1998, long Haus Kingdom bilong ol Witnes Bilong Jehova long hap yu stap long en.

[Blok long pes 6]

“Ples Hait Bilong Ol Stilman”

I GAT planti as na Jisas i ken tok olsem ol man bilong mangalim mani na ol i wok bisnis, ol i mekim tempel bilong God i kamap “ples hait bilong ol stilman.” (Matyu 21:​12, 13) Ol Juda na ol man bilong ol narapela lain i bihainim lotu Juda, em ol i kam long ol narapela kantri, ol i mas senisim mani bilong ol na bai mani i stret long givim olsem takis bilong tempel. Long buk The Life and Times of Jesus the Messiah, Alfred Edersheim i stori olsem ol man bilong senisim mani ol i save kirapim wok bisnis bilong ol long ol provins long de namba 15 bilong mun Adar, em wanpela mun paslain long Pasova. Kirap long de namba 25 bilong mun Adar, ol i go insait long banis bilong tempel long Jerusalem na ol i pulim mani bilong bikpela lain i kam long Jerusalem, em ol Juda na ol man bilong narapela lain i bihainim lotu Juda. Ol man bilong senisim mani ol i gat bisnis i wok gut tru​—⁠ol i kisim pe long olgeta wan wan mani ol man i senisim. Jisas i tok ol i stilman, long wanem, ol i singaut long bikpela pe tru, i olsem ol i giaman na pulim bikpela mani tumas long ol rabisman.

Sampela man i no inap bringim animal bilong ol yet bilong givim olsem ofa. Man i bringim animal bilong em yet, wanpela inspekta i mas skelim dispela animal long tempel​—⁠i gat pe long en. Planti man i no laikim inspekta i tokaut olsem animal ol i bringim i kam long longwe ples i no gutpela, olsem na ol i baim animal ol Livai i “orait” pinis long en, em ol bisnisman nogut i salim long tempel. Wanpela saveman i tok: “Ol i giaman na kisim bikpela mani tru long planti rabisman nating long hap.”

I gat sampela samting i kamapim klia olsem hetpris bilong pastaim, Anas, wantaim famili bilong em, ol i insait long wok ol bisnisman long tempel i mekim. Ol tok bilong ol rabai i stori long “ol Stua [long tempel] bilong ol pikinini man bilong Anas.” Anas na famili bilong em i save kisim bikpela mani tru long rot bilong ol man bilong senisim mani na long pe bilong ol animal ol i salim insait long banis bilong tempel. Wanpela saveman i tok olsem wok Jisas i mekim bilong rausim ol bisnisman “i bilong daunim biknem bilong ol pris, na tu, bikpela mani bilong ol.” Tasol maski wanem as na Jisas i mekim olsem, ol birua bilong em i laik tru long kilim em i dai!​—⁠Luk 19:​45-​48.

[Sat long pes 4]

Ol Laspela De Bilong Jisas Long Graun

Nisan 33 C.E. Ol Samting i Bin Kamap Nambawan Man*

16 Sande Jisas i kirap bek 128

* Ol namba hia em ol namba bilong ol sapta bilong buk Nambawan Man Tru i Winim Olgeta Narapela Man. Yu inap lukim lista bilong ol skripsa i stori long ol laspela wok Jisas i mekim, long buk “All Scripture Is Inspired of God and Beneficial,” pes 290. Sosaiti Wastaua bilong Nu Yok i wokim tupela buk hia.