Jehova—Em Strong Bilong Yumi
“Ja Jehova em i strong bilong mi na em i save mekim mi kamap strong.”−Aisaia 12:2, NW.
YU SAVE go long ol miting long wanpela Haus Kingdom bilong ol Witnes Bilong Jehova? Taim yu go long ol miting, yu lukim wanpela lain ol i narapela kain tru! Ol dispela manmeri i wanem lain na olsem wanem ol i narapela kain? Yumi ol Witnes yumi manmeri bilong God yet, na yumi narapela kain long wanem yumi holim nem bilong Man i bin wokim olgeta gutpela gutpela samting bilong graun na bilong antap. Nem bilong Em i stap long yumi. Long nem bilong Em yumi amamas long bung wantaim bilong kisim ol gutpela kaikai bilong spirit Em i save givim long yumi “long taim bilong en” long rot bilong oganaisesen bilong Em. (Luk 12:42) Yumi Witnes Bilong Jehova na yumi save litimapim nem bilong em, olsem Aisaia sapta 12:2, (NW) i tok: “Harim! God em i helpim bilong mi. Bai mi bilip tru na mi no ken pret; long wanem Jehova em i strong bilong mi na em i save mekim na em i save mekim mi kamap strong na em i kamap man bilong kisim bek mi.” God bilong yumi em i bin helpim yumi long winim planti hevi! Na nau taim bilong Em bilong kisim bek yumi em i klostu pinis! Long han bilong em yet bai Ja Jehova i kisim bek yumi!
2 Dispela tok “Ja Jehova” i kamap tupela taim tasol long Baibel olsem long Aisaia sapta 12 ves 2 na long Aisaia sapta 26 ves 4. Olpela Baibel Inglis (King James) i tanim dispela tok olsem “BIKPELA JEHOVA.” Long Aisaia sapta 12 ves 2, Aisaia i tok, “Ja Jehova . . . i save mekim mi kamap strong.” Wanpela Baibel bilong yumi (New World Translation Reference Bible) i tok, yumi ken tanim dispela tok “strong” olsem “singsing” o “litimapim nem.” Tru tumas, yumi mas mekim singsing na litimapim nem bilong Ja Jehova, long wanem em i gat olgeta strong na em i save givim bikpela strong bilong spirit long ol manmeri i lotu long em!−Aisaia 40:28-31.
3 Jehova i gat bikpela strong, tasol em i gat bikpela save tu na stretpela pasin na sori. Ja Jehova i bihainim ol dispela pasin bilong em na opim rot long ofa bilong Jisas bambai em i ken kisim bek ol man. Aposel Pol i tingim dispela samting na em i tok: “Olaman! Tingting bilong God na save bilong en i pulap tru, na i daun tumas olsem solwara! Yumi man i no inap tru long painim as bilong olgeta tingting bilong en. Yumi no inap tru long bihainim olgeta rot bilong em. Tru yet! ‘Husat i save long tingting bilong Bikpela? Husat i bin givim tingting long em? Husat i bin givim samting long em pastaim na bai em i mas bekim samting long em?’ Nogat. Em i as bilong olgeta samting. Na em i papa bilong olgeta samting. Na olgeta samting i bilong em wanpela tasol. Yumi mas litimapim nem bilong em oltaim oltaim. Tru.” (Rom 11:33-36) Olsem na i stret yumi mas pas tru long Ja Jehova na tokaut klia olsem mi bilip tru long em, em i God bilong yumi, em i gat olgeta strong na em i nambawan Bikpela!−Lukim Hibru 3:14.
4 I gat gutpela as na Aisaia i tok, “Bai mi bilip tru na mi no ken pret.” Bihain em i save gut long ol samting God i mekim bilong helpim lain bilong Em. Long ai bilong em yet em i lukim Jehova i truim tok bilong em na daunim ol Asiria wantaim hambak king bilong ol, em Senakerip. God Jehova i gat olgeta strong na em i salim wanpela ensel tasol i go kilim i dai 185,000 soldia bilong Asiria long wanpela nait! Ja Jehova i helpim lain bilong em, long wanem King Hesekaia na olgeta Juda i bilip tru long em na wetim em i helpim ol. (Aisaia 37:6, 7, 21, 36-38) Nau long taim bilong yumi tu, Jehova i bin helpim lain bilong em taim ol man i laik daunim ol o ol i tambuim wok bilong ol o mekim nogut long ol o putim ol long ol kalabus nogut. Ol Asiria long taim bilong Aisaia ol i hambak na tok ol inap daunim lain bilong Jehova; na olsem tasol, long taim bilong yumi, Hitler i hambak na tok em bai daunim ol Witnes Bilong Jehova. Wanpela taim em i singaut bikmaus na em i tok: “Dispela lain bai pinis long Jemani!” Tasol Hitler wantaim lain bilong em ol i pinis. Na liklik lain Witnes long Jemani, em ol i bilip tru long Jehova na wetim em i helpim ol, nau ol i kamap planti tru, winim 121,200!−Sam 27:1, 2; Rom 8:31, 37.
5 Lain bilong Jehova ol i bilip tru long Em na taim ol man i kirap mekim nogut long ol, maski ol i stap we, wara bilong tok i tru i save givim malolo long ol na strongim ol. I olsem profet bilong God i tok long Aisaia 12:3-5 (NW): “Yupela ol manmeri yupela bai amamas na kisim wara long hul i gat wara bilong laip i kamap long en. Na long dispela taim bai yupela i tok: ‘Yupela ol manmeri, yupela i mas tenkyu long Jehova! Kolim nem bilong em na singaut long em. Tokim ol lain man long ol wok em i bin mekim. Tokaut olsem ol i bin litimapim nem bilong em i go antap tru. Yupela mekim singsing long Jehova, long wanem em i bin mekim bikpela wok tru. Long olgeta hap bilong graun ol man i harim dispela tok.’ ” Yumi mas kisim yet wara bilong tok i tru bilong Kingdom na tenkyu long Jehova; yumi mas litimapim nem bilong em, em i Nambawan Bikpela. Yumi mas bilip tru long Jehova na “sapos ol man i redi long harim tok, na sapos ol i no redi, maski, oltaim [yumi] mas wok strong long autim tok.” (2 Timoti 4:2) Maski ol samting ol birua i mekim, tasol Ja Jehova i gat bikpela sori long yumi na em bai soim rot long yumi bilong kisim bek yumi!
“Taun Bilong Ol Hatpela Lain”
6 Orait, nau yumi ken skelim tok bilong Aisaia sapta 25. Ves 1 (NW) i tok: “O Jehova, yu God bilong mi. Mi putim yu i go antap na mi litimapim nem bilong yu, long wanem yu bin mekim planti gutpela wok, em bipo yet yu tingting long mekim, yu save bihainim tru tok bilong yu, yu save inapim tru tok promis bilong yu.” Ol man i lotuim Jehova ol i save bilip tru long em na litimapim nem bilong em, long wanem em i bin mekim ol bikpela wok bilong helpim ol. Tasol bihain Aisaia i stori long narapela kain wok Jehova i mekim, em i tok: “Long wanem yu mekim taun i kamap hip ston nating; na yu bin bagarapim strongpela taun; na taun bilong ol man bilong narapela lain em i no i stap moa, na inap long taim bihain bihain ol i no ken wokim gen. . . . na ol man i stap long taun bilong ol hatpela lain, bai ol i pret long [Jehova].”−Aisaia 25:2, 3, NW.
7 Profet i stori long “taun bilong ol hatpela lain,” tasol em i no kolim nem bilong dispela taun. Em i stori long wanem taun? Ating em i stori long taun Ar, em nambawan biktaun bilong Moap, oltaim em i save birua long lain bilong God. Tasol ol narapela tok klostu long dispela tok i olsem i makim narapela hap bilong oganaisesen bilong Seten, olsem bikpela birua Babilon. Bihain Babilon i bagarapim Juda na Jerusalem na haus lotu bilong Jehova, na ol man i no bagarap long dispela taim ol i go kalabus long Babilon. Aisaia i kolim tok bilong king bilong Babilon, em i hambak na em i tok: “Bai mi go antap tru long heven. Bai mi litimapim sia king bilong mi i go antap moa, i winim ol sta bilong God; na bai mi sindaun long maunten ol i save mekim bung long en, . . . bai mi kamap kain olsem Nambawan Bikpela.” Tasol bihain Jehova i kirapim Sairas bilong Pesia na em i daunim Babilon na salim lain bilong God i go bek long ples bilong ol. Taun Babilon bilong bipo i bagarap, olsem tok bilong profet i makim; dispela taun i ‘bagarap’ na i kamap olsem wanpela “hip ston nating.”−Aisaia 14:12-14, NW; 13:17-22.
8 Taun Babilon bilong bipo i bagarap, tasol i gat narapela Babilon na 2,500 yia bihain ol man i lotuim Jehova i gat pait yet long dispela Babilon, em “Bikpela taun Babilon, em mama tru bilong olgeta pamukmeri, na bilong olgeta pasin nogut tru long graun.” (Revelesen 17:5) Dispela “Bikpela taun Babilon” em olgeta lotu giaman i bosim ol man bilong graun. Em i kirap bihain liklik long Bikpela Tait Wara long taim bilong Noa, long taim Nimrot i wokim taun Babilon bilong pastaim, em as bilong olgeta kain kain lotu giaman i kamap bihain. Jisas na ol aposel bilong em i kamapim lotu Kristen, tasol bihain sampela man i lusim lotu Kristen tru na ol i paulim tok i tru bilong Baibel. Ol i kirap bihainim ol tok haiden, em lotu bilong Babilon i as bilong en na em i olsem “tok bilong ol spirit nogut.” Long dispela rot ol lotu giaman ol i kolim “Kristen” ol i kamap. (1 Timoti 4:1) Ol dispela lotu Kristen giaman i kamap olsem nambawan hap bilong “Bikpela taun Babilon,” em i kamap pinis long olgeta hap na long olgeta lain. Aisaia i kolim dispela taun olsem “taun bilong ol hatpela lain.”
9 Winim 4,000 yia pinis, kirap long taim ol i wokim taun Babilon bilong pastaim na i kam inap long nau, ol bos nogut bilong graun i bin mekim wok long ol pris pasto bilong daunim na bosim ol manmeri, na ol dispela pris pasto i bin mekim hatpela pasin long ol manmeri. Long dispela rot “man i bin bosim man na mekim nogut long em.” (Eklisiastis 8:9, NW ) Jisas i sori long ol manmeri “i stap nogut tru,” long wanem ol dispela pris pasto, olsem ol wasman giaman, ol i bin mekim nogut long ol. Long nau lain i gat asua tru em ol pris pasto bilong ol misin ol i kolim Kristen. Dispela lain ol i bin litimapim nem bilong ol yet, na Baibel i kolim ol olsem “man bilong sakim lo.” Ol i go pas long mekim pasin birua long ol Witnes Bilong Jehova na mekim nogut long ol.−Matyu 9:36; 2 Tesalonaika 2:3, 4.
10 Long yia 1919, Jehova i helpim lain tru bilong em na ol i lusim “Bikpela taun Babilon,” em “taun bilong ol hatpela lain.” Dispela “taun” i lukim ol bikpela wok Jehova i mekim bilong kirapim lain bilong em long wok strong gen na ol i bel nogut, tasol ol i mas litimapim nem bilong Em. Na ol dispela man bilong lotu giaman i mas pret long Jehova, long wanem ol i save long samting i mas painim ol. Inap planti handet yia pinis ol pris pasto i bin mekim pasin olsem ol hatpela lain; ol i bin giamanim na daunim ol man nating. Tasol Aisaia i stori long Jehova na em i tok: “Yu kamap olsem strongpela banis bilong lukautim man i stap nogut, yu olsem strongpela banis bilong lukautim rabisman i gat hevi; yu olsem ples hait long taim bilong bikpela ren, na ples kol long taim bilong bikpela san, taim kros bilong ol hatpela man i kamap strong olsem bikpela ren i paitim banis. Yu save daunim pairap bilong ol man bilong narapela lain, ol i olsem bikpela san long ples i no gat wara; yu kamapim smok bilong antap na haitim bikpela san. Singsing bilong ol hatpela man bai pinis.”−Aisaia 25:4, 5, NW.
No Gat Singsing Bilong Amamas long “Babilon”
11 Long nau samting olsem i kamap long olgeta hap bilong “Bikpela taun Babilon.” Long dispela lain i no gat singsing bilong amamas. Ol bikpela man bilong lotu i no save wanem god ol i mas lotuim. Dispela samting i kamap ples klia long bung bilong ol bikpela man bilong ol lotu bilong Bikpela Babilon long Asisi, long Itali, long Oktoba 27, 1986. Yunaitet Nesen i mekim yia 1986 i olsem Yia Bilong Gutaim long Olgeta Hap, olsem na Pop John Paul Namba 2 i singautim ol dispela bikpela man bilong lotu i kam bung. Olgeta i beten na askim God long kamapim gutaim; sampela bruder bilong lotu Budis ol i beten inap 12-pela aua long wanpela de. Tasol ol i beten long husat? Ating Maria? o long God Triwan bilong ol lotu ol i kolim Kristen? o long god triwan bilong ol Hindu? o long ol planti tausen god bilong ol Budis? o long Ala? o long wel dok nating, em ol Sinto i save lotu long en? O ating God i laikim moa yet beten bilong wanpela retskin bilong Amerika em i bilong lain Kro? Ol i tok em i pasim gutpela bilas tru long het na em i smok paip bilong pasin sekan, na smok bilong paip i go antap olsem smok smel, na em i mekim ol beten tu wantaim.
12 Tasol yumi save tru, i no gat wanpela bikpela man bilong ol dispela lotu em i bihainim tok bilong Maika 4:5 (NW). Maski em i Dalai Lama bilong ol Budis o em i “Nambawan Bikpela” Metodias bilong lotu Grik Otodoks, tasol ol i no bihainim dispela tok bilong Baibel, olsem: “Tasol mipela bai wokabaut long nem bilong Jehova, em God bilong mipela, inap long taim bihain bihain, inap oltaim oltaim.” Ol i no bilip long tok i tru spirit bilong God i kirapim Aisaia long raitim long sapta 42 ves 5 na 8 (NW), em i tok: “God tru, Jehova, em i Man bilong wokim ples antap, . . . em i Man bilong putim graun na kamapim kaikai bilong en, na em i Man bilong givim win long ol manmeri i stap long en, na em i givim spirit long ol man i wokabaut long en, em i tok olsem: ‘Mi Jehova. Em nem bilong mi; na mi no ken givim biknem bilong mi long narapela man, na mi no ken larim ol god giaman i kisim biknem bilong mi.’ ”
13 Long Asisi ol i mekim ol bilaspasin bilong lotu, na ol i pasim ol narapela kain klos, na ol i mekim planti beten na kolim planti taim. Ol i mekim ol dispela samting bambai ol man i ken lukim. Taim Pikinini bilong Jehova, em Jisas, em i stap long graun, em i tok dispela pasin i no stret. Em i tokim ol hetman bilong lotu long taim bilong em: “Olgeta samting ol i save mekim, em ol i mekim bai ol man i ken lukim.” Na em i tok stret long ol, olsem: “Yupela saveman bilong lo na yupela Farisi, yupela lukaut! Yupela i man bilong tupela maus! Yupela i save pasim dua bilong kingdom bilong heven long pes bilong ol manmeri. Yupela yet i no save go insait. Na ol manmeri i laik i go insait, em yupela i pasim rot bilong ol.” (Matyu 23:5, 13; lukim tu Matyu 6:1-8.) Olsem na ol samting ol man i mekim bai ol narapela man i ken lukim, na ples ol i lotuim God long en, God i no save tingim dispela. Jisas i tok: “God em i spirit. Na ol man i lotu long em, ol i mas lotu long spirit na long pasin i tru.”−Jon 4:21, 24.
As Tru Bilong Pasin Wanbel
14 Yumi lukim ol lotu bilong dispela graun i bruk nabaut, olsem na ol man i gat tingting ol i save, beten bilong ol hetman bilong ol dispela lotu i no inap kamapim gutaim long graun na helpim olgeta man long i stap wanbel. Ol i man bilong tupela maus. Inap planti handet yia pinis ol i beten askim God long kamapim gutaim, tasol ol i insait tru long ol pait bilong dispela graun, na ol Pait Holi, na ol i bin mekim nogut tru long ol man i gat narapela bilip. Profet bilong Jehova i bin tok olsem: “Man bilong lain Kus, ating em inap senisim skin bilong em? o lepat inap senisim ol makmak i stap long skin bilong en? Sapos olsem, orait bai yupela tu inap mekim gutpela pasin, em yupela ol man i bin lain long mekim pasin nogut.” (Jeremaia 13:23, NW ) Ol lotu ol i kolim Kristen ol i namba wan hap bilong “Bikpela taun Babilon,” em olgeta lotu giaman i bosim ol man. God i bin skelim ol dispela lotu ol i kolim Kristen na ol i sot tru. Ol i mas bagarap!−Jeremaia 2:34, 35, 37; 5:29-31; Danyel 5:27.
15 Jehova, em “God i save givim bel isi long yumi,” em bai kamapim gutaim bilong i stap oltaim. Em bai bagarapim olgeta man i gat asua long blut, na ol man i laikim tumas tok i tru na stretpela pasin, ol tasol bai stap long graun. (Filipai 4:9) King Devit i tok, ol manmeri i gat pasin daun na ol i “bilip tru long God, na mekim gutpela pasin,” ol bai “stap gut long graun. Bai ol i sindaun gutpela tumas na amamas i stap.” (Sam 37:3, 11) Ol man i ‘bilip tru oltaim long Jehova na mekim gutpela pasin’ ol i helpim tru wok bilong kamapim pasin wanbel, winim tru ol man i beten long kain kain god giaman na ol imis.−Sam 115:2-8; Aisaia 44:14-20.
16 Ol beten lain bilong God yet i mekim na ol samting ol i bilip long en na wetim i kamap, dispela i narapela kain tru long ol beten na bilip bilong lain bilong Bikpela Babilon! Tru tumas, “singsing bilong ol hatpela man bai pinis.” (Aisaia 25:5, NW ) Aisaia i stori long ol man bilong pasin daun, em ol bai lusim dispela “taun bilong ol hatpela lain,” na Aisaia i tok: “Jehova bilong bikpela lain em bai wokim Bikpela kaikai bilong olgeta man long dispela maunten, em kaikai i gat wel na wain i bin i stap wantaim meme bilong en, . . . na ol i sipim.” (Aisaia 25:6, NW ) Bikpela kaikai bilong spirit lain bilong Jehova i kisim long nau, em inapim ol tru; em gutpela kaikai tru! Dispela kaikai i strongim bel bilong yumi na amamas bilong yumi i pulap na i kapsait. Yumi wok strong long mekim wok bilong Jehova na yumi wetim taim bilong olgeta samting i kamap nupela gen. Long dispela taim bai yumi inap kisim ol gutpela gutpela samting Jehova i bin tok promis long kamapim long nupela graun.−Sam 104:1, 14, 15; Matyu 19:28.
17 Klostu nau bai Ja Jehova i mekim “planti gutpela wok”−bai em i rausim Bikpela Babilon, na bai em i tekewe dispela “samting nogut” i bin painim olgeta man long sin bilong Adam na i karamapim ol na ol i no inap long kisim laip. (Aisaia 25:7, NW ) Long rot bilong ofa bilong Jisas, bai God bilong yumi i truim tok profet bilong Aisaia 25:8 (NW): “Em bai pinisim indai inap oltaim oltaim, na Bikpela King Jehova bai klinim aiwara i stap long pes bilong olgeta man. Tok nogut ol man i bin mekim long lain bilong em, em bai tekewe long olgeta hap bilong graun. Jehova yet i tok olsem.” Long dispela taim bihain, sin na i dai i kam long Adam em bai pinis; ol man i dai pinis bai ol i kirap bek. Em gutpela samting tru! Em taim bilong amamas, long wanem ol Witnes Bilong Jehova i bin i stap gut long God na God inap bekim tru tok long dispela man i sutim tok long em, em Seten! (Provep 27:11) Bai i no gat wanpela man inap toknogutim ol, long wanem ol i win tru−ol i holimpas stretpela pasin na i stap gut long God. Bai Jehova i ‘bihainim tru tok bilong em na inapim tru tok promis bilong em.’ Bai em i mekim olgeta samting ‘bipo yet em i tingting long mekim.’ Paradais bai kamap long olgeta hap bilong graun, na bai stretpela pasin na ol stretpela manmeri i stap long en! Em gutpela samting tru yumi ken bilip long en na wetim i kamap!
l8 Nau, long dispela taim nogut, sapos oltaim yumi bilip tru long Jehova, bai yumi kisim prais. Wanem wanem kain hevi i painim yumi−hevi bilong lukautim famili, o hevi bilong holimpas ol lo bilong Baibel long skul, o hevi bilong autim tok long ples i hatwok long autim tok long en−maski; yumi mas bilip tru long Jehova. Sapos yumi wok strong long i stap pren bilong Jehova, em ‘Man bilong harim beten,’ bai em i helpim yumi, na bai yumi inap long kisim laip. (Sam 65:2) Olsem na yumi mas tingting strong long i stap namel long ol manmeri i mekim tok wankain olsem bilong Aisaia 25:9 (NW): “Harim! Em God bilong yumi. Yumi bin givim bel long em na em bai helpim yumi. Em Jehova tasol. Yumi givim bel pinis long em. Yumi mas i stap amamas na tingim gutpela samting em i mekim bilong helpim yumi.”
Sampela Askim Bilong Helpim Yumi long Tingim Gen Ol Bikpela Tok
◻ Olsem wanem Ja Jehova em i strong bilong yumi na em i mekim yumi kamap strong?
◻ Wanem dispela “taun bilong ol hatpela lain”?
◻ Olsem wanem na dispela “taun bilong ol hatpela lain” i mas litimapim nem bilong Jehova, na pret long em tu?
◻ I gat wanem samting na yumi save i no gat singsing bilong amamas long “Bikpela taun Babilon”?
◻ I gat wanem ol “planti gutpela wok” liklik taim bai Jehova i mekim bilong helpim lain bilong em?
[Askim Bilong Stadi]
1. (a) Olsem wanem ol Witnes Bilong Jehova i narapela kain tru? (b) Aisaia 12:2 i stori olsem wanem long ol samting Jehova i bin mekim bilong helpim lain bilong em?
2. (a) Dispela tok “Ja Jehova” i kamap hamas taim long Baibel? (b) Aisaia 12:2 i tok, “Ja Jehova . . .i save mekim mi kamap strong,” na yumi ken tanim dispela tok “strong” olsem wanem? Bilong wanem i stret yumi mekim olsem?
3. (a) Ja Jehova i opim rot bambai em i ken mekim wanem? Wanem as bilong dispela? (b) Ol Witnes bilong Jehova i ting olsem wanem long tok bilong Pol long Rom 11:33-36?
4. (a) Olsem wanem i gat gutpela as na Aisaia i ken tok, “Bai mi bilip tru na mi no ken pret”? (b) Olsem wanem i gat gutpela as na lain bilong Jehova long nau ol i ken bilip tru long Ja Jehova?
5. Olsem wanem tok bilong Aisaia 12:3-5 i stret long lain bilong God long nau?
6, 7. (a) Ol man i lotuim Jehova, bilong wanem ol i mas litimapim nem bilong em, olsem Aisaia 25:1 i tok? (b) Aisaia 25:2, 3 i stori olsem wanem long wanpela taun? (c) Ating profet i stori long wanem taun? Bilong wanem em i stori long dispela taun?
8, 9. (a) Ol man i lotuim Jehova ol i gat pait long wanem narapela Babilon? Dispela Babilon i bin kamap olsem wanem? (b) Aisaia i stori olsem wanem long dispela Babilon? Olsem wanem na dispela tok i stret long en?
10. (a) Olsem Aisaia 25:3 i tok, wanem samting i mekim na dispela “taun bilong ol hatpela lain” i mas litimapim nem bilong Jehova na pret long Em? (b) Long Aisaia 25:4, 5, Aisaia i stori olsem wanem long Jehova na “man i stap nogut” wantaim “ol hatpela man”?
11. Bilong wanem i no gat singsing bilong amamas long ol hap “Bikpela taun Babilon” i bosim? Olsem wanem dispela samting i kamap ples klia taim ol lotu i bung long Asisi, long Itali?
12. Ol dispela man bilong lotu i no bihainim wanem tok bilong Maika na Aisaia?
13. Ol i mekim wanem kain pasin tru long Asisi? Taim Jisas i stap long graun em i tok wanem na yumi save, dispela pasin i no stret?
14. (a) Ol hetman bilong ol lotu bilong graun i beten askim God long kamapim gutaim, tasol olsem wanem ol i man bilong tupela maus? (b) God i skelim ol lotu ol i kolim Kristen na olsem wanem long ol?
15. Jehova bai mekim wanem bilong kamapim gutaim bilong i stap oltaim? Ol man i bilip tru long Jehova, olsem wanem ol i helpim tru wok bilong kamapim pasin wanbel?
16. Ol man i gat pasin daun na ol i lusim “taun bilong ol hatpela lain,” Jehova i redim wanem bikpela kaikai bilong ol?
17. Jehova bai mekim wanem ol “planti gutpela wok”? Na wanem amamas bai kamap?
18. Maski i gat hevi, tasol yumi tingting strong long mekim wanem, olsem Aisaia 25:9 i tok?