Skulim Pikinini Bilong Yu Taim Em i Liklik Yet

1, 2. Ol papamama i mas askim husat long helpim ol long mekim bikpela long ol pikinini bilong ol?

“GOD i mekim gut long yumi na givim yumi ol pikinini olsem presen.” Wanpela papa i bin tok olsem inap 3,000 yia samting i go pinis. (Song 127:3) Tru tumas, amamas bilong kamap papa na mama em i olsem wanpela gutpela presen ol manmeri i kisim long God, na klostu olgeta marit ol inap kisim dispela amamas. Tasol ol marit i gat pikinini, kwiktaim ol i save, taim ol i kamap papamama ol i no kisim amamas tasol​—ol i kisim bikpela wok tu.

² Long nau i gat hatwok tru long mekim bikpela long ol pikinini. Tasol planti papamama i bin mekim gut dispela wok, na man bilong raitim Song i makim rot bilong mekim olsem, em i tok: “Sapos Bikpela i no wokim haus, ol kamda i wok nating.” (Song 127:1) Sapos yu bihainim gut tok bilong Jehova long pasin bilong mekim dispela wok, orait bai yu kamap gutpela papa o mama. Baibel i tok: “Yu mas bilip strong long Bikpela. Yu no ken ting save bilong yu yet inap helpim yu.” (Sindaun 3:5) Olsem wanem? Yu orait long harim tok bilong Jehova taim yu kirap long mekim bikpela long pikinini bilong yu i go inap 20 yia samting?

 3. Ol papa i gat wanem wok long mekim bikpela long ol pikinini?

³ Long planti famili long olgeta hap, ol man i ting em wok bilong meri long skulim pikinini. Tru, Baibel i tok em i wok bilong papa long lukautim famili long kaikai samting. Tasol Baibel i tok tu olsem papa i gat ol wok bilong mekim insait long famili. Baibel i tok: “Pastaim yu mas stretim graun bilong yu na wokim ol gaden, na bihain yu ken wokim haus [olsem strongim ol wanhaus].” (Sindaun 24:27) Long tingting bilong God, ol papa na mama wantaim i gat wok long skulim ol pikinini.​—Sindaun 1:​8, 9.

 4. Bilong wanem yumi no ken ting ol pikinini man i winim ol pikinini meri?

⁴ Yu save ting olsem wanem long ol pikinini bilong yu? Sampela ripot i tok, long hap bilong Esia “planti papamama i no amamas taim mama i karim pikinini meri.” Na sampela i tok, long Latin Amerika tu, sampela ol i no laikim ol pikinini meri, na dispela tingting i stap tu long sampela ‘famili ol i gat save.’ Tasol ol pikinini meri i no nambatu samting tasol, nogat. Jekop, em wanpela papa bilong bipo yet na em i gat nem, em i stori long olgeta pikinini bilong em​—ol pikinini meri tu​—na em i tok: “God i bin mekim gutpela pasin long mi . . . na em i givim ol dispela pikinini long mi.” (Stat 33:​1-5; 37:35) Na Jisas tu, em i mekim gut long olgeta “liklik pikinini” (ol pikinini man na pikinini meri) ol i bringim i kam long em. (Matyu 19:​13-15) Yumi save, tingting bilong em i wankain olsem tingting bilong Jehova.​—Lo 16:14.

 5. Tupela marit i mas tingim wanem ol samting taim ol i skelim hamas pikinini ol i laik kamapim?

⁵ Olsem wanem long hap bilong yu? Ol i ting ol meri i mas karim planti pikinini? Em i samting bilong ol marit yet long skelim hamas pikinini ol i laik kamapim, na dispela i stret. Olsem wanem sapos papamama i no gat mani bilong baim kaikai, na klos, na skul bilong planti pikinini? Tupela marit i mas tingim dispela samting taim ol i skelim hamas pikinini ol bai kamapim. Sampela papamama i no gat mani bilong lukautim olgeta pikinini bilong ol, olsem na ol i save givim sampela long ol wanblut bilong mekim bikpela long ol. Yu ting dispela pasin i gutpela? Nogat. Na dispela i no mekim na papamama i no gat wok moa long lukautim ol pikinini bilong ol, nogat. Baibel i tok: “Sapos wanpela man i no lukautim ol wanblut tru bilong em yet na ol arapela wanlain [olsem wanhaus] tu, orait dispela man i lusim pinis bilip bilong em, na em i man nogut tru.” (1 Timoti 5:8) Ol marit i save tingim gut wok bilong ol olsem papamama, ol i save skelim hamas pikinini ol i laik kamapim bambai ol i ken ‘lukautim ol wanblut bilong ol yet’ long ol samting ol i mas kisim. Olsem wanem? Ol inap mekim sampela samting bilong pasim bel na bai ol i no gat planti pikinini tumas? Em samting bilong ol yet long skelim, na sapos tupela i pasim tok pinis long mekim olsem, orait em i samting bilong tupela yet long makim wanem samting ol bai mekim bilong pasim bel. “Olgeta man wan wan bai i karim hevi bilong pasin ol yet i mekim.” (Galesia 6:5) Tasol sapos tupela marit i mekim wok long wanpela samting i save rausim bel, dispela i brukim lo bilong Baibel. God Jehova em i “as tru bilong laip.” (Song 36:9) Olsem na sapos ol i bagarapim laip bilong pikinini taim em i kamap pinis long bel, dispela i makim olsem ol i no tingim Jehova liklik, na em i wankain olsem pasin bilong kilim man i dai.​—Kisim Bek 21:​22, 23, NW; Song 139:16; Jeremaia 1:5.

 6. Wanem taim papamama i mas kirap long skulim pikinini?

⁶ Sindaun 22:6 i tok: “Skulim pikinini bilong yu long bihainim gutpela pasin, na em bai i wokabaut long dispela rot inap long em i lapun tru.” Wok bilong skulim pikinini em i narapela bikpela wok bilong papamama. Tasol wanem taim tupela i mas kirap long skulim em? Taim em i liklik yet. Aposel Pol i tok, taim Timoti “i stap liklik pikinini yet,” ol i bin kirap long skulim em. (2 Timoti 3:15) Tok Grik ol i bin kolim long dispela ves em inap makim liklik pikinini tru o pikinini i stap yet long bel bilong mama. (Luk 1:​41, 44; Aposel 7:​18-20) Olsem na ol i bin kirap skulim Timoti taim em i liklik yet​—na i stret ol i mekim olsem. Taim pikinini i liklik yet, em i gutpela taim bilong kirap skulim em. Maski pikinini i liklik yet, em i gat laik long kisim save.

 7. (a) Bilong wanem em i bikpela samting long papa na mama wantaim i mas kisim pasin bilong pas gut wantaim nupela pikinini? (b) Wanem kain pasin i stap namel long Jehova na Pikinini bilong em?

⁷ Wanpela mama i tok: “Taim mi lukim nupela pikinini bilong mi long namba wan taim, mi laikim em tru.” Planti mama i mekim olsem. Dispela gutpela pasin tru i stap namel long mama na pikinini, olsem tupela i pas gut wantaim, em i save kamap strong moa taim mama i karim em pinis na tupela i stap wantaim. Na taim mama i givim susu long pikinini, dispela tu i strongim pasin namel long tupela long pas gut wantaim. (Skelim wantaim 1 Tesalonaika 2:7.) Na taim mama i wok long holim pikinini na toktok long em, dispela i save mekim gut bel bilong pikinini, na em i wanpela bikpela samting pikinini i mas kisim. (Skelim wantaim Aisaia 66:12.) Tasol olsem wanem long papa? Em tu i mas wok strong long pas gut wantaim nupela pikinini bilong em. Jehova yet i stap olsem gutpela piksa bilong dispela samting. Buk Sindaun i stori long pasin bilong Jehova long pas gut wantaim Pikinini bilong em, em i bin tok long Papa bilong em olsem: “Bipo bipo tru, long taim Bikpela i laik wokim ol samting, em i wokim mi pastaim. . . . Olgeta de mi bin mekim em i amamas.” (Sindaun 8:​22, 30; Jon 1:​14) Na i wankain tu long gutpela papa​—taim pikinini bilong em i kamap nupela yet, em i wok strong long kisim pasin bilong pas gut wantaim pikinini. Wanpela papa i tok: “Yumi mas holim pikinini na kis long em planti taim. I no gat wanpela pikinini i bin kisim bagarap long dispela pasin.”

 8. Taim pikinini i liklik yet, papamama i mas mekim wanem long em bilong kirapim tingting bilong em?

⁸ Tasol ol liklik pikinini i mas i gat sampela samting moa. Taim mama i karim ol nupela yet, kru bilong ol i redi long kisim save na putim gut i stap, na papamama i nambawan rot bilong pikinini long kisim ol dispela save. Yumi ken tingim tok ples. Ol man bilong skelim dispela samting ol i tok, ‘sapos papamama i toktok long pikinini na kaunim buk long em taim em i liklik yet, dispela inap mekim na pikinini bai lain gut long toktok na long kaunim buk.’ Em nau, yu mas toktok na kaunim buk long pikinini bilong yu kirap long taim em i liklik tru. Kwiktaim bai em i gat laik long bihainim pasin bilong yu, na i no longtaim na bai yu lainim em long rit. Ating taim em i no kirap yet long go long skul, em inap long rit. Dispela bai helpim em gut sapos yu sindaun long wanpela kantri ol i sot long ol tisa, na i gat planti pikinini tumas long ol klas-rum.

 9. Wanem nambawan bikpela samting ol papamama i mas tingim?

⁹ Nambawan bikpela tingting bilong ol papamama Kristen em bilong helpim pikinini long kisim ol samting bilong spirit. (Lukim Lo 8:3.) Bilong wanem ol i laik mekim olsem? Ol i laik helpim pikinini long kisim pasin olsem bilong Krais​—i olsem ol i kisim “nupela” pasin. (Efesus 4:24) Bilong mekim olsem, papamama i mas tingim wanem ol samting ol i mas mekim wok long en, na olsem wanem ol inap mekim stret dispela wok, i kain olsem wok bilong wokim wanpela haus.

10. Ol pikinini i mas wok long kisim wanem kain pasin?

¹⁰ Bilong wokim gut haus, yumi mas kisim ol gutpela samting bilong wokim. Aposel Pol i tok, ol gutpela samting bilong wokim “haus,” olsem kamapim ol pasin Kristen, em ‘gol, na silva, na ol ston i dia tumas.’ (1 Korin 3:​10-12) Ol dispela samting i makim ol gutpela pasin olsem bilip, gutpela tingting, gutpela save, stap gut long God, daun long em, laikim tru Jehova na ol lo bilong em. (Song 19:​7-11; Sindaun 2:​1-6; 3:​13, 14) Olsem wanem papamama i ken helpim ol pikinini kirap long taim ol i liklik yet na bai ol inap kisim ol dispela gutpela pasin? Ol i mas bihainim ol samting em Baibel i bin kolim long bipo yet.

11. Ol papamama Israel i bin mekim wanem bilong helpim ol pikinini long kisim ol pasin God i laikim?

¹¹ Klostu long taim ol Israel i go insait long Graun Bilong Promis, Jehova i tokim ol papamama: “Oltaim yupela i mas tingim ol dispela lo nau mi givim long yupela. Na yupela i mas lainim ol pikinini bilong yupela long ol dispela lo. Na tokim ol long taim yupela i stap long haus na long taim yupela i wokabaut long rot, na long taim yupela i malolo na long taim yupela i wok.” (Lo 6:​6, 7) Em nau, ol papamama i mas i stap olsem gutpela piksa, na gutpela poroman bilong ol pikinini, na toktok gut wantaim ol, na stap olsem tisa.

12. Bilong wanem papamama i mas i stap olsem gutpela piksa?

¹² Stap olsem gutpela piksa. Pastaim, Jehova i tok: “Oltaim yupela i mas tingim ol dispela lo.” Na bihain em i tok moa olsem: “Yupela i mas lainim ol pikinini bilong yupela long ol dispela lo.” Olsem na ol gutpela pasin God i laikim, ol i mas i stap long bel bilong ol papamama pastaim. Papamama i mas laikim tumas tok i tru na bihainim long i stap bilong ol. Long dispela rot tasol ol inap putim ol lo bilong God i go daun long bel bilong pikinini. (Sindaun 20:7) Bilong wanem i olsem? Long wanem, samting ol pikinini i lukim, dispela i save stiaim tingting bilong ol, winim ol samting ol i harim long yau.​—Luk 6:40; 1 Korin 11:1.

13. Bilong mekim gut long ol pikinini bilong ol, olsem wanem ol papamama Kristen i ken bihainim pasin bilong Jisas?

¹³ Stap olsem poroman bilong pikinini. Jehova i bin tokim ol papamama long Israel: ‘Toktok wantaim ol pikinini bilong yupela long taim yupela i stap long haus na long taim yupela i wokabaut long rot.’ Bilong mekim olsem, papamama i mas lusim hap taim bilong i stap wantaim ol pikinini, maski papamama i gat planti wok. Ating Jisas i bin pilim olsem i stret em i lusim hap taim bilong em long i stap wantaim ol pikinini. Klostu long taim em i pinisim wok bilong em long graun, “ol manmeri i bringim ol liklik pikinini i kam long [em]. Ol i laik bai em i putim han long ol.” Orait Jisas i mekim wanem? “Em i holim ol pikinini long han bilong en, na i putim han antap long ol, na em i askim God long mekim gut long ol.” (Mak 10:​13, 16) Tingim dispela samting: Taim i klostu pinis bilong Jisas i mas i dai. Tasol em i lusim hap taim bilong em long mekim gut long ol pikinini. Dispela pasin bilong Jisas i skulim gut yumi!

14. Bilong wanem i gutpela sapos papamama i lusim hap taim bilong i stap na toktok wantaim pikinini bilong ol?

¹⁴ Toktok gut wantaim pikinini. Sapos yu lusim hap taim bilong i stap wantaim pikinini, dispela bai helpim yu long toktok gut wantaim em. Sapos planti taim yu toktok wantaim em, bai yu inap save em i wok long kisim wanem kain tingting na pasin. Tasol nogut yu toktok tasol. Wanpela mama long Brasil i tok: ‘Mi bin wok strong long kisim pasin bilong putim yau long tok bilong pikinini.’ Em i no les long mekim olsem, na dispela pasin i karim kaikai​—bihain pikinini i kirap long kamapim bel bilong em long mama.

15. Long taim bilong malolo na kisim amamas, papamama i mas tingim gut wanem samting?

¹⁵ Ol pikinini i mas i gat “taim bilong lap . . . na taim bilong singsing,” olsem taim bilong malolo na kisim amamas. (Saveman 3:​1, 4; Sekaraia 8:5) Taim papamama i mekim ol samting wantaim ol pikinini bilong kisim amamas, dispela i save kamapim gutpela samting tru. Tasol sori tru, long planti famili long nau, taim ol i laik malolo na kisim amamas ol i save sindaun na lukim televisen tasol. Tru, ating sampela program long televisen i gutpela long lukim, tasol planti ol i save bagarapim gutpela pasin bilong famili, na taim ol i wok long lukim televisen oltaim, famili i no save toktok wantaim. Olsem na yupela i ken mekim sampela gutpela samting wantaim ol pikinini, a? Yupela i ken singsing wantaim, mekim sampela kain pilai, bung wantaim ol gutpela pren, o go lukim sampela gutpela ples yupela bai kisim amamas long en. Sapos yupela i mekim ol samting olsem, dispela bai helpim yupela long toktok gut wantaim.

16. Papamama i mas skulim ol pikinini long wanem ol samting bilong Jehova? Ol i mas mekim olsem wanem?

¹⁶ Stap olsem tisa. Jehova i tok: “Yupela i mas lainim ol pikinini bilong yupela.” Ol tok klostu long dispela ves i kolim samting yupela i mas lainim ol pikinini long en, na olsem wanem yupela i mas lainim ol. Namba wan samting, em “yupela i mas laikim tumas God, Bikpela bilong yumi . . . long bel bilong yupela na long tingting bilong yupela na long strong bilong yupela.” (Lo 6:​5) Orait nau “yupela i mas lainim ol pikinini bilong yupela long ol dispela lo.” Skulim ol long ol samting inap helpim ol long kisim pasin bilong laikim tumas Jehova na ol lo bilong em. (Skelim wantaim Hibru 8:10.) Dispela tok “lainim” i olsem yumi skulim ol planti taim long wanpela tok. Em nau, nambawan rot bilong helpim ol pikinini bilong yupela long kisim ol pasin God i laikim, em olgeta taim yupela i mas toktok wantaim ol long Jehova. Wanpela rot bilong mekim olsem, em yupela i mas stadi wantaim ol long Baibel long olgeta wik.

17. Ating papamama i mas wok long helpim pikinini long kisim wanem kain laik? Bilong wanem ol i mas mekim olsem?

¹⁷ Planti papamama ol i save pinis, i hatwok long putim ol tok i go daun long bel bilong pikinini. Aposel Pita i tokim ol wanbilip Kristen: “Yumi save, nupela pikinini em i save laikim tumas susu. Olsem tasol yupela i mas laikim tumas long kisim gutpela susu i kam long God, na i no gat samting nogut i stap long en.” (1 Pita 2:2) Dispela tok olsem “yupela i mas laikim tumas long kisim,” i makim olsem planti ol i no hangre long kisim ol kaikai bilong spirit. Olsem na papamama i mas painim sampela rot bilong kirapim ol pikinini bilong ol long laikim tru dispela kain kaikai.

18. Wanem sampela pasin bilong Jisas long skulim ol man na ol papamama i ken bihainim?

¹⁸ Jisas i bin mekim ol tok piksa, na long dispela rot em i bin putim ol tok i go daun long bel bilong ol man. (Mak 13:34; Luk 10:​29-37) Dispela em i gutpela pasin tru bilong skulim ol pikinini. Taim yu skulim ol long ol lo bilong Baibel, mekim sampela gutpela stori ol bai amamas long harim, olsem ol stori i stap long Baibel Stori Buk Bilong Mi.a Kirapim ol pikinini long mekim sampela samting, olsem wokim piksa na mekim pilai bilong sampela samting i bin kamap olsem Baibel i stori long en. Na Jisas i bin mekim wok long ol askim tu. (Matyu 17:​24-27) Bihainim dispela pasin bilong em taim yu mekim famili-stadi. No ken kolim tasol wanpela lo bilong God. Kamapim sampela askim olsem: Bilong wanem Jehova i bin givim dispela lo long yumi? Wanem samting bai kamap sapos yumi bihainim dispela lo? Wanem samting bai kamap sapos yumi no bihainim? Ol kain askim olsem bai helpim pikinini long skelim gut ol samting long tingting na bai em i save, ol lo bilong Jehova i gutpela na i save helpim yumi.​—Lo 10:13.

19. Sapos papamama i bihainim ol lo bilong Baibel long ol samting ol i mekim long ol pikinini bilong ol, ol pikinini bai kisim wanem ol gutpela samting long en?

¹⁹ Taim yu stap olsem gutpela piksa, na gutpela poroman bilong pikinini, na toktok gut wantaim em, na stap olsem tisa, yu inap helpim em long kisim pasin bilong pas gut wantaim God Jehova, kirap long taim em i liklik yet. Pasin bilong pas gut wantaim Jehova bai helpim pikinini long i stap amamas olsem wanpela Kristen. Em bai wok strong long bihainim bilip bilong em long wokabaut bilong em, maski ol wanlain bilong em i laik subim em long bihainim pasin bilong ol, o sampela traim i painim em. Long olgeta taim yu mas helpim em long pilim tru olsem pasin bilong pas gut wantaim Jehova em i gutpela samting tru.​—Sindaun 27:11.

20. Stori long pasin bilong stretim man. Taim papamama i stretim pikinini, ol i mas mekim olsem wanem?

²⁰ Pasin bilong stretim man i olsem yumi skulim na stretim tingting na bel bilong em. Ol pikinini i mas kisim dispela samting long olgeta taim. Pol i tokim ol papa long “stretim gut ol pikinini bilong [ol] na skulim ol long tok bilong Bikpela.” (Efesus 6:4) Taim papamama i stretim pikinini, ol i mas mekim long pasin sori, olsem Jehova i save mekim. (Hibru 12:​4-11) Sapos papamama i sori long pikinini na ol i laik stretim em, ol i ken givim sampela tok long pikinini em inap pilim. Olsem na Baibel i tokim yumi long putim yau long ol tok bilong stretim yumi. (Sindaun 8:​33, NW ) Orait taim yu laik stretim pikinini, yu mas mekim olsem wanem?

21. Ol papamama i mas tingim wanem ol lo taim ol i laik stretim ol pikinini bilong ol?

²¹ Sampela papamama i ting, bilong stretim ol pikinini ol i mas mekim hatpela tok long ol olsem ol bai paitim ol, o ol i mas krosim ol, o toknogutim ol. Tasol Pol i tok: “Yupela papa, yupela i no ken bagarapim tingting bilong ol pikinini bilong yupela na mekim ol i belhat.” (Efesus 6:4) Pol i laik kirapim olgeta Kristen long “mekim gutpela pasin long olgeta man. . . . Wok isi long stretim tingting bilong ol man bilong sakim tok.” (2 Timoti 2:​24, 25) Ol papamama Kristen i save ol i mas stretim ol pikinini, tasol taim ol i mekim olsem, ol i wok strong long tingim dispela tok bilong Baibel. Tasol sampela taim, sapos papamama i toktok tasol long pikinini, dispela i no inap long stretim em, olsem na ating ol i mas givim sampela kain strafe long em.​—Sindaun 22:15.

22. Sapos papamama i mas givim strafe long pikinini, ol i mas helpim em long save long wanem samting?

²² Ol pikinini i narapela narapela kain, olsem na papamama i mas stretim ol long narapela narapela kain pasin. Sampela pikinini, ‘sapos yu toktok tasol long ol, orait yu no inap stretim pasin bilong ol.’ Kain pikinini olsem, sapos em i bikhet, orait sampela taim papamama i mas givim strafe long em, na ating dispela bai lukautim laip bilong em na em i no ken bagarap. (Sindaun 17:10; 23:​13, 14; 29:19) Tasol pikinini i mas save, i gat wanem as na papamama i givim strafe long em. “Sapos yu stretim pikinini na givim kanda long em, orait em bai i kisim gutpela tingting na save.” (Sindaun 29:15; Jop 6:24) Na tu, strafe i gat mak bilong en na papamama i no ken kalapim. Jehova i tokim lain bilong em: “Mi bihainim stretpela pasin tasol na mi stretim yupela.” (Jeremaia 46:28b) Baibel i no orait liklik long papamama i belhat na paitim nogut pikinini.​—Sindaun 16:32.

23. Taim papamama i givim strafe long pikinini, em i mas pilim wanem samting?

²³ Taim Jehova i toksave long ol Israel olsem em bai stretim ol, pastaim em i tok: “Yupela i no ken pret, long wanem, mi Bikpela, mi stap wantaim yupela.” (Jeremaia 46:28a) Na i wankain tu long stretim pikinini​—papamama i no ken mekim long pasin i bagarapim bel bilong pikinini na em i ting ol i no laikim em moa. (Kolosi 3:21) Pikinini i mas pilim olsem papamama i stretim em, long wanem, ol i laik helpim em.

24, 25. Long nau wanem samting nogut inap painim pikinini na papamama i mas lukautim ol gut?

²⁴ Planti manmeri ol i tingim taim ol i stap yangpela yet olsem taim bilong amamas. Ol i bin stap bel isi, long wanem, ol i save papamama bai lukautim gut ol, maski wanem samting i kamap. Tasol long nau pasin bilong ol man bilong graun i nogut tru, olsem na i hatwok moa long lukautim ol pikinini na bai samting nogut i no ken painim ol.

²⁵ Wanpela samting nogut i go bikpela long dispela taim na em inap painim ol pikinini, em ol man i save mekim pasin nogut, olsem pasin sem, long ol pikinini. Long Malesia dispela pasin i go bikpela moa insait long 10-pela yia i go pinis. Long Jemani ol i save mekim pasin nogut long 300,000 pikinini long olgeta yia, na long wanpela kantri long Saut Amerika, wanpela lain i gat wok long skelim dispela samting ol i tok, long dispela kantri long olgeta yia dispela samting i save painim 9,000,000 pikinini! Sori tru, planti bilong ol dispela pikinini, em ol man i save mekim pasin nogut long ol long haus bilong ol dispela pikinini yet, na ol pikinini i save long ol na i bilip long ol. Tasol ol papamama i mas sambai long ol pikinini bilong ol. Ol i ken lukautim ol pikinini olsem wanem na bai dispela samting i no ken painim ol?

26. Wanem sampela rot bilong helpim ol pikinini na bai dispela samting nogut i no ken painim ol? Olsem wanem save inap lukautim pikinini?

²⁶ Ol samting i bin kamap i soim yumi olsem ol pikinini i no gat save liklik long ol samting bilong maritpasin, i no hatwok long ol man i mekim pasin nogut long ol. Olsem na bilong helpim pikinini long abrusim dispela pasin, papamama i mas skulim pikinini, na ol i ken kirap mekim long taim em i liklik yet. Dispela save em inap helpim pikinini na bai “ol man i save mekim pasin nogut na i save mekim tok i no stret” ol i no ken bagarapim em. (Sindaun 2:​10-12) Pikinini i mas save long ol lo bilong Baibel long wanem pasin i stret na wanem pasin i no stret. Na em i mas save tu olsem sampela manmeri i bikpela pinis ol i save mekim ol pasin nogut, na pikinini i no gat wok long bihainim tok bilong ol man taim ol i tokim em long mekim sampela pasin i no stret. (Skelim wantaim Daniel 1:​4, 8; 3:​16-18.) Yu no ken givim dispela kain skul long pikinini inap wanpela taim tasol. Planti pikinini ol i mas harim ol samting planti taim na bai ol inap putim gut long tingting bilong ol. Taim ol pikinini i go bikpela liklik, papa i save tingim gut pikinini meri bilong em na em i save, i gat sampela taim em pikinini meri i laik i stap wanpis, na mama tu i save mekim wankain pasin long tingim gut pikinini man bilong em; dispela i save helpim pikinini long pilim gut wanem pasin i stret. Na wanpela bikpela samting tru bilong lukautim ol pikinini, em yupela papamama i mas was gut long ol.

27, 28. Husat i nambawan As tru bilong helpim ol papamama em ol i gat wok long mekim bikpela long pikinini?

²⁷ Tru tumas, em i bikpela wok long skulim pikinini kirap long taim em i liklik yet, tasol ol papamama Kristen i no ken ting ol tasol i mas karim dispela hevi na i no gat man bilong helpim ol. Taim ol hetman i bin bosim Israel long bipo, wanpela man nem bilong em Manoa em i kisim save olsem em bai kamap papa, olsem na em i beten askim Jehova long soim rot long em bambai em i ken mekim gut wok bilong mekim bikpela long pikinini bilong em. Jehova i harim dispela beten bilong em.​—Hetman 13:​8, 12, 24.

²⁸ Olsem tasol long nau, taim ol papamama Kristen i wok long mekim bikpela long ol pikinini bilong ol, ol tu inap toktok wantaim Jehova long rot bilong beten. Wok bilong papamama em i bikpela wok, tasol ol inap kisim ol gutpela samting long en. Tupela marit Kristen long Hawaii i tok: ‘Yu gat 12-pela yia long skulim pikinini bilong yu taim em i no gat bikpela krismas yet olsem 13 i go inap 19 krismas, em ol yia i gat planti hevi long en. Tasol sapos yu bin wok strong long bihainim ol lo bilong Baibel, em i taim bilong yu long kisim amamas na bel isi, taim ol i tingting pinis olsem ol i laik mekim wok bilong Jehova, na dispela laik i stap long bel bilong ol.’ (Sindaun 23:​15, 16) Taim pikinini bilong yu i tingting pinis long mekim olsem, dispela bai kirapim yu tu long tokaut olsem: “God i mekim gut long yumi na givim yumi ol pikinini olsem presen.”