Kutsal Kitaptaki Sırası 4​—Sayılar

Yazarı: Musa

Yazıldığı Yer: Çöl ve Moab Düzlükleri

Tamamlanma Tarihi: MÖ 1473

Kapsadığı Dönem: MÖ 1512-1473

 1. (a) Sayılar kitabındaki olaylar neden kaydedildi? (b) Bunlar sayesinde hangi gerçekler zihnimizde yer eder?

İSRAİLOĞULLARININ çöldeki yolculuğu sırasında yaşananlar bizim yararlanmamız için Kutsal Yazılara kaydedilmiştir.a Pavlus şöyle der: “Onlar gibi zararlı arzulara kapılmayalım diye, bunlar bize birer derstir” (1. Kor. 10:6). Sayılar kitabındaki etkileyici kayıt sayesinde bazı gerçekler zihnimizde iyice yer eder: Hayatta kalmak Yehova’nın adını yüceltmeye, her koşulda O’na itaat etmeye ve temsilcilerine saygı göstermeye bağlıdır. Yehova’nın onayı, toplumunun bunu hak etmesinden ya da bazı iyi niteliklere sahip olmasından değil, her zaman O’nun engin merhametinden ve lütfundan kaynaklanır.

 2. (a) Sayılar ismi nereden gelir? (b) Yahudiler kitaba hangi ismi vermiştir?

² “Sayılar” ifadesi, kitabın Yunanca Septuagint çevirisindeki ismi olan Arithmoi’nin ve Latince Vulgata çevirisindeki ismi olan Numeri’nin karşılığıdır. Bu isim halkın önce Sina Dağı’nda (1-4. bölümler) sonra da Moab Düzlüklerinde (26. bölüm) sayılmasından gelir. Yahudiler ise, kitaba daha uygun bir isim olarak “Çölde” anlamına gelen Bemidbar adını vermişlerdir. İbranice midbar sözcüğü şehir ve kasabaların bulunmadığı açık arazi için kullanılır. Sayılar kitabındaki olayların geçtiği yer de, Kenan diyarının güneyindeki ve doğusundaki çöldür.

 3. Sayılar kitabını Musa’nın yazdığına dair hangi kanıtlar var?

³ Sayılar kitabının, Başlangıç’tan Kanunun Tekrarı’na dek olan kitaplardan oluşan “beş tomar” içinde yer aldığı açıktır. Kitabın ilk ayeti onu kendinden önceki kayda bağlayan “Ve” sözcüğüyle başlar. Dolayısıyla Sayılar kitabı önceki kayıtların yazarı olan Musa tarafından yazılmış olmalıdır. Kitaptaki ‘Musa kaydetti’ ifadesi ve kapanış kısmındaki “Yehova’nın, . . . . Musa aracılığıyla İsrailoğullarına verdiği emirler ve hükümler bunlardır” sözleri de yazarın kimliğini açıkça gösterir (Say. 33:2; 36:13).

 4. Sayılar kitabı hangi dönemi kapsar? Kitap ne zaman tamamlanmıştır?

⁴ İsrailoğullarının Mısır’dan çıkmalarının üzerinden henüz bir yıl geçmiştir. Kayıt, Mısır’dan çıkıştan sonraki ikinci yılın ikinci ayında yaşanan olaylarla başlar ve MÖ 1512’den 1473’e dek geçen 38 yıl 9 aylık süreyi kapsar (Say. 1:1; Tekr. 1:3). Sayılar 7:1-88 ve 9:1-15’te anlatılanlar bu döneme ait değilse de, ek bilgi olarak kayda dahil edilmiştir. Musa’nın, kitabın ilk kısımlarını olaylar yaşandığı sırada kaydettiğine kuşku yoktur. Kitabın sonraki kısımlarını ise çölde geçen kırk yılın sonunda, yani MÖ 1473’ün başında tamamlamış olmalıdır.

 5. Sayılar kitabındaki hangi bilgiler onun doğruluğunu kanıtlar?

⁵ Sayılar kaydının doğruluğu konusunda şüpheye yer yoktur. Musa, yolculuk ettikleri kurak topraklardan “büyük ve korkunç çöl” olarak söz eder; bugün de o bölgelerde dağınık halde yaşayan topluluklar otlak ve su arayışı içinde sürekli göç halindedir (Tekr. 1:19). Ulusun konaklama ve göç düzeniyle, ayrıca borazanların belli faaliyetleri yönlendirmek için çalınmasıyla ilgili talimatlar bu kaydın gerçekten ‘çölde’ yazıldığını doğrular (Say. 1:1).

 6. Arkeolojik bulgular Sayılar kitabını nasıl destekler?

⁶ Kenan ülkesine yaptıkları keşif yolculuğundan dönenlerin diyar hakkında bilgi verirken korku içinde söylediği “Surlu şehirleri çok büyük” sözleri de arkeoloji tarafından doğrulanmıştır (13:28). Günümüzde elde edilen bulgular, o zamanlarda Kenan’da yaşayan halkların, kuzeydeki Yizreel Ovası’ndan güneydeki Gerar’a kadar tüm diyar boyunca yaptıkları hisarlarla o toprakların kontrolünü ellerinde tuttuğunu gösteriyor. Şehirler surlarla güçlendirilmesinin yanı sıra tepelere kurulmuştu ve surların üzerine yüksek kuleler yapılmıştı. Tüm bunlar nesiller boyu Mısır gibi düz bir memlekette yaşamış İsrailoğullarına çok muazzam görünmüştü.

 7. Sayılar kitabının tümünde nasıl dürüst bir anlatım görülür?

⁷ Diğer uluslarda her zaman başarısızlıklarını örtbas etme ve zaferlerini abartma eğilimi görülür. Sayılar kaydında ise İsrailoğullarının Amalekoğulları ve Kenanlılar tarafından bozguna uğratılması gibi tarihsel gerçekler dürüstçe anlatılır (14:45). İsrail halkının imansızlığı ve Tanrı’ya saygısızlığı açıkça dile getirilir (14:11). Tanrı’nın peygamberi Musa, olağanüstü bir açıksözlülükle ulusunun, yeğenlerinin ve kendi kardeşlerinin günahlarından söz eder. Bu konuda kendini de kayırmaz; Meriba’da halka su sağladığında Yehova’nın kutsallığına saygı göstermediğini ve bu yüzden Vaat Edilmiş Topraklara girme ayrıcalığını yitirdiğini itiraf eder (3:4; 12:1-15; 20:7-13).

 8. Diğer Kutsal Kitap yazarları Sayılar kitabının Tanrı ilhamı olduğunu nasıl doğrular?

⁸ Sayılar kaydının Tanrı ilhamı ve yararlı Kutsal Yazıların bir kısmı olduğuna dair başka bir kanıt da diğer Kutsal Kitap yazarlarından gelir. Onlar kitabın içindeki belli başlı olayların hemen hepsine ve anlatılan birçok ayrıntıya ya doğrudan değinmiş ya da bunların anlamı üzerinde durmuştur. Örneğin: Yeşu (Yeşu 4:12; 14:2), Yeremya (2. Kral. 18:4), Nehemya (Neh. 9:19-22), Asaf (Mezm. 78:14-41), Davut (Mezm. 95:7-11), İşaya (İşa. 48:21), Hezekiel (Hez. 20:13-24), Hoşea (Hoş. 9:10), Amos (Amos 5:25), Mika (Mika 6:5), İstefanos’un konuşmasını aktaran Luka (Elçi. 7:36), Pavlus (1. Kor. 10:1-11), Petrus (2. Pet. 2:15, 16), Yahuda (Yahd. 11) ve İsa’nın Bergama cemaatine söylediklerini aktaran Yuhanna (Vah. 2:14). Onlar gibi İsa Mesih de Sayılar kitabındaki kayda dikkat çekti (Yuhn. 3:14).

 9. Sayılar kitabı Yehova hakkında hangi gerçeği vurgular?

⁹ Peki Sayılar kitabının yazılış amacı nedir? Kuşkusuz bu kitap sadece tarihsel bir kayıt değildir. Yehova’nın, yarattığı varlıkların düzen içinde olmasını isteyen ve onlardan tam bağlılık bekleyen bir Tanrı olduğunu gösterir. Kitapta İsrailoğullarının sayılmasını, sınanmasını ve yanlış davrananların ayıklanmasını okurken bu gerçek zihnimizde iyice yer eder. Ulusun itaatsizliğinin ve asi davranışlarının Yehova’ya itaatin önemini nasıl ortaya koyduğunu gördükçe bu gerçeği daha iyi kavrarız.

10. Sayılar kaydı kimler için ve neden korunmuştur?

¹⁰ Bu kayıt gelecek nesillerin yararlanması için korunmuştur. Asaf bunu şöyle doğrular: “Tanrı’ya güven duysunlar, Tanrı’nın yaptıklarını unutmasın, emirlerine uysunlar. Ataları gibi olmasınlar; onlar gibi inatçı ve isyankâr bir nesil, Tanrı’ya sadakatsiz bir halk, yüreğini hazırlamamış bir nesil olmasınlar” (Mezm. 78:7, 8). Sayılar kitabında kayıtlı olaylar, Yahudilerin ilahileri olan ve ulusun yararlanması için sık sık söylenen mezmurlarda defalarca tekrarlanır (78, 95, 105, 106, 135 ve 136. Mezmurlar).

SAYILAR KİTABININ İÇERİĞİ

11. Sayılar kitabının içeriği hangi üç kısma ayrılabilir?

¹¹ Sayılar kaydı mantıksal açıdan üç kısma ayrılır. Kitabın 10. bölümünün 10. ayetine kadar olan ilk kısım, İsrailoğulları Sina Dağı’nda konakladığı sırada yaşanan olayları kapsar. Kitabın 21. bölümüne kadar olan ikinci kısım, halkın sonraki 38 yıl bir (veya iki) ay boyunca çölde, Moab Düzlüklerine varana kadar neler yaşadığını anlatır. 22-36. bölümü kapsayan son kısımda da İsrailoğullarının Vaat Edilmiş Topraklara girmeye hazırlanırken Moab Düzlüklerinde yaşadığı olaylar anlatılır.

12. (a) Sina’da konaklayan İsrailoğulları topluluğu ne büyüklükteydi? (b) Konaklama ve göç için nasıl bir düzen belirlenmişti?

¹² Sina Dağı’ndaki olaylar (1:1–10:10). İsrailoğulları yaklaşık bir yıldır dağlık Sina bölgesindedir. Burada Yehova onları teşkilatlandırmıştır. Artık birbirine kenetlenmiş bir ulus olmuşlardır. Sonra Yehova’nın emriyle 20 ve daha yukarı yaşta olan tüm erkeklerin sayımı yapılır. En küçüğü 32.200 erkeğin bulunduğu Manasse kabilesi, en büyüğü 74.600 erkeğin bulunduğu Yahuda kabilesi olmak üzere, tüm kabilelerde toplam 603.550 erkeğin İsrail ordusunda hizmet edebileceği görülür. Kadınlar, çocuklar ve Levioğullarıyla birlikte toplam nüfus muhtemelen üç milyonu geçmektedir. Toplanma Çadırı Levioğulları kabilesiyle birlikte konaklama yerinin ortasında yer alır. Diğer kabileler onların dört yanında, üçer kabilelik kafileler halinde kendilerine ayrılan yerde konaklar. Yehova, topluluk yola çıktığında hangi düzende göç edileceğiyle ilgili her kafile için talimatlar verir. Kayda göre, ‘İsrailoğulları her şeyi Yehova’nın Musa’ya emrettiği gibi yapar’ (2:34). Onlar Yehova’ya itaat eder ve temsilcisi Musa’ya saygı gösterirler.

13. Levioğullarının görevleri nasıl düzenlenmişti?

¹³ O zaman Levioğulları kabilesi Yehova’ya hizmet etmek üzere ayrılır. Yehova onları İsrailoğullarının tüm ilk doğan erkeklerinin fidyesi olarak kabul eder. Levioğulları üç gruptan oluşmaktadır; bunlar, Levi’nin üç oğlu olan Gerşon, Kohat ve Merari’nin soylarıdır. Her grubun kafile içindeki yeri ve hizmet sorumlulukları ayrı ayrı belirlenmiştir. Ağır bir iş olan Kutsal Çadırın taşınması görevi 30 ve daha yukarı yaştakilere, daha hafif işler ise 25 ile 30 yaş arasındakilere verilmiştir (Davut’un zamanında bu yaş sınırı 20’ye çekildi) (1. Tar. 23:24-32; Ezra 3:8).

14. Topluluğu temiz tutmak amacıyla hangi talimatlar verildi?

¹⁴ Topluluğun temiz tutulması için bazı talimatlar verilir: Bunlar, hastalanan kişilerin karantinaya alınması, Yehova’ya sadakatsizlik yapıldığında gereken kefaret, bir kocanın eşinden şüphelenmesi durumunda ne yapılacağı ve ‘kendini Yehova’ya Nezir olarak ayıranlardan’ beklenen davranışlar gibi konulardadır (Say. 6:2). Halk, Tanrısının adını taşıdığından O’nun emirlerine uygun davranmak zorundadır.

15. (a) Sunağın hizmete açılışında hangi bağışlar yapıldı? (b) İsrailoğulları kiminle olan ilişkilerini akıllarından çıkarmamalıydı? (c) Fısıh onlara neyi hatırlatacaktı?

¹⁵ Musa daha sonra, önceki aya ait bazı ayrıntılar ekler (Çık. 40:17; Say. 7:1, 10). Ve sunağın hizmete açılışında 12 kabile beyinin 12 gün boyunca yaptığı bağışları anlatır. Her kabile beyi diğeriyle aynı bağışı yapar; rekabet ya da gösteriş amacı gütmezler. Tüm talimatları Yehova Tanrı’nın verdiğini ve O’nun Musa’dan da kabile beylerinden de üstün olduğunu kimse unutmamalıdır. Herkes Yehova ile olan ilişkisini daima aklında tutmalıdır. Fısıh kutlaması da onlara Yehova’nın kendilerini Mısır’dan olağanüstü şekilde kurtardığını hatırlatacaktır. Mısır’dan ayrıldıktan bir yıl sonra, günü geldiğinde çölde Fısıh bayramını kutlarlar.

16. (a) Yehova halka nasıl rehberlik ediyordu? (b) Borazan çalınmasıyla ilgili hangi talimatlar verildi?

¹⁶ Yehova, Mısır’dan çıkışlarında olduğu gibi, göçleri boyunca da İsrailoğullarına gündüzleri Kutsal Çadırı örten bulutla, geceleri de çadırın üstünde görünen ateşle rehberlik etmeyi sürdürür. İsrailoğulları bulut hareket ettiğinde yola çıkar. Bulut çadırın üstünde kaldığı sürece, ister birkaç gün, ister bir ay ya da daha uzun bir zaman olsun, konakladıkları yerde kalırlar. Kayıt şöyle der: “Yehova’nın emriyle konaklar ve Yehova’nın emriyle yola çıkarlardı. Onlar Yehova’nın Musa aracılığıyla verdiği emre uyarak Yehova’ya olan yükümlülüklerini yerine getirirlerdi” (Say. 9:23). Sina’dan ayrılma zamanı yaklaştığında, halkı toplamak ya da yola çıkacak kafileleri yönlendirmek için borazanların farklı çalınma tarzlarıyla ilgili talimatlar verilir.

17. Yolculuğun nasıl yapıldığını anlatın.

¹⁷ Çöldeki olaylar (10:11–21:35). Sonunda, ikinci ayın 20. günü, Yehova Kutsal Çadırın üstündeki bulutu kaldırarak İsrailoğullarına Sina bölgesinden ayrılma vaktinin geldiğini gösterir. Yehova’nın ahit sandığıyla birlikte, 250 kilometre kadar kuzeydeki Kadeş-barnea’ya doğru yola koyulurlar. Yolculuk sırasında Yehova’nın bulutu gün boyu üzerlerindedir. Ahit Sandığının yola çıkacağı her seferinde Musa Yehova’ya, ‘kalkıp düşmanlarını dağıtması’ için dua eder. Sandık konaklama yerine gelince de Yehova’ya “İsrail’in binlerce on binlerine geri dön” diye yalvarır (10:35, 36).

18. (a) Kadeş-barnea yolunda neler oldu? (b) Yehova teokratik düzende nasıl bir ayarlama yaptı?

¹⁸ Ancak sorunlar baş gösterir. Kuzeye giderlerken, Kadeş-barnea yolunda halk en az üç kez durumdan yakınır. Yehova ilk seferinde isyanı bastırmak için ateş göndererek halktan bazılarını yok eder. Sonra İsrailoğulları, ‘aralarındaki yabancıların’ etkisiyle sızlanmaya başlar (11:4). Mısır’daki gibi balık, salatalık, karpuz, pırasa, soğan ve sarmısak yiyemedikleri, mandan başka yiyecekleri olmadığı için yakınırlar. Musa çok sıkılır; Yehova’ya yalvararak artık kendisinden halka ‘bakıcılık’ yapmasını istememesini diler. Böyle devam edecekse “Beni hiç yaşatma” der (11:12, 15). Yehova, Musa’ya anlayış göstererek onun üzerindeki ruhtan alıp yetmiş ihtiyarın üzerine koyar. Bu kişiler peygamberler olarak Musa’ya yardım edecektir. Ardından Yehova onlara bol bol et sağlar. Daha önce de yaptığı gibi, bir rüzgâr estirerek denizden bıldırcınlar getirir. Halk açgözlülükle çok miktarda bıldırcın toplar, kendileri için bencilce stok yaparlar. Yehova halka öfkelenir ve açgözlülüklerinden ötürü birçok kişiyi yok eder (Çık. 16:2, 3, 13).

19. Miryam ve Harun’un eleştirileri karşısında Yehova ne yaptı?

¹⁹ Sorunlar devam eder. Miryam ve Harun, kardeşleri Musa’nın Yehova’nın temsilcisi olduğu gerçeğini göz ardı ederek, konaklama yerine yeni gelen eşi nedeniyle onu eleştirirler. Musa “yeryüzündeki tüm insanlardan çok daha yumuşak başlı biri” olduğu halde, kendilerini onunla kıyaslayarak daha çok yetki sahibi olmak isterler (Say. 12:3). Yehova meseleyi bizzat ele alır. Musa’nın özel konumunu açıklar ve muhtemelen bu eleştirileri asıl başlatan kişi olan Miryam’ı cüzamla vurur. Miryam, ancak Musa’nın araya girip yalvarması üzerine, bir süre sonra sağlığına kavuşur.

20, 21. Hangi olaylar sonucunda Yehova İsrailoğullarının 40 yıl çölde dolaşmasına karar verdi?

²⁰ İsrailoğulları Kadeş’e gelir ve Vaat Edilmiş Toprakların çok yakınında konaklar. Yehova Musa’ya diyarı keşif için adamlar göndermesini söyler. Adamlar güney kesiminden diyara girer. 40 gün boyunca, kuzeydeki “Hamat sınırına” doğru yüzlerce kilometre yürürler (13:21). Sonra da Kenan diyarından topladıkları çeşit çeşit meyvelerle dönerler. İçlerinden on kişi imansızlık ederek, böylesine güçlü bir halka ve büyük surlu şehirlere savaş açmanın akılsızlık olacağını iddia eder. Kaleb olumlu konuşarak topluluğu susturmaya çalışırsa da başarılı olamaz. Keşiften dönen on kişi asice sözleriyle İsrailoğullarının yüreğine korku salar. Oradan “halkını yiyip yok eden bir memleket” olarak söz edip şunu eklerler: “Diyarda gördüğümüz herkes olağanüstü iri adamlar” (13:32). Asice konuşmaların tüm halka yayılması üzerine Yeşu ve Kaleb onlara yalvararak “Yehova bizimledir. Onlardan korkmayın” der (14:9). Ne var ki, topluluk onları taşlamaktan söz etmektedir.

²¹ O zaman Yehova duruma müdahale ederek Musa’ya şöyle der: “Bu halk Bana daha ne kadar saygısızlık edecek ve aralarında yaptığım tüm mucizelere rağmen Bana daha ne kadar iman etmeyecek?” (14:11). Musa halkı yok etmemesi için Yehova’ya yalvarır, çünkü O’nun ismi ve namı söz konusudur. Bunun üzerine Yehova, orduya kaydedilmiş 20 yaş ve üzerindeki herkes ölene dek İsrailoğullarının çölde dolaşmaları hükmünü verir. Onlardan sadece Yeşu ve Kaleb’in Vaat Edilmiş Topraklara girmesine izin verecektir. Bunun üzerine halk kendi başına bir karar alıp saldırıya geçer. Ancak Amalekoğulları ve Kenanlılar karşısında feci bir yenilgiye uğrarlar. Yehova’ya ve O’nun vefalı temsilcilerine saygısızlıklarının bedelini çok ağır öderler.

22. İtaatin önemi nasıl vurgulandı?

²² Gerçekten de onların itaat konusunda öğreneceği çok şey vardır. Yerinde olarak Yehova onlara bunun önemini vurgulayan ek kanunlar verir. İsrailoğullarına, Vaat Edilmiş Topraklara girdikleri zaman yanlış davranışları için kefarette bulunmaları gerektiğini söyler. Kasten itaatsizlik edenler ise mutlaka öldürülmelidir. Bir adam Sebt kanununu çiğneyerek odun toplarken yakalandığında Yehova şu emri verir: “O adam mutlaka öldürülecek” (15:35). Sonra Yehova, emirlerini ve bunlara itaatin önemini hatırlamaları için halka giysilerinin eteklerine saçak yapmalarını emreder.

23. Korah, Datan ve Abiram’ın isyanlarının sonucu ne oldu?

²³ Ne yazık ki yine isyan baş gösterir. Korah, Datan, Abiram ve topluluğun önde gelenlerinden 250 kişi birlik olup Musa ve Harun’un yetkisine karşı çıkar. Musa meseleyi Yehova’nın eline bırakarak isyancılara şöyle der: ‘Buhurdanlar alın, üzerlerine buhur koyup Yehova’ya sunun. Yehova istediği kişiyi seçsin’ (16:6, 7). Bunu yaptıklarında Yehova’nın ihtişamı tüm topluluğa görünür. Tanrı hükmünü hızla gerçekleştirir; yer yarılır ve Korah’ın, Datan’ın, Abiram’ın ev halklarını yutar. Yehova bir ateş gönderip Korah da dahil buhur sunan 250 kişiyi yok eder. Ertesi gün halk Yehova’nın yaptığı şey yüzünden Musa ve Harun’u suçlayınca, Yehova bir kez daha onları belayla cezalandırarak 14.700 kişiyi yok eder.

24. Yehova isyana son vermek üzere nasıl bir mucize gerçekleştirdi?

²⁴ Bunun üzerine Yehova her kabilenin birer asa alıp huzuruna getirmesini emreder; Levi kabilesinin asası üzerinde Harun’un ismi olacaktır. Ertesi gün yalnızca Harun’un asası çiçeklenmiş ve olgun bademler vermiştir. Böylece Yehova’nın kâhinlik hizmeti için onu seçtiği anlaşılır. Bu asanın “isyankâr oğullar için bir işaret olarak” Ahit Sandığında saklanmasını ister (Say. 17:10; İbr. 9:4). Kayıt, kâhinleri desteklemek üzere verilecek ondalıklar ve kızıl bir ineğin külüyle yapılan arınma suyu hakkındaki talimatlardan sonra, yeniden Kadeş’teki olaylara döner. Miryam orada ölür ve gömülür.

25. (a) Musa ve Harun Yehova’nın kutsallığına nasıl saygısızlık etti? (b) Sonuç ne oldu?

²⁵ Topluluk bir kez daha Vaat Edilmiş Toprakların eşiğinde, içecek su olmadığı gerekçesiyle Musa’yla tartışır. Yehova bu davranışı Kendisine yapılmış kabul eder; ihtişamını onlara gösterir ve Musa’ya asasını alıp kayadan su çıkarmasını emreder. Peki Musa ve Harun bu olayda nasıl davranır? Musa öfkeli bir şekilde kayaya iki kere vurur. Hem halk hem de hayvanları için su çıkar; ancak Musa ve Harun bu mucize için onuru Yehova’ya vermeyi ihmal etmiş, böylece Yehova’nın kutsallığına saygı göstermemişlerdir. Üzücü olaylarla dolu çöl yolculuğunun sonuna yaklaşırken bu davranışlarıyla Yehova’yı kızdırmışlardır. Bu yüzden Yehova ikisinin de Vaat Edilmiş Topraklara girmeyeceğini söyler. Harun daha sonra Hor Dağı’nda ölür ve başkâhinlik görevini oğlu Eleazar devralır.

26. İsrailoğulları Edom’un etrafından dolaşırken neler oldu?

²⁶ İsrailoğulları doğuya yönelir ve Edom topraklarından geçmek ister ancak bu istekleri reddedilir. Edom’un etrafından dolaşarak uzun bir yolculuk yaparlar. Bu sırada halk yine Tanrı’ya ve Musa’ya söylenerek kendi başına dert açar; man yemekten usandıklarını ve susuz kaldıklarını söylerler. İsyankârlıkları yüzünden Yehova aralarına zehirli yılanlar gönderir ve çok sayıda kişi ölür. Sonunda Musa onlar adına yalvarınca, Yehova bakırdan bir zehirli yılan heykeli yapıp onu bir işaret direği üzerine koymasını söyler. Yılanların ısırdığı kişilerden bu bakır yılana bakanlar sağ kalır. İsrailoğulları kuzeye yöneldiğinde iki saldırgan kral, önce Amorilerin kralı Sihon, sonra da Başan kralı Og tarafından engellenirler. Fakat her ikisini de savaşta yenilgiye uğratır ve Rift Vadisi’nin (Araba) doğusundaki topraklarını ele geçirirler.

27. Yehova, Balak’ın Balam’dan yararlanma planını nasıl bozdu?

²⁷ Moab Düzlüklerindeki olaylar (22:1–36:13). Kenan diyarına girmeyi büyük bir sabırsızlıkla bekleyen İsrailoğulları artık Moab Düzlüklerinde toplanmıştır. Burası Tuz (Lût) Gölü’nün kuzeyinde ve Ürdün Irmağı’nın doğusunda, Eriha karşısındadır. Moablılar, önlerinde konaklamış uçsuz bucaksız kalabalığı görünce dehşete düşerler. Kralları Balak, Midyanlılara danıştıktan sonra, İsrailoğullarına beddua etmesi ve kehanet gücünü kullanması için Balam’ı çağırır. Tanrı “Onlarla gitmeyeceksin” dediği halde Balam gitmek ister (22:12). O aslında kazanç elde etme peşindedir. Balam yola çıkar; ancak bir melek tarafından durdurulur ve kendi eşeği mucizevi şekilde konuşarak ona çıkışır. Sonunda Balam İsrailoğulları hakkında bir şeyler söylemeyi başarır. Ancak Yehova’nın ruhunun etkisine karşı koyamaz ve dört şiirsel bildirisinde de yalnızca Tanrı’nın halkına gelecek nimetlerden söz eder. Hatta Yakup’tan bir yıldız çıkacağını, İsrail’den yükselen asanın halklara boyun eğdirip onları yok edeceğini bildirir.

28. (a) Balam’ın önerisiyle İsrailoğullarına nasıl sinsi bir tuzak kuruldu? (b) Bunun üzerine başlayan bela nasıl sona erdi?

²⁸ İsrailoğullarına beddua etmeyi başaramadığı için Balak’ı öfkelendirdiğini gören Balam, bu kez kralın gözüne girmek amacıyla bir öneride bulunur. İsrailoğullarının ahlaksız Baal ayinlerine katılmalarını sağlamak için Moablı kadınların onları ayartmasını teklif eder (31:15, 16). Vaat Edilmiş Toprakların tam sınırında, İsrailoğulları ahlaksızlık yapmaya ve sahte tanrılara tapınmaya başlayarak çok ciddi bir suç işlerler. Yehova öfkelenip halkı bir belayla vurunca, Musa suçluların şiddetle cezalandırılması için çağrıda bulunur. Başkâhinin oğlu Finehas, konaklama yerinde bir aşiret beyinin Midyanlı bir kadını çadırına getirdiğini görür. Peşlerinden gider, mızrağını kadının kasıklarına saplar ve ikisini birden öldürür. Bunun üzerine bela sona erer, ama bu arada 24.000 kişi ölmüştür.

29. (a) 40. yılın sonundaki sayım neyi gösterdi? (b) Vaat Edilmiş Topraklara girmeden önce hangi hazırlık yapıldı?

²⁹ Bundan sonra Yehova Musa ve Eleazar’a, yaklaşık 39 yıl önce Sina Dağı’nda olduğu gibi bir sayım daha yapmalarını emreder. Bu sayım onların askeri gücünde bir artış olmadığını gösterir. Tersine, ordu için kaydedilen erkekler eskisinden 1.820 kişi daha azdır. Sina Dağı’ndaki sayımda kaydedilenlerden Yeşu ve Kaleb dışında kimse sağ kalmamıştır. Yehova’nın dediği gibi hepsi çölde ölmüştür. Sayımın ardından Yehova diyarın miras olarak paylaşılmasıyla ilgili talimatlar verir. Musa’ya, Meriba suları olayında Kendi kutsallığına saygı göstermediği için Vaat Edilmiş Topraklara girmeyeceğini bir kez daha söyler (20:13; 27:14). Yeşu Musa’nın ardılı olarak görevlendirilir.

30. (a) İsrailoğulları Midyanlılarla nasıl hesaplaştı? (b) Ürdün Irmağı’nın doğusundaki topraklar nasıl paylaştırıldı?

³⁰ Sonra Yehova, Musa aracılığıyla İsrailoğullarına kurbanlar ve bayramlarla ilgili kanunlarının önemini ve adakların ciddiyetini hatırlatır. Ayrıca Musa’ya, İsrailoğullarını Peor Baali’ne tapınmak üzere ayartan Midyanlılarla hesaplaşmasını emreder. Tüm Midyanlı erkekler ve Balam savaşta öldürülür. Yalnızca bakire kızlar sağ bırakılır; 32.000 kız esir alınır. Savaş ganimeti içinde 808.000 hayvan da vardır. İsrailoğullarından hiçbir kayıp bildirilmez. Hayvancılık yapan Rubenoğulları ve Gadoğulları Ürdün Irmağı’nın doğusundaki topraklara yerleşmek ister. Vaat Edilmiş Toprakların fethine yardım etmeyi kabul ettiklerinden istekleri uygun bulunur. Böylece Manasse kabilesinin yarısıyla birlikte bu iki kabileye istedikleri verimli yayla mülk olarak verilir.

31. (a) İsrailoğulları diyara girdiklerinde itaatlerini nasıl göstermeliydi? (b) Kabile miraslarıyla ilgili hangi talimatlar verildi?

³¹ Kayıt 40 yıllık yolculuk boyunca konaklanan yerleri kısaca saydıktan sonra yeniden Yehova’ya itaatin önemi üzerinde durur. Tanrı artık tüm diyarı İsrailoğullarına vermek üzeredir. Buna karşılık onların da Tanrı’nın hükmünü yerine getirerek, cinlere tapınan ahlaken yozlaşmış yöre halkını oradan kovup putperestliğin tüm izlerini ortadan kaldırmaları gerekmektedir. Sonra Tanrı’nın verdiği toprakların sınırları ayrıntılı olarak belirtilir. Topraklar kurayla paylaştırılacaktır. Kabile mirası bulunmayan Levioğullarına otlaklarıyla birlikte 48 şehir verilecektir. Bunlardan 6’sı kasıt olmadan adam öldürenler için sığınma şehirleri olacaktır. Her kabilenin toprağı kendinde kalmalı, evlilik yoluyla kesinlikle başka bir kabileye geçmemelidir. Tselofhad’ın kızlarının durumunda olduğu gibi, ailede erkek mirasçı yoksa miras kızlara geçer, ancak kızlar kendi kabilelerinden kişilerle evlenmelidirler (27:1-11; 36:1-11). Sayılar kitabı, Yehova’nın Musa aracılığıyla verdiği bu emirlerle ve İsrailoğullarının nihayet Vaat Edilmiş Topraklara girmeye hazır olduğunu belirterek sona erer.

KİTABIN YARARLARI

32. İsa ve onun sağladığı kurban Sayılar kitabında nelerle temsil edilmiştir?

³² İsa Sayılar kitabına birçok kez gönderme yaptı, elçiler ve diğer Kutsal Kitap yazarları da bu kaydın yararını ve anlamını açıkça gösterdiler. Pavlus İsa’nın sadakatle yerine getirdiği hizmeti pek çok yönden Musa’nınkiyle karşılaştırdı. Musa’nın hizmetiyle ilgili en fazla bilgiyi de Sayılar kitabında buluruz (İbr. 3:1-6). Kurbanlar ve Sayılar 19:2-9’da anlatılan genç, kızıl bir ineğin küllerinin serpilmesi de Mesih’in hayatını kurban olarak vermesi sayesinde gerçekleşen çok daha büyük bir arınma düzenlemesinin temsili olarak karşımıza çıkar (İbr. 9:13, 14).

33. Çölde kayadan su çıkması bizim için neden önemlidir?

³³ Yine Pavlus çölde kayadan su çıkmasının bizim için son derece anlamlı olduğunu şu sözlerle gösterdi: “Tanrı’nın sağladığı peşlerinden gelen kayadan içiyorlardı, o kaya Mesih’i temsil ediyordu” (1. Kor. 10:4; Say. 20:7-11). Mesih bununla uyumlu olarak şunları söylemişti: “Benim kendisine vereceğim sudan içen bir daha asla susamaz. Ona vereceğim su, sonsuz yaşam vermek için içinde fışkıran bir su pınarı olur” (Yuhn. 4:14).

34. İsa’nın sözlerine göre bakır yılan neyi temsil ediyordu?

³⁴ İsa da Sayılar kitabında kayıtlı olan ve Tanrı’nın kendisi aracılığıyla yaptığı harika düzenlemeyi temsil eden bir olaya dikkat çekerek şöyle dedi: “Musa çölde yılanı yukarı kaldırdığı gibi, İnsanoğlu da yukarı kaldırılmalı ki, ona iman eden herkes sonsuz yaşama sahip olsun” (Yuhn. 3:14, 15; Say. 21:8, 9).

35. (a) Çölde İsrailoğullarının başına gelenler, İsa’nın takipçilerinin neye karşı tetikte olması gerektiğini gösterir? Neden? (b) Yahuda ve Petrus mektuplarında açgözlülük ve isyankârlık konusunda kimleri örnek verir?

³⁵ İsrailoğulları neden 40 yıl çölde dolaşmaya mahkûm edilmişti? İmansızlıkları yüzünden. Pavlus bu konuda ciddi bir uyarıda bulunur: “Kardeşler, sakının da içinizden hiç kimse yaşayan Tanrı’dan uzaklaşarak imansız, kötü bir yürek geliştirmesin. Fakat . . . . her gün birbirinize tembihte bulunmayı sürdürün.” O nesil itaatsizliği ve imansızlığı nedeniyle çölde öldü. “Öyleyse, bizler [Tanrı’nın] bu dinlenme gününe girmek için elimizden geleni yapalım ve kimse benzer bir itaatsizlik yolu tutup günaha düşmesin diye dikkat edelim” (İbr. 3:7–4:11; Say. 13:25–14:38). Yahuda, Tanrı’yı hiçe sayan ve kutsal şeylere dil uzatanlar hakkında uyarıda bulunurken kazanç peşindeki Balam’ın açgözlülüğüne ve Korah’ın Yehova’nın hizmetkârı Musa aleyhindeki asice konuşmalarına değinir (Say. 22:7, 8, 22; 26:9, 10; Yahd. 11). Petrus da Balam’ın, ‘kötülüğüne karşılık ödül alma sevdasına kapıldığını’ belirtir (2. Pet. 2:12-16). Benzer şekilde, diriltilmiş İsa Mesih, Yuhanna’ya verdiği vahiyde Balam’ın ‘İsrailoğullarını putperestliğe ve cinsel ahlaksızlığa yönelterek günaha düşürdüğünü’ söyler (Vah. 2:14). Bugün de Hıristiyan cemaati böyle kötü kişilere karşı uyarılmalıdır.

36. (a) Pavlus hangi zararlı davranışlara karşı uyarıda bulundu? (b) Biz onun öğüdünden nasıl yararlanabiliriz?

³⁶ Korintos cemaatinde ahlaksızlık baş gösterdiğinde Pavlus özellikle Sayılar kitabına değinerek “zararlı arzular” hakkında şu tembihte bulundu: “Cinsel ahlaksızlıktan uzak duralım; onlardan bazıları ahlaksızlık yaptılar ve sonuç yalnızca yıkım oldu; bir günde yirmi üç bin kişi öldü” (1. Kor. 10:6, 8; Say. 25:1-9; 31:16).b Pavlus sonra da, halk Tanrı’nın emirlerine itaat etmenin zorluğundan ve Yehova’nın sağladığı mandan yakındığında neler olduğunu şöyle anlattı: “Yehova’yı sınamayalım; onlardan bazıları O’nu sınadılar, sonları yılanlar tarafından öldürülmek oldu” (1. Kor. 10:9; Say. 21:5, 6). Ardından şunları söyledi: “Söylenmeyelim; onlardan bazıları söylendiler, sonları yok edicinin elinden oldu.” Yehova’dan, temsilcilerinden ve O’nun sağladığı şeylerden yakınmaları sonucunda İsrailoğulları ne büyük acılar yaşadı! ‘Ders alınsın diye onların başına gelenler’ bugün yaşayan bizlere açık uyarılardır. Bu uyarılara kulak verirsek Yehova’ya tam bir imanla hizmet etmeye devam edebiliriz (Say. 14:2, 36, 37; 16:1-3, 41; 17:5, 10; 1. Kor. 10:10, 11).

37. Sayılar kitabının Kutsal Yazıların başka kısımlarının anlaşılmasına nasıl yardım ettiğini örneklerle gösterin.

³⁷ Ayrıca Sayılar kitabı Kutsal Kitabın başka birçok kısmının daha iyi anlaşılmasını sağlayan bilgiler de içerir (Say. 28:9, 10—Mat. 12:5; Say. 15:38—Mat. 23:5; Say. 6:2-4—Luka 1:15; Say. 4:3—Luka 3:23; Say. 18:31—1. Kor. 9:13, 14; Say. 18:26—İbr. 7:5-9; Say. 17:8-10—İbr. 9:4).

38. (a) Sayılar kitabı özellikle hangi yönlerden yararlıdır? (b) Kitap kime dikkat çeker?

³⁸ Sayılar kitabına kaydedilmiş her şey gerçekten de Tanrı ilhamıdır. Ayrıca bizim için yararlıdır, çünkü Yehova’ya itaat etmenin ve toplumuna gözetmen olarak atadığı kişilere saygı göstermenin önemini öğretir. Sayılar kitabı, içindeki örneklerle bize yanlış davranışların kötülüğünü gösterir. Geleceğe yönelik anlam taşıyan olaylarla, Yehova’nın bugün toplumuna Kurtarıcı ve Önder olarak sağladığı kişiye, İsa Mesih’e dikkat çeker. Yehova onu aracı ve başkâhin olarak atamış ve dünyaya doğruluk getirecek olan Krallığının Kralı yapmıştır. Sayılar kitabı, bu Krallığın kurulmasına yönelik gelişmeleri adım adım gösteren Kutsal Kitap kaydının bilgilendirici ve önemli bir halkasıdır.

[Dipnotlar]