Xana Moya Wa Xikwembu Wu Tirhisa Ku Yini Namuntlha?

A A LAMELE ku suka embelekweni wa mana wa yena. Siku ni siku a a tshama enyangweni leyi vitaniwaka yo Saseka leswaku a ta kombela tinyiko ta tintswalo eka lava nghenaka etempeleni. Hambiswiritano, mukomberi loyi la lamaleke siku rin’wana u amukele nyiko leyi a yi ri ya nkoka ku tlula swimalana leswi a a swi kuma. U horisiwile!—Mintirho 3:2-8.

Hambileswi muapostola Petro na Yohane a ku ri vona lava nga “n’wi yimisa” lerova “mikondzo ya milenge yakwe [yi] tiya,” a va tilavelanga ku dzunisiwa hikwalaho ka leswi va n’wi hanyiseke. Ha yini? Petro u ri: “Vavanuna va Israyele, ha yini mi hlamarisiwa hi leswi, kumbe ha yini mi hi honolela onge hiloko hi n’wi endle leswaku a famba hi matimba ya hina kumbe hi ku tinyiketela loku nga ni vukwembu?” Kunene, Petro na Yohane va swi xiyile leswaku sweswo a va swi endlanga hi matimba ya vona, kambe va swi endle hi moya lowo kwetsima wa Xikwembu.—Mintirho 3:7-16; 4:29-31.

Hi nkarhi wolowo, “mintirho ya matimba” yo tano a yi endleriwa ku kombisa leswaku vandlha ra Vukreste leri a ra ha ku simekiwa a ri seketeriwa hi Xikwembu. (Vaheveru 2:4) Kambe muapostola Pawulo u te, loko mintirho yo tano yi hetisise xikongomelo xa yona, a yi “ta hela.”a (1 Vakorinto 13:8) Xisweswo, sweswi a ku na vanhu lava Xikwembu xi va nyikeke matimba ya ku hanyisa, ya ku profeta, kumbe ya ku hlongola madimona evandlheni ra Vukreste bya ntiyiso.

Xana sweswo swi vula leswaku moya lowo kwetsima wa Xikwembu a wa ha tirhi? Nikatsongo! A hi kambisiseni tindlela tin’wana leti kombisaka ndlela leyi moya wa Xikwembu a wu tirha ha yona eka lembe-xidzana ro sungula ni ndlela leyi wu tirhaka ha yona esikwini ra hina.

“Moya Wa Ntiyiso”

Ndlela yin’wana leyi moya lowo kwetsima wa Xikwembu wu tirhaka ha yona i ku tivisa, ku voningela ni ku paluxa mintiyiso. Emahlweninyana ka rifu rakwe, Yesu u byele vadyondzisiwa va yena a ku: “Ndza ha ri ni swilo swo tala swo mi byela swona, kambe sweswi a mi swi koti ku swi byarha. Hambiswiritano, loko a fika, moya wa ntiyiso, u ta mi kongomisa entiyisweni hinkwawo.”—Yohane 16:12, 13.

“Moya wa ntiyiso” wu chuluriwe hi Pentekosta ya 33 C.E. loko vadyondzisiwa va kwalomu ka 120 lava a va hlengeletane ekamareni ra le henhla le Yerusalema va khuvuriwe hi moya lowo kwetsima. (Mintirho 2:1-4) Muapostola Petro a a ri exikarhi ka lava a va ri kona eka nkhuvo wolowo wa lembe ni lembe. Loko Petro a tele moya lowo kwetsima ‘u suke a yima’ a kandziyisa, kumbe a hlamusela kahle, mintiyiso yin’wana mayelana na Yesu. Xin’wana xa leswi a swi hlamuseleke a ku ri ndlela leyi “Yesu wa Munazareta” a “tlakuseriweke evokweni ra xinene ra Xikwembu” ha yona. (Mintirho 2:14, 22, 33) Nakambe moya lowo kwetsima wa Xikwembu wu susumetele Petro ku byela Vayuda lava a va n’wi yingisile a ku: “Yindlu ya Israyele hinkwayo a yi tive hakunene leswaku Xikwembu xi n’wi endle Hosi ni Kreste, yena Yesu loyi mi n’wi beleleke.” (Mintirho 2:36) Hikwalaho ka rungula ra Petro leri huhuteriweke hi moya, kwalomu ka magidi manharhu ya vanhu va “[amukele] rito rakwe hi mbilu hinkwayo” kutani va khuvuriwa. Hi ndlela leyi, moya lowo kwetsima wa Xikwembu wu va kongomise entiyisweni.—Mintirho 2:37-41.

Moya lowo kwetsima wa Xikwembu wu tlhele wu tirha tanihi mudyondzisi ni mutsundzuxi. Yesu u te: “Mupfuni, la nga moya lowo kwetsima, loyi Tatana a nga ta n’wi rhumela hi vito ra mina, u ta mi dyondzisa swilo hinkwaswo ni ku mi tsundzuxa swilo hinkwaswo leswi ndzi mi byeleke swona.”—Yohane 14:26.

Xana moya lowo kwetsima wu tirhe njhani tanihi mudyondzisi? Moya wa Xikwembu wu pfule mianakanyo ya vadyondzisiwa leswaku va twisisa swilo leswi Yesu a tshameke a va byela swona, leswi eku sunguleni a va nga swi twisisi kahle. Hi xikombiso, vaapostola a va swi tiva leswaku hi nkarhi wa ku tengisiwa ka yena, Yesu u byele ndhuna-nkulu ya Murhoma ya le Yudiya, Pontiyo Pilato, a ku: “Mfumo wa mina a hi xiphemu xa misava leyi.” Kambe, hi nkarhi wa ku tlhandlukela ka Yesu etilweni endzhaku ka masiku ya 40, vaapostola a va ha ri ni vonelo leri hoxeke ra leswaku Mfumo lowu wu ta simekiwa laha misaveni. (Yohane 18:36; Mintirho 1:6) Handle ko kanakana, vaapostola a va nga swi koti ku twisisa kahle leswi marito ya Yesu a ma vula swona kukondza moya lowo kwetsima wa Xikwembu wu chuluriwa hi Pentekosta ya 33 C.E.

Moya wa Xikwembu nakambe wu tirhe tanihi mutsundzuxi wa tidyondzo to hambana-hambana ta Yesu. Hi xikombiso, vuprofeta bya malunghana ni rifu ra Yesu ni ku pfuka ka yena, byi twisiseke kahle hi ku pfuniwa hi moya lowo kwetsima. (Matewu 16:21; Yohane 12:16) Ku tsundzuka leswi Yesu a swi dyondziseke, ku endle leswaku vaapostola va swi kota ku yimela ntirho wa vona hi xivindzi emahlweni ka tihosi, vamajistarata ni varhangeri va vukhongeri.—Marka 13:9-11; Mintirho 4:5-20.

Tlhandlakambirhi, moya lowo kwetsima wa Xikwembu wu kongomise Vakreste vo sungula leswaku va ya tirha nsimu leyi vekaka mihandzu. (Mintirho 16:6-10) Moya wa Xikwembu nakambe wu susumetele Vakreste vo sungula ku hlanganyela eku tsariweni ka Rito ra Xikwembu, Bibele, leswaku ku pfuneka rixaka hinkwaro ra vanhu. (2 Timotiya 3:16) Kutani swi le rivaleni leswaku moya lowo kwetsima a wu tirha hi tindlela to hambana-hambana hi lembe-xidzana ro sungula. Kahle-kahle a wu nga chululeriwi leswaku va endla masingita ntsena.

Moya Lowo Kwetsima eSikwini Ra Hina

Moya lowo kwetsima hilaha ku fanaka wa tirha ni le ka Vakreste va ntiyiso va siku ra hina. Leswi swi ve erivaleni eka ntlawa lowutsongo wa swichudeni swa Bibele le Allegheny, Pennsylvania, eU.S.A., eku heleni ka lembe xidzana ra vu-19. Swichudeni leswi swo gingiriteka swa Bibele a swi navela ku tiva “ntiyiso.”—Yohane 8:32; 16:13.

Xirho xin’wana xa ntlawa lowu, ku nga Charles Taze Russell, u vule leswi malunghana ni torha ra yena ra ntiyiso wa Matsalwa: “Ndzi khongelele . . . ku nyikiwa matimba yo susa rivengo rihi na rihi leri nga ha vaka xihinga lexi nga ndzi kavanyetaka embilwini ni le mianakanyweni, kutani moya wakwe wu ndzi pfuna ku kuma ku twisisa lokunene.” Xikwembu xi katekise xikhongelo lexi xo titsongahata.

Loko Russell ni vanghana va yena va kambisisa Matsalwa hi khinkhi, va twisise swilo swo tala. Russell u te: “Hi kume leswaku hi malembe-xidzana yo tala, mimpambukwa ni mintlawa yo hambana-hambana yi teke tidyondzo ta Bibele, yi ti pfanganisa ni vuxopaxopi ni swihoxo swa vanhu.” Leswi swi vange leswaku ku va ni leswi a swi vitaneke “ku cinciwa ntiyiso.” Hakunene, ntiyiso wa Bibele a wu palateriwe hi tidyondzo ta vuhedeni leti ngheneke eVujaganini eka malembe-xidzana lama hundzeke. Kambe Russell a a tiyimisele ku tiva ni ku twarisa ntiyiso.

Hi ku tirhisa Zion’s Watch Tower and Herald of Christ’s Presence, Russell ni vanghana va yena va ti sole ngopfu tidyondzo ta mavunwa ta vukhongeri leti hlamuselaka Xikwembu hi ndlela leyi hoxeke. Va twisise leswaku—ku hambana ni mavonelo lama tolovelekeke ya vukhongeri—moya-xiviri wa fa, leswaku loko hi fa hi ya esirheni ni leswaku Yehovha hi yena Xikwembu xi ri xin’we xa ntiyiso naswona a hi xiphemu xa Vunharhu-un’we.

Kambe, hilaha u swi tivaka hakona ku paluxiwa ka tidyondzo teto ta mavunwa ku hlundzukise vafundhisi va Vujagana. Hikwalaho ko tiyimisela ku tshama eswikhundlheni swa vona, vafundhisi vo tala va Makhatoliki ni va Maprotestente va luke marhengu ya ku onha vito ra Russell. Kambe yena ni vanghana va yena a va lan’wanga. Va titshege hi moya wa Xikwembu hi ku helela leswaku wu va kongomisa. Russell u te: “Hosi yi hi tiyisekisa leswaku . . . moya lowo kwetsima wa Tatana, lowu rhumeriweke loko wu komberiwe hi Yesu Mukutsuri wa hina, Muhlanganisi ni Nhloko, wu ta hi letela.” Kunene wu va leterile! Swichudeni leswi swa Bibele swo tshembeka swi hambete swi nwa mati yo tenga ya ntiyiso wa Bibele ni ku wu twarisa emisaveni hinkwayo.—Nhlavutelo 22:17.

Se ku hundze lembe-xidzana nhlengeletano ya manguva lawa ya Timbhoni ta Yehovha yi ri karhi yi tiyimisele ku kongomisiwa hi moya lowo kwetsima wa Xikwembu. Tanihi leswi moya wa Yehovha wu yaka emahlweni wu antswisa matwisiselo ya tona ya timhaka ta moya, Timbhoni ti endla mindzulamiso leyi lavekaka hi ku tirhandzela leswaku ti pfumelelana ni matwisiselo lamantshwa.—Swivuriso 4:18.

“Mi Ta Va Timbhoni Ta Mina”

Nakambe Yesu u kombise ndlela yin’wana leyi moya lowo kwetsima wa Xikwembu wu nga ta voniwa ha yona loko a byela vadyondzisiwa va yena a ku: “Mi ta amukela matimba loko moya lowo kwetsima wu fika ehenhla ka n’wina, naswona mi ta va timbhoni ta mina . . . ku ya fika endhawini ya le kule swinene ya misava.” (Mintirho 1:8) Xitshembiso xa Yesu xa ku nyika vadyondzisiwa va yena “matimba” ni “moya lowo kwetsima” leswaku va ta kota ku hetisisa ntirho lowu Xikwembu xi va aveleke wona xa ha tirha ni namuntlha.

Tanihi ntlawa, Timbhoni ta Yehovha ti tiviwa swinene hi ntirho wa tona wo chumayela. (Vona bokisi.) Hakunene, Timbhoni ta Yehovha ti vula rungula ra ntiyiso ematikweni lama tlulaka 230 ni le swihlaleni. Ehansi ka swiyimo hinkwaswo leswi u nga ehleketaka ha swona, ku katsa ni ku veka vutomi bya tona ekhombyeni etindhawini leti ti onhiweke hi nyimpi, ti chumayela hi xivindzi ti seketela Mfumo wa Xikwembu. Ku hiseka ka tona entirhweni wa Vukreste swi nyikela vumbhoni bya matimba bya leswaku moya lowo kwetsima wa tirha namuntlha. Naswona swi le rivaleni leswaku Yehovha Xikwembu u katekisa matshalatshala ya tona.

Hi xikombiso, n’wexemu, ku hetiwe tiawara to tlula gidi ra timiliyoni ku chumayeriwa mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu. Xana ku ve ni vuyelo byihi? Vanhu va 323 439 va kombise ku tinyiketela ka vona eka Xikwembu hi nkhuvulo wa mati. Ku tlula kwalaho, 4 433 884 wa tidyondzo ta le kaya ta Bibele ta vhiki na vhiki ti fambisiwile ni lava tsakelaka. Loko ku katsakanyiwa ntirho hinkwawo, ku fambisiwe tibuku ta 24 607 741, timagazini ta 631 162 309 ni tibroxara ni swibukwana swa 63 495 728. Mayana vumbhoni bya matimba bya leswaku moya wa Xikwembu wa tirha!

Moya Wa Xikwembu Na Wena

Loko munhu a amukela mahungu lamanene, a twananisa vutomi bya yena ni mimpimanyeto ya Xikwembu naswona a kombisa ripfumelo elunghiselelweni ra nkutsulo, u kota ku va ni vuxaka lebyinene ni Xikwembu. Eka vanhu vo tano, muapostola Pawulo u te: “Xikwembu [xi veke] moya wa xona lowo kwetsima eka n’wina.”—1 Vatesalonika 4:7, 8; 1 Vakorinto 6:9-11.

Ku va ni moya wa Xikwembu swi tisa mikateko yo tala leyinene. Xana i mikateko ya muxaka muni? Rito ra Xikwembu leri huhuteriweke ri ri: “Mihandzu ya moya i rirhandzu, ntsako, ku rhula, ku va ni mbilu yo leha, musa, vunene, ripfumelo, ku olova [ni] ku tikhoma.” (Vagalatiya 5:22, 23) Hikokwalaho, moya lowo kwetsima wa Xikwembu i matimba lama susumetelaka munhu ku endla leswinene, ma n’wi pfuna ku kombisa timfanelo ta Xikwembu.

Ku engetela kwalaho, loko u dyondza Bibele kutani u tirhisa leswi u swi dyondzaka, moya wa Xikwembu wu ta ku pfuna leswaku u kurisa vutlhari bya wena, vutivi, ku twisisa, ku kota ku endla swiboho ni matimba ya ku anakanya. Hosi Solomoni u kume “vutlhari ni ku twisisa hi mpimo lowukulu ni mbilu leyi pfulekeke,” hikuva u lave ku tsakisa Xikwembu ku ri ni vanhu. (1 Tihosi 4:29) Tanihi leswi Yehovha a nyikeke Solomoni moya lowo kwetsima, ha tiyiseka leswaku lava va lavaka ku n’wi tsakisa namuntlha a nge va tsoni moya wa yena lowo kwetsima.

Nakambe moya lowo kwetsima wa Xikwembu wu pfuna Vakreste ku lwa na Sathana ni madimona, mafambiselo lawa yo biha ya swilo ni mboyamelo wa nyama ya vona ya vudyoho. Leswi swi kotekisa ku yini? Muapostola Pawulo wa hlamula: “Eka swilo hinkwaswo ndzi ni ntamu hikwalaho ka loyi a ndzi nyikaka matimba.” (Vafilipiya 4:13) Moya lowo kwetsima a wu nge susi minxaniso kumbe miringo; kambe wu nga ku pfuna leswaku u tiyisela. Loko hi titshega hi moya wa Xikwembu, hi nga kuma “matimba lama tlulaka lama tolovelekeke” leswaku hi langutana ni xiphiqo kumbe ntshikilelo wihi ni wihi.—2 Vakorinto 4:7; 1 Vakorinto 10:13.

Loko hi languta vumbhoni lebyi hinkwabyo, a swi kanakanisi leswaku moya lowo kwetsima wa Xikwembu wa tirha namuntlha. Moya wa Yehovha wu nyika malandza ya yena matimba yo nyikela vumbhoni hi swikongomelo swa yena leswi hlamarisaka. Wu hambeta wu paluxa ku vonakala ka swilo swa moya naswona wu tiyisa ripfumelo ra hina, wu hi pfuna hi tshama hi tshembekile eka Muvumbi wa hina. Ha tlangela hakunene leswi Xikwembu xi hetisiseke xitshembiso xa xona hi ku nyika malandza ya xona yo tshembeka moya lowo kwetsima namuntlha!

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Bokisi leri nga eka tluka 10]

Leswi Van’wana Va Swi Vulaka Hi Timbhoni ta Yehovha

“Hambiloko tikereke tin’wana ti hirha vatsundzuxi leswaku va xavelela vanhu ku tshama ekerekeni kumbe va tlhuvutsana ni timhaka ta manguva lawa to fana ni vusodoma ni ku susa nyimba, Timbhoni a ti cinci mianakanyo ya tona malunghana ni swiyimo swa misava leswi cincaka. Ta ha ya emahlweni ni ntirho wa tona wa ku chumayela eMisaveni hinkwayo.”—The Orange County Register ya le Orange County, eCalifornia, U.S.A.

“Loko swi ta eku twarisiweni ka ripfumelo, i mintlawa yitsongo leyi hisekaka . . . tanihi Timbhoni ta Yehovha.”—The Republic ya le Columbus, eIndiana, U.S.A.

“Hi vona ntsena lava fambaka hi yindlu ni yindlu, va twarisa ‘mahungu lamanene,’ va tirhisa misinya ya milawu ya Bibele.”—Życie Literackie, ePoland.

“Eka pfhumba lerikulu ngopfu ro chumayela eka hinkwawo lama tshameke ma va kona, Timbhoni ta Yehovha ti yise rungula ra Yehovha emisaveni hinkwayo.”—News-Observer, eTamaqua, Pennsylvania, le U.S.A.

[Swifaniso leswi nga eka tluka 9]

Moya lowo kwetsima wa Xikwembu wa hi voningela hi tlhelo ra moya,

. . . wu kondletela mikhuva leyinene ya Vukreste,

. . . ni ku hi seketela entirhweni wa misava hinkwayo wo chumayela