Xikwembu Xi Ni Mavito Mangaki?

Nhlamulu ya Bibele

Xikwembu xo va ni vito lin’we. Hi Xiheberu i יהוה hi Xichangana i “Yehovha”.a Hi ku tirhisa muprofeta Esaya, Xikwembu xi te: “Hi mina Yehovha. Leli i vito la mina.” (Esaya 42:8) Vito leli li humelela ka 7.000 ka matsalwa ya khale ya ku tsaliwa hi voko, a ku na vito lin’wana leli li humelelaka ka kunyingi, ku fana na lona.b

Xikwembu xi ni mavito man’wana?

Ka Bibele Xikwembu xo va ni vito lin’we ntsena, kambe ku ni mavitanelo man’wana lawa ma tirhisiwaka. A hi voni swaku mavito lawa ma landzelaka ma hi byela yini hi leswi Yehovha a nga swi yentxa ni leswi a nga tshamisa xiswona.

Mavitanelo	Lomu li kumekaka kona	Leswi li vulaka swona
Allah	(A li kumeki ndhawu)	Li ta hi ka Xiarabi, naswona li vula swaku XIkwembu kambe “Allah” a hi vito la Xikwembu. Mabibele ya Xiarabi ni ya tirimi tin’wana ma tirhisa vito leli nge “Allah” leswaku ma vula swaku “Xikwembu.”
Wa Matimba Hinkwawu	Genesa 17:1	A ku na munhu wa matimba ku fana na Yehovha. Rito la Xiheberu leli nge ʼEl Shad·daiʹ, “Xikwembu Xa Matimba Hinkwawu,” li kumeka ka 7 ka Bibele.
Alfa na Omega	Nhlawutelo 1:8; 21:6; 22:13	“Wa ku sungula ni wa wugamu,” kumbe “masungulo ni magamu,” leswo swi vula swaku a ku vanga ni Xikwembu Xa Matimba na Yehovha a nge se va kona naswona a xi nga ta va kona. (Esaya 43:10) Alfa i letra la ku sungula, a omega i la wugamu hi Xigriki.
Wa Khale hi Masiku	Daniyele 7:9, 13, 22	Xikwembu a xi vanga ni masungulo; xona xi ve kona na ku nge se va ni nchumu kumbe munhu. — Tipisalema 90:2.
Muyentxi	Esaya 40:28	Hi yena a nga yentxa minchumu hinkwayu.
Papayi	Matewu 6:9	Hi yena a nyikaka wutomi.
Xikwembu	Genesa 1:1	Nchumu xin’wana ni xin’wana lexi gandzeliwaka xi nga ha vitaniwa xikwembu. Rito la Xiheberu leli nge ʼElo·himʹ, li vula ku phatima, ku hlonipheka ni matimba lawa Yehovha a nga na wona.
Xikwembu xa swikwembu	Deteronoma 10:17	Vito lelo li vula swaku Xikwembu xi hambanile ni swikwembu hinkwaswu swa mavunhwa. — Esaya 2:8.
Mudjondzisi Lwenkulu	Esaya 30:20, 21	Wa hi komba ndlela ni ku hi djondzisa leswi nga hi pfunaka. — Esaya 48:17, 18.
Muyentxi Lwenkulu	Tipisalema 149:2	Hi yena a nga yentxa minchumu hinkwayu. — Nhlawutelo 4:11.
Xikwembu Xa Ku Tsaka	1 Timotiyu 1:11	Xikwembu xi tshama na xi tsakile. — Tipisalema 104:31.
Mutwi wa xikhongelo	Tipisalema 65:2	A swi yingisa hi yexe swikhongelo leswi hi swi yentxaka.
Ni Leswi Ni Nga Swona	Eksoda 3:14, Bibele la Rei Jaime	A tiyentxa leswi a swi lavaka swaku a hetisisa xikongomelo xa yena. Marito lawa ma nga hundzuluxeliwa ma ku “Ni Ta Va Lexi Ni Lavaka Ku Va Xona” kumbe “Ni Ta Va Lexi Ni Langaka Ku Va Xona.” (Bíblia Enfatizada de Rotherham, by J. B.; Bibele—Matsalwa Yo Kwetsima Ya Misava Leyintshwa, hi Xitsonga) Leswo swi hi pfuna ku tlhamusela vito la Yehovha, leli nga ka. — Eksoda 3:15.
Xi Lava Ku Gandzeliwa Xi Li Xoxe	Eksoda 34:14, Bibele la Rei Jaime	Xikwembu a xi swi lavi ku gandzeliwa ni swikwembu swin’wana. Marito lawa ma nga ha hundzuluxeliwa hi ku vula swaku “lexi lavaka swaku ku gandzeliwa xona ntsena”. — Tradução da Sociedade Bíblica Portuguesa; Bibele — Matsalwa Yo Kwetsima Ya Misava Leyintshwa, hi Xitsonga.
Hosi leyi nga kona hi masiku ni masiku	Nhlawutelo 15:3	Ku fuma ka yena a ku na masungulo naswona a ku nga ta va ni magamu.
Hosi	Tipisalema 135:5	Marito ya Xiheberu lama nge ʼA·dhohnʹ ni ʼAdho·nimʹ ma nga ha vula swaku n’winyi kumbe mukongomisi.
Hosi ya tintsumi	Esaya 1:9, Bibele la Rei Jaime; Varoma 9:29, Bibele la Rei Jaime	A rhangela tintsumi ta tinyingi. Marito lama nge “Hosi ya tintsumi” ma nga hundzuluxeliwa ma ku “Yehovha Murhangeli wa tintsumi”. — Varoma 9:29, Nova Versão Internacional; NET Bible.
Lweyi A nga henhlahenhla	Tipisalema 47:2	A le henhla ku tlula hinkwaswu.
Wa Ku Kwetsima Hintamu	Swivuriso 9:10	Xikwembu xa ku kwetsima, xa ku basa ku tlula hinkwaswu swi nga kona.
Muvumbi	Esaya 64:8	A ni matimba ka vanhu hinkwavu, ku fana ni munhu lweyi a tirhaka hi vumba, a kotaka ku yentxa swibya leswi a swi lavaka hi vumba. — Varoma 9:20, 21.
Muponisi	Esaya 41:14; Bibele la Rei Jaime	Hi ku tirhisa lifu la Yesu Kreste, Xikwembu xi ponisa vanhu hinkwavu ka xidjoho ni lifu. — Yohani 3:16.
Ribye	Tipisalema 18:2, 46	A vhikelela a tlhela a ponisa vanhu va yena.
Muhuluxi	Esaya 45:21	A huluxa vanhu va yena ka tinghozi.
Murisi	Tipisalema 23:1	A hlayisa vanhu va yena.
Hosi Leyi Fumaka	Genesa 15:2	Rito la Xiheberu leli nge ʼAdho·naiʹ li vula swaku Xikwembu i mufumi wa mukulu ka hinkwavu.
Lweyi A nga tlakuka	Daniyele 7:18, 27	Hi yena wa ku tlakuka hintamu ka vanhu hinkwavu.

Mavito ya tindhawu leti ku vulavuliwaka hi tona ka Matsalwa ya Xiheberu

Tindhawu tin’wana ku vulavuliwaka hi tona ka Bibele ti nyikiwe mavito hi ku tirhisa vito la Xikwembu, kambe tona a ti txintxi mavitanelo ya vito la Xikwembu.

Vito la ndhawu	Lomu li kumekaka kona	Leswi li vulaka swona
Yehovha-jire	Genesa 22:13, 14	‘Yehovha a ta lunghiselela.’
Yehovha-nisi	Eksoda 17:15	“Yehovha Hi Yena A Ni Kombaka Ndlela.” (Nova Versão Internacional) Vanhu va Yehovha va nga kombela ku pfuniwa va tlhela va vhikeleliwa hi yena. — Eksoda 17:13-16.
Yehovha-xalomu	Vaavanyisi 6:23, 24	“Yehovha i ku rhula.”
*Jeová-samá*	Ezekiyele 48:35, Tradução do Novo Mundo com referências	“Yehovha A Ko Le.”

Hi mhaka muni swi li swa lisima ku tiva vito la Xikwembu ni ku li tirhisa?

Vito la Xikwembu i la lisima hintamu ka xona, leswo hi swi tiva hikusa xi yentxe swaku li tsaliwa ka kunyingi ka Bibele. — Malakiya 1:11.
N’wana wa Xikwembu, Yesu, a vulavule ka kunyingi hi lisima la vito la Xikwembu. Hi xikombiso, a khongelile ka Yehovha a ku: “Vito la wena a li kwetsimisiwi.” — Matewu 6:9; Yohani 17:6.
Loko munhu a lava ku va munghanu wa Yehovha a fanele a rhanga hi ku tiva vito la Xikwembu a tlhela a li tirhisa. (Tipisalema 9:10; Malakiya 3:16) Yena a tshembisa ku katekisa vanghanu va yena, a li: “Leswi a ni rhandzaka, ni ta mu ponisa. Ni ta mu vhikelela hikusa a tiva vito la mina.” — Tipisalema 91:14.
Bibele li vula swaku ku ni swikwembu swa swinyingi, li li ku “ni lava vitaniwaka swikwembu atilweni kumbe amisaveni, ku fana ni leswi ku nga ni ‘swikwembu’ swa swinyingi ni ‘tihosi’ ta tinyingi.” (1 Vakorinto 8:5, 6) Kambe li vulavula hi Xikwembu xin’we xa ntiyiso, lexi vito la xona ku nga Yehovha. — Tipisalema 83:18.

a Vadjondzi van’wana va Xiheberu va hundzuluxela vito la Xikwembu va ku i “Yahweh”.

b Hi nga ha vitana Xikwembu hi mavitanelo man’wana ya ku goma ku nga, “Yah,” naswona vito lelo li kumeka ka 50 ka Bibele, loko ku lava ku vuliwa rito leli nge “Aleluya,” leli li lavaka ku vula swaku “Dzunisani Yah.” — Nhlawutelo 19:1; Hi ku ya hi American Standard Version; King James Version.