Amkamucisyeje Jwacinyamata Jwawo Kuti Akule Cenene

1, 2. Ana yakusawusya soni yakusangalasya yapi yayikusayika mu yaka ya unyamata?

KOLA jwacinyamata jwa yaka 13 mpaka 19 panyumba kuli kwakulekangana mnope ni kola mwanace jwa yaka 5 kapena 10. Yaka ya unyamatayi yikwete yakusawusya yakwe, nambosoni mpaka yiyikasye cisangalalo soni mbote. Cisyasyo ca Yosefe, Daudi, Yosiya soni Timoteyo cikusalosya kuti ŵacinyamata mpaka atende yindu mwalunda soni kuŵa paunasi wambone ni Yehofa. (Genesis 37:2-11; 1 Samueli 16:11-13; 2 Mafumu 22:3-7; Masengo 16:1, 2) Masiku agano ŵacinyamata ŵajinji akusatendagasoni yeleyi. Komboleka kuti ŵane mwa jemanjaji akwamanyilila.

² Nambope, ŵacinyamata ŵane ngakusatamilicika nganisyo m’yaka ya unyamata wawo. Mkati mwa yaka ya unyamata, ŵacinyamata ndaŵi sine mpaka aŵe ŵakusangalala soni ŵakutumbila. Ŵacinyamata mpaka asace kulijimila pajika, soni mpaka yasakalisyeje naga acinangolo ŵawo akusiŵaŵicila malamusi. Nambope, ŵacinyamata mpela ŵeleŵa akusaŵa ŵangamanyilila yejinji soni acinangolo ŵawo akusasosekwa kwakamucisya mwacinonyelo soni mwakulitimalika. Kusala yisyene, yaka ya unyamata mpaka yiŵe yakusangalasya, nambosoni mpaka yiŵe yakusokonasya kwa acinangolo soni kwa ŵacinyamatawo. Ana acinangolo mpaka ŵakamucisye camtuli ŵacinyamata mu yaka yeleyi?

 3. Ana acinangolo mpaka ŵakamucisye ŵanace ŵawo mwamtuli kuti yindu yajendeleje cenene?

³ Acinangolo ŵakusakuya yajikusasala Baibulo akusatenda yiliyose yampaka akombole pakusaka kwakamucisya ŵacinyataŵa kuti yindu yajendeleje cenene pakusimana ni yakusawusya mpaka kwikana pakuŵa acakulungwa ŵaganisya cenene. Acinangolo soni ŵacinyamata ŵaŵele ali mkamulicisya masengo yiwundo ya m’Baibulo yindu yikusiyajendela cenene.—Salimo 119:1.

 4. Ana ligongo cici kuŵecetana kuli kwakusosekwa mnope m’yaka ya unyamata?

⁴ Baibulo jikusati, “Pali pangali kutamila pamo, yakuganisya yikusalepecekwa.” (Miyambo 15:22) Naga atagulilaneje ni ŵanace ŵawo mwagopoka paŵaliji ŵacinandipile, kutagulilana mwagopokaku mpaka kuŵe kwakusosekwa mnope pandaŵi jali m’yaka ya unyamata. Tukuŵeceta yeleyi ligongo lyakuti pandaŵiji, ŵacinyamataŵa ngakusatama mnope pamlango soni akusamalilaga ndaŵi jejinji ali mkunguluka ni acimjawo ŵakusukulu kapena ŵandu ŵane. M’yoyo, naga acinangolo ngakuŵecetana mwacilungamo soni mwagopoka ni ŵanace ŵawo nikuti ŵanacewo mpaka aŵeje mpela acalendo m’nyumbamo. Ana mpaka atende wuli kuti aŵecetaneje mwagopoka?

 5. Ana ŵacinyamata akusosekwa ajiwoneje mwamtuli ngani jakuŵecetana ni acinangolo ŵawo?

⁵ Ŵacinyamata soni acinangolo akusosekwa kutendaga mbali jawo pakuŵecetana. Yili yisyene kuti ŵacinyamata mpaka ayiwoneje kuŵa yakusawusya mnope kuŵecetana ni acinangolo ŵawo mpela muŵatendelaga pandanda ali ŵanace. Nambope, akusosekwa kumbucila kuti “pali pangali cikamucisyo calunda, ŵandu akusagwa, nambo pali pana ŵandu ŵakukukamucisya lunda ŵajinji akusakulupuka.” (Miyambo 11:14) Maloŵega gakamula masengo kwa wosope ŵanace soni acakulungwa. Ŵacinyamata ŵakusamanyilila yeleyi cacipikanicisya kuti akusosekwa cikamucisyo calunda, ligongo lyakuti akusimana ni yakusawusya yejinji kupunda paŵaliji ŵanace. Ŵacinyamataŵa akusosekwa kumanyilila kuti acinangolo ŵawo ŵakulupilila atamose kuti nganajawula kusukulu nambo akusamanyilila mnope yindu yejinji ya paumi soni kuti acinangolowo aŵele ali mkwanonyela ŵacinyamataŵa kwa yaka yejinji. M’yoyo, pali pa msingu welewu, ŵacinyamata ŵalunda akusiŵapikanilaga acinangolo ŵawo.

 6. Ana acinangolo ŵalunda soni ŵacinonyelo akoleje nganisyo syamtuli pangani jakuŵecetana ni ŵacinyamata ŵawo?

⁶ Kuŵecetana mwagopoka kukusagopolela kuti nangolo alinjejelinjeje kupata lipesa naga jwacinyamata akusaka kuŵecetana nawo. Naga ali nangolo, alolecesyeje kuti kumbali jawo aŵeje ŵakusacilila soni akoleje lipesa lyakuŵecetana ni jwacinyamata jwawo. Kutenda yeleyi mpaka kuŵe kwakusawusya. Baibulo jikusati “pana ndaŵi jakutama jii soni ndaŵi jakuŵeceta.” (Mlaliki 3:7) Komboleka kuti jili ndaŵi jakuŵeceta ja jwacinyamata jwawo, nambo kwa wawojo jili ndaŵi jakutama jii. Komboleka kuti pandaŵiji wawojo alinganyisye yakuti atende lijiganyo lyapajika, apumule, kapena kamula masengo ga panyumba. Atamose yili m’yoyo, naga mwanace jwawo akusaka kuŵecetana ni wawojo, akusosekwa kulingalinga kucenga yaŵasakaga kutenda ni kumpikanilaga mwanacejo. Naga ngakutenda yeleyi, mwanagwawojo ngasasakasoni kuŵecetana nawo. Akumbucileje cisyasyo ca Yesu. Pandaŵi jine, jwalakwe jwalinganyisye yakuti apumule. Nambo ŵandu ŵajinji paŵayice kuti ampikanile, jwalakwe jwacenjile yakuti apumule yila ni kutanda kwajiganya ŵanduwo. (Maliko 6:30-34) Ŵacinyamata ŵajinji akusamanyililaga kuti acinangolo ŵawo yikusiyatupilaga mnope yakutenda. Nambope jemanjaji akusosekwa kuŵa ŵakusimicisya kuti acinangolo ŵawo apali kuti ŵakamucisyeje. M’yoyo, apateje lipesa soni aŵeje ŵakupikanicisya.

 7. Ana acinangolo akusosekwa kuŵambala cici?

⁷ Alinje kumbucila muyaŵelele pandaŵi jiŵaliji jwacinyamata, soni akaleka mtima wakusangalala. Acinangolo akusosekwa kusangalalaga ni ŵanace ŵawo. Naga pana ndaŵi jakusangalala, ana acinangolo akusajikamulicisya masengo camtuli? Naga ndaŵi syosope acinangolo akusakamulicisya masengo ndaŵi jawo jakusangalala, nambo ngasangalalila yimpepe ni ŵacinyamata ŵawo, nikuti ŵacinyamatawo cacimanyilila mwacitema yeleyi. Naga ŵacinyamata akwikana pakumanyilila kuti acimjawo ŵa kusukulu ni ŵakusiŵanonyela mnope kupunda acinangolo ŵawo, yili yangakayikasya kuti jemanjaji mpaka asimane ni yakusawusya.

 8. Ana ŵanace mpaka ajiganyidwe camtuli kusosekwa kwa kuŵa ŵakuwona mtima, kamula masengo mwamtawu soni kola ndamo syambone?

⁸ Naga acinangolo nganaŵepe kwajiganya ŵanace ŵawo kusosekwa kwakuŵa ŵakuwona mtima soni kamula masengo mwamtawu, akusosekwa kutenda yakomboleka kwajiganya ŵanacewo pali m’yaka ya unyamata. (1 Atesalonika 4:11; 2 Atesalonika 3:10) Yili yakusosekwasoni kwa acinangolo kuŵa ŵakusimicisya kuti ŵanace ŵawo akusakulupilila ni mtima wosope kusosekwa kwakola ndamo syambone. (Miyambo 20:11) Cisyasyo cambone ca acinangolo panganiji mpaka cakamucisye ŵacinyamata. Mpela mwayikusaŵela ni acalume ŵangakulupilila kuti mpaka ‘ajigalice ngaŵa ni maloŵepe nambo ni ndamo ja aciŵamkwawo,’ m’yoyosoni ŵacinyamata mpaka alijiganye yiwundo yambone kupitila mu ndamo sya acinangolo ŵawo. (1 Petulo 3:1) Nambope, ndamo syambone sya acinangolo nganisiŵa syakwanila, ligongo lyakuti ŵanace akusayiwonaga yisyasyo yakusakala soni yindu yine yakwatendekasya kuti ajigaliceje mtima yayigumbele kucilamboku. M’yoyo, acinangolo mwakusamala akusosekwa kumanyilila nganisyo sya ŵacinyamata ŵawo pa yakusalolela soni kupikanila, soni akusasosekwa kuŵecetana mwagopoka panganisi.—Miyambo 20:5.

9, 10. (a) Ligongo cici acinangolo akusosekwa kulolecesya kuti akwasalila ŵanace ŵawo ngani syakwamba gonana? (b) Ana mpaka atende camtuli yeleyi?

⁹ Kuŵecetana mwagopoka kulisoni kwakusosekwa mnope pangani ja gonana. Acinangolo, ana akusatendaga sooni kutagulilana ni ŵanace ŵawo ngani ja gonana? Atamose kuti akusatendaga sooni, akusosekwa kutenda mtawu, ligongo lyakuti ŵanace ŵawo cacipikanape ngani ja gonana kupitila kwa mundu jwine. Naga ŵanace ŵawo ngakwasalila ya gonana, komboleka kumanyilila ya nganiji mwakulemweceka. M’Baibulo, Yehofa jwangaŵambala kusala ngani ja gonana. Acinangolo nombe nawo ngakusosekwasoni kusiŵambala nganisi.—Miyambo 4:1-4; 5:1-21.

¹⁰ Tukuyamicila kuti Baibulo jikwete yakutukamucisya kupikanicisya cenene pakwamba ya gonana. Likuga lya Mlungu liwandisyesoni yindu yejinji yakulosya kuti yajikusasala Baibulo panganiji, yikukamulape masengo masiku agano. Kamulicisya masengo yaliwandisye likugali, mpaka kutukamucisye. Mwambone, mpaka atagulilane ni mwanace jwawo jwamlume kapena jwamkongwe mitwe jakuŵajilwa ja m’buku ja Ciceŵa jakuti Mayankho a Zimene Achinyamata Amafunsa buku jandanda ni jaŵili. Yakuyicisya yakwe mpaka yiŵe yakamucisya mnope.

11. Ana litala lyapi lyakamucisya mnope lyampaka acinangolo alikamulicisye masengo kwajiganya ŵanace ŵawo kumtumicila Yehofa?

¹¹ Ana ngani japi jajili jakusosekwa mnope jele acinangolo akusosekwa kutagulilana ni ŵanace ŵawo? Ndumetume Paulo jwajikolasile nganiji paŵasasile kuti, “Mwaleleje [ŵanace ŵenu] mwakwapa camuko ca Yehofa soni kwajiganya kaganisye kakwe.” (Aefeso 6:4) Ŵanace akusosekwa kwendelecela kwajiganya yakwamba Yehofa. Cakusosekwa mnope cili cakuti, jemanjaji akusosekwa kulijiganya kuti amnonyeleje Yehofa soni aŵeje ŵakusacilila kumtumicila. Acinangolosoni mpaka ŵajiganye ŵanace ŵawo yejinji kupitila m’cisyasyo cawo. Naga ŵacinyamata akusalola kuti acinangolo ŵawo akusamnonyelaga Mlungu ni ‘mtima wawo wosope, umi wawo wosope soni nganisyo syawo syosope,’ soni naga ŵacinyamatawo akuyiwona kuti acinangolowo akwete ndamo syambone ligongo lya yeleyi, mwangakayicila jemanjajo cacitendasoni yakulandanayo. (Matayo 22:37) Mwakulandanasoni ni yeleyi, naga ŵacinyamata akuyiwona kuti acinangolo ŵawo akwete nganisyo syakuŵajilwa pa yindu yakucilu soni akusaŵikaga yindu ya Ucimwene wa Mlungu pamalo gandanda, nikuti yeleyi yicakamucisya jemanjajo kola nganisyo mpela sya acinangolowo.—Mlaliki 7:12; Matayo 6:31-33.

12, 13. Ana acinangolo akusosekwa kukumbucila cici naga akusaka kuti kulambila kwa peŵasa kujendeje cenene?

¹² Kutenda kulambila kwa peŵasa cijuma cilicose lili litala lyampaka lyakamucisye ŵacinyamata kumanyilila yindu yausimu. (Salimo 119:33, 34; Miyambo 4:20-23) Kutenda kulambila kwa peŵasa mwakutamilicika kuli kwakusosekwa. (Salimo 1:1-3) Acinangolo ni ŵanace akusosekwa kumanyilila kuti kulambila kwa peŵasa kuŵeje pamalo gandanda kupunda yine yiliyose. Nambosoni, kuti kulambila kwa peŵasa kuŵe kwakamula mtima, ŵamwiŵasamo akusosekwa kola nganisyo syakuŵajilwa. Mtati jwine jwatite, “Mtemela wakwe ugonile pakuti, mkutendesya kulambilaku akusosekwa ŵatendekasyeje ŵane kuŵa ŵagopoka mwaucimbicimbi pandaŵi jakulambilajo, nambo ngaŵaga mwakupelenganya malile. Kola nganisyo syakuŵajilwa mpaka kuŵe kwakusawusya ndaŵi sine. Camti m’yoyo, ŵacimanyata akusasosekwa kwakamucisya kuti acenje nganisyo syawo. Naga yindu nganiyijenda cenene pa ulendo wandanda kapena waŵili wakulambila kwa peŵasa, akajasa mtima, ulendo winewo yicijenda cenene.” Mtatiju ŵasasilesoni kuti mu lipopelo lyakwe pakulambila kwa peŵasa kulikose, jwaŵendaga cikamucisyo kwa Yehofa kuti ŵamwiŵasa wosopewo akoleje nganisyo syakuŵajilwa.—Salimo 119:66.

¹³ Uli ukumu wa acinangolo ŵakulupilila kutendesya kulambila kwa peŵasa. Kusala yisyene acinangolo ŵane mpaka yalemeje kuŵalanga cenene yampaka yitendekasye kuti yasawusyejesoni kupata matala gakutendekasya kulambila kwa peŵasa kuŵa kwakusangalasya. Nambope naga akwete ‘cinonyelo cisyesyene mu yakutenda yawo,’ acinangolo caciŵa ŵakusacilila kwakamucisya ŵanace ŵawo mwakulinandiya soni mwakulupicika kuti ajawule pasogolo mwausimu. (1 Yohane 3:18) Ŵacinyamataŵa komboleka kudandawulaga ndaŵi sine, nambope mwangakayicila cacilolasoni kuti acinangolowo akusiŵasoselaga yambone paumi wawo.

14. Ana acinangolo mpaka akamulicisye masengo camtuli lilemba lya Deuteronomo 11:18, 19 pakwajiganya ŵacinyamata ŵawo yindu yausimu?

¹⁴ Kulambila kwa peŵasa nganikuŵa ndaŵipe jele acinangolo mpaka aŵecetane ni ŵanace ŵawo yindu yausimu. Ana akukumbucila yaŵalamwile Yehofa acinangolo? Jwalakwe ŵatite, “Mkusosekwa kugaŵika maloŵe gelega mumtima mwenu, ni kugakuya paumi wenu soni mgataŵeje mpela cimanyilo pamkono penu, soni gaŵe mpela kaguwo kakutaŵa pausyo penu. Soni mkusosekwa kwajiganya maloŵega ŵanace ŵenu ni mgaŵeceteje pamtemi pasi m’nyumba mwenu, pamkwenda mwitala, pamkugona soni pamkwimuka.” (Deuteronomo 11:18, 19; 6:6, 7.) Yeleyi ngayikugopolela kuti agambeje kwalalicila ndaŵi syosope ŵanace ŵawo. Nambo mtwe wa liŵasa ukusosekwa kupataga lipesa lyambone lyakamucisya liŵasa lyakwe mwausimu.

15, 16. (a) Ana camuko cikusagopolela cici? (b) Ana ŵani ŵakwete ukumu wakupeleka camuko, soni ŵani ŵakusosekwa kulolecesya kuti camukoco cikamwile masengo?

¹⁵ Camuko cili kulijiganya kongolela nganisyo, soni cikusapwatikapo kuŵecetana. Atamose kuti cilango mpaka ciŵesoni cakusosekwa, nambo camuko ni cacikusajongolela nganisyo kupunda cilango. Ŵanace ŵawo paŵaliji ŵacinandipile ŵasosekwaga kwajamuka. Sambano pakuŵa ali ŵacinyamata mpaka asosekwesoni mtundu wine wa camuko, soni mpaka ciŵe camuko cekulungwa. Ŵacinyamata ŵalunda akusamanyilila kuti yeleyi yili yisyene.

¹⁶ Baibulo jikusati, “Jwalijose jwakuloŵela akusanyosyaga camuko ca atati ŵakwe, nambo jwalijose jwakusapikanila camuko ali jwakalamuka.” (Miyambo 15:5) Mpaka tulijiganye yejinji kutyocela pa lilembali. Lilembali likulosya kuti ngaŵa kulemwa kupeleka camuko. Jwacinyamata nganaŵa ‘apikanile camuko’ naga nganacipocela. Yehofa apelece ukumu wakupeleka camuko kwa acinangolo mnopemnope kwa mtati. Nambo yili kwa jwacinyamatajo kupikanila camuko kapena iyayi. Jwalakwe mpaka alijiganye yejinji soni mpaka aŵambaleje yakulemwa yejinji naga akupikanila camuko ca lunda ca acinangolo ŵakwe. (Miyambo 1:8) Baibulo jikusati, “Mundu jwakunyosya camuko cacilaga soni ŵandu cacim’nyosya. Nambo jwakupikanila camuko cacimcimbicisya.”—Miyambo 13:18.

17. Ana acinangolo akusosekwa kola nganisyo syapi syakuŵajilwa pakupeleka camuko?

¹⁷ Acinangolo akusosekwa akapundanganyaga malile pakupeleka camuko. Aŵambaleje kuyikandapasya mnope yindu nikwikana pakumtendekasya mwanacejo kwatumbilila, nikwikanasoni pakulikayicilaga mwanacejo. (Akolose 3:21) Nambosoni acinangolo ngakusosekwa kwalecelela ŵanace ŵawo nikwikanasoni pakuti ngakulijiganya cilicose. Kutenda yeleyi mpaka kukole yakuyicisya yakogoya. Pa Miyambo 29:17 pakusati, “Ampe cilango mwanace ni yicapa mtendele soni cacisangalasya umi wawo.” Nambope ndime 21 jikusati, “Naga mundu akumlecelela jwamasengo jwakwe kutandila pali mwanace, pacacikula caciŵa jwangayamicila.” Atamose kuti lilembali likusala ya jwamasengo nambo mpaka likamulesoni masengo kwa ŵanace mwiŵasa.

18. (a) Ana camuko cili umboni wa cici? (b) Ana acinangolo akusosekwa kuŵambala cici pakupeleka camuko?

¹⁸ Kusala yisyene camuko cakuŵajilwa cikusalosya kuti nangolo akusamnonyelaga mwanace jwawo. (Ahebeli 12:6, 11) Naga ali nangolo, yili yisyene kuti yikusaŵa yakusawusya kupeleka camuko mwakuŵajilwa ndaŵi syosope. Mwine ligongo lyakusaka kuti paŵe mtendele, mpaka ayiwoneje kuŵa yakuŵajilwa kwamba kumkunda mwanace jwakusawusya kutendaga yakusaka yakwe. Nambo mkupita kwandaŵi, acinangolo ŵakusakundaga yeleyi cacilaga kulilamulila liŵasalyo.—Miyambo 29:15; Agalatia 6:9.

19, 20. Ana acinangolo mpaka alosye camtuli lunda pangani ja yakusangalasya ya ŵacinyamata ŵawo?

¹⁹ Kalakala ŵanace ŵakamucisyaga acinangolo masengo ga pamlango soni ga kumigunda. Nambo masiku agano ŵacinyamata ŵajinji akusamalilaga ndaŵi jejinji ali mkunguluka. Ŵandu ŵamalonda akusapanganya yindu yejinji kuti ŵacinyamata ayikamulicisyeje masengo pakunguluka. Cilamboci cangakosya mnope ndamo syambone sya m’Baibulo, m’yoyo yakusangalasya yacikusapeleka cilamboci mpaka yiŵe yakogoya naga ngasamala.

²⁰ M’yoyo acinangolo ŵalunda akusaŵa ni ufulu ŵakusagula mwakuŵajilwa yakusangalasya. Nambo akumbucileje kuti jwacinyamatajo atenda kula. Caka cilicose pacikumala jwalakwe akusajembeceya kuti catendeje najo yindu mpela jwamkulungwa. M’yoyo luli lunda kwa acinangolo kumpa ufulu wakusagula yakusangalasya pakukula jwacinyamatajo, mnopemnope naga yakusagula yakweyo yikulosya kuti akukula mwausimu. Ndaŵi sine jwacinyamata mpaka asagule mwangali lunda nyimbo, ŵakunguluka nawo, soni yindu yine. Naga yeleyi yitendekwe, acinangolo akusosekwa kutagulilana ni jwacinyamatajo kuti kusogolo casagule yindu mwakuŵajilwa.

21. Ana kola ndaŵi jakuŵajilwa ja kungulucila mpaka kumcenjele camtuli jwacinyamata?

²¹ Ana yakusangalasya yikusosekwa kutendekwaga kwandaŵi jelewu mwamtuli? M’yilambo yine ŵacinyamata akusiŵasalilaga kuti mpaka atende yakusangalasya kwandaŵi jelewu mucasacile. M’yoyo jwacinyamata mpaka alinganye yakuti agambeje kusangalala basi. Acinangolo akusosekwa kwakamucisya ŵacinyamata kumanyilila kusosekwa kwakamulicisya masengo ndaŵi jawo pa yindu yine. Yindu yakwe yili mpela, kunguluka ni ŵane mwiŵasa, lijiganyo lyapajika, kungulukasoni ni ŵandu ŵane ŵacikulile mwausimu, misongano jaciklistu soni masengo ga panyumba. Yeleyi yicikamucisya kuti “yakusangalasya ya umi awuno” yikasokonasyaga Maloŵe ga Mlungu.—Luka 8:11-15.

22. Konjecesya pa yakusangalasya, ana cicisoni cacili cakusosekwa paumi wa ŵacinyamata?

²² Mwenye Solomoni jwatite, “Nayiweni kuti pangali cambone, kupunda kuti jemanjajo asangalaleje soni kutenda yambone pali cijumi, nambosoni kuti mundu jwalijose alye, amwe, soni asangalale ni yindu yambone yapatile ligongo lyakamula masengo mwamtawu.” (Mlaliki 3:12, 13) Kusala yisyene, kusangalala kuli kwakuŵajilwa. Nambo kamula masengo mwamtawu kuli kwakusosekwasoni. Masiku agano ŵacinyamata ŵajinji ŵangamanyilila kuti kamula masengo mwamtawu kukusamtendekasya mundu kuŵa jwakwikutila. Ŵane mwa ŵacinyamataŵa ŵangamanyililasoni kuti mundu pakombwele kumalana ni yakusawusya yine, yikusamkamucisya kuti akalikayicilaga. Ŵacinyamata ŵane ŵangali upile wakulijiganya masengo gakuti cigakamucisye pacacikulapo. Jeleji jili ngani jakusawusya kwa acinangolo. Ana mpaka atende yakomboleka kuti mwanace jwawo akole upile wakulijiganya masengo? Naga mpaka akombole kumjiganya mwanace jwawo kulola kusosekwa kwa masengo soni kuti asangalaleje ni kamula masengo mwamtawu, yeleyi yicimkamucisya kuyiwonaga yindu mwakuŵajilwa soni yicikola yakuyicisya yambone kwa umi wakwe wosope.

23. Ana acinangolo mpaka ŵalimbikasye camtuli ŵacinyamata ŵawo?

²³ Atamose kuti mpaka akole yakusawusya ni jwacinyamata jwawo, nambo yagakusasala malemba yili yakamucisya. Malembaga gakusati, “Cinonyelo cangamala.” (1 Akolinto 13:8) Akaleka kwalosya cinonyelo ŵacinyamata. Aliwusye kuti, ‘Ana ngusam’yamicila mwanace jwalijose pa yindu yakombwele kutenda kapena pamalene ni yakusawusya? Ana ngusakamulicisyaga masengo upile uliwose pakulosya kuti ngusinanonyela soni kwayamicila ŵanace ŵangu maupilego mkanigamale?’ Atamose kuti ndaŵi sine mpaka paŵe ungapikanganana, nambope naga ŵacinyamata akusimicisya kuti akusiŵanonyela, jemanjajo cacanonyelasoni.

24. Ana songa japi ja m’Malemba jajili jakamucisya soni jisyesyene, nambo ana tukaliŵalilaga cici?

²⁴ Yisyene kuti ŵanace pakukula cacisosekwa kusagulaga jika yakutenda. Ndaŵi sine acinangolo mpaka akanonyela yasagwile ŵanacewo. Mwambone, uli naga mwanace asagwile kuleka kumtumicila Yehofa Mlungu? Yeleyi mpaka yitendekwe. Atamose ŵanace ŵausimu ŵa Yehofa ŵalepele kupikanila camuko cakwe ni ŵaŵele ŵakwimucila. (Genesis 6:2; Yuda 6) Ŵanace nganaŵa yimacini yakuti ciyitendeje masengo gaŵayipanganyile. Nombe ŵapanganyidwe ni ufulu wakulisagulila yakutenda, soni cacijanga kwa Yehofa pa yindu yasagwileyo. Nambope lilemba lya Miyambo 22:6 likwete songa jakamucisya soni jisyesyene jajikusati, “Mumjiganye mwanace mu litala lyakum’ŵajila; atamose ali acekulwipe ngasatyokamo.”

25. Ana litala lyambone lyapi lyampaka acinangolo alosye kuti akusam’yamicila Yehofa?

²⁵ M’yoyo ŵanonyeleje mnope ŵanace ŵawo. Pakulela ŵanace ŵawo atendeje yiliyose yakomboleka pakuya yiwundo ya m’Baibulo. Alolecesyesoni kuti wawojo aŵeje cisyasyo cambone mwakola ndamo syambone. Yeleyi yicakamucisya ŵanace ŵawo kuti pakukula caŵe ŵandu ŵakogopa Mlungu. Lyelelitu lili litala lyambone mnope kwa acinangolo lyakulosya kuti akusam’yamicila Yehofa ligongo lya upile wawo wakuŵa acinangolo.