November

Onyọ aKristẹn ku/ḅạ ghan iḅoriạ ikpo onhụ. Kuolọ ikpirikpirị idọ kirokirọ iitunyan edi ni dị ewạ mọ yira ogona loor. Esi omaạm, ewạ mọ ogona loor obọ yira koḍighinhom ghan bọ ikarạph ikpo onhụ mem dị yira rokaạph ilọ enhọn eelhe obobọ we dị omhoọgh iḍighinhom araraạr dị egbatanhaạn r’ayira. R’amem r’amem yira ku/ḅạ ghan ikarạph ikpo onhụ arigilaạm. Ḅạ ghan eten dị kelọgh bunhọn epophe. Gboogborion asẹph ghan bunhọn kparipẹ r’oḍaghạ abidị obobọ ogum. (Efẹ. 4:29.) Awe phọ Izrạl umhoọgh ni ibadị araraạr otuạn osẹph ghan, kuolọ bidị ugum ghan ghụn. Eegharạ igum ketue ni ekọm idị abunhọn komiigh ogum aani. Nạ aatughiạn ni mọ ikarạph iinhaghạn phọ aḍioph awe iḅiligha phọ ongọ bọ ikọm ni idị oomo awe phọ Izrạl “ogum ophoghom Mozis r’Eeron.” (Num. 13:31–14:4) Ḍieriphọ aḍighaạgh phọ, mem dị yira osẹph ghan bunhọn, keloghonhaạn ni bidị ḍighaạgh omhoọgh oḅaạl olhoghi. Kụ iḍighi kụ, wạ ghan roopoogh osẹph ghan abunhọn. w22.04 8 ¶16-17

K’amem aBaibul phọ, aZihova malhoghonhaạn ni ḍighaạgh erubal iḍoọgh oḍighi arighirị odị. AZihova kaloghonhaạn ni kẹn ḍighaạgh nmụny phọ anạ oḍighi arighirị odị, eḍighi maạr dị eḅeraạn ni bidị. (1 Kọr. 3:6, 7) Ghalhamọ anmụny phọ anạ u/kạr ri umiigh, aZihova kakiọm ni ghisigh apogh ghan bidị r’ephomhoghiạn. (Ps. 11:4) Mem dị bidị oḍeenhaan ḍiḅeraạn orọl idị eḅeraạn Enhaạn, ghalhamọ eenyenhụm, odị kaloghonhaạn ni bidị ḍighaạgh. (Iiḍighi 13:48; 2 Chron. 16:9) AZihova atue ni aḍighi idị nạ kaḅaanhaạn ghan nmụny phọ anạ r’ikpo onhụ dị ekasiạn mem mọ. (Prov. 15:23) Obobọ atue ni anyu onyọ umor obobọ umaranhi oḍeenhaan abidị ḍiḅeraạn dị egbatanhaạn. Ghalhamọ anmụny phọ anạ moḍighi ni ikumor awe, aZihova atue ni aatughianhạm bidị raraạr dị nạ atughemhị eghoroghọr. (Jọn 14:26) Nạ aghiọm ni ghisigh atughemhị nmụny phọ anạ esi ikpo onhụ r’oḍighi oḍeenhaan, aZihova kasẹph ni. w22.04 21 ¶18

Eepoogh i/loonhaan mun bọ Setan oghị k’akẹ, odị asomhoghiom oghạgh olhoghi phọ odị busughenheen phọ osagharạn bọ uwaloor iigbia phọ, buẹn omherenyạn bọ Omhạr phọ k’Enhaạn siẹn ade phọ ḅilhẹ “ophamanạm bọ igey phọ aJizọs agananami bọ.” (2 Kọr. 5:20; Efẹ. 6:19, 20) Lhạ phọ 1918, ugbạ ni okpẹ oḅạm rumhụ ophaanyạ abumor phọ ophạm bọ riisi, kụ okasaghiọm bidị, torobọ onyọ abidị usophonaan ghan ni iidoọny ikoli. Ighịgh mudị mosiemhi eekuna oḍighi abumor phọ. (Ogan. 11:3, 7-11) Kuolọ, usereghi ni bumor phọ osagharạn bọ uwaloor iigbia phọ emiighom alhạ phọ 1919, kụ oḅilhẹ okạ ḍighiton phọ. Egina amem bịn abumor phọ oḅulha rukumuan phọ—iiḍighi Omhạr phọ. Kuolọ ipẹ phọ i/kikima Setan ozuom awe phọ Enhaạn. Egbi k’amem mọ amuphẹ phọ, aSetan akọm ni okiilia igbiphoghọm idiphọ “ophiịny” asomoriom we phọ Enhaạn. (Ogan. 12:15) Agey ni, iphẹn phọ reḅenhị ghan torobọ onyọ ayira mọ amoọgh “okparạm r’omeeraam.”—Ogan. 13:10. w22.05 5-6 ¶14-16

Esi uḍien, otelhedom mọ Jọn amhiịn ni iyạl egu awe dị osephọm ghuḍum k’agee-pọ loor esi dị bidị ubakị itooghị phọ aZihova. Eḅẹl egu phọ pọ 144,000 phọ. Usighẹ bidị siẹn ade phọ ogheelhom k’akẹ otooghị r’aZizọs ophoghomiom ade phọ. (Ogan. 5:9, 10; 14:3, 4) AJọn amhiịn uḍien dị bidị omheerạ r’aZizọs epẹ k’akẹ siphẹ eeḅarạph phọ aZayọn. (Ogan. 14:1) Umhiigh oselẹ abuphẹ koḍighi bọ 144,000 phọ k’amem abutelhedom mọ. (Luk 12:32; Rom. 8:17) Kuolọ uḅenhị Jọn mọ siḍio aruukunha phọ onhụ abạl abuẹn phọ dị kosugha siẹn ade phọ kakom ni. (Ogan. 12:17) Kụ igbogh iiḅaghamị phọ remhiigh, kosighẹ ni busugheneen phọ abuẹn phọ okimọm k’akẹ oḅarạm buerị phọ abuọ egu 144,000 phọ, ophạm bọ omheeraam mọ abidị bịn k’aḍuugh. Bidị k’otooghị r’aZizọs siphẹ Omhạr phọ Enhaạn.—Mat. 24:31; Ogan. 5:9, 10. w22.05 16 ¶4-5

AZizọs atughemhị bumatuạn phọ odị ilọ omhoọgh ephoghom dị eeleeny ilọ asiloor phọ abidị. AZizọs akparamhị ni bidị mọ: “Enaạn ekạr ri elegheri onhụ asilaạl dị edi rumhụ anyina.” (Mat. 10:30) Ikpo onhụ phọ ipẹ phọ ekạr kụ eḍighi ilọ iidereghị, eḍighi iyaạr dị yira u/moọgh egey ephoghom ilọ asiloor phọ ayira. Iphẹn phọ remạ ghan mọ Odẹ k’akẹ phọ ayira akạr kụ amoọgh ogbolomaam ayira—mọ yira omạn ni maạr ghisigh odị. Eḍighi iyaạr dị aZihova amheera mọ yira ooḅereghị nyodị kụ aḅilhẹ umhiịn iyira idiphọ awe dị okpẹ orọl k’agee-pọ siphẹ omhoom aḅirinhi phọ, pọ okạr agey yira omạn ni maạr. Esi 15 asiạ epẹ omhạn, aWatchtower aromha mọ yira omhoọgh ephoghom dị eeleeny ilọ asiloor ayira, aḅẹm mọ: “Yira ku/loghoma iboom siloor ayira dị tutụ yira komiigh ophoophe aloor, ḅilhẹ mọ ku/kị ḍierị phọ agạ phọ, olhoghoma ghan mọ yira u/mạn maạr bịn oḅonyonhu ozuan. Kuolọ, ewạ mọ yira omhoọgh ephoghom dị eeleeny ilọ asiloor phọ ayira, olhọgh elhegh inyaạm mọ ḅilhẹ r’asidugh phọ ayira.” w22.05 24-25 ¶14-16

Eeghe kụ edị torobọ onyọ ayira katue aḍighi orue ophamhanhạm amuḅọph siẹn ookpomhoghan phọ? Oseere ghan eephọ kụ edị ewạ esi ayira. (Mat. 5:9; Rom. 12:18) Torobọ amem dị yira ophụr ogbatạn edạ olhọgh ophophe eephọ igbo abunhọn siẹn ookpomhoghan phọ, pọ yira ronighemhị ghan marugh aparadaịs aruwaloor phọ ayira. Yira olhọgh elhegh mọ aZihova kụ aḍur torobọ onyọ ayira alhọgh siẹn aparadaịs aruwaloor phọ obọ yira orue ongọ nyodị iserereẹny iiseeny. (Jọn 6:44) Gbiom olhoghi idị olhoghi aZihova raḅaạl ghan mem dị yira olhọgh inyaạm ophamhanhạm eephọ r’amuḅọph siẹn ookpomhoghan phọ! (Isa. 26:3; Hag. 2:7) Yira koḍighi eeghe orue okạr omhooghọm asuọ ḍisẹph kirokirọ phọ odị rasephọm bọ rebenhẹ phọ odị? Yira kogbirima ghan ipẹ yira rotuughạ ghan bọ siphẹ aBaibul phọ. Otuughạ ghan kụ oḅilhẹ ogbirima ghan kilhoghonhaạn iyira ḍighaạgh omhoọgh araagharạ onyọ aKristẹn dị kinyu iyira oḍeenhaan “ephomoghiạn abumor” ḅilhẹ ‘r’ephomhoghiạn anmụny onhiin’ siẹn ookpomhoghan phọ.—Rom. 12:10. w22.11 12-13 ¶16-18

Mem dị yira olhegheri mọ aZihova masạr uwilhenhaạn iyira, yira ‘roomhanham’ ghan ni koḅilhẹ omhoọgh eephọ olhoghi r’ooruẹn olhoghi dị aḅaạl. Odọ osạr owilhenhaạn phọ opọ phọ ra/ḍuạ ghan esi awe kụ karu, kuolọ esi ‘aZihova’ bịn. (Iiḍighi 3:19) Mem dị aZihova asạr uwilhenhaạn iyira, odị raḅilhẹ ghan kakparamhị siya phọ ayira r’odị mudị yira ko/ḍighi ghan ikarạph. AZihova kụ masạr abilhenhaạn oye, r’amem r’amem ra/liọm mun oye phọ esi ipẹ odị aḍighi bọ. (Isa. 43:25) “Idiphọ emitenhom erumuḍio phọ ekelhạn bọ emheelhom mọ,” idiphọ kụ edị aZihova rasighẹ ghan ikarạph phọ ayira kakelẹ. (Ps. 103:12) Mem dị yira ootughiạn ḍibụgh osạr owilhenhaạn phọ aZihova, reḍigh ghan ḍiigu esi ayira. (Ps. 130:4) AZihova ra/tuạn ghan idị ikarạph oye phọ eghom obobọ ebụgh kụ asạr abilhenhaạn. AZihova rasighẹ ghan olhegheri iyaạr phọ odị idiphọ Olemhiạ, Ongoọm Iilhogh, ḅilhẹ r’Oogboom Iiruẹn kụ aḍighinhom mem dị odị rasopha mughumọ odị kasạr ri abilhenhaạn. w22.06 5 ¶12-14

Azihova mangọ ookiạ oḍuomolhoghi oomo abuphẹ ophomhoghiạn bọ nyodị. Moọny amem odị kasiemhi ni eekunha reezẹgh, emoghi, ḅilhẹ r’aḍuugh. (Ogan. 21:3, 4) Odị kaloghonhaạn ni ḍighaạgh “buphoonheẹn phọ” oḍuom bọ nyodị olhoghi otenhe ade phọ paradaịs. (Ps. 37:9-11) Kụ odị kaḍighi ni idị kedughanhaan torobọ onyọ ayira omhoọgh imạ asiya r’odị dị epelhom iphẹn yira rokelhọm bọ r’odị nyiidiphọ. P’eeghe ookiạ oḍuomolhoghi! Kuolọ eeghe ariphigh kụ edị yira omhoọgh omheeraam mọ aruguanhaan phọ Enhaạn ketu ni inẹ? AZihova ra/bi ghan oguan. Esi iduọn phọ, yira omoọgh ni igey ariphigh otuạn ‘oḍuomolhoghi aZihova.’ (Ps. 27:14) Yira roḍeenhaan ghan iphẹn phọ esi okparạm okori r’ibo, dị Enhaạn phọ ayira kamunenhi ogbi phọ odị. (Isa. 55:10, 11) Oghiọm ghisigh oḅạr aZihova, kụ okuphom owol mọ Odị kaanmo ni ruunmo “buphẹ osighẹ bọ oomo ologhi phọ abidị kụ rowaạm bọ nyodị.” w22.06 20 ¶1; 25 ¶18

Yira okuphom ni owol mọ idiphọ uw-emhụ eghunotu, aZihova kadaphạn ni ḍinhị olhogh phọ odị aphum bọ kụ ogẹ siphẹ 1 Timoti 5:8. Yira orue ni okuphom owol mọ aZihova uphomhoghiạn ni iyira r’eghunotu phọ ayira, pọ iyira ki/kparanhaạn omheeraam mọ yira komoọgh ni raraạr phọ ikuom bọ iyira. (Mat. 6:31-33) AZihova rawạ ni omiteom ghan ongọ ayira, kụ odị okạr Onmoom Inmo dị amhoọgh ephomhoghiạn! Mem mọ odị alhẹm bọ de phọ, odị aḍighi ni idị epelhom ongọ ayira raraạr phọ ipẹ ewạ bọ orọl r’ighuḍum bịn. R’ephomhoghiạn odị amuzeḍi ni de phọ raraạr oghelhọm. (Gen. 2:9) Ghalhamọ r’iduọn eeni amem yira romoọgh ghan bọ ogina ipẹ ewạ bọ orolhọm aani amem mọ, olhegheri mọ ipẹ phọ idugh loor esi dị aZihova kụ amiteom ungọ iyira. (Mat. 6:11) Ewạ mọ olhọgh elhegh mọ torobọ arikiạ dị yira ophinyọn nyiidiphọ, ko/tue omaaniọm ḍisẹph phọ Enhaạn ephomhoghiạn phọ ayira kusẹph bọ iyira nyiidiphọ r’epẹ ghisigh.—Isa. 65:21, 22. w22.06 15 ¶7-8

Abumhoom awe dị omhoọgh ḍiḅeraạn bịn kụ k/awe dị ewạ mọ omhoọgh olhegheri iyaạr dị aḍiinyan ilọ aZihova r’aBaibul phọ. Oomo phọ ayira ni. Otelhedom mọ aPọl agẹ mọ osighẹ oḍighinhom ipẹ yira otuughạ bọ siphẹ aBaibul phọ kilhoghonhaạn iyira ḍighaạgh “oonemạ olegheri ilọ eru igey r’ikarạph.” Siẹn amem mọ amuẹn aroozọ awe elhegheri bọ bịn reloghorị, ekpạr ri odaphạn asiigbu phọ aZihova. Kuolọ aZizọs kaḍighi ni oomo ipẹ odị katue bọ omhiịn mọ yira otuughạ ni olegheri raraạr phọ ipẹ kekparamhị bọ omheeraam mọ ayira. Azin itughemhị phọ iphẹn phọ pọ Ekpo Onhụ phọ Enhaạn, aBaibul phọ. Idiphọ aZizọs, yira moghuenhi ni ḍien phọ Enhaạn ipẹ ekpeanhaạn bọ. (Jọn 17:6, 26) Esi omaạm, lhạ phọ 1931 yira umhiigh ni omheera mọ Abugbaanhaạn AZihova, bịn eḍighi idị yira oḅạr r’Odẹ k’akẹ phọ ayira. (Isa. 43:10-12) Oḅarạm isiphẹ, aNew World Translation of the Holy Scriptures phọ apamanhạm ni ḍien phọ Enhaạn riisi phọ ipẹ erọl ghan bọ siphẹ aBaibul phọ. w22.07 11 ¶11-12

Igey aBaibul phọ eḅaramaạm kẹn iiḅi iinhaghạn ilọ Omhạr phọ k’Enhaạn. AZizọs asighẹ igey ilọ Omhạr phọ amaaniọm eelạ dị oḍi ude aaghị. Idiphọ ogẹ bọ siphẹ Matiu 13:44, aZizọs aḅẹm mọ: “Kosighẹ ni Omạr phọ k’Enaạn omaaniọm idiphọ [ephua] dị oḍi ude. Kụ oye aghị amiịn kụ aḅiIẹ aaghị, kụ agheel r’oḅaạI ologhi kụ aalaghi oomo araraạr dị odị amoọgh, kụ aghị aghoom de phọ aḍiphẹ phọ.” Lọgh elhegh mọ oye phọ ophọn phọ o/ghị owạ ephua. Kuolọ mem mọ odị amhiịn bọ, odị aphinyọn ni iboom arikiạ oru omhoọgh. Okạr oghaạph, odị aalhaghi ni oomo araraạr odị. Eeghe kụ iḍighi? Odị alhegheri idị ephua phọ epẹ phọ emhạn maạr. Yira olegheri ni mọ iyaạr i/lo siẹn aḅirinhi phọ dị kotue otomaạm ibo phọ yira omhoọgh bọ okumu aZihova nyiidiphọ ḅilhẹ r’oḍuomolhoghi aghuḍum k’agee-pọ phọ yira komoọgh bọ siphẹ eeḍiạn itooghị Omhạr phọ. Ko/tue osighẹ eepoogh omhoọgh asiya dị akpulhạn r’aZihova otomaạm torobọ ekiạ dị yira ophighirọn omhoọgh. Ibo ayira pọ oḍighi ghan ‘ipẹ eḅeraạn bọ nyodị omadạn.’—Kọl. 1:10. w22.08 15 ¶8-9; 17 ¶12

AJosef alhegheri ika mọ Enhaạn phọ odị kasighẹ orolạn esi idiphọ ‘asipioghọm’ dị ebụgh ni iboom? Isighẹ ni iyạl okuron asiạ kụ Olhogh phọ aMozis aḅẹm bọ mọ “Emhạ ka/le” agbi bọ omite phọ. (Ex. 20:14) Ghalhamọ r’iduọn phọ ni, aJosef alhegheri ni aZihova asi esi dị odị alhegheri mọ Odị akel li roozọ dị i/ḅaạl. Esi omaạm, aJosef alhegheri ni mọ aZihova apighi pinien igbo oniin olhephiri oọny r’oniin anhịr ephoph. Kụ eeni kẹn ni odị manhaghạn ni ipẹ aZihova aghoph bọ ogbogh onhiin phọ odị Sarah mem mọ asoman bọ ooto r’osooromineen orolhạn esi dị u/ḅaạl. (Gen. 2:24; 12:14-20; 20:2-7) Ootughiạn ghan iphẹn phọ iḍighi ni idị aJosef arọph anhaghanhạn ilọ eru igey r’ikarạph ghisigh Enhaạn. Loor iduọn aJosef aphomhoghiạn bọ Enhaạn phọ odị, odị aghị ni ghisigh aphamhanhạm aḅilhẹ aphomhoghiạn siigbu elhiom eḍighinhom iyaạr phọ aZihova. w22.08 26 ¶1-2

Imiịn phọ iphẹn phọ i/ḍighi oghaạph omaạm oḅerenhu esi aḍuugh aruwaloor, dị arebenhẹ phọ Enhaạn oḅilhẹ oḅetenhu r’oḍighi oḍighi dị abụgh iboom siẹn asiḍio eekunha phọ iduọn yira omheeraam ghan bọ mem dị eten. Kparipẹ ghụn, ikpo onhụ phọ iphẹn phọ remạ ghan oḅerenhu esi aḍuugh dị kamite siphẹ omhoom aḅirinhi phọ. Uḍighi ika kụ yira okureri bọ iduọn phọ? Ekpo onhụ phọ “iisaạr” oḅilhẹ ni oḍighinhom siphẹ Job 17:16, idiphọ enhọn ekpo onhụ dị remạ ghan mọ “oḍi.” Ephigh phọ ephẹn phọ eḍeenhaan mọ aDaniel 12:2 rekaạph ghan ilọ oḅetenhu esi aḍuugh dị kakạr ri amite mem dị asiḍio eekunha phọ esi eekunha ḅilhẹ m’ee eghạm mọ Amagedọn eten. Kụ aDaniel 12:2 remạ ghan eeghe, iduọn eḅẹm bọ mọ koḅerion buniin ongọ ghuḍum k’agee-pọ? Remạ ghan mọ buphẹ koḅerion bọ kụ olegheri aZihova, obobọ kokiọm bọ ghisigh olegheri aZihova, oḅilhẹ onaghanhạn aZihova r’aZizọs mem 1,000 asiạ phọ kokạr kụ omoọgh ghuḍum k’agee-pọ.—Jọn 17:3. w22.09 21 ¶6-7

Iphẹn phọ re/mạ ghan mọ aZihova rawạ mọ yira oḍuom olhoghi bunhọn dị ariphigh i/lo, kparipẹ ghụn, odị rawạ mọ yira oḍuom olhoghi we dị moḍeenhaan mọ bidị okpẹ ni oḍuom olhoghi. Resighẹ ghan ni mem r’ikuph kụ oye agbi omhoọgh eegu abunhọn, ipẹ kụ idị edi aani roḍuom olhoghi. Ika kụ idị nạ katue bọ aḍuom olhoghi bumor phọ anạ? Wạ roopoogh okuamhị olhegheri abidị. Kaaphạn ghan bidị mem lọ oghị ituughạ. Miteom iikolhobian dị bidị r’anạ kemite ghan epẹ erugh phọ. Ngọ bidị eepoogh oḍighi oḍeenhaan mọ bidị okpẹ ni oḍuom olhoghi, kụ amhoọgh okparạm aghị esi abidị. Iduọn purukụ nyinha emhiigh bọ oghaaphạn phọ, eeni nạ ka/ḅenhị nyodị oomo ilọ anạ. Kuolọ iduọn asiya phọ anyinha rekpạr bọ, nạ ka/moọgh oghiilhaan oghaạph oḅenhị odị torobọ idị nạ alhoghoma. (Luk 16:10) Kuolọ, kokaạph ika eru maạr lọ onyọ umor abi nyinhạ? Kaa/gboronhom asiemhi eekunha siya phọ, kparipẹ ghụn ngọ nyodị enhọn eepoogh. Ka/meera eḍighinhom iyaạr oniin oye eḍighi idị nạ ka/ḍuom mun olhoghi bueriphọ abumor phọ. w22.09 4 ¶7-8

Oniin okumor oye ookpomhoghan dị oghol mọ Miqueas aghaạph idị abuniin abumor dị ophạm ni roopoogh siphẹ ookpomhoghan phọ abidị oḍighi iyaạr dị ephin esi odị. Ghalhamọ r’iduọn phọ ni, odị aphamhaghạn ni iitughiạn phọ odị esi oomo araraạr kụ akparaghạ ooḅakị olhoghoma phọ odị. Odị aaḅereghị ghan ni alhọm aZihova ongọ odị uwaloor iigbia phọ odị r’inyaạm orue okparạm. Odị aḅilhẹ kẹn aạl rinyạ ookpomhoghan phọ dị ketue eloghonhaạn nyodị ḍighaạgh. Yira otuughạ eeghe siẹn phọ? Eḍighi maạr dị nạ alhoghoma mọ onyọ umor obobọ umaranhi mazoọm nyinhạ eten dị i/nighẹ, pọ poomhị loor anạ kụ akparaghạ ophamhaghạn atorobọ iitughiạn dị eeni eḍigh ekpom anạ. Nạ ka/kạr atue alegheri iyaạr phọ ekọm bọ kụ onyọ umor phọ obobọ umaranhi phọ azọ bọ eten phọ epẹ phọ. Kụ iḍighi kụ, lọm aZihova esi iiḅereghị, alhọm odị alhoghonhaạn nyinhạ ḍighaạgh omhiịn araraạr eten phọ epẹ ophoriphọ oye phọ ramiịn bọ. Tuutughiạn siphẹ olhoghi phọ anạ mọ eeni onyọ umor phọ obobọ umaranhi phọ o/lhegheri kụ aḍighi bọ idị repin esi anạ, kụ akparaghạ ophogh agunhọm iiḅaghamhị phọ. (Prov. 19:11) Lọgh elhegh kẹn mọ aZihova alegheri ni dọl phọ anạ, kụ odị kangọ ni nyinhạ inyaạm mọ ewạ bọ orue okparạm.—Eccl. 5:8. w22.11 21 ¶5

Saḅạr righirị dị ophomhoghiạn aZihova. Arighirị phọ anạ ketue ni etir oghị aghisigh phọ anạ idiphọ onyọ aKristẹn. (Prov. 13:20) AJulien, dị nyiidiphọ rakumuan idiphọ okumor oye ookpomhoghan, aḅẹm mọ: “Mem dị mị aḍighi oḍoọgh, mị umhoọgh ni bugey arighirị dị r’amhị omite ghan epẹ erugh phọ. Bidị umhoọgh oophugh agey, kụ ulhoghonhaạn imị ḍighaạgh omhiịn idị oḍighi iphelhegbeel phọ radụgh. . . Mị uḅilhẹ nị amhiịn mọ mị uroph ni imạ ooḍikuan iduọn mị asighẹ bọ righirị ogina abuẹn r’amhị oḍighi bọ oki. Kokaạph ika eḍighi maạr dị nạ amhiịn mọ abuniin siphẹ ookpomhoghan phọ u/ḍighi bugey arighirị? APọl alhegheri ni mọ abuniin siphẹ ookpomhoghan aKristẹn oḅẹl okuron asiạ phọ u/moọgh roozọ aKristẹn, kụ iḍighi kụ odị aphụr rurụ Timoti mọ aḍuạ esi abidị. (2 Tim. 2:20-22) Asiya arighirị phọ ayira r’aZihova emạn maạr agey. Yira ku/meera oye adughe siya phọ yira olhọgh bọ inyaạm omhoọgh r’aZihova. w22.08 5-6 ¶13-15

Yira u/kịgh buphẹ olhọgh bọ ḍien oromha phọ Enhaạn. Kparipẹ ghụn yira opomhoghiạn reten phọ Enhaạn ḅilhẹ r’iilhogh phọ odị. Kụ yira kotue ni okparamhị ephomhoghiạn phọ ephẹn phọ mem dị yira otomaạm ghan iikpiạ phọ reḍuạ ghan bọ kemite igbo onhaghanhạn r’oghel osụ olhoghi phọ k’Enhaạn. Kparaghạ ghan olhọgh elhegh idọ iiḅaghamhị dị awe rosoman ghan mem dị oghel oromha osụ olhoghi phọ aZihova. Kụ aḅilhẹ aaḅeghiọn aphogh idị onhaghanhạn Enhaạn renighemhị dọl aghuḍum mọ anạ. (Ps. 32:8, 10) AZihova maḍighi idị osụ olhoghi phọ odị aapaany dị torobọ oye katue ateẹny, kuolọ odị ra/kpaariọm ghan oye. Toroboiperolbọ, odị rakaạph ghan ni ipẹ kemitenhaan bọ buphẹ oghel bọ osụ olhoghi phọ odị. (Prov. 1:29-32) Bidị kosoman ni “iikpiạ iḍighinhom araraạr phọ abidị.” Kụ epẹ ghisigh adọl aghuḍum mọ abidị kekọm ni eephinha r’imhinhimhiịn engọ bidị, kụ eekunha phọ ekọm muphe engọ bidị. Ḍieriphọ aḍighaạgh phọ, oguanhaan buphẹ ronaghanhạn ghan bọ koḅilhẹ osighẹ oḍighinhom oromha osụ olhoghi phọ aZihova mọ: “Torobọ oye dị unhaghanhạn imhị iyaạr nyodị ke/ḅọgh, odị katolhọm dọl eekpereghian dị iyaạr ka/kiilhaan.”—Prov. 1:33. w22.10 21 ¶11-13

Oghiilhaan aZihova remạ ghan mọ yira kolọgh nyodị eegu kụ o/kel oḍighi atorobọ iyaạr dị nyodị i/ḅeraạn. (Prov. 16:6) Esi iduọn phọ, yira kokiọm ghisigh kụ olọgh inyaạm orolhọm r’asiigbu phọ Enhaạn ilọ igey r’ikarạph oghaạph bọ siphẹ aBaibul phọ. (2 Kọr. 7:1) Yira kokạr kụ omoọgh oḅaạl olhoghi eru maạr dị yira oḍighi raraạr phọ ipẹ aZihova aphomhoghiạn bọ kụ oghel ipẹ odị alhọgh bọ ḍien. (Ps. 37:27; 97:10; Rom. 12:9) I/muneen esi olhegheri mọ aZihova kụ amhoọgh elhiom omạ idị eru igey r’ikarạph bịn, kuolọ ewạ ni kẹn dị oye phọ kadaphạn siigbu phọ Enhaạn r’aloor. (Rom. 12:2) Iphẹn phọ reḍeenhaan ghan mọ ipẹ yira rozọ bọ kụ kemạ emiteom mọ yira omeeraam ni mọ orọl r’asiigbu phọ aZihova kụ ikạr enhighẹ. (Prov. 12:28) ADevid alhoghoma ni eten phọ ephẹn phọ, pọ kụ iyaạr phọ odị aḅẹm bọ mọ: “Nạ kụ uḍeenhaan imhị eten phọ epẹ retorori ghan bọ kengọ ghuḍum. Iduọn mị odị bọ r’anạ olhoghi amhị aḅaạl li iboom; kụ ringọ ghan imhị ibo k’agee-pọ.”—Ps. 16:11. w22.10 8 ¶9-10

AZizọs r’osooromhi aloor aphamanạm ni ephoghom dị eeleeny ilọ aloor odị. Kụ odị agbi bọ oru isiẹn ade phọ, aZizọs aḍighi ni ibadị araraạr r’aZihova epẹ k’akẹ. Esi aZizọs kụ edị olhẹm “bọ oomo araraạr phọ edi bọ k’akẹ r’isiẹn ade phọ.” (Kọl. 1:16) Mem mọ oḍiinye bọ nyodị muụm mọ, aZizọs dị iikia i/lo arue ni aatughiạn oomo phọ araraạr phọ odị aḍighiyogh bọ mem mọ odị arọl bọ r’odẹ phọ odị. (Mat. 3:16; Jọn 17:5) Kuolọ olhegheri iyaạr phọ odị opọ phọ o/kọm idị aZizọs amhiigh ophoophe aloor. R’amem r’amem aZizọs o/ḍighi idị awe komiịn nyodị idiphọ oye dị apu bunhọn. Odị aḅenhị bumatuạn phọ odị mọ odị o/ru siẹn ade phọ “mọ okumu ongọ nyinọ, aru okumu ongọ awe r’osighẹ aghuḍum mọ odị otanyanạm aḍita.” (Mat. 20:28) R’osooromhi aloor odị aḅẹm mọ odị k/atue aḍighi r’eniin iyaạr ilọ iitughiạn odị. P’eeghe emạ eḍeenhaan osooromhi aloor dị aZizọs uphighinaan iyira! w22.05 24 ¶13

Mem dị aZihova rasopha mughumọ Odị kasạr ri abilhenhaạn, Odị rapogh ghan mughumọ oḍighinhom ikarạph phọ alhegheri ni mọ ipẹ onọ raḍighi bọ i/nighẹ. AZizọs aagholhomhi ni oghaạph phọ ophọn siphẹ Luk 12:47, 48. Oye dị alhegheri kụ aḍighi ikarạph ḅilhẹ akuphom owol m’onọ raḍighi iyaạr dị eeph esi aZihova, pọ maḍighi igbogh ikarạph. AZihova atue ni asopha m’onọ ka/sạr abilhenhaạn oye phọ ophọn phọ. (Mạk 3:29; Jọn 9:41) Mem dị eḍighi idiphọ phọ, osạr owilhenhaạn odi ni ḍughụm? Ii! AZihova rapogh ghan ni mughumọ oḍighinhom ikarạph phọ akạr ri akiton k’ekpom. Okiton remạ ghan “onme olhoghi, ezọ, obobọ igbiighi oye phọ.” Eḅaramaạm olhoghoma asaị r’okururu ilọ ikarạph dị oye phọ aḍighi, obobọ iyaạr dị ekpẹ ni oḍighi kụ oye phọ u/ḍighi. Oḍighinhom ikarạph dị akiton ra/kururu ghan loor ikarạph phọ bịn, kuolọ rakururu ghan kẹn iduọn asiya phọ odị r’aZihova edugh bọ dị tutụ odị aghị aḍighi ikarạph. w22.06 5-6 ¶15-17.

Amulhọgh ḍien phọ ayira rogbaaghị ghan ni okpẹ koḅilhẹ olheenye ikarạph iinhaghạn ilọ abumor phọ roḍiemhiom bọ siẹn oḍighom mọ aZihova. (Ps. 31:13) Mosiphi ni buniin ikpolhom abumor ayira bịn ogbạ okpẹ oḅạm emhụ abidị. AKristẹn oḅẹl okuron asiạ phọ usoman aani ni iniin phọ asidọl phọ iphẹn phọ mem mọ ogbaanhaạn bọ Pọl okpẹ bịn osiph nyodị olhọgh ikoli. Abuniin uwilhẹ ni obakị aPọl mem mọ olhọgh bọ nyodị ikoli phọ epẹ Rom. (2 Tim. 1:8, 15;2:8, 9) Eḍighinhom iyaạr phọ abidị dị iikia i/lo ketir ri Pọl. Odị akparạm ni imhinhimhiịn aḅilhẹ alhọgh ghuḍum odị dọl ooto r’osooromineen loor emhụ abidị. (Iiḍighi 20:18-21; 2 Kọr. 1:8) R’amem r’amem yira ku/kịgh aani buphẹ oḅitonhaạn bọ Pọl! Esi iduọn phọ, ki/ḍighi iikia esi ayira omhiịn mọ aSetan anyạ ni ozuoghom ikpolhom abumor phọ ayira. Odị raatughiạn ghan siphẹ ekpom mọ odị mọ abumor phọ abuẹn phọ kotoph ni ḍimheerạ phọ abidị bịn ipẹ phọ ekọm oghiilhaan ingọ iyira. (1 Pit. 5:8) Kiọm ghisigh abakị aḅilhẹ aḅạr bumor phọ.—2 Tim. 1:16-18. w22.11 16-17 ¶8-11

Eeni osoroghuom iilhogh phọ okạn bọ otumeriom Zizọs olọ aJu ni. Awe aJu phọ uuḅereghị ghan eniin Enhaạn, kuolọ awe areelhe phọ omeeraam ibadị arumhụgh. (Ex. 20:2, 3; 1 Kọr. 8:5, 6) Eḍighi maạr dị osoroghuom iilhogh phọ opọ phọ aḍighi olọ areelhe phọ, obọ aḍipuru phọ edi bọ siphẹ esi aBaibul ibạl phọ arodon miḍighi iduọn, “Nạ ra/kiilhaan ghan rumhụgh phọ ḍughụm?” Opumom isiphẹ, Enhaạn o/rom Zizọs oru ophẹl awe areelhe phọ, kuolọ arom oru ophẹl ‘awe Izrạl dị oghịgh iyool igạ dị ephe eten.’ (Mat. 15:24) Enhaạn agananamhi ni aḍeenhaan we phọ Izrạl m’onọ kaḅeton ni buphẹ momhuughu bọ. Iphẹn osoroghuom iilhogh phọ aghaạph bọ eḍeenhaan mọ odị ameeraam ni iphẹn phọ, eḍeenhaan kẹn mọ odị amheeraam ni mọ aZihova kaḅeton ni Zizọs angọ ghuḍum aḅilhẹ adaamhị idiphọ oolhạ siphẹ Omhạr phọ. Eeni odị amheeraam ni mọ Enhaạn kaḅeton ni nyodị angọ ghuḍum. Idiphọ onyọ aJu, eeni osoroghuom iilhogh phọ akiton bọ alhegheri ni ilọ Adạm r’Iv ḅilhẹ r’ilọ oghoony aParadais phọ aZihova aseere bọ bidị. Kụ iḍighi kụ, eeni osoroghuom iilhogh phọ akiton bọ alhọgh ni elhegh mọ aParadais phọ aZizọs aghaạph bọ aghol kaḍighi imạ oghoony dị katọl siẹn ade phọ.—Gen. 2:15. w22.12 8-9 ¶2-3

Iyaạr dị ketue ingọ iyira inyaạm orue oḍighi oḍighi iphelhegbeel phọ pọ uwaloor iigbia phọ Enhaạn. Eeghe kụ iḍighi? Loor esi dị aSetan anyạ ni osophoghom oḍighi iphelhegbeel phọ ayira. (Ogan. 12:17) Odaphạn ephoghom awe, yira ko/tue omerenyạn Setan. Kuolọ dị eego esi oḍighi iphelhegbeel phọ yira okpạr ri ropu nyodị! (Ogan. 12:9-11) Eghẹn eten? Mem dị yira ophinhom aani bin oḍighi iphelhegbeel phọ, yira roḍeenhaan ghan mọ yira u/kiilhaan izuoghom mọ aSetan. Yira rokpạr ghan kopu Setan torobọ amem dị yira ophinhom aani bin oḍighi iphelhegbeel phọ. Esi iduọn phọ, yira kotue ni oḅẹm mọ aZihova kụ ubakị iyira dị eego esi uwaloor iigbia phọ odị. (Mat. 5:10-12; 1 Pit. 4:14) Uwaloor iigbia phọ Enhaạn katue ni ungọ iyira inyaạm orue okaran atorobọ ipaanhaạn dị yira osoman siẹn oḍighi iphelhegbeel phọ. (2 Kọr. 4:7-9) Esi iduọn phọ, eeghe kụ edị yira kotue oḍighi omhiịn mọ yira okiọm ni ghisigh omoọgh uwaloor iigbia phọ Enhaạn? Ewạ mọ yira oghiọm ghisigh ooḅereghị ghan, kụ oḍuomolhoghi mọ aZihova kanaghạn ni iiḅereghị phọ ayira. w22.11 5 ¶10-11

Yira roḍeenhaan ghan mọ yira opomoghiạn ni bumor r’abumaranhi phọ ayira esi olhọgh ghan inyaạm orolhạn abidị r’eephọ. Yira rokparaghạ ghan ni otuughaạny eten phọ epẹ aZihova rasạr ghan bọ kawilhenhaạn. Eḍighi maạr dị aZihova kameera ni mọ Oọny phọ odị amhugh loor ikarạph phọ ayira, i/kpẹ dị yira kosạr aani ghan obilhenhaạn bumor r’abumaranhi phọ ayira mem dị bidị upiomạn iyira ḍughụm? Ku/kịgh aani okarạph ebenhẹ phọ aZizọs aghaạph bọ aghol siphẹ aḍidogh phọ odị. Ghalhamọ r’iduọn odẹ otu phọ odị awilhenhaạn bọ ni nyodị oboom omhụgh, ebenhẹ phọ opọ phọ o/mheera osạr owilhenhaạn onhọn ebenhẹ dị alhe aani obạm omhụgh odị. (Mat. 18:23-35) Eḍighi maạr dị oye r’anạ emhoọgh iiḅaghamhị siphẹ ookpomhoghan phọ, nạ katue ni agbatạn edạ oghị oteẹny odị oghaaphọgh kụ egbi oteẹny aMemorial phọ ḍughụm? (Mat. 5:23, 24) Nạ aḍighi iduọn phọ kekạr kụ eḍeenhaan mọ nạ apomhoghiạn ni aZihova r’aZizọs. w23.01 29 ¶8-9

Opuru ghan abumor phọ sipuru r’amagheel kụ eniin eten dị yira kotue olegheri raraạr dị bidị omhoghi. (Prov. 20:5) Bidị omoọgh ni eḍien olhe, rooghọ, ḅilhẹ r’inhọn araraạr dị bidị omhoghi? Bidị rokiilhaan ni mọ bidị ko/moọgh mun oḍighi obobọ esi erọl? Bidị omoghi ni olhoghonhaạn aḍighaạgh agomẹt phọ ḍughụm? AZihova rawạ mọ oomo ayira okparamhị ghan oḅilhẹ olhoghonhaạn ḍighaạgh bunhọn. (Gal. 6:10) Ghalhamọ eẹny iyaạr dị yira oḍighinhaan oye dị u/moon bịn ketue ni eloghonhaạn nyodị ḍighaạgh iboom. Obumoọny atue ni adorọ iyaạr angọ onyọ umor okparamhị odị. Onyọ iḍoọgh atue ni akị akoonhaan raraạr umaranhi. Onyọ umor obobọ umaranhi atue ni asạ eḍien akiomaạn oye dị u/moon? Abuniin abumor r’abumaranhi rogẹ ghan ni rinyạ koghiọm ikumor awe phọ osẹph abidị loor iiḍighi phọ bidị oḍighi bọ mem dị egbogh ezẹgh emite. P’eeghe idị enhighẹ “dị oniin kakparamị ghan ologhi oniin, oniin aaneghị ghan nyoniin”!—1 Tẹs. 5:11. w22.12 22 ¶2; 23 ¶5-6

ASadusi phọ ukaraghị ni olhegheri iḅẹl oogh arinyạ Igẹ aHibru phọ, kuolọ bidị uphogh ni bịn ogunhọm igey phọ edi bọ siphẹ arinyạ phọ ipẹ phọ Enhaạn aphooghu bọ angọ. Esi omaạm, miịn idị aZizọs aphagharanhaạn mem dị aSadusi phọ opuru nyodị ḍipuru ilọ oḅetenhu esi aḍuugh phọ. Odị apuru bidị mọ: “nyina k”aạl ghan siphẹ aḍinyạ phọ aMozis, siikpịgh phọ ipẹ eghaạph bọ ilọ ekpu eḍum onuzạ phọ, mọ Enaạn eḅenị nyodị mọ, ‘Mị Emụgh Ebraham r’Aizịk r’aJekob’”? (Mạk 12:18, 26) Ghalhamọ r’iduọn aSadusi phọ m’aạl bọ ni esi phọ ibadị amem, aḍipuru phọ aZizọs igananami ni mọ bidị opogh ni ogunhọm ikpanạ igey Igẹ Iigbia phọ eḍighi bọ itughemhị oḅetenhu esi aḍuugh phọ. (Luk 20:38)Yira otuughạ eeghe? Mem dị yira robạl Baibul, ewạ mọ yira olher ghan rurụ ongọ torobọ iyaạr dị ekpịgh phọ obobọ esi phọ kitughemhị iyira. Onhaghanhạn aḍughụm mọ ayira ku/muneen ghan esi araraạr dị eganhanha siphẹ esi phọ bịn kuolọ eḅarạm ghan ni ruphua dị aaghiạn esi phọ. w23.02 11 ¶9-10

Aḍiboom aḍita awe phọ oghol bọ siẹn esi aBaibul ibạl phọ arodon usoman ni ogbagarạ odẹgh ophogh kirokirọ; ghalhamọ r’iduọn phọ ni, bidị uphamhanhạm ni dọl dị ekpẹ oḍuomolhoghi oghị esi aZihova. (Hib. 11:36-40) Okparạm mọ r’iikparạ iiḍighi phọ abidị iphe ni oopho ḍughụm? Eeye! Ghalhamọ r’iduọn bidị u/miịn bọ omhunhughan iniin aruguanhaan phọ Enhaạn siphẹ oomo adọl aghuḍum mọ abidị, bidị ughiọm ni ghisigh oḍuom olhoghi aZihova. Kụ loor okuphom owol phọ abidị mọ bunọ omoọgh ni kuuḅi aghisigh aZihova, bidị uḍuom ni olhoghi omhiịn aruguanhaan phọ Enhaạn. (Hib. 11:4, 5) Eḍeenhaan phọ abidị ketue ni ikparamhị aani iyira oghiọm aghisigh oḍuomolhoghi aZihova. Rodon, yira odi aḅirinhi dị rabeeph ghan bịn kalhoghorị. (2 Tim. 3:13) ASetan ko/wilhẹ ooḅaghamhị awe phọ Enhaạn. Etigheri ipaanhaạn phọ edi bọ ghisigh, osopha okuọm aloor aZihova, kụ okuphom owol mọ yira “moḍuom ologhi Enaạn phọ edi ghan bọ.”—1 Tim. 4:10. w22.06 25 ¶17-18

Eniin ephigh phọ yira otuạn bọ rokparaghạ orọl adọl omhoon aloor pọ kingọ iyira eepoogh okuamhị okumu aZihova. (Mạk 12:30) Esi iduọn phọ, yira ro/ḍighi ghan raraạr dị kekọm e/moon ingọ iyira. (Rom 12:1) Olegheri ni mọ ilọ yira oḍighi oḍighi yira komeel li e/moon. Kuolọ yira roḍighi ghan ni ipẹ yira kotue bọ obọ yira oḍeenhaan Odẹ k’akẹ phọ ayira mọ yira osereghiạn ni inmo aghuḍum mọ. E/moon r’aḍikpọ ketue ni ikikima iyira oḍighi ibadị araraạr dị yira orue ghan ni oḍighi igbaany. Iphẹn phọ ketue ni ekọm oḅonyonhu ozuan r’okururu. Kuolọ r’amem r’amem ku/bilhẹ ophogha ghan asiloor phọ ayira. Eeghe kụ iḍighi? Loor esi dị idiphọ Uw-emhạ phọ Devid, yira kotue ni ooseeny ghan aZihova etigheri ḍikpọ obobọ e/moon. P’eeghe idị itir iyira olhegheri mọ Enhaạn phọ ayira umhaghamhị ni iyira maạr ghalhamọ r’iduọn yira u/munughan bọ ni! (Mat. 10:29-31) Ghalhamọ yira umhugh ni, kepụ ni nyodị oḅeton ayira. (Job 14:14, 15) Siẹn yira odi bọ r’ighuḍum, oḍighi oomo ilọ yira kotue oghoph omhoon aloor r’aghuḍum mọ ayira. w23.02 20-21 ¶3-5

Asiḍien abuphẹ oḍighi bọ ḍigbogh aḍita abueriphọ iyool phọ ketọl li siphẹ aḍinyạ aghuḍum mọ mem dị bidị okpetenhaan Amagedọn ḍughụm? Ii. (Ogan. 7:14) AZizọs aḅẹm mọ, buphẹ phọ oghịgh bọ iyool phọ “koḍigh esi aghuḍum dị eekuna i/lo.” (Mat. 25:46) Kuolọ buphẹ kokpetenhaan bọ Amagedọn ko/moọgh ghuḍum k’agee-pọ mem mem mọ. Mem Itooghị Oniin Oonịr Asiạ phọ, aZizọs kaḍighi opoghom abidị “kụ atorori bidị ateenyẹ ruunụ adir dị amuụm aghuḍum rakil.” Abuphẹ komegheron bọ egey eten okị esi iiḅakiọm mọ aKraist kụ edị kokạr bọ osophonhaan ooruẹn idiphọ awe dị ophamhanhạm dọl dị ekpẹ oḍuomolhoghi oghị esi aZihova, kụ oḅilhẹ ogẹ siḍien abidị eten dị ko/tue mun ogbuurogh siphẹ aḍinyạ aghuḍum mọ.(Ogan. 7:16, 17) Toroboiperolbọ, kopiemhi ni rutụ igạ phọ siphẹ Amagedọn. AZizọs aḅẹm mọ, “buẹn ko/ḍuạ esi iminimiịn dị eekuna i/lo.” (Mat. 25:46) Uwaloor iigbia phọ aphum ni otelhedom mọ aPọl kụ aḅẹm mọ, “bidị komiinọm iminimiịn amuphe dị eekuna i/lo.”—2 Tẹs. 1:9; 2 Pit. 2:9. w22.09 16 ¶7-8

Eghunotu kotue kẹn ni oḅophoghạn okelhọm olhẹm mọ aZihova, kụ iphẹn phọ kekparamhị ogọ ephomhoghiạn phọ edi bọ siphẹ eghunotu phọ. Dị eego esi olhẹm mọ odị, aZihova mungọ iyira imạ aroopoogh dị yira kotue osighẹ okelhọm ghuḍum mọ ayira. Ibadị arughunotu rokelhọm ghan ni oghị omhiinhọgh olhẹm mọ, epẹ iḅoọr aramhạ phọ, epẹ araaḅarạph phọ, obobọ epẹ arisiḍia igbạl ariphiịny phọ. Siphẹ omhoom aḅirinhi phọ Enhaạn, aburudẹ r’aburunhiin kokạr kụ okelhọm olhẹm mọ aZihova eten dị ke/rọl ghan. Mem mọ opọ phọ, yira ko/kiilhaan ghan mun inhạm, kụ inhạm kẹn iyira ki/ghiilhaan ghan mun. (Isa. 11:6-9) Yira kokelhọm raraạr phọ aZihova malhẹm bọ k’agee-pọ. (Ps. 22:26) Kuolọ burudẹ r’aburunhiin, nyinha ketue ni eloghonhaạn ḍighaạgh ibạm anmụny phọ anyinha nyiidiphọ oghelhọm olhẹm mọ aZihova kụ egbi oteẹny amem mọ amuphẹ phọ. Iduọn nạ asighẹ bọ olhẹm mọ ratughemhiọm ibạm anmụny phọ ilọ aZihova, bidị kokạr ri otue omeeraam aani ipẹ Uw-emhạ phọ Devid aḅẹm bọ mọ: “Sey Zihova, [r’oye] ko/ḍighi ghan ipẹ nạ maḍighi bọ.”—Ps. 86:8. w23.03 25 ¶16-17