Η Πορτογαλία Μετά από 26 Χρόνια

«ΕΧΕΤΕ 30 μέρες καιρό για να εγκαταλείψετε τη χώρα». Μ’ αυτό το τελεσίγραφο, η γυναίκα μου κι εγώ αναγκαστήκαμε το 1962 να εγκαταλείψουμε την Πορτογαλία, τον ιεραποστολικό μας διορισμό.

Μας απέλασαν, μαζί με άλλους τέσσερις ιεραπόστολους, επειδή ήμασταν Μάρτυρες του Ιεχωβά και επειδή ήμασταν ουδέτεροι σ’ ό,τι αφορά τον πόλεμο και την πολιτική. Ο 19χρονος Ζουάου Γκονσάλβς Ματέους, με τον οποίο έκανα Γραφική μελέτη, ήταν ο πρώτος Πορτογάλος Μάρτυρας που πήρε σταθερή στάση στο θέμα της ουδετερότητας. Ο αρχηγός της μυστικής αστυνομίας μου ανέφερε το όνομα του Ζουάου και είπε ότι τέτοιου είδους αντίρρηση λόγω συνείδησης ήταν μια πολυτέλεια που δεν επρόκειτο να ανεχτεί η Πορτογαλία. Όταν έφυγα από την Πορτογαλία, έχασα τα ίχνη του Ζουάου.

Εκείνα τα χρόνια, η Πορτογαλία ήταν μια Καθολική-Φασιστική δικτατορία, που αγωνιζόταν κατά των εξεγέρσεων στις αφρικανικές της αποικίες. Ο λαός βρισκόταν κάτω από καταπίεση και καταδυνάστευση. Παντού βασίλευε η έλλειψη εμπιστοσύνης, επειδή υπήρχαν πληρωμένοι πληροφοριοδότες, που μπορούσαν να σε καταγγείλουν στην περιβόητη μυστική αστυνομία—την PIDE (Polícia Internacional e Defesa do Estado), όπως ονομαζόταν στην πορτογαλική.

Μας απέλασαν λοιπόν, και οι Μάρτυρες του Ιεχωβά έγιναν απαγορευμένη θρησκεία μέχρι το 1974, όταν μια επανάσταση που υποστηριζόταν από το στρατό ανέτρεψε το Φασιστικό καθεστώς και εισήγαγε τη δημοκρατία και τη θρησκευτική ελευθερία. Το Δεκέμβριο εκείνης της χρονιάς, οι Μάρτυρες νομιμοποιήθηκαν και σύντομα οργάνωσαν ένα γραφείο τμήματος στην Εστορίλ, λίγα χιλιόμετρα έξω από τη Λισαβόνα, στην ίδια ακτή. Όμως λόγω της γρήγορης επέκτασης του έργου, αυτό το γραφείο ήταν πλέον πολύ μικρό. Το 1983, αγοράστηκε γη για να γίνει ένα καινούριο τμήμα της Σκοπιάς, δηλαδή ένα συγκρότημα «Μπέθελ» («Οίκος Θεού», στα εβραϊκά). Οι Μάρτυρες κατασκεύασαν ένα όμορφο καινούριο κτίριο, στη μικρή πόλη Αλκαμπιντέσε.

Από το Μπέθελ, που βρίσκεται πάνω σ’ ένα λόφο, βλέπεις ολόκληρη την απόσταση ως τη Λισαβόνα και τη φημισμένη κρεμαστή γέφυρα στον Ποταμό Τάγο, η οποία οδηγεί στο επιβλητικό άγαλμα Cristo Rei (Χριστός Βασιλιάς). Αν κοιτάξεις προς μια άλλη κατεύθυνση, βλέπεις την Εστορίλ και την παραλία.

Εμείς, και πολλοί άλλοι πρώην ιεραπόστολοι, προσκληθήκαμε να παρακολουθήσουμε το πρόγραμμα αφιέρωσης, τον Απρίλιο του 1988. Όταν η γυναίκα μου κι εγώ φτάσαμε στο σημείο όπου θα μας έκανε έλεγχο η αστυνομία, στο αεροδρόμιο της Λισαβόνας, αναρωτιόμουν αν θα μας δημιουργούσαν προβλήματα. Θα έλεγχαν εκείνη την παλιά μαύρη λίστα, που πριν από 26 χρόνια απαγόρευε να ξαναμπούμε στη χώρα; Όχι, δεν αντιμετωπίσαμε κανένα πρόβλημα. Η PIDE είχε εξαφανιστεί κι εμείς ανακαλύψαμε μια καινούρια Πορτογαλία—οι άνθρωποι ήταν πιο ανοιχτοί, πιο γελαστοί και επικοινωνούσες μαζί τους καλύτερα. Και αντί για τους 1.000 Μάρτυρες που αφήσαμε το 1962, υπάρχουν τώρα περισσότεροι από 33.000, που ισοδυναμεί με 1 Μάρτυρα για κάθε 297 ανθρώπους, μια αναλογία από τις καλύτερες στην Ευρώπη!

Πήγαμε στο ποδοσφαιρικό γήπεδο Ρεστέλο (Μπελέμ) για την ομιλία που έκανε το απόγευμα ο Μίλτον Χένσελ, μέλος του Κυβερνώντος Σώματος των Μαρτύρων του Ιεχωβά, και την οποία μετέφρασε ο Πορτογάλος Μάριο Πίντου Ολιβέιρα. Πόση ικανοποίηση ένιωσε η γυναίκα μου—δίδασκε τον Μάριο αγγλικά πριν από 26 και πλέον χρόνια. Καθώς ανεβαίναμε το λόφο προς το γήπεδο, το θέαμα ήταν καταπληκτικό—πάνω από 46.000 Πορτογάλοι Μάρτυρες και φίλοι τους συνέρρεαν για να ακούσουν το πρόγραμμα.

Όταν τέλειωσε το πρόγραμμα, είδα έναν καλοθρεμμένο Πορτογάλο Μάρτυρα, γύρω στα σαράντα, που φαινόταν ότι ήθελε να μου μιλήσει. «Ιρμάο Ερίκο (Αδελφέ Έρικ), δεν με γνωρίζεις;» ρώτησε. Παραδέχτηκα ότι δεν τον αναγνώριζα. Έπειτα, αφού τον παρατήρησα πιο επισταμένα και αφού αφαίρεσα κάμποσα κιλά από το βάρος του και γύρισα 26 χρόνια πίσω, κατάλαβα ότι ήταν ο Ζουάου Γκονσάλβς Ματέους! Νιώσαμε μεγάλη χαρά που ξανασμίξαμε έπειτα από τόσα χρόνια! Μας σύστησε στη γυναίκα του και στις τρεις κόρες του—μια θαυμάσια οικογένεια, που ήταν όλοι τους Μάρτυρες του Ιεχωβά.

Μείναμε τέσσερις υπέροχες μέρες στην Πορτογαλία, ανανεώνοντας παλιές γνωριμίες και φιλίες. Πήραμε μεγάλη ενθάρρυνση βλέποντας πιστούς άντρες και γυναίκες που είχαν υπομείνει όλ’ αυτά τα χρόνια παρά το διωγμό. Ένας απ’ αυτούς ήταν ο Ζοζέ Λάνσα, ο οποίος, τον καιρό που διωκόμασταν εμείς, ήταν δημοσιογράφος και τώρα είναι περιοδεύων επίσκοπος που επισκέπτεται τις εκκλησίες. Ένας άλλος ήταν ο Αντόνιο Κορντέιρο, ο πρώτος σκαπανέας διάκονος στην Πορτογαλία. Τα χαρούμενα πρόσωπά τους αντανακλούσαν την καινούρια πνευματική ευημερία, που είναι αποτέλεσμα δεκαετιών πιστού κηρύγματος των καλών νέων της Βασιλείας του Θεού.

Επισκεφτήκαμε το δρόμο, όπου βρισκόταν παλιά το διαμέρισμα που χρησιμοποιούσαμε κρυφά για Αίθουσα Βασιλείας—Καλσάντα ντε Αρόιος, αριθμός 66, δεύτερος όροφος. Ήταν και πάλι διαμέρισμα. Αλλά τώρα υπάρχουν πάνω από 440 εκκλησίες των Μαρτύρων του Ιεχωβά, που συναθροίζονται σε νόμιμες Αίθουσες Βασιλείας σ’ ολόκληρη τη χώρα. Λείπαμε 26 χρόνια και διαπιστώσαμε ότι η Πορτογαλία είναι σίγουρα διαφορετική—και πολύ καλύτερη για τους Μάρτυρες του Ιεχωβά.—Από συνεργάτη.

[Εικόνα στη σελίδα 16]

Άποψη του γραφείου τμήματος και του εργοστασίου της Εταιρίας Σκοπιά, στην Αλκαμπιντέσε, στην Πορτογαλία

[Εικόνες στη σελίδα 17]

Σαράντα έξι χιλιάδες άτομα παρακολούθησαν ένα ειδικό πρόγραμμα, στο ποδοσφαιρικό γήπεδο Ρεστέλο της Λισαβόνας

Μυστική Βιβλική συνάθροιση στο δάσος κοντά στη Λισαβόνα, το 1961