Οι Νεαροί Ρωτούν . . .
Επιτυχία στη Στενή Γνωριμία—Πόση Σημασία Έχει;
ΤΟ αν θα είναι ευτυχισμένος ή όχι ο γάμος καθορίζεται συχνά από τα πρώτα λίγα χρόνια. Το 1979, 52.000 ζευγάρια στις Ηνωμένες Πολιτείες πήραν διαζύγιο πριν συμπληρώσουν ένα χρόνο γάμου. Και σε καθένα από τα επόμενα χρόνια του γάμου, ένας πολύ μεγαλύτερος αριθμός ζευγαριών πήραν διαζύγιο.
Πώς είναι δυνατόν δυο άνθρωποι να σχεδιάζουν να δημιουργήσουν ισόβιο δεσμό και μετά, μέσα σε λίγους μόλις μήνες ή σε δυο-τρία χρόνια, να κρίνουν ότι ο γάμος τους είναι αποτυχία;
«Οι περισσότερες αποτυχίες γάμων είναι αποτυχίες της στενής γνωριμίας», εξηγεί ο Πολ Χ. Λάντις, ερευνητής σε θέματα οικογενειακής ζωής που χαίρει εκτίμησης. «Όσο κι αν συζητάει κανείς αυτό το θέμα δεν είναι αρκετό». Σε χώρες όπου συνηθίζεται να διαλέγουν τα ίδια τα άτομα το γαμήλιο σύντροφό τους, η περίοδος της στενής γνωριμίας είναι ο καιρός κατά τον οποίο τα δυο άτομα γνωρίζουν καλύτερα ο ένας τον άλλο με την προοπτική του γάμου υπόψη. Γιατί είναι τόσο αποφασιστική αυτή η περίοδος;
Καιρός για Εξέταση
Ο ευτυχισμένος γάμος απαιτεί φιλόπονες προσπάθειες. Η συγγραφέας Νάνσι Βαν Πελτ, στο βιβλίο της The Compleat Courtship (Η Ολοκληρωμένη Στενή Γνωριμία), έπειτα από μια σειρά συμβουλών που απευθύνονται σε αντρόγυνα των οποίων ο γάμος δεν είναι ευτυχισμένος, κάνει το ερώτημα: «Γιατί αποτυχαίνουν τόσοι γάμοι; Υπάρχουν πολλοί λόγοι, αλλά ο κύριος λόγος είναι η έλλειψη προετοιμασίας. . . . Με κάνει να θυμώνω η άγνοιά τους για το πόσο περίπλοκο είναι αυτό το εγχείρημα».
Δυο σύζυγοι κάνουν ιερή ευχή ενώπιον του Θεού να είναι πιστοί ο ένας στον άλλο για όλη την υπόλοιπη ζωή τους. Η Αγία Γραφή προειδοποιεί ότι το να κάνεις ευχή είναι σοβαρό πράγμα, λέγοντας: «Παγίς είναι εις τον άνθρωπον, προπετώς να λαλή περί ιερών και μετά τας ευχάς να σκέπτηται [να κάνει την εξέταση, ΜΝΚ]». (Παροιμίαι 20:25) Κάποιος, πάνω στον ενθουσιασμό του, μπορεί να δώσει μια σοβαρή υπόσχεση, αλλά αργότερα να καταλάβει ότι περιλαμβάνονταν περισσότερα απ’ όσα περίμενε. Όμως ο καιρός για να ‘εξετάσει’ κανείς τα πράγματα είναι πριν κάνει την ευχή, όχι μετά.
Η στενή γνωριμία δίνει στο ζευγάρι την ευκαιρία να κάνει μια τέτοια εξέταση ή διερεύνηση. Αν γίνει κατάλληλη χρήση της στενής γνωριμίας, αυτή μπορεί, όχι μόνο να τους βοηθήσει να κρίνουν αν είναι πράγματι κατάλληλοι ο ένας για τον άλλο, αλλά και να τους προετοιμάσει για τις δυσκολίες της έγγαμης ζωής.
Η περίοδος της στενής γνωριμίας είναι ο καιρός για να ερευνήσει κάποιος τη δική του καρδιά, να ξεδιαλύνει ποιες ακριβώς είναι οι ουσιαστικές συναισθηματικές του ανάγκες. Όταν ο Στιβ άρχισε να γνωρίζεται πιο στενά με την Μπάρμπαρα, εκείνη άρχισε να κάνει σκέψεις σχετικά με τη μέχρι τότε ζωή της και κατέληξε στο συμπέρασμα: «Χρειαζόμουν έναν άντρα που να είναι πολύ υπομονετικός μαζί μου». Και πρόσθεσε: «Ο Στιβ ήταν πολύ υπομονετικός, ανεχόταν τόσα πράγματα που του έκανα και έδειχνε μεγάλη κατανόηση. Με άκουγε πάντα, άσχετα με το τι έλεγα. Λόγω αυτών των πραγμάτων, το ενδιαφέρον μου για εκείνον μεγάλωνε και γινόταν όλο και πιο βαθύ». Ο ένας ικανοποιούσε τις συναισθηματικές ανάγκες του άλλου, κι αυτό κατέληξε σ’ έναν ευτυχισμένο γάμο.
Έτσι λοιπόν, ενόσω βρίσκεσαι στο στάδιο της στενής γνωριμίας, ρώτα τον εαυτό σου: Τι είδους άνθρωπος είμαι; Ποιες είναι οι ουσιαστικές συναισθηματικές μου ανάγκες; Επίσης σε ποια σημεία είναι δυνατός και σε ποια αδύνατος ο χαρακτήρας ο δικός μου και του συντρόφου μου; Για παράδειγμα, ένας νεαρός είπε για το κορίτσι με το οποίο είχε δεσμό: «Έχει μια σταθερότητα στο χαρακτήρα της που τη χρειάζομαι. Εγώ είμαι νευρικός και άστατος. Νιώθω πως η επιρροή της με ισορροπεί και με ηρεμεί».
Μια έρευνα-ορόσημο που έγινε σε χίλια αρραβωνιασμένα ζευγάρια, πολλά από τα οποία υποβλήθηκαν σε επιπρόσθετες ερωτήσεις ύστερα από μερικά χρόνια γάμου, αποκάλυψε ότι η ικανοποίηση τέτοιων συναισθηματικών αναγκών «φαίνεται πως είναι πρωταρχικής σημασίας για τους σημερινούς γάμους». (Courtship, Engagement and Marriage [Στενή Γνωριμία, Αρραβώνας και Γάμος], των Μπέργκες, Γουόλιν και Σουλτς) Η αγάπη είναι βέβαια σημαντική, αλλά το να έχουν και οι δυο παρόμοιους στόχους, καθώς και την ικανότητα να ικανοποιούν ο ένας τις συναισθηματικές ανάγκες του άλλου, είναι κάτι βασικό για ένα μόνιμο δεσμό.
Να μη Βιάζεσαι!
Τα λόγια του εδαφίου Παροιμίαι 21:5, ΜΝΚ, μπορούν κατάλληλα να εφαρμοστούν και στη στενή γνωριμία: ‘Όποιος είναι βιαστικός φτάνει σίγουρα στη στέρηση’. Μπορεί να καταλήξεις να πληγωθείς τραγικά—από συναισθηματική, πνευματική και φυσική άποψη.
Για παράδειγμα, η Έβελιν ομολόγησε: «Δεν μου αρέσει καθόλου που το λέω, αλλά παντρεύτηκα βιαστικά έναν άντρα που δεν γνώριζα και πολύ καλά. Βιαζόμουν τόσο πολύ να παντρευτώ, που νόμιζα ότι τα πράγματα θα πήγαιναν καλά. Τον εγκατέλειψα έπειτα από τρεις μήνες».
Μια έρευνα που έγινε σε 51 γυναίκες, οι οποίες ήταν πολλά χρόνια παντρεμένες, σύγκρινε το πόσο είχε διαρκέσει στην περίπτωσή τους το στάδιο της στενής γνωριμίας με το πόσο ευτυχισμένες ήταν οι γυναίκες αυτές τώρα. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Εκείνες στην περίπτωση των οποίων το στάδιο της στενής γνωριμίας διήρκεσε μεγάλο χρονικό διάστημα ανέφεραν ότι ήταν περισσότερο «ικανοποιημένες από το γάμο» τους. Όταν οι γυναίκες ρωτήθηκαν «Πόσο συχνά μετανιώνετε που παντρευτήκατε;» και «Πόσο συχνά εσείς και ο σύζυγός σας ‘εκνευρίζετε ο ένας τον άλλον’;» εκείνες που έβγαιναν ραντεβού για λίγο μόνο καιρό ήταν «πολύ λιγότερο ευτυχισμένες με το γάμο τους», ανέφερε η ομάδα έρευνας στο περιοδικό Family Relations (1985). Ποιος ήταν ο λόγος;
«Όταν τα άτομα βγαίνουν ραντεβού για μικρό χρονικό διάστημα, μπορεί να μην έχουν την ευκαιρία να αποκτήσουν προσωπική εμπειρία για τις ενοχλητικές διαφορές, κι έτσι οι διαφορές, όταν αναπόφευκτα έρχονται στην επιφάνεια, προκαλούν στο γάμο μεγαλύτερα προβλήματα», εξήγησαν οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Πολιτείας του Κάνσας. «Απεναντίας, τα ζευγάρια που είχαν τέτοιου είδους εμπειρίες πριν από το γάμο μπορεί να τις δουν ως μέρος της ζωής, ως κάτι για το οποίο δεν χρειάζεται να αναστατωθούν υπερβολικά». Στην αρχή της στενής γνωριμίας, το μοναδικό μέλημα του άντρα και της γυναίκας μπορεί να είναι το πώς να κάνουν καλή εντύπωση ο ένας στον άλλο και να βάζουν τα δυνατά τους να κερδίσουν ο ένας την αγάπη του άλλου. Ωστόσο, αν δοθεί αρκετός καιρός, οι δυσάρεστες συνήθειες και τάσεις έχουν τον τρόπο να αποκαλύπτονται. Το ζευγάρι που δεν βιάζεται στην περίοδο της στενής γνωριμίας πιθανώς θα προσαρμοστεί πιο εύκολα μετά το γάμο και θα αντιμετωπίσει λιγότερες απογοητευτικές εκπλήξεις.
Έτσι λοιπόν, η επιτυχημένη στενή γνωριμία θα πρέπει να κρατάει τόσο καιρό όσος χρειάζεται για να γνωριστεί καλά το ζευγάρι. Αυτό που πραγματικά έχει σημασία να σκέφτεται κανείς είναι, όχι πάντα το πόσους μήνες ή πόσα χρόνια κρατάει η περίοδος της στενής γνωριμίας, αλλά το τι επιτυγχάνεται σ’ αυτή την περίοδο.
Όμως, τι γίνεται αν η περίοδος της στενής γνωριμίας φαίνεται να κρατάει πάρα πολύ καιρό;
Καιρός για Ώριμες Σκέψεις
Μερικοί, αν και θέλουν να είναι ο δεσμός τους τρυφερός, αποφεύγουν να συζητούν την πιθανότητα του γάμου. Κάνουν τη σκέψη: «Γιατί να μην αφήσουμε τα πράγματα όπως είναι;» Από μερικές απόψεις, αυτό μοιάζει με κάποιον που πηγαίνει σ’ ένα εστιατόριο, βρίσκει τραπέζι και κάθεται. Ο σερβιτόρος, αφού του φέρει νερό, ψωμί και έναν κατάλογο, περιμένει προσδοκώντας ότι θα πάρει παραγγελία. Ωστόσο, ο πελάτης λέει κάθε τόσο: «Όχι, φτάνουν αυτά. Δεν θα ήθελα να παραγγείλω τίποτα άλλο για την ώρα». Γιατί να πας στο εστιατόριο αν δεν θέλεις να φας φαγητό; Το ίδιο ισχύει και με τη στενή γνωριμία· γιατί να δημιουργήσεις έναν τέτοιο δεσμό αν δεν θέλεις να παντρευτείς;
Οι ώριμες σκέψεις θα υποκινήσουν το ζευγάρι να σκεφτεί και να συζητήσει σχετικά με το μέλλον ενός δεσμού. Δεν είναι δίκαιο ούτε δείχνει αγάπη το να ξεσηκώνεις τις προσδοκίες του άλλου, αν δεν έχεις πρόθεση να προχωρήσεις και να παντρευτείς. «Η ελπίς [προσδοκία, ΜΝΚ] αναβαλλομένη ατονίζει την καρδίαν», δηλώνει το εδάφιο Παροιμίαι 13:12. Όπως είναι φυσικό, η οικειότητα και η αφοσίωση αυξάνονται με την πάροδο του χρόνου και κανείς δεν μπορεί να πιέσει αυτά τα συναισθήματα. Ωστόσο, ιδιαίτερα στο στάδιο της στενής γνωριμίας, θα πρέπει ‘να είναι ανυπόκριτη η αγάπη’ ενός ατόμου, ώστε το άλλο άτομο, το οποίο ίσως έχει την προσδοκία ότι ο δεσμός αυτός θα καταλήξει στο γάμο, να μην πληγωθεί άσκοπα.—Ρωμαίους 12:9.
Καθώς το ζευγάρι σκέφτεται σοβαρά το γάμο, η στενή γνωριμία τούς δίνει τον καιρό να μιλήσουν ειλικρινά για τις αξίες και τους στόχους τους. Επίσης το στάδιο αυτό τους δίνει τον καιρό να γνωριστούν καλύτερα ο ένας με την οικογένεια του άλλου και να συζητήσουν τις σχέσεις που θα έχουν και με τις δυο οικογένειες.
Συχνά η στενή γνωριμία ακολουθείται από τον αρραβώνα, στάδιο στο οποίο το ζευγάρι δίνει επίσημη υπόσχεση γάμου. Η έρευνα που προαναφέρθηκε, η οποία αφορούσε χίλια αρραβωνιασμένα ζευγάρια, αποκάλυψε ότι ο επιτυχημένος αρραβώνας ήταν η καλύτερη ένδειξη για έναν ικανοποιητικό γάμο. Ωστόσο, δεν σημαίνει πάντα ότι ο επιτυχημένος αρραβώνας θα είναι και απόλυτα ομαλός. Καθώς το ζευγάρι περνάει περισσότερο καιρό μαζί, οι τυπικότητες παραμερίζονται. Επίσης, το γεγονός ότι ο γάμος πλησιάζει μπορεί να προκαλέσει ένταση στο ζευγάρι. Μπορεί, λοιπόν, να σημειωθούν διαφωνίες, ίσως ακόμα και λογομαχίες. Το γεγονός ότι το ζευγάρι επιλύει αυτές τις διαφορές δείχνει πως έχει την ικανότητα να αντιμετωπίζει με επιτυχία τα διάφορα ζητήματα.
Άσχετα με το πόσο κρατάει ο αρραβώνας, το Χριστιανικό ζευγάρι πρέπει να συγκρατείται ώστε να μην αναπτύσσουν υπερβολική οικειότητα στις εκδηλώσεις τρυφερότητας. (1 Θεσσαλονικείς 4:3-8) Μ’ αυτόν τον τρόπο, θα διατηρήσουν καλή συνείδηση ενώπιον του Θεού. Επίσης, θα αποφύγουν την παγίδα να επιτρέψουν στη σεξουαλική έλξη να τους κάνει να αγνοήσουν σημαντικά ζητήματα.
Ένα ζευγάρι που σχεδιάζει να παντρευτεί βρίσκει συχνά πως είναι ωφέλιμο να ζητήσει τη συμβουλή κάποιου Χριστιανού διακόνου ή κάποιου πιο ηλικιωμένου ζευγαριού που ο γάμος του είναι ευτυχισμένος. Τέτοιου είδους συμβουλές πριν από το γάμο μπορούν να τους βοηθήσουν να αποφύγουν κάποιες από τις απογοητεύσεις μετά το γάμο.—Παροιμίαι 15:22.
Όταν η στενή γνωριμία έχει επιτυχία, τότε φέρνει πολλές ευχάριστες αναμνήσεις και θέτει καλό θεμέλιο για έναν ευτυχισμένο γάμο. Σ’ ένα από τα επόμενα τεύχη θα εξετάσουμε τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να χειριστεί κάποιος αυτού του είδους τη στενή γνωριμία.
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 22]
Η έρευνα έχει καταδείξει ότι η στενή γνωριμία που κρατάει περισσότερο καιρό καταλήγει στην ύπαρξη προσαρμοστικότητας στο γάμο
[Εικόνα στη σελίδα 23]
Είναι ωφέλιμο γι’ αυτούς που σχεδιάζουν να παντρευτούν να ζητούν τη συμβουλή κάποιου ηλικιωμένου ζευγαριού που ο γάμος του είναι ευτυχισμένος