Από Λόγια που Πληγώνουν σε Λόγια που Γιατρεύουν

«Θάνατος και ζωή είναι εις την χείρα της γλώσσης».—ΠΑΡΟΙΜΙΑΙ 18:21.

Η ΕΞΥΒΡΙΣΗ—η εσκεμμένη και πάγια χρήση προσβλητικών, υβριστικών λόγων—καταδικάζεται ρητά στην Αγία Γραφή. Υπό το Μωσαϊκό Νόμο, όποιος εξύβριζε τους γονείς του έπρεπε να υποστεί τη θανατική ποινή. (Έξοδος 21:17) Συνεπώς, ο Ιεχωβά Θεός δεν παίρνει αυτό το ζήτημα στα ελαφρά. Ο Λόγος του, η Αγία Γραφή, δεν υποστηρίζει την ιδέα πως οτιδήποτε συμβαίνει ‘πίσω από κλειστές πόρτες’ δεν έχει μεγάλη σημασία εφόσον κάποιος ισχυρίζεται ότι υπηρετεί τον Θεό. Η Αγία Γραφή δηλώνει: «Αν κανείς θεωρεί τον εαυτό του θρήσκο και εντούτοις δεν χαλιναγωγεί τη γλώσσα του, αλλά εξακολουθεί να απατάει την ίδια του την καρδιά, η θρησκεία αυτού του ανθρώπου είναι μάταιη». (Ιακώβου 1:26· Ψαλμός 15:1, 3) Έτσι, αν ένας άντρας κακομεταχειρίζεται με τα λόγια του τη σύζυγό του, όλα τα άλλα Χριστιανικά έργα του θα μπορούσαν να θεωρούνται άχρηστα στα μάτια του Θεού.a—1 Κορινθίους 13:1-3.

Ακόμη, ένας Χριστιανός που εξυβρίζει θα μπορούσε να αποβληθεί από την εκκλησία. Θα μπορούσε ακόμη να χάσει τις ευλογίες της Βασιλείας του Θεού. (1 Κορινθίους 5:11· 6:9, 10) Σαφώς, ένα άτομο που βλάπτει με τα λόγια του πρέπει να κάνει δραστική αλλαγή. Αλλά πώς μπορεί να επιτευχθεί αυτό;

Φέρτε το Πρόβλημα στην Επιφάνεια

Προφανώς, ο δράστης δεν θα αλλάξει αν δεν καταλάβει πλήρως ότι έχει σοβαρό πρόβλημα. Δυστυχώς, όπως παρατήρησε μια σύμβουλος, πολλοί άντρες που χρησιμοποιούν επιβλαβή λόγια «δεν θεωρούν καν κακομεταχείριση τη συμπεριφορά τους. Για αυτούς, τέτοιες πράξεις είναι εντελώς φυσιολογικές και αποτελούν τον ‘κανονικό’ τρόπο επικοινωνίας μεταξύ συζύγων». Έτσι, πολλοί δεν θα διακρίνουν ότι είναι ανάγκη να αλλάξουν αν η κατάσταση δεν φερθεί άμεσα στην προσοχή τους.

Συχνά, αφού σταθμίσει με προσευχή την κατάστασή της, η σύζυγος θα νιώσει υποχρεωμένη να μιλήσει—τόσο για τη δική της ευημερία όσο και για των παιδιών της, καθώς και από ενδιαφέρον για την υπόσταση του συζύγου της ενώπιον του Θεού. Είναι αλήθεια ότι αν μιλήσει υπάρχει πάντοτε η πιθανότητα να επιδεινώσει τα πράγματα, και τα λόγια της να αντιμετωπιστούν με μια θύελλα αρνήσεων. Πιθανώς η σύζυγος μπορεί να το αποφύγει αυτό με το να σκεφτεί προσεκτικά εκ των προτέρων πώς θα θίξει το ζήτημα. «Λόγος λαληθείς πρεπόντως [στην κατάλληλη στιγμή, ΜΝΚ] είναι μήλα χρυσά εις ποικίλματα αργυρά», λέει η Αγία Γραφή. (Παροιμίαι 25:11) Αν προσεγγίσει τον άντρα της με πραότητα αλλά και ειλικρίνεια σε κάποια ήρεμη στιγμή, ίσως αγγίξει την καρδιά του.—Παροιμίαι 15:1.

Αντί να διατυπώνει κατηγορίες, η σύζυγος πρέπει να προσπαθεί να εκφράζει το πώς την επηρεάζει η επιβλαβής ομιλία. Καλύτερα αποτελέσματα φέρνουν οι δηλώσεις σε πρώτο πρόσωπο. Για παράδειγμα: ‘Νιώθω πληγωμένη επειδή . . .’ ή ‘Γίνομαι ράκος όταν μου λες . . .’ Τέτοιες δηλώσεις είναι πιθανότερο να αγγίξουν την καρδιά, επειδή επιτίθενται στο πρόβλημα και όχι στο άτομο.—Παράβαλε Γένεσις 27:46–28:1.

Η σταθερή αλλά διακριτική παρέμβαση της συζύγου μπορεί να έχει καλά αποτελέσματα. (Παράβαλε Ψαλμός 141:5.) Ένας άντρας, τον οποίο θα ονομάσουμε Στέφανο, διαπίστωσε ότι αυτό είναι αλήθεια. «Η σύζυγός μου αντιλήφθηκε τις τάσεις κακομεταχείρισης που είχα και τις οποίες δεν μπορούσα να διακρίνω εγώ, και είχε το σθένος να μου μιλήσει ανοιχτά για αυτό», λέει ο ίδιος.

Ζητήστε Βοήθεια

Αλλά τι μπορεί να κάνει η σύζυγος αν ο σύζυγός της αρνείται να παραδεχτεί το πρόβλημα; Σε αυτό το σημείο μερικές σύζυγοι ζητούν εξωτερική βοήθεια. Σε τέτοιες δύσκολες στιγμές, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά μπορούν να πλησιάσουν τους πρεσβυτέρους της εκκλησίας τους. Η Αγία Γραφή προτρέπει αυτούς τους άντρες να είναι στοργικοί και καλοσυνάτοι όταν ποιμαίνουν το πνευματικό ποίμνιο του Θεού και, ταυτόχρονα, να ‘ελέγχουν εκείνους που αντιλέγουν’ στις υγιείς διδασκαλίες του Λόγου του Θεού. (Τίτο 1:9· 1 Πέτρου 5:1-3) Ενώ δεν είναι δουλειά τους να ανακατεύονται στις προσωπικές υποθέσεις των αντρογύνων, οι πρεσβύτεροι δικαιολογημένα ανησυχούν όταν κάποιος γαμήλιος σύντροφος ταλαιπωρείται από τη σκληρή ομιλία του άλλου. (Παροιμίαι 21:13) Επειδή προσκολλούνται στενά στους Γραφικούς κανόνες, αυτοί οι άντρες δεν δικαιολογούν ούτε μικροποιούν τα υβριστικά λόγια.b

Οι πρεσβύτεροι ίσως μπορέσουν να αποκαταστήσουν την επικοινωνία μεταξύ των συζύγων. Για παράδειγμα, μια γυναίκα πλησίασε κάποιον πρεσβύτερο και του είπε ότι επί χρόνια ο σύζυγός της, που ήταν ομόπιστός της, την κακομεταχειριζόταν με τα λόγια του. Ο πρεσβύτερος διευθέτησε να συναντηθεί και με τους δύο. Όταν μιλούσε ο ένας, ο πρεσβύτερος ζητούσε από τον άλλον να ακούει χωρίς να διακόπτει. Όταν ήρθε η σειρά της συζύγου, αυτή είπε ότι δεν μπορούσε να αντέξει άλλο τον εκρηκτικό θυμό του συζύγου της. Χρόνια ολόκληρα, εξήγησε, είχε ένα κόμπο στο στομάχι της στο τέλος κάθε μέρας, επειδή ποτέ δεν ήξερε αν θα ήταν θυμωμένος όταν έμπαινε στο σπίτι. Όταν εκείνος ξεσπούσε, μιλούσε εξευτελιστικά για την οικογένειά της, για τους φίλους της και για την ίδια.

Ο πρεσβύτερος ζήτησε από τη σύζυγο να εξηγήσει πώς την έκαναν να νιώθει τα λόγια του συζύγου της. «Ένιωθα σαν να ήμουν τόσο κακιά ώστε κανένας δεν μπορούσε να με αγαπήσει», απάντησε εκείνη. «Μερικές φορές ρωτούσα τη μητέρα μου: ‘Μαμά, είναι δύσκολο να ζει κάποιος μαζί μου; Είμαι τόσο αντιπαθητική;’» Καθώς περιέγραφε πώς την έκαναν να νιώθει τα λόγια του, ο σύζυγός της άρχισε να κλαίει. Για πρώτη φορά, διέκρινε πόσο βαθιά πλήγωνε τη σύζυγό του με τα λόγια του.

Μπορείτε να Αλλάξετε

Μερικοί Χριστιανοί τον πρώτο αιώνα είχαν πρόβλημα με τα υβριστικά λόγια. Ο Χριστιανός απόστολος Παύλος τους συμβούλεψε να αποβάλουν «οργή, θυμό, κακία, υβριστικά λόγια και αισχρολογία». (Κολοσσαείς 3:8) Ωστόσο, η σκληρή ομιλία είναι περισσότερο πρόβλημα της καρδιάς παρά της γλώσσας. (Λουκάς 6:45) Να γιατί ο Παύλος πρόσθεσε: «Βγάλτε από πάνω σας την παλιά προσωπικότητα με τις συνήθειές της, και ντυθείτε με τη νέα προσωπικότητα». (Κολοσσαείς 3:9, 10) Έτσι, η αλλαγή περιλαμβάνει όχι μόνο το να μιλάτε διαφορετικά αλλά και να νιώθετε διαφορετικά.

Ο σύζυγος που χρησιμοποιεί προσβλητική ομιλία μπορεί να χρειάζεται βοήθεια για να καθορίσει τι ακριβώς υποκινεί τη συμπεριφορά του.c Θα πρέπει να έχει τη στάση του ψαλμωδού: ‘Ερεύνησε πλήρως μέσα μου, Θεέ, και μάθε την καρδιά μου. Εξέτασέ με, και μάθε τις σκέψεις που μου προκαλούν ανησυχία, και δες αν υπάρχει μέσα μου κάποια οδυνηρή οδός’. (Ψαλμός 139:23, 24, ΜΝΚ) Για παράδειγμα: Γιατί νιώθει την ανάγκη να εξουσιάζει ή να έχει υπό τον έλεγχό του τη σύντροφό του; Τι πυροδοτεί τα επιθετικά λόγια; Μήπως οι επιθέσεις του είναι σύμπτωμα βαθύτερης πικρίας; (Παροιμίαι 15:18) Μήπως υποφέρει από αισθήματα αναξιότητας, τα οποία ίσως οφείλονται στην ανατροφή του που χαρακτηριζόταν από επικριτική ομιλία; Τέτοια ερωτήματα μπορούν να βοηθήσουν έναν άντρα να αποκαλύψει τις ρίζες της συμπεριφοράς του.

Ωστόσο, τα υβριστικά λόγια είναι δύσκολο να ξεριζωθούν, ιδιαίτερα αν τα έχουν ενσταλάξει γονείς οι οποίοι χρησιμοποιούσαν οι ίδιοι καυστικά λόγια ή ένας πολιτισμός που προωθεί την αυταρχική συμπεριφορά. Αλλά ό,τι έχουμε μάθει μπορούμε—με χρόνο και προσπάθεια—να το ξεμάθουμε. Η Αγία Γραφή είναι το μεγαλύτερο βοήθημα σε αυτόν τον τομέα. Μπορεί να βοηθήσει ένα άτομο να ανατρέψει ακόμη και κάποια ισχυρά οχυρωμένη συμπεριφορά. (Παράβαλε 2 Κορινθίους 10:4, 5.) Πώς;

Ορθή Άποψη των Θεόδοτων Ρόλων

Συχνά, οι άντρες που πληγώνουν με τα λόγια έχουν διαστρεβλωμένη άποψη για τους θεόδοτους ρόλους του συζύγου και της συζύγου. Για παράδειγμα, ο Βιβλικός συγγραφέας Παύλος δηλώνει ότι οι γυναίκες πρέπει να «υποτάσσονται στους συζύγους τους» και ότι «ο σύζυγος είναι κεφαλή της γυναίκας του». (Εφεσίους 5:22, 23) Ο σύζυγος ίσως νομίζει ότι η αρχή της ηγεσίας τού δίνει τον απόλυτο έλεγχο. Αλλά δεν έχουν έτσι τα πράγματα. Η σύζυγός του, μολονότι υποτάσσεται, δεν είναι δούλη του. Είναι ‘βοηθός’ και ‘συμπλήρωμά’ του. (Γένεσις 2:18, ΜΝΚ) Γι’ αυτό, ο Παύλος προσθέτει: «Πρέπει να αγαπούν οι σύζυγοι τις γυναίκες τους, όπως τα δικά τους σώματα. Αυτός που αγαπάει τη γυναίκα του αγαπάει τον εαυτό του, γιατί κανείς δεν μίσησε ποτέ τη δική του σάρκα· αλλά την τρέφει και την περιθάλπει, όπως και ο Χριστός την εκκλησία».—Εφεσίους 5:28, 29.

Ως κεφαλή της Χριστιανικής εκκλησίας, ο Ιησούς ποτέ δεν μιλούσε επιτιμητικά στους μαθητές του, κάνοντάς τους να αναρωτιούνται αμήχανα πότε θα εμφανιζόταν το επόμενο ξέσπασμα επικρίσεων. Απεναντίας, ήταν τρυφερός, χωρίς να θίγει την αξιοπρέπειά τους. «Θα σας αναζωογονήσω», τους υποσχέθηκε. «Είμαι πράος και ταπεινός στην καρδιά». (Ματθαίος 11:28, 29) Ο στοχασμός με προσευχή γύρω από το πώς ασκούσε ο Ιησούς την ηγεσία του μπορεί να βοηθήσει ένα σύζυγο να βλέπει την ηγεσία του με πιο ισορροπημένο τρόπο.

Όταν Προκύπτει Ένταση

Η γνώση των Βιβλικών αρχών είναι ένα πράγμα· η εφαρμογή τους υπό πίεση είναι κάτι πολύ διαφορετικό. Όταν προκύπτει ένταση, πώς μπορεί ο σύζυγος να αποφύγει να αρχίσει και πάλι να χρησιμοποιεί σκληρή ομιλία;

Δεν είναι ένδειξη ανδρισμού για το σύζυγο να επιτίθεται με τα λόγια όταν αναστατώνεται. Η Αγία Γραφή δηλώνει: «Καλήτερος ο μακρόθυμος παρά τον δυνατόν· και ο εξουσιάζων το πνεύμα αυτού παρά τον εκπορθούντα πόλιν». (Παροιμίαι 16:32) Ένας πραγματικός άντρας ελέγχει το πνεύμα του. Δείχνει συμπόνια με το να σκέφτεται: ‘Πώς επηρεάζουν τη σύζυγό μου τα λόγια μου; Πώς θα ένιωθα εγώ αν ήμουν στη θέση της;’—Παράβαλε Ματθαίος 7:12.

Η Αγία Γραφή αναγνωρίζει, όμως, ότι μερικές καταστάσεις μπορούν να διεγείρουν θυμό. Για αυτές τις περιστάσεις ο ψαλμωδός έγραψε: ‘Να οργίζεστε αλλά να μην αμαρτάνετε. Να μιλάτε μέσα στην καρδιά σας πάνω στο κρεβάτι σας και να ησυχάζετε’. (Ψαλμός 4:4, ΜΝΚ) Μια παρόμοια δήλωση είναι η εξής: «Δεν είναι κακό να θυμώνετε, αλλά είναι κακό να επιτίθεστε με τα λόγια σαρκάζοντας, ταπεινώνοντας ή εξευτελίζοντας τον άλλον».

Αν ο σύζυγος νιώθει ότι χάνει τον έλεγχο της γλώσσας του, μπορεί να μάθει να κάνει ένα διάλειμμα. Ίσως θα ήταν σοφό να βγει από το δωμάτιο, να πάει μια βόλτα ή να βρει ένα ήσυχο μέρος για να ηρεμήσει. Το εδάφιο Παροιμίαι 17:14, ΜΝΚ, αναφέρει: ‘Προτού ξεσπάσει ο καβγάς, σήκω και φύγε’. Συνεχίστε τη συζήτηση όταν ηρεμήσουν τα πνεύματα.

Φυσικά, κανένας δεν είναι τέλειος. Ένας σύζυγος που είχε πρόβλημα με τη σκληρή ομιλία ίσως υποτροπιάσει. Όταν συμβεί αυτό, πρέπει να ζητήσει συγνώμη. Το να φορέσει «τη νέα προσωπικότητα» είναι μια συνεχής διαδικασία, αλλά φέρνει μεγάλες ανταμοιβές.—Κολοσσαείς 3:10.

Λόγια που Γιατρεύουν

Ναι, «θάνατος και ζωή είναι εις την χείρα της γλώσσης». (Παροιμίαι 18:21) Η επιβλαβής ομιλία πρέπει να αντικατασταθεί από λόγια που οικοδομούν και ενισχύουν το γάμο. Μια Γραφική παροιμία δηλώνει: «Κηρήθρα μέλιτος οι ευάρεστοι λόγοι· γλυκύτης εις την ψυχήν και ίασις εις τα οστά».—Παροιμίαι 16:24.

Πριν από μερικά χρόνια, διεξάχθηκε μια μελέτη για να διαπιστωθεί ποιοι παράγοντες έκαναν τις ισχυρές οικογένειες να λειτουργούν αποτελεσματικά. «Η μελέτη αποκάλυψε ότι όσοι ανήκαν σε αυτές τις οικογένειες συμπαθούσαν ο ένας τον άλλον, και έλεγαν ο ένας στον άλλον ότι τον συμπαθούσαν», αναφέρει ο ειδικός στους γάμους Ντέιβιντ Ρ. Μέις. «Υποστήριζαν ο ένας τον άλλον, έκαναν τους άλλους να νιώθουν ότι αξίζουν ως άτομα, και χρησιμοποιούσαν κάθε λογική ευκαιρία για να μιλούν και να ενεργούν με τρυφερότητα. Το αποτέλεσμα, όπως αναμενόταν, ήταν ότι τους άρεσε να είναι μαζί και ότι ενίσχυαν ο ένας τον άλλον με τρόπους που έκαναν τις σχέσεις τους πολύ ικανοποιητικές».

Κανένας θεοφοβούμενος σύζυγος δεν μπορεί να πει ότι αγαπάει αληθινά τη σύζυγό του αν την πληγώνει εσκεμμένα με τα λόγια του. (Κολοσσαείς 3:19) Φυσικά, το ίδιο ισχύει και αν μια σύζυγος κακοποιεί με τα λόγια της το σύζυγό της. Πράγματι, είναι υποχρέωση και των δύο συντρόφων να ακολουθούν τη συμβουλή του Παύλου προς τους Εφεσίους: «Σάπιος λόγος ας μη βγαίνει από το στόμα σας, αλλά όποιος λόγος είναι καλός για εποικοδόμηση ανάλογα με την ανάγκη, για να μεταδώσει ό,τι είναι ευνοϊκό στους ακροατές».—Εφεσίους 4:29.

[Υποσημειώσεις]

[Εικόνα στη σελίδα 9]

Ένας Χριστιανός πρεσβύτερος ίσως μπορέσει να βοηθήσει το ζευγάρι να επικοινωνήσει

[Εικόνα στη σελίδα 10]

Οι σύζυγοι πρέπει να καταβάλλουν γνήσια προσπάθεια να καταλαβαίνουν ο ένας τον άλλον