Πρέπει να Πιστεύετε στη Μετενσάρκωση;
Ο ΕΛΛΗΝΑΣ φιλόσοφος Πλάτων συσχέτισε τον έρωτα με την ιδέα της μετενσάρκωσης. Πίστευε ότι μετά το θάνατο του σώματος, η ψυχή, όντας αθάνατη, αποδημεί στη «σφαίρα των αγνών μορφών». Εκεί παραμένει για κάποιο διάστημα, άυλη, συλλογιζόμενη τις μορφές. Όταν αργότερα μετεμψυχώνεται σε κάποιο άλλο σώμα, η ψυχή υποσυνείδητα θυμάται και λαχταράει τη σφαίρα των μορφών. Σύμφωνα με τον Πλάτωνα, οι άνθρωποι ερωτεύονται διότι στο πρόσωπο του αγαπημένου τους ατόμου βλέπουν την ιδεώδη μορφή κάλλους, την οποία αόριστα θυμούνται και επιζητούν.
Προσδιορισμός της Πηγής και της Βάσης
Η διδασκαλία της μετενσάρκωσης προϋποθέτει ότι η ψυχή είναι αθάνατη. Συνεπώς, οι ρίζες της ιδέας της μετενσάρκωσης πρέπει να αναζητηθούν στους λαούς και στα έθνη εκείνα που διακρατούσαν αυτή την πεποίθηση. Σε αυτή τη βάση, μερικοί νομίζουν ότι προέρχεται από την αρχαία Αίγυπτο. Άλλοι πιστεύουν ότι ξεκίνησε στην αρχαία Βαβυλωνία. Προκειμένου να προσδώσει γόητρο στη Βαβυλωνιακή θρησκεία, το ιερατείο της προώθησε το δόγμα της μετεμψύχωσης. Έτσι, μπορούσαν να ισχυριστούν ότι οι θρησκευτικοί τους ήρωες αποτελούσαν μετενσαρκώσεις διακεκριμένων, αν και από καιρό νεκρών, προγόνων.
Εντούτοις, η πίστη στη μετενσάρκωση έφτασε σε πλήρη άνθηση στην Ινδία. Οι Ινδουιστές σοφοί είχαν καταπιαστεί με τα παγκόσμια προβλήματα του κακού και των παθημάτων που υφίστανται οι άνθρωποι. ‘Πώς μπορούν αυτά να εναρμονιστούν με την ιδέα ενός δίκαιου Θεού;’ ρωτούσαν. Προσπάθησαν να επιλύσουν την αντίφαση ανάμεσα στη δικαιοσύνη του Θεού και στις απρόβλεπτες συμφορές και ανισότητες του κόσμου. Τελικά, επινόησαν «το νόμο του κάρμα», το νόμο της αιτίας και του αποτελέσματος—‘ό,τι σπείρει ο άνθρωπος, αυτό θα θερίσει’. Επεξεργάστηκαν ένα λεπτομερές «ισοζύγιο» σύμφωνα με το οποίο η αξία και η αναξιότητα σε μια ζωή ανταμείβονται ή τιμωρούνται στην επόμενη.
«Κάρμα» σημαίνει απλώς «δράση». Λέγεται ότι κάποιος Ινδουιστής έχει καλό κάρμα αν συμμορφώνεται με τα κοινωνικά και θρησκευτικά πρότυπα, και κακό κάρμα αν δεν συμμορφώνεται. Η δράση του, ή αλλιώς το κάρμα, καθορίζει το μέλλον του σε κάθε διαδοχική εκ νέου γέννηση. «Όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται με προδιαγεγραμμένο χαρακτήρα, ο οποίος διαμορφώνεται κυρίως από τις ενέργειες που έκαναν στις προηγούμενες ζωές τους, αν και τα σωματικά τους γνωρίσματα καθορίζονται από την κληρονομικότητα», λέει ο φιλόσοφος Νικιλάναντ. «[Επομένως] ο άνθρωπος είναι ο αρχιτέκτονας της δικής του μοίρας, ο δημιουργός του δικού του πεπρωμένου». Ο ύστατος στόχος, ωστόσο, είναι να ελευθερωθεί από αυτόν τον κύκλο των μετεμψυχώσεων και να ενωθεί με το Βράχμαν—την ύστατη πραγματικότητα. Αυτό, όπως πιστεύεται, επιτυγχάνεται με το να πασχίζει το άτομο να έχει κοινωνικά αποδεκτή συμπεριφορά και ειδική Ινδουιστική γνώση.
Επομένως, η διδασκαλία της μετενσάρκωσης χρησιμοποιεί ως θεμέλιό της το δόγμα της αθανασίας της ψυχής, πάνω στο οποίο οικοδομεί χρησιμοποιώντας το νόμο του κάρμα. Ας δούμε τι έχει να πει ο εμπνευσμένος Λόγος του Θεού, η Αγία Γραφή, σχετικά με αυτές τις ιδέες.
Είναι Αθάνατη η Ψυχή;
Για να απαντήσουμε σε αυτή την ερώτηση, ας στραφούμε στην ύψιστη αυθεντία επί του θέματος—στον εμπνευσμένο Λόγο του Δημιουργού. Στο πρώτο κιόλας βιβλίο της Αγίας Γραφής, τη Γένεση, μαθαίνουμε την ακριβή έννοια της λέξης «ψυχή». Σχετικά με τη δημιουργία του πρώτου ανθρώπου, του Αδάμ, η Αγία Γραφή λέει: ‘Έπλασε Ιεχωβά ο Θεός τον άνθρωπον από χώματος εκ της γης· και ενεφύσησεν εις τους μυκτήρας αυτού πνοήν ζωής, και έγεινεν ο άνθρωπος εις ψυχήν ζώσαν’. (Γένεσις 2:7) Είναι ξεκάθαρο ότι η ψυχή δεν είναι αυτό που έχει ο άνθρωπος αλλά αυτό που είναι. Στην εβραϊκή, στη θέση της λέξης ψυχή η οποία χρησιμοποιείται εδώ, υπάρχει η λέξη νέφες. Αυτή συναντάται περίπου 700 φορές στην Αγία Γραφή, και ποτέ δεν αναφέρεται σε κάποιο ξεχωριστό και άυλο μέρος του ανθρώπου αλλά πάντα σε κάτι απτό και υλικό.—Ιώβ 6:7· Ψαλμός 35:13· 107:9· 119:28, ΜΝΚ.
Τι συμβαίνει στην ψυχή τη στιγμή του θανάτου; Εξετάστε τι συνέβη στον Αδάμ τη στιγμή του θανάτου του. Όταν αμάρτησε, ο Θεός τού είπε: «[Θα] επιστρέψης εις την γην, εκ της οποίας ελήφθης· επειδή γη είσαι, και εις γην θέλεις επιστρέψει». (Γένεσις 3:19) Σκεφτείτε τι σημαίνει αυτό. Προτού ο Θεός τον δημιουργήσει από τη γη, ο Αδάμ δεν υπήρχε. Μετά το θάνατό του, ο Αδάμ επέστρεψε στην ίδια κατάσταση ανυπαρξίας.
Με απλά λόγια, η Αγία Γραφή διδάσκει ότι ο θάνατος είναι το αντίθετο της ζωής. Στα εδάφια Εκκλησιαστής 9:5, 10, διαβάζουμε: «Οι ζώντες γνωρίζουσιν ότι θέλουσιν αποθάνει· αλλ’ οι νεκροί δεν γνωρίζουσιν ουδέν ουδέ έχουσι πλέον απόλαυσιν· επειδή το μνημόσυνον αυτών ελησμονήθη. Πάντα όσα εύρη η χειρ σου να κάμη, κάμε κατά την δύναμίν σου· διότι δεν είναι πράξις ούτε λογισμός ούτε γνώσις ούτε σοφία εν τω άδη όπου υπάγεις».
Αυτό σημαίνει ότι οι νεκροί δεν μπορούν να κάνουν ή να αισθανθούν τίποτα. Δεν έχουν πια καμία σκέψη και δεν θυμούνται τίποτα. Ο ψαλμωδός δηλώνει: «Μη πεποίθατε επ’ άρχοντας, επί υιόν ανθρώπου, εκ του οποίου δεν είναι σωτηρία. Το πνεύμα αυτού εξέρχεται· αυτός επιστρέφει εις την γην αυτού· εν εκείνη τη ημέρα οι διαλογισμοί αυτού αφανίζονται».—Ψαλμός 146:3, 4.
Η Αγία Γραφή δείχνει ξεκάθαρα ότι τη στιγμή του θανάτου η ψυχή δεν μεταφέρεται σε κάποιο άλλο σώμα, αλλά πεθαίνει. «Η ψυχή η αμαρτήσασα, αυτή θέλει αποθάνει», δηλώνει ρητά η Αγία Γραφή. (Ιεζεκιήλ 18:4, 20· Πράξεις 3:23· Αποκάλυψη 16:3) Έτσι, το δόγμα της αθανασίας της ψυχής—το ίδιο το θεμέλιο της θεωρίας της μετενσάρκωσης—δεν βρίσκει καμία υποστήριξη στις Γραφές. Χωρίς αυτό, η θεωρία καταρρέει. Πώς, λοιπόν, εξηγούνται τα παθήματα που βλέπουμε στον κόσμο;
Γιατί Υποφέρουν οι Άνθρωποι;
Η αιτία που κρύβεται πίσω από τα ανθρώπινα παθήματα είναι η ατέλεια την οποία όλοι κληρονομούμε από τον αμαρτωλό Αδάμ. «Μέσω ενός ανθρώπου μπήκε η αμαρτία στον κόσμο και μέσω της αμαρτίας ο θάνατος, και έτσι ο θάνατος απλώθηκε σε όλους τους ανθρώπους, επειδή όλοι είχαν αμαρτήσει», λέει η Αγία Γραφή. (Ρωμαίους 5:12) Επειδή έχουμε γεννηθεί από τον Αδάμ, όλοι μας αρρωσταίνουμε, γερνάμε και πεθαίνουμε.—Ψαλμός 41:1, 3· Φιλιππησίους 2:25-27.
Επιπλέον, ο απαράβατος ηθικός νόμος του Δημιουργού δηλώνει: «Μην παροδηγείστε: ο Θεός δεν εμπαίζεται. Επειδή ό,τι σπέρνει ο άνθρωπος, αυτό και θα θερίσει· διότι αυτός που σπέρνει αποβλέποντας στη σάρκα του θα θερίσει φθορά από τη σάρκα του». (Γαλάτες 6:7, 8) Επομένως, ο αχαλίνωτος τρόπος ζωής μπορεί να οδηγήσει σε συναισθηματικό πόνο, ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες και σεξουαλικά μεταδιδόμενες ασθένειες. «Ένα εκπληκτικό ποσοστό 30 τοις εκατό από τα θανατηφόρα είδη καρκίνου [στις Ηνωμένες Πολιτείες] μπορεί να αποδοθεί κυρίως στο κάπνισμα, και ένας ανάλογος αριθμός στον τρόπο ζωής, ιδιαίτερα στις συνήθειες διατροφής και στην έλλειψη άσκησης», λέει το περιοδικό Σαϊεντίφικ Αμέρικαν (Scientific American). Μερικές καταστροφές που προξενούν παθήματα αποτελούν την κληρονομιά που αφήνει η κακή διαχείριση των πόρων της γης από μέρους του ανθρώπου.—Παράβαλε Αποκάλυψη 11:18.
Ναι, ο άνθρωπος είναι υπαίτιος για πολλά από τα βάσανά του. Εφόσον, όμως, η ψυχή δεν είναι αθάνατη, ο νόμος ‘θα θερίσεις ό,τι σπείρεις’ δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να συσχετίσει τα ανθρώπινα παθήματα με το κάρμα—τις πράξεις που έγιναν σε μια υποτιθέμενη προηγούμενη ζωή. «Αυτός που έχει πεθάνει έχει απαλλαχτεί από την αμαρτία του», δηλώνει η Αγία Γραφή. (Ρωμαίους 6:7, 23) Έτσι, η καρποφορία της αμαρτίας δεν μεταφέρεται σε κάποια μετά θάνατο ζωή.
Ο Σατανάς ο Διάβολος, επίσης, προξενεί πολλά παθήματα. Στην πραγματικότητα, αυτός ο κόσμος εξουσιάζεται από τον Σατανά. (1 Ιωάννη 5:19) Όπως προείπε δε ο Ιησούς Χριστός, οι μαθητές Του θα ήταν ‘αντικείμενα του μίσους όλων των ανθρώπων εξαιτίας του ονόματός του’. (Ματθαίος 10:22) Ως αποτέλεσμα, οι δίκαιοι συχνά αντιμετωπίζουν περισσότερα προβλήματα από τους πονηρούς.
Σε αυτόν τον κόσμο, συμβαίνουν μερικά γεγονότα των οποίων οι αιτίες δεν γίνονται άμεσα αντιληπτές. Ο ταχύτερος δρομέας μπορεί να σκοντάψει και να χάσει τον αγώνα. Ένας ισχυρός στρατός μπορεί να ηττηθεί από κατώτερες δυνάμεις. Κάποιο σοφό άτομο μπορεί να μην καταφέρει να βρει καλή εργασία και έτσι μπορεί να υποφέρει από πείνα. Άνθρωποι με άριστες γνώσεις στον τομέα της διοίκησης επιχειρήσεων μπορεί, εξαιτίας των περιστάσεων, να μην καταφέρουν να χρησιμοποιήσουν τις γνώσεις τους και έτσι να γίνουν φτωχοί. Πεπειραμένα άτομα μπορεί να προκαλέσουν την οργή εκείνων που έχουν θέση εξουσίας και να βρεθούν σε δυσμένεια. Γιατί συμβαίνουν αυτά; ‘Επειδή καιρός και απρόβλεπτη περίσταση τους βρίσκει όλους’, απαντάει ο σοφός Βασιλιάς Σολομών.—Εκκλησιαστής 9:11, ΜΝΚ.
Οι άνθρωποι υπέφεραν παθήματα πολύ προτού προσπαθήσουν οι Ινδουιστές σοφοί να εξηγήσουν την αιτία τους. Αλλά υπάρχει κάποια ελπίδα για καλύτερο μέλλον; Επίσης, ποια υπόσχεση αναφέρει η Αγία Γραφή για τους νεκρούς;
Ειρηνικό Μέλλον
Ο Δημιουργός έχει υποσχεθεί ότι σύντομα θα θέσει τέρμα στην παρούσα παγκόσμια κοινωνία που βρίσκεται υπό τον έλεγχο του Σατανά. (Παροιμίαι 2:21, 22· Δανιήλ 2:44) Μια δίκαιη νέα ανθρώπινη κοινωνία—η «νέα γη»—θα αποτελεί τότε πραγματικότητα. (2 Πέτρου 3:13) Εκείνον τον καιρό ‘κανένας κάτοικος δεν θα λέει: «Είμαι άρρωστος»’. (Ησαΐας 33:24, ΜΝΚ) Θα εξαλειφθεί ακόμη και η οδύνη του θανάτου, διότι ο Θεός «θα εξαλείψει κάθε δάκρυ από τα μάτια τους, και ο θάνατος δεν θα υπάρχει πια, ούτε πένθος ούτε κραυγή ούτε πόνος δεν θα υπάρχουν πια. Τα παλιά έχουν παρέλθει».—Αποκάλυψη 21:4.
Σχετικά με τους κατοίκους του υποσχεμένου νέου κόσμου του Θεού, ο ψαλμωδός προείπε: «Οι δίκαιοι θέλουσι κληρονομήσει την γην, και επ’ αυτής θέλουσι κατοικεί εις τον αιώνα». (Ψαλμός 37:29) Επιπλέον, οι πράοι ‘θα βρίσκουν εξαίσια ευχαρίστηση στην αφθονία της ειρήνης’.—Ψαλμός 37:11, ΜΝΚ.
Ο Μουκαντμπάι, ο οποίος αναφέρθηκε στο προηγούμενο άρθρο, κοιμήθηκε τον ύπνο του θανάτου χωρίς να γνωρίσει τις θαυμάσιες υποσχέσεις του Θεού. Αλλά εκατομμύρια άτομα που έχουν πεθάνει χωρίς να γνωρίσουν τον Θεό έχουν την προοπτική να ξυπνήσουν σε αυτόν τον ειρηνικό νέο κόσμο, διότι η Αγία Γραφή υπόσχεται: «Πρόκειται να γίνει ανάσταση και δικαίων και αδίκων».—Πράξεις 24:15· Λουκάς 23:43.
Η λέξη ανάστασις κατά γράμμα σημαίνει «επαναφορά στην όρθια στάση». Η ανάσταση περιλαμβάνει λοιπόν την αναβίωση του πρότυπου της ζωής του ατόμου.
Ο Δημιουργός του ουρανού και της γης είναι άπειρος σε σοφία. (Ιώβ 12:13) Για αυτόν, δεν αποτελεί πρόβλημα το να θυμάται το πρότυπο της ζωής των νεκρών. (Παράβαλε Ησαΐας 40:26.) Ο Ιεχωβά Θεός αφθονεί επίσης σε αγάπη. (1 Ιωάννη 4:8) Επομένως, μπορεί να χρησιμοποιήσει την τέλεια μνήμη του, όχι για να τιμωρήσει τους νεκρούς για ό,τι κακό έχουν κάνει, αλλά για να τους επαναφέρει στη ζωή πάνω σε μια παραδεισένια γη με την προσωπικότητα που είχαν προτού πεθάνουν.
Για εκατομμύρια ανθρώπους όπως ο Μουκαντμπάι, η ανάσταση θα σημαίνει ότι θα ενωθούν και πάλι με τους προσφιλείς τους. Αλλά φανταστείτε τι μπορεί να σημαίνει για όσους ζουν τώρα. Πάρτε για παράδειγμα το γιο του Μουκαντμπάι, ο οποίος γνώρισε τη θαυμάσια αλήθεια σχετικά με τον Θεό και τους σκοπούς του. Πόσο παρηγορητικό είναι για αυτόν να γνωρίζει ότι ο πατέρας του δεν είναι παγιδευμένος σε ένα σχεδόν ατελείωτο κύκλο εκ νέου γεννήσεων, η καθεμιά από τις οποίες πλαισιώνεται από πονηρία και παθήματα! Ο πατέρας του απλώς κοιμάται τον ύπνο του θανάτου, περιμένοντας ανάσταση. Πόσο συναρπαστικό είναι για αυτόν το γιο να συλλογίζεται ότι, μια μέρα, θα μπορέσει να πει στον πατέρα του τα όσα έμαθε ο ίδιος από την Αγία Γραφή!
Είναι θέλημα του Θεού να «σωθούν κάθε είδους άνθρωποι και να έρθουν σε ακριβή γνώση της αλήθειας». (1 Τιμόθεο 2:3, 4) Τώρα είναι ο καιρός να μάθετε πώς μπορείτε να ζείτε για πάντα στην παραδεισένια γη, μαζί με εκατομμύρια άλλα άτομα που ήδη κάνουν το θέλημα του Θεού.—Ιωάννης 17:3.
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 7]
‘Καιρός και απρόβλεπτη περίσταση τους βρίσκει όλους’.—Εκκλησιαστής 9:11, ΜΝΚ
[Πλαίσιο στη σελίδα 6]
Η Προσωπικότητα του Θεού και ο Νόμος του Κάρμα
«Ο νόμος του Κάρμα», εξήγησε ο Μοχάντας Κ. Γκάντι, «είναι απαράβατος και αναπόφευκτος. Συνεπώς, δεν υπάρχει ανάγκη να παρέμβει ο Θεός. Εκείνος έθεσε το νόμο και αποσύρθηκε, όπως θα λέγαμε». Αυτό ενοχλούσε τον Γκάντι.
Από την άλλη μεριά, η υπόσχεση της ανάστασης αποκαλύπτει ότι ο Θεός ενδιαφέρεται βαθιά για τη δημιουργία του. Για να επαναφέρει κάποιο νεκρό στη ζωή πάνω σε μια παραδεισένια γη, ο Θεός πρέπει να γνωρίζει και να θυμάται τα πάντα για εκείνο το άτομο. Ο Θεός ενδιαφέρεται πραγματικά για τον καθένα από εμάς.—1 Πέτρου 5:6, 7.
[Εικόνα στη σελίδα 5]
Ο Ινδουιστικός τροχός της ζωής
[Εικόνα στη σελίδα 8]
Ο Λόγος του Θεού διδάσκει την ανάσταση