ΚΕΦΑΛΑΙΟ 86
Ο Γιος που Χάθηκε Επιστρέφει
Η ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΓΙΟ ΠΟΥ ΧΑΘΗΚΕ
Όταν ο Ιησούς αφηγείται τις παραβολές για το χαμένο πρόβατο και τη χαμένη δραχμή, πιθανώς βρίσκεται ακόμη στην Περαία, ανατολικά του Ιορδάνη Ποταμού. Και οι δύο αυτές παραβολές μάς διδάσκουν ότι πρέπει να χαιρόμαστε όταν ένας αμαρτωλός μετανοεί και επιστρέφει στον Θεό. Οι Φαρισαίοι και οι γραμματείς επικρίνουν τον Ιησού επειδή καλοδέχεται τέτοιου είδους άτομα. Μαθαίνουν, όμως, αυτοί οι επικριτές κάτι από τις δύο παραβολές του; Αντιλαμβάνονται πώς νιώθει ο ουράνιος Πατέρας μας για τους μετανοημένους αμαρτωλούς; Τώρα ο Ιησούς αφηγείται μια συγκινητική παραβολή η οποία τονίζει το ίδιο σημαντικό δίδαγμα.
Η παραβολή κάνει λόγο για έναν πατέρα με δύο γιους, εκ των οποίων ο νεότερος είναι ο πρωταγωνιστής. Τόσο οι Φαρισαίοι και οι γραμματείς όσο και οι άλλοι που ακούν την αφήγηση του Ιησού λογικά θα πρέπει να διδαχτούν κάτι από αυτά που λέει για τον νεότερο γιο. Ωστόσο, δεν πρέπει να παραβλέψουμε και τα όσα αφηγείται για τον πατέρα και για τον μεγαλύτερο γιο, διότι έχουμε να μάθουμε κάτι και από τη δική τους στάση. Να έχετε λοιπόν κατά νου και τους τρεις καθώς ο Ιησούς αφηγείται την παραβολή:
«Κάποιος άνθρωπος είχε δύο γιους. Και ο νεότερος είπε στον πατέρα του: “Πατέρα, δώσε μου το μερίδιο της περιουσίας που μου αναλογεί”. Εκείνος λοιπόν τους μοίρασε το βιος του». (Λουκάς 15:11, 12) Προσέξτε ότι ο νεότερος γιος δεν ζητάει την κληρονομιά του επειδή πέθανε ο πατέρας του. Ο πατέρας ζει ακόμη. Ο γιος όμως θέλει το μερίδιό του τώρα για να είναι ανεξάρτητος και να το χρησιμοποιήσει όπως θέλει. Και πώς ακριβώς θέλει να το χρησιμοποιήσει;
Ο Ιησούς εξηγεί: «Λίγες ημέρες αργότερα, ο νεότερος γιος μάζεψε όλα τα πράγματά του και ταξίδεψε σε μια μακρινή χώρα, και εκεί κατασπατάλησε την περιουσία του ζώντας άσωτη ζωή». (Λουκάς 15:13) Αντί να μείνει στην ασφάλεια του σπιτιού του, με έναν πατέρα που φρόντιζε τα παιδιά του και τους παρείχε ό,τι χρειάζονταν, επιλέγει να φύγει σε άλλη χώρα. Εκεί κατασπαταλάει όλη του την κληρονομιά σε ασωτίες, κυνηγώντας αισθησιακές απολαύσεις. Έπειτα τον βρίσκουν δύσκολες ημέρες, όπως αφηγείται στη συνέχεια ο Ιησούς:
«Αφού ξόδεψε τα πάντα, έγινε μεγάλη πείνα σε όλη εκείνη τη χώρα, και αυτός άρχισε να στερείται. Πήγε μάλιστα και προσκολλήθηκε σε έναν από τους πολίτες εκείνης της χώρας, ο οποίος τον έστειλε στους αγρούς του να βόσκει γουρούνια. Και λαχταρούσε να χορτάσει με τα χαρούπια που έτρωγαν τα γουρούνια, αλλά κανείς δεν του έδινε τίποτα».—Λουκάς 15:14-16.
Ο Νόμος του Θεού κατέτασσε τα γουρούνια στα ακάθαρτα ζώα, αλλά αυτός ο γιος αναγκάζεται να εργαστεί ως χοιροβοσκός. Καθώς τον θερίζει η πείνα, ξεπέφτει τόσο πολύ ώστε θέλει να χορτάσει με ζωοτροφή, με ό,τι τρώνε τα γουρούνια που βόσκει. Μέσα στη συμφορά και στην απελπισία του, “συνέρχεται”. Και τι κάνει μετά; Μονολογεί: «Τόσοι μισθωτοί του πατέρα μου έχουν υπεραρκετό ψωμί, ενώ εγώ πεθαίνω εδώ από την πείνα! Θα σηκωθώ και θα πάω στον πατέρα μου και θα του πω: “Πατέρα, αμάρτησα εναντίον του ουρανού και εναντίον σου. Δεν είμαι πια άξιος να αποκαλούμαι γιος σου. Κάνε με όπως έναν από τους μισθωτούς σου”». Σηκώνεται λοιπόν και πηγαίνει στον πατέρα του.—Λουκάς 15:17-20.
Πώς θα αντιδράσει ο πατέρας του; Μήπως θα ξεσπάσει πάνω του με θυμό και θα τον επιπλήξει για την ανοησία που έκανε να φύγει από το σπίτι; Μήπως θα κρατήσει αδιάφορη, ψυχρή στάση; Εσείς πώς θα αντιδρούσατε; Τι θα κάνατε αν επρόκειτο για τον γιο σας ή την κόρη σας;
Ο ΧΑΜΕΝΟΣ ΓΙΟΣ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ
Ο Ιησούς περιγράφει τα αισθήματα και τη συμπεριφορά του πατέρα: «Ενώ [ο γιος] ήταν ακόμη μακριά, ο πατέρας του τον είδε και τον σπλαχνίστηκε, και έτρεξε και τον αγκάλιασε και τον φίλησε τρυφερά». (Λουκάς 15:20) Ακόμη και αν ο πατέρας έχει μάθει για την άσωτη ζωή του γιου του, τον καλοδέχεται πίσω στο σπίτι. Θα καταλάβουν από αυτό οι Ιουδαίοι ηγέτες, που ισχυρίζονται ότι γνωρίζουν και λατρεύουν τον Ιεχωβά, πώς νιώθει ο ουράνιος Πατέρας μας για τους μετανοημένους αμαρτωλούς; Θα αναγνωρίσουν επίσης ότι και ο Ιησούς εκδηλώνει το ίδιο πνεύμα, κάνοντάς τους να αισθάνονται ευπρόσδεκτοι;
Από το θλιμμένο, μαραζωμένο πρόσωπο του γιου του, ο οξυδερκής πατέρας πιθανότατα συμπεραίνει ότι εκείνος έχει μετανοήσει. Παρ’ όλα αυτά, το γεγονός ότι παίρνει στοργικά την πρωτοβουλία να τον προϋπαντήσει διευκολύνει τον γιο να ομολογήσει τις αμαρτίες του. Ο Ιησούς αφηγείται: «Τότε ο γιος τού είπε: “Πατέρα, αμάρτησα εναντίον του ουρανού και εναντίον σου. Δεν είμαι πια άξιος να αποκαλούμαι γιος σου”».—Λουκάς 15:21.
Ο πατέρας προστάζει τους δούλους του: «Γρήγορα! Βγάλτε μια στολή, την καλύτερη, και ντύστε τον με αυτήν, και βάλτε δαχτυλίδι στο χέρι του και σανδάλια στα πόδια του. Φέρτε και το θρεμμένο μοσχάρι, σφάξτε το, και ας φάμε και ας γιορτάσουμε, επειδή αυτός ο γιος μου ήταν νεκρός αλλά επανήλθε στη ζωή· ήταν χαμένος και βρέθηκε». Έπειτα αρχίζουν «να διασκεδάζουν».—Λουκάς 15:22-24.
Στο μεταξύ, ο μεγαλύτερος γιος είναι στον αγρό. Ο Ιησούς λέει για αυτόν: «Στην επιστροφή, όταν πλησίασε στο σπίτι, άκουσε μουσική και χορό. Φώναξε λοιπόν έναν από τους υπηρέτες και ρώτησε τι συνέβαινε. Εκείνος του είπε: “Ήρθε ο αδελφός σου, και ο πατέρας σου έσφαξε το θρεμμένο μοσχάρι, επειδή του ήρθε πίσω υγιής”. Αλλά αυτός θύμωσε και αρνήθηκε να μπει μέσα. Τότε βγήκε ο πατέρας του και άρχισε να τον παρακαλεί. Εκείνος απάντησε στον πατέρα του: “Τόσα χρόνια σε υπηρετώ σαν δούλος και ούτε μία φορά δεν παραβίασα τις εντολές σου, και όμως σε εμένα δεν έδωσες ούτε μία φορά ένα κατσικάκι να διασκεδάσω με τους φίλους μου. Μόλις όμως έφτασε αυτός ο γιος σου, που κατασπατάλησε το βιος σου με πόρνες, έσφαξες για αυτόν το θρεμμένο μοσχάρι”».—Λουκάς 15:25-30.
Ποιοι επικρίνουν, σαν τον μεγαλύτερο γιο, το έλεος και την προσοχή που δείχνει ο Ιησούς στον κοινό λαό και στους αμαρτωλούς; Οι γραμματείς και οι Φαρισαίοι. Ο Ιησούς είπε αυτή την παραβολή με αφορμή τις επικρίσεις τους για το ότι καλοδέχεται αμαρτωλούς. Εννοείται ότι οποιοσδήποτε επικρίνει το έλεος που δείχνει ο Θεός πρέπει να πάρει στα σοβαρά αυτό το δίδαγμα.
Ο Ιησούς ολοκληρώνει την παραβολή του με την έκκληση του πατέρα προς τον μεγαλύτερο γιο του: «Γιε μου, εσύ είσαι πάντοτε μαζί μου, και όλα όσα έχω είναι δικά σου. Έπρεπε όμως να γιορτάσουμε και να χαρούμε, επειδή ο αδελφός σου ήταν νεκρός αλλά ήρθε στη ζωή· ήταν χαμένος και βρέθηκε».—Λουκάς 15:31, 32.
Ο Ιησούς δεν αποκαλύπτει τι κάνει τελικά ο μεγαλύτερος γιος. Ωστόσο, μετά τον θάνατο και την ανάστασή του, «πολλοί ιερείς άρχισαν να αποδέχονται την πίστη». (Πράξεις 6:7) Ανάμεσά τους ίσως ήταν και μερικοί που άκουσαν τον Ιησού να διηγείται τη συγκλονιστική παραβολή για τον χαμένο γιο. Ναι, ακόμη και αυτοί μπορούσαν να συνέλθουν, να μετανοήσουν και να επιστρέψουν στον Θεό.
Από εκείνη την ημέρα και έπειτα, οι μαθητές του Ιησού μπορούν και πρέπει να παίρνουν στα σοβαρά τα βασικά διδάγματα αυτής της υπέροχης παραβολής. Ένα πρώτο δίδαγμα είναι ότι ενεργούμε σοφά αν παραμένουμε στην ασφάλεια του λαού του Θεού, υπό τη φροντίδα του Πατέρα μας που μας αγαπάει και μας παρέχει ό,τι χρειαζόμαστε, αντί να περιπλανιόμαστε κυνηγώντας δελεαστικές απολαύσεις σε «μια μακρινή χώρα».
Ένα άλλο δίδαγμα είναι ότι, αν κάποιος από εμάς παρεκκλίνει από την οδό του Θεού, πρέπει να επιστρέψει ταπεινά στον Πατέρα μας ώστε να έχει ξανά την εύνοιά του.
Ακόμη ένα δίδαγμα φαίνεται από την αντίθεση ανάμεσα στο δεκτικό, συγχωρητικό πνεύμα του πατέρα και στη μνησίκακη, ψυχρή στάση του μεγαλύτερου αδελφού. Οι υπηρέτες του Θεού πρέπει οπωσδήποτε να συγχωρούν και να καλοδέχονται κάποιον που παρέκκλινε αν μετανοήσει αληθινά και επιστρέψει “στο σπίτι του Πατέρα”. Ας χαιρόμαστε για το γεγονός ότι ο αδελφός μας που “ήταν νεκρός ήρθε στη ζωή” και αυτός που “ήταν χαμένος βρέθηκε”.