«Να Μην Ανταποδίδετε Κακό Αντί Κακού σε Κανέναν»

«Να μην ανταποδίδετε κακό αντί κακού σε κανέναν. Να προνοείτε για καλά πράγματα ενώπιον όλων των ανθρώπων».—ΡΩΜΑΙΟΥΣ 12:17.

 1. Ποιο είδος συμπεριφοράς είναι συνηθισμένο;

ΟΤΑΝ ένα παιδί σπρώχνεται από το αδελφάκι του, συνήθως η πρώτη του αντίδραση είναι να ανταποδώσει. Δυστυχώς, αυτή η εκδικητική συμπεριφορά δεν περιορίζεται μεταξύ των παιδιών. Πολλοί ενήλικοι ενεργούν παρόμοια. Όταν κάποιος τους προσβάλει, θέλουν να ανταποδώσουν τα ίσα. Είναι αλήθεια ότι οι περισσότεροι ενήλικοι δεν σπρώχνουν τους άλλους κυριολεκτικά, αλλά πολλοί το κάνουν αυτό με έμμεσους τρόπους. Ίσως διαδίδουν επιβλαβή κουτσομπολιά για το άτομο που τους πρόσβαλε ή βρίσκουν τρόπους να το εμποδίσουν να επιτύχει. Οποιαδήποτε μέθοδος και αν χρησιμοποιείται, η πρόθεση είναι μία—να πληρώσουν με το ίδιο νόμισμα, να εκδικηθούν.

 2. (α) Γιατί αρνούνται οι αληθινοί Χριστιανοί να ενδώσουν στην τάση για εκδίκηση; (β) Ποια ερωτήματα και ποιο κεφάλαιο της Γραφής θα εξετάσουμε;

² Μολονότι η τάση για εκδίκηση είναι βαθιά ριζωμένη, οι αληθινοί Χριστιανοί αρνούνται να ενδώσουν σε αυτήν. Αντίθετα, αγωνίζονται να ακολουθούν τη νουθεσία του αποστόλου Παύλου: «Να μην ανταποδίδετε κακό αντί κακού σε κανέναν». (Ρωμαίους 12:17) Τι θα μας υποκινεί να ζούμε σύμφωνα με αυτόν τον υψηλό κανόνα; Σε ποιους ιδιαίτερα δεν πρέπει να ανταποδίδουμε κακό; Ποια οφέλη θα αποκομίσουμε αν δεν ανταποδίδουμε τα ίσα; Για να απαντήσουμε σε αυτά τα ερωτήματα, ας μελετήσουμε τα συμφραζόμενα των λόγων του Παύλου και ας δούμε πώς το 12ο κεφάλαιο της επιστολής προς τους Ρωμαίους δείχνει ότι το να μην εκδικούμαστε είναι η ορθή πορεία, καθώς επίσης η πορεία της αγάπης και της μετριοφροσύνης. Θα εξετάσουμε αυτές τις τρεις πλευρές του ζητήματος μία προς μία.

«Σας Ικετεύω, Λοιπόν»

3, 4. (α) Με τι ασχολείται ο Παύλος ξεκινώντας από το 12ο κεφάλαιο της επιστολής προς τους Ρωμαίους, και τι σημαίνει η λέξη «λοιπόν» όπως τη χρησιμοποιεί εκεί; (β) Ποια επίδραση έπρεπε να ασκήσει η συμπόνια του Θεού στους Χριστιανούς στη Ρώμη;

³ Ξεκινώντας από το 12ο κεφάλαιο, ο Παύλος ασχολείται με τέσσερα συναφή μεταξύ τους θέματα τα οποία επηρεάζουν τη ζωή ενός Χριστιανού. Περιγράφει τη σχέση μας με τον Ιεχωβά, τους ομόπιστους, τους μη ομόπιστους και τις κυβερνητικές εξουσίες. Ο Παύλος δείχνει ότι υπάρχει σημαντικότατος λόγος να αντιστεκόμαστε στις εσφαλμένες επιθυμίες, περιλαμβανομένης και της τάσης για εκδίκηση, όταν λέει: «Σας ικετεύω, λοιπόν, μέσω της συμπόνιας του Θεού, αδελφοί». (Ρωμαίους 12:1) Προσέξτε τη λέξη «λοιπόν», η οποία εδώ σημαίνει «σύμφωνα με τα προαναφερθέντα». Ο Παύλος στην ουσία λέει: “Σύμφωνα με αυτά που μόλις σας εξήγησα, σας ικετεύω να κάνετε αυτά που θα σας πω κατόπιν”. Τι είχε εξηγήσει προηγουμένως ο Παύλος σε εκείνους τους Χριστιανούς στη Ρώμη;

⁴ Στα πρώτα 11 κεφάλαια της επιστολής του, ο Παύλος ασχολήθηκε με τη θαυμάσια ευκαιρία που δόθηκε τόσο σε Ιουδαίους όσο και σε Εθνικούς να γίνουν άρχοντες μαζί με τον Χριστό στη Βασιλεία του Θεού, μια ελπίδα που ο φυσικός Ισραήλ δεν δέχτηκε. (Ρωμαίους 11:13-36) Εκείνο το πολύτιμο προνόμιο κατέστη δυνατό μόνο «μέσω της συμπόνιας του Θεού». Πώς έπρεπε να ανταποκριθούν οι Χριστιανοί σε αυτή τη μεγάλη παρ’ αξία καλοσύνη την οποία εκδήλωσε ο Θεός; Η καρδιά τους έπρεπε να γεμίσει με τόσο βαθιά ευγνωμοσύνη ώστε να υποκινηθούν να κάνουν αυτό που αναφέρει ο Παύλος στη συνέχεια: «Να παρουσιάσετε τα σώματά σας ως θυσία ζωντανή, άγια, ευπρόσδεκτη στον Θεό, ως ιερή υπηρεσία με τη δύναμη της λογικής σας». (Ρωμαίους 12:1) Πώς, όμως, μπορούσαν εκείνοι οι Χριστιανοί να παρουσιάσουν όντως τον εαυτό τους ως «θυσία» στον Θεό;

 5. (α) Πώς μπορεί ένα άτομο να προσφέρει τον εαυτό του ως «θυσία» στον Θεό; (β) Ποια αρχή πρέπει να επηρεάζει τη συμπεριφορά ενός Χριστιανού;

⁵ Ο Παύλος εξηγεί κατόπιν: «Μη διαπλάθεστε σύμφωνα με αυτό το σύστημα πραγμάτων, αλλά να μεταμορφώνεστε ανακαινίζοντας το νου σας, ώστε να αποδεικνύετε στον εαυτό σας το καλό και ευπρόσδεκτο και τέλειο θέλημα του Θεού». (Ρωμαίους 12:2) Αντί να επιτρέπουν στο πνεύμα του κόσμου να διαμορφώνει τον τρόπο σκέψης τους, οι Χριστιανοί χρειαζόταν να ανακαινίζουν το νου τους σύμφωνα με τον τρόπο σκέψης του Χριστού. (1 Κορινθίους 2:16· Φιλιππησίους 2:5) Αυτή η αρχή πρέπει να επηρεάζει την καθημερινή συμπεριφορά όλων των γνήσιων Χριστιανών, μεταξύ των οποίων είμαστε και εμείς σήμερα.

 6. Με βάση το συλλογισμό του Παύλου στα εδάφια Ρωμαίους 12:1, 2, τι μας υποκινεί να αποφεύγουμε την εκδίκηση;

⁶ Πώς βοηθάει εμάς ο συλλογισμός του Παύλου στα εδάφια Ρωμαίους 12:1, 2; Όπως εκείνοι οι χρισμένοι με το πνεύμα Χριστιανοί στη Ρώμη, έτσι και εμείς είμαστε βαθιά ευγνώμονες για τις συνεχείς και πολυποίκιλες εκδηλώσεις συμπόνιας που μας έχει προσφέρει και εξακολουθεί να μας προσφέρει ο Θεός κάθε μέρα της ζωής μας. Έτσι λοιπόν, μια καρδιά γεμάτη ευγνωμοσύνη μάς υποκινεί να υπηρετούμε τον Θεό με όλη τη δύναμη, τους πόρους και τις ικανότητές μας. Αυτή η εγκάρδια επιθυμία μάς υποκινεί επίσης να κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε ώστε να σκεφτόμαστε, όχι όπως ο κόσμος, αλλά όπως ο Χριστός. Το ότι έχουμε το νου του Χριστού επηρεάζει το πώς φερόμαστε στους άλλους—τόσο στους ομόπιστους όσο και στους μη ομόπιστους. (Γαλάτες 5:25) Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα: Αν σκεφτόμαστε όπως ο Χριστός, αυτό μας αναγκάζει να αντιστεκόμαστε στην τάση για εκδίκηση.—1 Πέτρου 2:21-23.

«Η Αγάπη σας ας Είναι Ανυπόκριτη»

 7. Ποιο είδος αγάπης εξετάζεται στο 12ο κεφάλαιο της επιστολής προς τους Ρωμαίους;

⁷ Δεν ανταποδίδουμε κακό αντί κακού, όχι μόνο επειδή αυτή είναι η ορθή πορεία, αλλά επίσης επειδή είναι η πορεία της αγάπης. Προσέξτε πώς εξετάζει κατόπιν ο απόστολος Παύλος το κίνητρο της αγάπης. Στην επιστολή προς τους Ρωμαίους, ο Παύλος χρησιμοποιεί τη λέξη «αγάπη» αρκετές φορές αναφερόμενος στην αγάπη του Θεού και του Χριστού. (Ρωμαίους 5:5, 8· 8:35, 39) Ωστόσο, στο 12ο κεφάλαιο, ο Παύλος χρησιμοποιεί τη λέξη «αγάπη» με διαφορετικό τρόπο—μιλώντας για την αγάπη που δείχνουμε στους συνανθρώπους μας. Αφού παρατηρεί ότι τα πνευματικά χαρίσματα ποικίλλουν και ότι μερικοί πιστοί τα διαθέτουν, ο Παύλος κάνει μνεία για μια ιδιότητα την οποία πρέπει να καλλιεργούν όλοι οι Χριστιανοί: «Η αγάπη σας ας είναι ανυπόκριτη». (Ρωμαίους 12:4-9) Η εκδήλωση αγάπης στους άλλους αποτελεί βασικό γνώρισμα των αληθινών Χριστιανών. (Μάρκος 12:28-31) Ο Παύλος μάς προτρέπει να βεβαιωνόμαστε ότι η αγάπη που δείχνουμε ως Χριστιανοί είναι ειλικρινής.

 8. Πώς μπορούμε να δείχνουμε ανυπόκριτη αγάπη;

⁸ Επιπρόσθετα, ο Παύλος δείχνει πώς εκδηλώνεται η ανυπόκριτη αγάπη, λέγοντας: «Να αποστρέφεστε ό,τι είναι πονηρό, να προσκολλάστε σε ό,τι είναι καλό». (Ρωμαίους 12:9) Οι λέξεις «αποστρέφεστε» και «προσκολλάστε» είναι δυνατές. Η λέξη «αποστρέφομαι» μπορεί να σημαίνει «απεχθάνομαι υπερβολικά». Πρέπει να μισούμε, όχι μόνο τις συνέπειες του κακού, αλλά και το ίδιο το κακό. (Ψαλμός 97:10) Η λέξη του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου που αποδίδεται «να προσκολλάστε» είναι κολλώμενοι (από το ρήμα κολλάω). Ένας Χριστιανός που έχει γνήσια αγάπη είναι τόσο στερεά προσκολλημένος, ή αλλιώς προσηλωμένος, στην ιδιότητα της καλοσύνης ώστε αυτή γίνεται αναπόσπαστο μέρος της προσωπικότητάς του.

 9. Ποια νουθεσία δίνει ο Παύλος επανειλημμένα;

⁹ Μια ιδιαίτερη εκδήλωση αγάπης αναφέρεται επανειλημμένα από τον Παύλο ο οποίος δηλώνει: «Να ευλογείτε εκείνους που διώκουν· να ευλογείτε και να μην καταριέστε». «Να μην ανταποδίδετε κακό αντί κακού σε κανέναν». «Να μην παίρνετε εκδίκηση για τον εαυτό σας, αγαπητοί». «Να μην αφήνεις τον εαυτό σου να νικιέται από το κακό αλλά να νικάς το κακό με το καλό». (Ρωμαίους 12:14, 17-19, 21) Τα λόγια του Παύλου δεν αφήνουν καμιά αμφιβολία σχετικά με το πώς πρέπει να φερόμαστε στους μη ομόπιστους, ακόμα και σε εκείνους που μας εναντιώνονται.

«Να Ευλογείτε Εκείνους που Διώκουν»

10. Με ποιον τρόπο μπορούμε να ευλογούμε τους διώκτες μας;

¹⁰ Πώς εφαρμόζουμε την προτροπή του Παύλου: «Να ευλογείτε εκείνους που διώκουν»; (Ρωμαίους 12:14) Ο Ιησούς είπε στους ακολούθους του: «Να αγαπάτε τους εχθρούς σας και να προσεύχεστε για εκείνους που σας διώκουν». (Ματθαίος 5:44· Λουκάς 6:27, 28) Συνεπώς, ένας τρόπος με τον οποίο ευλογούμε τους διώκτες είναι με το να προσευχόμαστε για αυτούς ικετεύοντας τον Θεό ώστε, αν κάποιοι μας εναντιώνονται λόγω άγνοιας, εκείνος να ανοίξει τα μάτια τους για να δουν την αλήθεια. (2 Κορινθίους 4:4) Ομολογουμένως, ίσως φαίνεται παράξενο να ζητάμε από τον Θεό να ευλογήσει έναν διώκτη. Εντούτοις, όσο περισσότερο μοιάζει η διανοητική μας στάση με τον τρόπο σκέψης του Χριστού, τόσο περισσότερο θα μπορούμε να δείχνουμε αγάπη στους εχθρούς μας. (Λουκάς 23:34) Ποιο μπορεί να είναι το αποτέλεσμα της εκδήλωσης τέτοιας αγάπης;

11. (α) Τι μπορούμε να μάθουμε από το παράδειγμα του Στεφάνου; (β) Όπως δείχνει σαφώς η ζωή του Παύλου, ποια αλλαγή μπορεί να επέλθει σε μερικούς διώκτες;

¹¹ Ο Στέφανος ήταν άτομο που προσευχήθηκε για τους διώκτες του, και η προσευχή του δεν απέβη μάταιη. Λίγο καιρό μετά την Πεντηκοστή του 33 Κ.Χ., ο Στέφανος συνελήφθη από ανθρώπους που εναντιώνονταν στη Χριστιανική εκκλησία, οι οποίοι τον έσυραν έξω από την Ιερουσαλήμ και τον λιθοβόλησαν. Προτού πεθάνει, κραύγασε: «Ιεχωβά, μην τους καταλογίσεις αυτή την αμαρτία». (Πράξεις 7:58–8:1) Ένας από τους ανθρώπους για τους οποίους προσευχήθηκε ο Στέφανος εκείνη την ημέρα ήταν ο Σαύλος, ο οποίος παρέστη μάρτυρας του φόνου του Στεφάνου και επιδοκίμαζε εκείνη την πράξη. Αργότερα, ο αναστημένος Ιησούς εμφανίστηκε στον Σαύλο. Εκείνος ο πρώην διώκτης έγινε ακόλουθος του Χριστού και αργότερα έγινε ο απόστολος Παύλος, ο συγγραφέας της επιστολής προς τους Ρωμαίους. (Πράξεις 26:12-18) Σε αρμονία με την προσευχή του Στεφάνου, ο Ιεχωβά προφανώς συγχώρησε τον Παύλο για την αμαρτία που διέπραξε όντας διώκτης. (1 Τιμόθεο 1:12-16) Δεν είναι άξιο απορίας που ο Παύλος παρότρυνε τους Χριστιανούς: «Να ευλογείτε εκείνους που διώκουν»! Γνώριζε εκ πείρας ότι μερικοί διώκτες ίσως γίνουν τελικά υπηρέτες του Θεού. Παρόμοια, στην εποχή μας μερικοί διώκτες έχουν γίνει πιστοί λόγω της ειρηνικής διαγωγής των υπηρετών του Ιεχωβά.

«Να Είστε Ειρηνικοί με Όλους τους Ανθρώπους»

12. Πώς σχετίζονται μεταξύ τους οι νουθεσίες που βρίσκονται στα εδάφια Ρωμαίους 12:9, 17;

¹² Η επόμενη νουθεσία του Παύλου σχετικά με το πώς πρέπει να φερόμαστε σε ομόπιστους και σε μη ομόπιστους είναι η εξής: «Να μην ανταποδίδετε κακό αντί κακού σε κανέναν». Αυτή η δήλωση είναι λογική συνέπεια όσων είπε προηγουμένως: «Να αποστρέφεστε ό,τι είναι πονηρό». Εξάλλου, πώς θα μπορούσε κάποιος να πει ότι αποστρέφεται πραγματικά ό,τι είναι πονηρό ή κακό αν χρησιμοποιούσε το κακό ως μέσο για να ανταποδίδει στους άλλους; Αυτό θα ήταν το αντίθετο του να έχει «ανυπόκριτη» αγάπη. Κατόπιν ο Παύλος λέει: «Να προνοείτε για καλά πράγματα ενώπιον όλων των ανθρώπων». (Ρωμαίους 12:9, 17) Πώς εφαρμόζουμε εμείς αυτά τα λόγια;

13. Με ποια έννοια είναι η διαγωγή μας φανερή «ενώπιον όλων των ανθρώπων»;

¹³ Νωρίτερα, στην επιστολή του προς τους Κορινθίους, ο Παύλος έγραψε τα εξής σχετικά με το διωγμό που αντιμετώπιζαν οι απόστολοι: «Έχουμε γίνει θεατρικό θέαμα στον κόσμο, και σε αγγέλους και σε ανθρώπους. . . . Όταν μας εξυβρίζουν, ευλογούμε· όταν μας διώκουν, αντέχουμε· όταν μας δυσφημούν, ικετεύουμε». (1 Κορινθίους 4:9-13) Παρόμοια, τους αληθινούς Χριστιανούς σήμερα τους παρακολουθούν οι άνθρωποι αυτού του κόσμου. Όταν οι γύρω μας παρατηρούν ότι κάνουμε καλά πράγματα ακόμα και όταν υφιστάμεθα άδικη μεταχείριση, ίσως δείξουν προθυμία να δουν το Χριστιανικό μας άγγελμα με πιο ευνοϊκή διάθεση.—1 Πέτρου 2:12.

14. Μέχρι ποιου βαθμού πρέπει να προσπαθούμε να κάνουμε ειρήνη;

¹⁴ Μέχρι ποιου βαθμού, όμως, πρέπει να προσπαθούμε να προάγουμε την ειρήνη; Όσο το δυνατόν περισσότερο. Ο Παύλος λέει στους Χριστιανούς αδελφούς του: «Αν είναι δυνατόν, όσο εξαρτάται από εσάς, να είστε ειρηνικοί με όλους τους ανθρώπους». (Ρωμαίους 12:18) Οι φράσεις «αν είναι δυνατόν» και «όσο εξαρτάται από εσάς» είναι προσδιορισμοί που δείχνουν ότι το να κάνουμε ειρήνη με τους άλλους ίσως δεν είναι πάντοτε εφικτό. Λόγου χάρη, δεν θα παραβούμε μια εντολή του Θεού απλώς και μόνο για να διατηρήσουμε την ειρήνη με κάποιον άνθρωπο. (Ματθαίος 10:34-36· Εβραίους 12:14) Μολαταύτα, κάνουμε ό,τι μπορούμε μέσα σε λογικά πλαίσια—χωρίς να συμβιβάζουμε τις δίκαιες αρχές—για να έχουμε ειρήνη «με όλους τους ανθρώπους».

«Να Μην Παίρνετε Εκδίκηση για τον Εαυτό Σας»

15. Ποιο λόγο για να μην εκδικούμαστε βρίσκουμε στο εδάφιο Ρωμαίους 12:19;

¹⁵ Ο Παύλος αναφέρει άλλον έναν επιτακτικό λόγο για τον οποίο δεν πρέπει να εκδικούμαστε: αυτή είναι η πορεία της μετριοφροσύνης. Ο Παύλος λέει: «Να μην παίρνετε εκδίκηση για τον εαυτό σας, αγαπητοί, αλλά να αφήνετε τόπο για την οργή του Θεού· διότι είναι γραμμένο: “Η εκδίκηση είναι δική μου· εγώ θα ανταποδώσω, λέει ο Ιεχωβά”». (Ρωμαίους 12:19) Ο Χριστιανός που προσπαθεί να πάρει εκδίκηση είναι αυθάδης. Διεκδικεί έναν ρόλο που ανήκει στον Θεό. (Ματθαίος 7:1) Επιπρόσθετα, με το να παίρνει τα πράγματα στα δικά του χέρια, δείχνει έλλειψη πίστης στη διαβεβαίωση του Ιεχωβά: «Εγώ θα ανταποδώσω». Σε αντίθεση με αυτό, οι αληθινοί Χριστιανοί έχουν την πεποίθηση ότι ο Ιεχωβά θα κάνει «να αποδοθεί δικαιοσύνη για τους εκλεγμένους του». (Λουκάς 18:7, 8· 2 Θεσσαλονικείς 1:6-8) Με μετριοφροσύνη, αφήνουν την εκδίκηση για το κακό στα χέρια του Θεού.—Ιερεμίας 30:23, 24· Ρωμαίους 1:18.

16, 17. (α) Τι σημαίνει το να “συσσωρεύουμε πυρωμένα κάρβουνα” στο κεφάλι ενός ατόμου; (β) Έχετε παρατηρήσει εσείς προσωπικά πώς μαλάκωσε η καλοσύνη την καρδιά ενός μη ομόπιστου ατόμου; Αν ναι, δώστε παράδειγμα.

¹⁶ Αν εκδικηθούμε έναν εχθρό, αυτό πιθανώς θα σκληρύνει το πνεύμα του, αλλά αν του φερθούμε με καλοσύνη ίσως μαλακώσει η καρδιά του. Γιατί; Προσέξτε τα λόγια του Παύλου προς τους Χριστιανούς στη Ρώμη: «Αν πεινάει ο εχθρός σου, τρέφε τον· αν διψάει, δίνε του να πιει· διότι κάνοντάς το αυτό θα συσσωρεύσεις πυρωμένα κάρβουνα στο κεφάλι του». (Ρωμαίους 12:20· Παροιμίες 25:21, 22) Τι σημαίνει αυτό;

¹⁷ Η φράση «θα συσσωρεύσεις πυρωμένα κάρβουνα στο κεφάλι του» είναι ένα σχήμα λόγου που προέρχεται από τη μέθοδο με την οποία ρευστοποιούσαν τα μέταλλα στους Βιβλικούς χρόνους. Έβαζαν το μετάλλευμα σε ένα καμίνι και τοποθετούσαν μια στρώση κάρβουνα, όχι μόνο κάτω από το μετάλλευμα, αλλά και πάνω από αυτό. Τα πυρωμένα κάρβουνα που ήταν συσσωρευμένα από πάνω ανέβαζαν τη θερμοκρασία με αποτέλεσμα το σκληρό μέταλλο να λιώνει και να αποχωρίζεται από τις προσμείξεις που υπήρχαν στο μετάλλευμα. Παρόμοια, με το να κάνουμε πράξεις καλοσύνης σε έναν εναντιούμενο, μπορεί να «λιώσουμε» τη σκληρότητά του και να φέρουμε στην επιφάνεια τις καλύτερες ιδιότητές του. (2 Βασιλέων 6:14-23) Στην πραγματικότητα, πολλά μέλη της Χριστιανικής εκκλησίας ελκύστηκαν αρχικά στην αληθινή λατρεία από τις πράξεις καλοσύνης που έκαναν για χάρη τους κάποιοι υπηρέτες του Ιεχωβά.

Γιατί Δεν Εκδικούμαστε

18. Γιατί είναι ορθό, καθώς και ένδειξη αγάπης και μετριοφροσύνης το να μην εκδικούμαστε;

¹⁸ Σε αυτή τη σύντομη εξέταση του 12ου κεφαλαίου της επιστολής προς τους Ρωμαίους είδαμε αρκετούς σημαντικούς λόγους για τους οποίους δεν “ανταποδίδουμε κακό αντί κακού σε κανέναν”. Πρώτον, το να μην εκδικούμαστε είναι η ορθή πορεία. Λόγω της συμπόνιας που μας δείχνει ο Θεός, είναι σωστό και λογικό να προσφέρουμε τον εαυτό μας στον Ιεχωβά και να υπακούμε πρόθυμα στις εντολές του—περιλαμβανομένης και της εντολής να αγαπάμε τους εχθρούς μας. Δεύτερον, το να αρνούμαστε να ανταποδώσουμε κακό αντί κακού είναι η πορεία της αγάπης. Με το να μην εκδικούμαστε και με το να προάγουμε την ειρήνη ελπίζουμε με αγάπη να βοηθήσουμε ακόμα και κάποιους μοχθηρούς εναντιουμένους να γίνουν λάτρεις του Ιεχωβά. Τρίτον, το να μην ανταποδίδουμε με κακό είναι η πορεία της μετριοφροσύνης. Αν παίρναμε εκδίκηση για τον εαυτό μας, αυτό θα αποτελούσε αυθάδεια, διότι ο Ιεχωβά δηλώνει: «Η εκδίκηση είναι δική μου». Ο Λόγος του Θεού προειδοποιεί επίσης: «Έχει έρθει η αυθάδεια; Τότε θα έρθει και η ατίμωση· αλλά η σοφία είναι με τους μετριόφρονες». (Παροιμίες 11:2) Το να αφήνουμε σοφά την εκδίκηση για το κακό στα χέρια του Θεού δείχνει μετριοφροσύνη από μέρους μας.

19. Τι θα εξετάσουμε στο επόμενο άρθρο;

¹⁹ Ο Παύλος συνοψίζει την ανάλυσή του σχετικά με το πώς πρέπει να φερόμαστε στους άλλους, παροτρύνοντας τους Χριστιανούς: «Να μην αφήνεις τον εαυτό σου να νικιέται από το κακό αλλά να νικάς το κακό με το καλό». (Ρωμαίους 12:21) Ποιες κακές επιρροές αντιμετωπίζουμε σήμερα; Πώς μπορούμε να τις νικήσουμε; Οι απαντήσεις σε αυτά και σε άλλα συναφή ερωτήματα θα εξεταστούν στο επόμενο άρθρο.

Μπορείτε να Εξηγήσετε;

• Ποια νουθεσία βρίσκουμε επανειλημμένα στο 12ο κεφάλαιο της επιστολής προς τους Ρωμαίους;

• Τι θα μας υποκινεί να μην εκδικούμαστε;

• Ποια οφέλη θα αποκομίσουμε εμείς καθώς και άλλοι αν δεν “ανταποδίδουμε κακό αντί κακού”;

[Πλαίσιο στη σελίδα 22]

Το 12ο κεφάλαιο της επιστολής προς τους Ρωμαίους περιγράφει τη σχέση ενός Χριστιανού με

• τον Ιεχωβά

• τους ομόπιστους

• τους μη ομόπιστους

[Εικόνα στη σελίδα 23]

Η επιστολή του Παύλου προς τους Ρωμαίους δίνει πρακτικές συμβουλές στους Χριστιανούς

[Εικόνα στη σελίδα 25]

Τι μπορούμε να μάθουμε από το παράδειγμα του μαθητή Στεφάνου;