Mateo

13 Upe díape, Jesús oho oguapy pe mar kóstape osẽ rire pe ógagui. 2 Ha hetaiterei hénte ou hendápe, upémarõ haʼe ojupi oguapy peteĩ varkoʼípe. Umi hénte katu oñemboʼy pe y oríllape.+ 3 Upérõ Jesús oipuru heta ehémplo omboʼe hag̃ua umi héntepe.+ Ha oñepyrũ heʼi: “Peteĩ agrikultór osẽ oñemitỹ hag̃ua,+ 4 ha oñotỹ aja oĩ semílla hoʼáva tapére, ha umi guyrakuéra ou hoʼupa.+ 5 Ótra semílla katu hoʼa ita ári, oĩháme michĩmi yvy, ha upépe pyaʼe heñói pórke pe yvy ipererĩ.+ 6 Péro upéi pe kuarahy ojopévo ohapy pe plánta raʼy, ha ipirupa pórke pe hapo ndaipypukúi. 7 Oĩ avei umi semílla hoʼáva ñuatĩ apytépe, upéi umi ñuatĩ okakuaa ha ojahoʼipa chupekuéra.+ 8 Ótra semílla katu hoʼa yvy porãme ha umíva oñepyrũ hiʼa, oĩ hiʼáva mas de 100 peteĩ semíllagui, oĩ hiʼáva 60 ha ótro katu hiʼa 30.+ 9 Pe ikatúva ohendu, ojapysaka porã vaʼerã”.+

10 Upéi idisipulokuéra ou heʼi Jesúspe: “¿Mbaʼére piko remboʼe jave umi héntepe reipuru ehémplo?”.+ 11 Haʼe okontesta chupekuéra: “Ñandejára penepytyvõ pentende hag̃ua umi sekréto sagrádo+ oñeʼẽva pe Rréino yvagapeguáre. Péro chupekuéra nahániri. 12 Pe persóna ontendévape, oñepytyvõta ontendeve hag̃ua, ha amo gotyove ontendéta hetaitereive mbaʼe. Péro pe nontendéivape, pe oikuaamíva jepe ojepeʼáta chugui.+ 13 Upévare che aipuru ehémplo amboʼe jave chupekuéra, pórke haʼekuéra omaña péro ndohechái mbaʼeve, ohendu péro nontendéi upe ohendúva, ni ndopillái mbaʼeve.+ 14 Ha péicha oñekumpli umi héntere proféta Isaías oskrivi vaʼekue. Haʼe heʼi: ‘Peẽ pehendúramo jepe, ni mbaʼevéicharõ ndapepillamoʼãi mbaʼeve. Pemañáramo jepe, ni mbaʼevéicharõ ndapehechamoʼãi mbaʼeve.+ 15 Ko puévlo osegi oñemohatã, haʼekuéra ohendu péro ndojapói, omboty hikuái hesa ha ijapysa. Upéicha rupi nohendúi ha ndohechái mbaʼevete. Upévare ndohechakuaái mbaʼépa ojapo vaʼerã ha ndojevýi che rendápe amonguera hag̃ua chupekuéra’.+

16 Peẽ katu pevyʼa pórke pehecha ha pehendu koʼã mbaʼe.+ 17 Añetehápe haʼe peẽme: heta proféta ha ótro kuimbaʼe ihústova, ohechase vaʼekue koʼã mbaʼe peẽ pehecháva, péro ndaikatúi vaʼekue ohecha hikuái.+ Avei haʼekuéra ohenduse vaʼekue umi mbaʼe peẽ pehendúva, péro ndaikatúi vaʼekue ohendu hikuái.

18 Pehendumi koʼág̃a mbaʼépa heʼise pe ehémplo oñeʼẽva pe agrikultór rehe.+ 19 Pe semílla hoʼa vaʼekue pe tapére,+ péva orrepresenta oĩ jave peteĩ persóna ohendúva pe mensáhe oñeʼẽva Ñandejára Rréinore, péro nontendéiva mbaʼépa heʼise. Upéi ou Satanás*+ ha oipeʼa pe oñeñotỹ vaʼekue ikorasõme. 20 Ha pe semílla hoʼa vaʼekue ita ári, oĩháme michĩmi yvy, upéva hína pe ohendúva pe mensáhe ha pyaʼe voi oguerovia vyʼápe.+ 21 Péro pe mensáhe nog̃uahẽi rupi ikorasõme sapyʼaiténte okakuaa. Ha pe persóna ohasa asy térã oĩvo oñemoĩva hese pe mensáhe káusare, pyaʼe oguevi jey. 22 Pe semílla hoʼa vaʼekue ñuatĩ apytépe, upéva hína pe persóna ohendúva pe mensáhe, péro ojepyʼapyeterei umi mbaʼe oikotevẽvare oikove hag̃ua ko múndope.*+ Upévare umi rrikésa tuicha ombotavy chupe, ha nopermitíri pe semílla okakuaa ha upévare ndahiʼái.+ 23 Umi semílla hoʼáva yvy porãme orrepresenta umi persóna ohendúva pe mensáhe ha ontendéva mbaʼépa heʼise. Umíva si hiʼa ha osẽ porã, oĩ hiʼáva 100 peteĩ semíllagui, oĩ hiʼáva 60 ha ótro katu 30”.+

24 Jesús omombeʼu avei chupekuéra ótro ehémplo: “Pe Rréino yvagapegua ojogua peteĩ kuimbaʼe oñotỹ vaʼekue ikokuépe semílla iporãva. 25 Péro enterovéva oke aja, ou iñenemígo ha oñotỹ ñana pe trígo apytépe ha oho. 26 Upéi pe trígo heñói ha hiʼa, ha pe ñana osẽ avei. 27 Upémarõ umi esklávo ou heʼi pe ogajárape: ‘Patrón, ndéngo reñotỹ kuri semílla iporãva nde kokuépe, ¿ajépa? ¿Mbaʼére piko upéicharõ osẽ umi ñana vai?’. 28 Haʼe heʼi chupekuéra: ‘Peteĩ che enemígo ojapo upéva’.+ Umi esklávo heʼi: ‘¿Ndereipotái piko roho romondoro?’. 29 Haʼe heʼi: ‘Nahániri, ani ág̃a peichahágui pemondorohápe pe ñana, pemondoro avei pe trígo hendive. 30 Peheja mokõivéva tokakuaa oñondive pe kosécha tiémpo peve, ha upérõ haʼéta umi omonoʼõvape: pemondoro raẽ pe ñana ha pejokua pehapy hag̃ua, ha upéi pembyaty pe trígo che galpónpe’”.*+

31 Jesús omoĩ jey ótro ehémplo: “Pe Rréino yvagapegua ojogua peteĩ mostása semíllape peteĩ kuimbaʼe ojagarra vaʼekue oñotỹ ikokuépe.+ 32 Pe mostása semílla ningo pe semílla michĩvéva, péro upéi heñói ha tuichaiteve umi ótro plántagui, ha oiko chugui peteĩ yvyramáta, ha umi guyra ovevéva yvágare ou ojaitypo hakãre”.

33 Omoĩ avei chupekuéra ótro ehémplo: “Pe Rréino yvagapegua ojogua levadúrape, peteĩ kuña ojagarra ha ombojeheʼáva 3 medída* arínare ha pe mása kompletoite ovu”.+

34 Jesús omboʼe hag̃ua umi héntepe koʼã mbaʼe, omoĩ chupekuéra ehémplo. Añetehápe, haʼe siémpre omoĩ umi ehémplo oporomboʼe jave.+ 35 Péicha oñekumpli Ñandejára heʼi vaʼekue pe proféta rupive. Haʼe heʼi: “Aipurúta ehémplo amboʼe hag̃ua umi héntepe, ha amombeʼúta umi mbaʼe ymaite guive* oĩva kañyháme”.+

36 Upéi umi hénte ohopa rire, Jesús oike pe ógape. Upépe idisipulokuéra ou hendápe ha heʼi chupe: “Emombeʼúna oréve mbaʼépa heʼise pe ehémplo oñeʼẽva pe ñana oñeñotỹ vaʼekuére pe kokuépe”. 37 Jesús heʼi: “Pe agrikultór oñotỹva pe semílla iporãva, upéva hína pe Yvypóra Raʼy, 38 pe kokue katu ko múndo.+ Pe semílla iporãva, orrepresenta umi oikétava pe Rréinope,* ha pe ñana katu Satanás* familiarépe.+ 39 Pe enemígo ou vaʼekue oñotỹ pe ñana, upéva hína pe Diablo. Pe kosécha tiémpo katu umi ára paha,* ha umi omonoʼõva, umi ánhel. 40 Ha pe ñana oñemondoroháicha ojehapy hag̃ua, upéicha avei oikóta umi ára pahápe.*+ 41 Pe Yvypóra Raʼy omondóta hiʼanhelkuérape, ha haʼekuéra ohecháta umi hénte oikóva Irréinope, ha oipeʼáta upégui umi omboligáva ótrope opeka hag̃ua* ha umi ojapóvape mbaʼe vai. 42 Ha opoíta chupekuéra tatarendýpe,+ upépe haʼekuéra hasẽ soróta ha ojedesesperáta.* 43 Upe tiémpope umi ihústova kuarahýicha omimbíta+ Itúa Rréinope. Pe ikatúva ohendu, ojapysaka porã vaʼerã.

44 Pe Rréino yvagapegua ojogua pláta yvyguy oĩvape peteĩ ñúme. Peteĩ kuimbaʼe otopa pe tesóro ha oñomi jey. Haʼe ovyʼaitereígui oho ovendepa ikosakuéra ha ojogua upe ñu.+

45 Pe Rréino yvagapegua ojogua avei peteĩ komersiántepe oikóva oviaha oheka hag̃ua pérla iporãva. 46 Ha ojuhúvo peteĩ pérla iporãitereíva, oho pyaʼe porã ovendepa ikosakuéra ha ojogua pe pérla.+

47 Pe Rréino yvagapegua ojogua avei peteĩ rred tuichaitereívape, ojepoíva márpe ha onohẽva opaichagua pira. 48 Pe rred henyhẽ rire pirágui oñeguenohẽ y rembeʼýpe, ha upépe oñemoĩ kanástope umi pira iporãva,+ ha oñemombo umi ndovaléiva.+ 49 Upéicha oikóta umi ára pahápe,* umi ánhel osẽta ha omboykéta umi iñañáva umi ihústova apytégui. 50 Ha opoíta chupekuéra tatarendýpe, upépe haʼekuéra hasẽ soróta ha ojedesesperáta.*

51 ¿Peẽ piko pentende mbaʼépa heʼise koʼã mbaʼe?”. Haʼekuéra heʼi: “Si, rontende”. 52 Ha Jesús heʼi: “Pentende rupi la haʼéva, peikuaa vaʼerã avei ko mbaʼe: entéro mboʼehára oaprendéva mbaʼépa pe Rréino yvagapegua, ojogua peteĩ ogajárape, onohẽva itesóro apytégui umi mbaʼe ipyahúva ha itujáva”.

53 Jesús omboʼe rire chupekuéra koʼã ehémplo rupive, osẽ oho upégui. 54 Ha og̃uahẽ rire ivállepe+ oñepyrũ oporomboʼe pe sinagógape, ha umi hénte ijurujaipa opytávo ha heʼi: “¿Moõgui piko ko kuimbaʼe osẽ iñaranduete? ¿Ha máva piko omeʼẽ chupe podér ojapo hag̃ua umi milágro?+ 55 ¿Kóva piko ndahaʼéi pe karpintéro raʼy?+ ¿Ha isy piko ndahaʼéi María? ¿Ha umi iñermáno piko ndahaʼéi Santiago, José, Simón ha Judas?+ 56 ¿Ha iñermanakuéra piko ndahaʼéi umi oikóva avei ñande siudápe? ¿Mbaʼéicha rupi piko upéicharõ ivalete ko kuimbaʼe?”.+ 57 Ha upévare ndojeroviái hese hikuái.+ Jesús katu heʼi chupekuéra: “Peteĩ profétape ningo opárupi ojeguerohory. Péro ivállepe ha ihentekuéra apytépe ndojeguerohorýi chupe”.+ 58 Ha haʼekuéra ndojeroviái rupi, Jesús ndojapói upépe heta milágro.