Aníke rekyhyje Jehová oĩ nendive

1, 2. a) ¿Mbaʼépa ñaikotevẽ ñambohovái hag̃ua umi mbaʼe ijetuʼúva? b) ¿Mbaʼépa heʼise jerovia ndéve g̃uarã? Emoĩ peteĩ ehémplo.

JAVYʼAITEREI ningo jaservi haguére Jehovápe, upéicharõ jepe, jahasánte avei heta mbaʼe ijetuʼúva opavave yvypóraicha. Ha ikatu voi jahasa asy ‘jajapo haguére iporãva’ (1 Ped. 3:14, NM; 1 Ped. 5:8, 9; 1 Cor. 10:13). Upévare, ñambohovái hag̃ua koʼã mbaʼe, tekotevẽ jajerovia mbarete ha ñandepyʼaguasu.

² ¿Mbaʼépa heʼise pe jerovia? Apóstol Pablo heʼi: “Jerovia heʼise jagueroviaha pyʼamokõiʼỹre oikotaha katuete umi mbaʼe ñahaʼarõva. Heʼise avei jaikuaa porãha añeteha umi mbaʼe jagueroviáva, ndajahecháiramo jepe umíva” (Heb. 11:1, NM). Pe ñeʼẽ griégo ojetradusíva ‘jaguerovia pyʼamokõiʼỹre’, ymave ojeporu meme vaʼekue. Pór ehémplo, oñemoĩmi umi dokuméntope ojejapo jave negósio ohechauka hag̃ua ojeguerekotaha katuete pe ojeipotáva. Upéicha avei, jajeroviáramo Ñandejára oprometévare, katuete ñahaʼarõkuaa okumplitaha opa mbaʼe heʼíva. Ñande jaikuaa porã Jehová okumplitaha oprometéva ha avei jajerovia opa mbaʼe la Biblia omboʼévare, heta mbaʼe ndajahecháiramo jepe.

3, 4. a) ¿Mbaʼépa heʼise pyʼaguasu? b) ¿Mbaʼépa ikatu jajapo jajeroviave ha ñandepyʼaguasuve hag̃ua?

³ ¿Mbaʼépa heʼise pyʼaguasu? Peteĩ diksionário heʼi pe ipyʼaguasúva ‘ojerovia mbareteha, ndaipyʼajúi ni notĩri oñeʼẽ hag̃ua. Ndokyhyjéi ombohovái hag̃ua umi mbaʼe ijetuʼuvéva jepe’ (The New Interpreterʼs Dictionary of the Bible). Umichagua tapicha ikyreʼỹ, ndaipyʼamokõiri, ha oĩ ojapo hag̃uáicha opa mbaʼe (Mar. 6:49, 50; 2 Tim. 1:7).

⁴ Enterovépe ningo hiʼãiterei jajerovia mbarete ha ñandepyʼaguasu. ¿Mbaʼépa ikatu jajapo jahechakuaáramo ñaikotevẽha koʼã mbaʼe? Heta Jehová siérvo yma guare, tahaʼe kuña térã kuimbaʼe, ohechaukavaʼekue ojerovia ha ipyʼaguasuha. Ñahesaʼỹijóramo hembiasakue, katuete ñanepytyvõta.

 5. ¿Mbaʼépa oikotevẽ Josué oisãmbyhy porã hag̃ua umi isrraelítape?

⁵ Ojapóma 3.500 áño rasa Jehová omosãso hague umi isrraelítape Egipto poguýgui, ha 40 áñore Moisés omoakã chupekuéra pe desiértore. Upe rire, orekórõ guare 120 áño, Moisés ojupi pe sérro Nebo ruʼãme ohecha hag̃ua pe Yvy Oñeprometevaʼekue, ha omano upépe. Upéi Josué, peteĩ kuimbaʼe “henyhẽva arandúgui” opyta hendaguépe (Deut. 34:1-9). Upérõ umi isrraelíta oike potaitéma kuri pe Yvy Oñeprometevaʼekuépe, ha Josué oikotevẽ Jehováre oikuaa hag̃ua mbaʼéichapa oisãmbyhýta chupekuéra. Avei ohechaukavaʼerã ojeroviaha Ñandejárare, ipyʼaguasu ha idesididoha (Deut. 31:22, 23).

 6. a) Ohechaukaháicha Josué 23:6, ¿maʼerãpa tekotevẽ ñandepyʼaguasu? b) ¿Mbaʼépa ñanemboʼe Hechos 4:18-20 ha 5:29?

⁶ Josué iñarandu, ipyʼaguasu ha ojerovia Jehováre, ha upéva omokyreʼỹ umi isrraelítape ojagarrárõ guare ohóvo Canaán. Péro ndahaʼeivaʼekue oñorairõ hag̃uánte tekotevẽva ipyʼaguasu hikuái, síno avei iñeʼẽrendu hag̃ua Jehovápe. Josué heʼivaʼekue chupekuéra omano mboyvemi: “Peñehaʼãmbaitéke peiko ha pejapo hag̃ua upe [Léi] Moisés ohejavaʼekue heʼiháicha. Aníke pepia chugui mamove gotyo” (Jos. 23:6). Ñande avei tekotevẽ ñandepyʼaguasu ñaneñeʼẽrendu meme hag̃ua Jehovápe. Sapyʼánte peteĩ yvypóra jepe ikatu ñandejopy jajapo hag̃ua peteĩ mbaʼe ndogustáiva Ñandejárape (elee Hechos 4:18-20 ha 5:29). Péro jajeroviáramo Jehováre ha ñañemboʼe chupe, katuete ñandepyʼaguasúta ñaneñeʼẽrendu meme hag̃ua.

 7. ¿Mbaʼépa ojapovaʼerã Josué ipyʼaguasu ha osẽ porã hag̃ua chupe opa mbaʼe?

⁷ Ikatu hag̃uáicha ñandepyʼaguasu jajapo hag̃ua Jehová rembipota, jaleevaʼerã Iñeʼẽ ha jajapo upépe heʼíva. Moisés omano rire Jehová heʼivaʼekue Josuépe: “Nembarete ha ndepyʼaguasúke. Ejapopaitéke che rembiapoukapy heʼiháicha, che rembiguái Moisés ohejavaʼekue ndéve. [...] Aníke remboyke ndejehegui [Ñandejára Léi]. Ára ha pyhare ejepyʼamongeta hese ha ejapóke heʼihaichaite, upéicharamo osẽ porãta ndéve opa mbaʼe rejapóva” (Jos. 1:7, 8). Josué ohendu Jehová heʼíva ha osẽ porãmbaite chupe hembiapo. Ñande avei jajapóramo upéicha, ñandepyʼaguasuvéta ha jajapo porãvéta Jehová rembipota.

 8. ¿Mbaʼépa heʼi pe téxto ko añopegua, ha mbaʼéichapa nepytyvõta?

⁸ Oiméne Josué ikyreʼỹeterei Jehová heʼi rire chupe: “Ndepyʼaguasu ha nembaretéke. Ani reñemondýi ni rekyhyje, Jehová nde Jára oĩ nendive mamo rehohápe” (Jos. 1:9, NM.) Koʼág̃a avei Jehová oĩ ñanendive ñanepytyvõ hag̃ua, tahaʼe haʼéva umi mbaʼe jahasáva, upévare ndaipóri jakyhyje hag̃ua. Ñanemanduʼa hag̃ua ko promésare, pe téxto ko áño 2013-pegua heʼi: “Ndepyʼaguasu ha nembaretéke. [...] Jehová nde Jára oĩ nendive”. Koʼág̃a ñahesaʼỹijovéta ambue tapicha rembiasakue, ohechaukavaʼekue avei heʼíva ha ojapóva rupive ojerovia ha ipyʼaguasuha.

 9. ¿Mbaʼéichapa Rahab ohechauka ojerovia ha ipyʼaguasuha?

⁹ Josué omondórõ guare mokõi kuimbaʼe ovichea hag̃ua Canaán, Rahab, peteĩ kuña rekovai, omokañy chupekuéra ojepersegírõ guare ha ombotavy umi isrraelíta enemigokuérape. Rahab ojerovia ha ipyʼaguasu, upévare ojesalva haʼe ha ifamiliakuéra umi isrraelíta ojagarrárõ guare Jericó (Heb. 11:30, 31; Sant. 2:25). Upéi Rahab omboyke umi mbaʼe vai ojapóva ha Jehová oguerohory chupe. Upéicha avei ñane tiémpope, heta ermáno ojerovia, ipyʼaguasu ha oñehaʼãmbaite ikatu hag̃uáicha okambia.

10. ¿Mbaʼe situasiónpepa oĩvaʼekue Rut odesidírõ guare oservi Jehovápe, ha mbaʼéichapa oñevendesi chupe upévare?

¹⁰ Josué omano riréma, peteĩ viúda Moabgua hérava Rut ohechauka avei ipyʼaguasuha ha oñemoĩ oservi Jehovápe ipuévlo ndive. Haʼe ningo peteĩ isrraelíta rembirekore ha upéicha rupi oiméne oikuaaʼimíma voi Jehovápe. Isuégra Noemí ningo viúda ha oiko avei Moábpe. Péro upéi odesidi oho jey Belénpe. Ohokuévo hikuái, Noemí ojerure jey jey Rútpe ojevýnte hag̃ua Moábpe, péro Rut heʼi chupe: “Anivéna rejerure chéve roheja ha ajei hag̃ua nde ykéregui [...]. Ne retã che retãrã, nde Jára che Jararã avei” (Rut 1:16, ÑÑB). Rut nopyrũi iñeʼẽre. Tiémpo rire, Noemí pariénte hérava Boaz omenda Rut rehe, ha oreko hikuái peteĩ mitã. Rut familiarégui ouvaʼekue David ha avei Jesús. Jahechaháicha, Jehová ovendesi umi ojerovia ha ipyʼaguasúvape (Rut 2:12; 4:17-22; Mat. 1:1-6).

11. ¿Mbaʼéichapa Jehoiadá ha Jehoseba ohechauka ipyʼaguasuha, ha mbaʼépa ojehupyty upéva rupi?

¹¹ Katuete ningo jajerovia mbareteve ha ñandepyʼaguasuve jahechávo mbaʼéichapa Jehová ovendesi umi omotenondévape hembipota ha oipytyvõva hapichakuérape. Jahechamína mbaʼépa ojapovaʼekue pe saserdóte guasu Jehoiadá ha hembireko Jehoseba. Omano rire rréi Ocozías, isy Atalía ojukapaite umi eredérope ha opyta haʼe rréinaramo imemby rendaguépe. Péro Jehoiadá ha Jehoseba oreko kañyhápe seis áño aja Jehoáspe, Ocozías raʼy, ojapeligráramo jepe hikuái. Péro pe séptimo áñope, pe matrimónio ipyʼaguasuetéva, ojapo ikatúva guive oñemoĩ hag̃ua Jehoáspe rréiramo ha ojukauka Atalíape (2 Rey. 11:1-16). Tiémpo rire, pe rréi pyahu poguýpema, Jehoiadá oipytyvõ avei oñemyatyrõ hag̃ua pe témplo. Upéi Jehoiadá omano orekórõ guare 130 áño ha oñeñotỹ chupe umi rréi oñeñotyhápe, “ojapógui mbaʼe iporãva Israel rehe, ñande Ruetére ha Hóga guasu rehe” (2 Crón. 24:15, 16, ÑÑB). Jehoiadá ha hembireko ipyʼaguasu rupi, ndopái David familiare ou peve pe Mesías.

12. ¿Mbaʼéichapa Ébed-mélec ohechauka ipyʼaguasuha?

¹² Ébed-mélec, peteĩ eunúko oikovaʼekue rréi Sedequías rógape, ojapeligra osalva hag̃ua proféta Jeremíaspe. Umi prínsipe Judaygua heʼi pe rréipe Jeremías opuʼãha hese. Upémarõ Sedequías ontrega chupekuéra pe proféta, ha umi prínsipe opoi chupe peteĩ yvykuápe oĩháme tuju omano hag̃ua upépe (Jer. 38:4-6). Ébed-mélec oñeʼẽ Sedequías ndive oipytyvõ hag̃ua proféta Jeremíaspe. Ojapóvo upéva, haʼe tuicha ojapeligra umi prínsipe ndochaʼéi rupi Jeremías rehe. Rréi Sedequías ohendu chupe ha omondo 30 kuimbaʼe Ébed-mélec ndive oguenohẽ hag̃ua Jeremíaspe pe yvykuágui. Upe rire, ko proféta rupive, Jehová heʼi Ébed-mélecpe nomanomoʼãiha umi Babiloniaygua ojagarra vove Jerusalén (Jer. 39:15-18). Jahechaháicha, Jehová ovendesi umi hembiguái ipyʼaguasúvape.

13. a) ¿Mbaʼéichapa umi mbohapy evréo ohechauka ipyʼaguasuha? b) ¿Mbaʼépa ikatu ñaaprende chuguikuéra?

¹³ Amo 600 áño rupi Jesucristo ou mboyve, mbohapy evréo oservíva Jehovápe ohechakuaa haʼe ovendesiha umi ojerovia ha ipyʼaguasúvape. Rréi Nabucodonosor ombyaty umi mburuvicha Babiloniayguápe ha heʼi chupekuéra omombaʼeguasu hag̃ua peteĩ taʼanga de óro. Ndojapóivape upéva, oñemombóta peteĩ órno guasúpe. Umi mbohapy evréo heʼi Nabucodonosórpe: “[Ore Jára] ore romombaʼeguasúva orepeʼáta pe tatakua rendýgui, ha opa mbaʼe vai nde rejaposévagui orerehe. Ha ndojapóiramo jepe upéicha, roipota reikuaa ore ruvicha guasu, ore noromombaʼeguasumoʼãiha [nde jarakuérape] ha noroñesumoʼãiha pe taʼanga renondépe órogui rejapoukavaʼekue” (Dan. 3:16-18). Daniel 3:19-30-pe oñemombeʼu mbaʼéichapa Jehová osalva koʼã mbohapy evréope. Ikatu ningo arakaʼeve ndaipóri ñaneamenasáva ñandereitytaha peteĩ órnope, péro sapyʼánte jagueropuʼakavaʼerã umi mbaʼe ijetuʼuetereíva, ha upéicharamo jepe ñaneñeʼẽrendu Jehovápe. Péro jaikuaa porã Jehová ñanevendesitaha jajerovia ha ñandepyʼaguasu haguére.

14. Heʼiháicha Daniel kapítulo 6, ¿mbaʼéichapa ko proféta ohechauka ipyʼaguasuha, ha mbaʼépa oiko upe rire?

¹⁴ Proféta Daniel ohechaukavaʼekue avei ojerovia ha ipyʼaguasuha iñenemigokuéra heʼírõ guare rréi Daríope onohẽ hag̃ua peteĩ léi heʼíva: “Ko ára guive oñemoĩ 30 ára pukukue, ha oĩramo peteĩnte jepe oñemboʼéva oimeraẽichagua [ñandejárape] térã yvypórape, ndahaʼéiva che, upéva toñemombo leonkuérape hembiʼurã”. Oikuaávo pe rréi onohẽha upe léi, Daniel oho hógape, oavri iventána “omaʼẽva Jerusalén gotyo ha oñesũ oñemboʼe ha omombaʼeguasu hag̃ua [Ñandejárape]. Haʼe oñemboʼéva voínte péicha ára koʼẽre mbohapy jey” (Dan. 6:6-10). Ipahápe, ojepoi ko proféta ipyʼaguasetévape peteĩ yvykuápe oĩháme heta león, péro Jehová osalva chupe (Dan. 6:16-23).

15. a) ¿Mbaʼe ehémplopa omoĩ Áquila ha Priscila? b) ¿Mbaʼépa heʼise oĩva Juan 13:34-pe, ha mbaʼéichapa heta ermáno ohechauka oporohayhuha heʼiháicha upépe?

¹⁵ La Biblia omombeʼu Áquila ha Priscílape “haimete ojejuka” hague oipytyvõ rupi apóstol Páblope (Hech. 18:2; Rom. 16:3, 4, NM). Haʼekuéra ojapo Jesucristo heʼihaichaite: “Ameʼẽ peẽme peteĩ mandamiénto pyahu: pejoayhúkena. Pe che pohayhu haguéicha, peẽ pejoayhuvaʼerã avei” (Juan 13:34, NM). Pe léi oñemeʼẽvaʼekue umi isrraelítape Moisés rupive heʼíma voi haʼekuéra ohayhuvaʼerãha hapichakuérape ojehayhuháicha ijupe (Lev. 19:18). ¿Mbaʼérepa ikatu jaʼe upéicharõ Jesús omeʼẽ hague peteĩ “mandamiénto pyahu”? Hemimboʼekuéra ojoayhuvaʼerã ha oĩvaʼerã omeʼẽ hag̃uáicha hekove jepe iñermanokuéra rehehápe, haʼe voi ojapo haguéicha. Heta kristiáno ojapeligráramo jepe, ipyʼaguasu ha odefende iñermanokuérape ani hag̃ua ojejuka térã ojejahéi hesekuéra (elee 1 Juan 3:16).

16, 17. a) ¿Mbaʼe situasión ijetuʼúvapa ombohovái umi kristiáno yma guare? b) ¿Mbaʼe ijetuʼúvapa ombohovái avei heta kristiáno?

¹⁶ Umi kristiáno yma guare tekotevẽvaʼekue ipyʼaguasu omombaʼeguasu hag̃ua Jehovápe añoite, Jesús ojapo haguéicha (Mat. 4:8-10). Pór ehémplo, haʼekuéra ndohapýi insiénso omombaʼeguasu hag̃ua pe mburuvicha Romayguápe (ehecha pe taʼanga). Pe eskritór Daniel P. Mannix heʼi: “Saʼi oĩ umi kristiáno omboykevaʼekue ijerovia. Ojerekovaʼekue peteĩ altár oĩháme tata, ha ojeporu oñemoĩ hag̃ua ofrénda. Umi prisionéro opoivaʼerã pype michĩmi insiénso ha oñemeʼẽma chupekuéra peteĩ sertifikádo heʼihápe ojapo hague pe ofrénda. Oreko rire ko dokuménto, ojepoi chuguikuéra. Hiʼarive ojeʼe chupekuéra upe ofrénda ndojejapoiha oñemombaʼeguasu hag̃ua pe mburuvichápe, síno oñerrekonosénte hag̃ua haʼeha peteĩ diós omoakãva Roma. Upéicharõ jepe, saʼi oĩvaʼekue kristiáno ojapóva upe ofrénda ani hag̃ua osufri” (Breve historia de los gladiadores).

¹⁷ Heta ermáno oĩvaʼekue umi kámpo de konsentrasiónpe oikuaa porã ikatuha peichaháguinte ojejuka. Péro oñemeʼẽ chupekuéra oportunida osẽ hag̃ua upégui, ha upearã ofirmavaʼerã peteĩ dokuménto heʼihápe ndoservimoʼãveimaha Jehovápe. Upéicharõ jepe, mbovymínte oĩ ojapóva upéva. Ruándape katu umi Testígo útu ha tútsi heta ojeapeligra oñangareko hag̃ua ojuehe oiko aja pe ñorairõ. Jaikuaaháicha, koʼãichagua situasiónpe tekotevẽterei jajerovia ha ñandepyʼaguasu.

18, 19. ¿Mbaʼe ehémplopa omombarete ñande jerovia ha ñanembopyʼaguasuve japredika hag̃ua?

¹⁸ Jehová oipota japredika pe marandu porã oñeʼẽva Irréinore ha ñaipytyvõ ñande rapichakuérape oiko hag̃ua chuguikuéra Jesús remimboʼe. Ndaipóri ambue tembiapo iñimportantevéva upévagui (Mat. 24:14; 28:19, 20). Javyʼa Jesús ohechauka haguére ñandéve mbaʼéichapa jajapovaʼerã ko tembiapo. Haʼe “oho entéro umi siuda ha puevlokuérarupi opredika ha oikuaauka hag̃ua umi marandu porã oñeʼẽva Ñandejára Rréinore” (Luc. 8:1, NM). Jesús ojapo haguéicha, tekotevẽ jajerovia ha ñandepyʼaguasu japredika hag̃ua pe marandu porã. Jehová ñanepytyvõ rupi, ikatu jasegi Noé ehémplo. Haʼe ningo ipyʼaguasuvaʼekue ha ‘opredika umi mbaʼe hekopeguáva’ peteĩ múndo aña oñehunditavaʼekuépe (2 Ped. 2:4, 5, NM).

¹⁹ Ikatu hag̃uáicha japredika hekopete, tekotevẽ ñañemboʼe Ñandejárape. Ojepersegírõ guare Jesús remimboʼekuérape, oñemboʼe hikuái Jehovápe ha heʼi: “Embopyʼaguasumína ne rembiguaikuérape akóinte omombeʼu hag̃ua ne ñeʼẽ kyhyjeʼỹre”. Ha Ñandejára oipytyvõ chupekuéra (elee Hechos 4:29-31). Oiméramo nde retĩ repredika hag̃ua ogahárupi, ejerurékena Jehovápe tomombarete nde jerovia ha tanembopyʼaguasuve, ha haʼe katuete nepytyvõta (elee Salmo 66:19, 20).a

20. ¿Máva mávapa ñanepytyvõ?

²⁰ Ko múndo henyhẽ provlémagui ha oĩ heta hénte iñañáva, upévare hasy jepi ñaneñeʼẽrendu hag̃ua Jehovápe. Péro nañaneʼañói, Jehová oĩ ñanendive. Oĩ avei Itaʼýra, omoakãva kongregasión. Hiʼarive, ko yvy tuichakuére oĩ siete millón rasa testígo de Jehová. Upévare, akóintekena jajerovia, ñandepyʼaguasu ha japredika pe marandu porã. Ani ñanderesarái pe téxto ojeporúvagui ko áño 2013-pe: “Ndepyʼaguasu ha nembaretéke. [...] Jehová nde Jára oĩ nendive” (Jos. 1:9).