Agimtuod Dagiti Agtutubo . . .

Kasano a Maisardengko ti Panagayatko Kenkuana?

“AGTAWENAK iti 20 ken maysa a bautisado a Saksi ni Jehova. Ngem nangrugiak a nakidate iti maysa nga agtawen-iti-28 [a di manamati]. Ay-ayatek, ket ammok nga ay-ayatennak met. Awan ti ammo dagiti nagannakko maipapan iti dayta, ta ammok a dida kayat. Ngem idi naduktalanda, nasaktan ken naklaatda. Dida impagarup a makirelasionak iti maysa a nailubongan a lalaki.”

Kasta ti insurat ti maysa a Kristiano a balasang nga awagantay iti Monique.a Nakalkaldaang ta adu nga agtutubo ti naisagmak iti isu met laeng a kasasaad—agkursunada wenno agayatda iti di manamati, maysa a dida kapada iti Nakristianuan a patpatien ken pagalagadan iti moral. Pinaneknekan ti napalabas nga artikulo iti daytoy a serye (Mayo 22, 1994 nga Agriingkayo!) a ti kasta a relasion ket di laeng makaay-ayo iti Dios ngem makadangran pay unay iti kinaragsak ken nasayaat a masakbayan ti maysa a tao. Naamiris ni agtutubo a Ruth daytoy a kinapudno. “Medio immasideg ti riknak iti maysa a baro a di manamati,” ipudnona. “Ngem, naamirisko, a no makirelasionak ken Jehova, masapul a gupdek ti pannakirelasionko iti daydiay a lalaki.”

No maysakay a Kristiano, mabalin a malagipyo dagiti sasao ti Biblia idiay Santiago 4:4: “Dikay aya ammo a ti pannakigayyem iti lubong ket pannakibusor iti Dios? Siasinoman, ngarud, a tarigagayanna ti agbalin a gayyem ti lubong ibilbilangna ti bagina a kabusor ti Dios.” Ngem no agayatkayo iti maysa a di manamati, mabalin a nagrigat nga iyaplikar dagitoy a sasao. Kinapudnona, mabalin a mariribukankayo no makiinnukaskay met laeng wenno saan. Mabalin a nasakit ti nakemyo. ‘Kasano a maisardengko ti panagkursunadak—wenno panagayatko—kenkuana?’ mabalin nga iyimtuodyo.

Nakuna naminsan ni apostol Pablo: “Pudno a pagragsakak ti linteg ti Dios maitunos iti kinatao nga adda iti unegko, ngem makitak iti kamkamengko ti sabali a linteg a makibakbakal maibusor iti linteg ti panunotko ket iturturongnak a sikakayaw iti linteg ti basol nga adda iti kamkamengko. Nakaay-ay-ayak a tao!” (Roma 7:22-24) Kas ken Pablo, mabalin a mariribukankayo iti rikriknayo. Kaskasdi, nagballigi ti adu a Kristiano nga agtutubo iti daytoy a pannakirupak ken, arigda la, ‘narabsut manipud iti apuy.’ (Idiligyo ti Judas 23.) Kasano? Babaen ti pannakiinnukas sakbay a kimmaro pay ti kasasaad.

Panagpatulong

Ni Mark, kas pagarigan, ti nakapatanor iti aw-awaganna a “napalalo a panagkursunada” iti maysa a di manamati idi 14 pay laeng ti tawenna. Imbes nga agpatulong, inlimlimedna ti rikriknana. Ad-adda ketdi a rimmayray ti riknana iti balasitang. Di nagbayag, sililimeden a makisarsarita kenkuana babaen iti telepono. Nabiit pay a naduktalan dagiti nagannakna no aniat’ mapaspasamak idi rinugian metten [ti balasitang] a subalitan dagiti awagna iti telepono.

Dikay koma makaaramid iti umasping a kamali babaen ti panangrisutyo a bukbukod iti problema. Kuna ti Proverbio 28:26: “Maag ti agkammatalek iti pusona met laeng, ngem ti magna a nainsiriban maispalto.” Talaga kadi a dumtengkayto iti daytoy a kasasaad, no kangrunaanna, saan a medio nalukay ti panagpampanunotyo? No dadduma dagiti rikriknatayo rimbawanda ti panunottayo, [isu a] kasapulantayo ti tulong ti maysa a nasinsin-aw ken ad-adda a nainkalintegan ti panagpampanunotna. Nalabit a dagiti nagannakyo ti kasayaatan a makatulong kadakayo, nangnangruna no managbutengda-iti-Dios. Talaga nga am-ammodakayo a naimbag ngem ti asinoman pay. Agtutuboda met idi [isu a] maawatanda ti agdama a kasasaadyo. Idiay Proverbio 23:26, igunamgunam ti mannurat ti Biblia a ni Solomon: “Anakko, itdem kaniak ti pusom, ket maragsakan koma dagiti matam kadagiti daldalanko.” Apay a diyo ipeksa ti rikriknayo kadagiti nagannakyo, ken ipakaammo nga agkasapulankayo iti tulong?

Dayta ti nangnangruna nga inaramid ni agtutubo a Jim. Marigatan idi a mangtengngel iti rikriknana iti maysa a balasitang a kursunadana idiay eskuelaan. Kunana: “Idi agangay ket nagpatulongak kadagiti nagannakko. Daytoy ti nakatulong iti panangparukmak iti rikriknak. Adut’ naitulongda kaniak.” Gapu ta napadasanna ti naayat a panangandingay dagiti nagannakna, ibalakad ni Jim: “Patiek a masapul a di bumdeng ti dadduma nga agtutubo a Kristiano a makisarita kadagiti nagannakda. Makisaritakay kadakuada. Maawatandakayto.”

Iti umasping a kasasaad, ginundawayan ti agtutubo nga agnagan Andrew ti nagpatulong iti sabali pay a gubuayan. Maipapan iti itatabunona iti asamblea sirkito dagiti Saksi ni Jehova iti lugarda, kunana: “Maysa kadagiti palawag ti namagpanunot a naimbag kaniak. Nangipaay ti manangaywan iti sirkito iti nainget a balakad maibusor iti pannakirelasion kadagiti di kasekso a saan a Kristiano. Ammok idin a rumbeng a korehirek a dagus ti panagpampanunotko.” Isu nga ania ngay ti inaramidna? Umuna, nakisarita ken nanangna, nga agsolsolo a nagannak, ket nagunggonaan iti pammalakadna. Kalpasanna, nakisarita pay iti maysa a panglakayen dagiti Saksi ni Jehova iti kongregasion iti lugarda, a nakaipaay iti agsasagadsad a panangandingay. Dagiti panglakayen iti kongregasion ket “kas maysa a paglemmengan no agangin, ken maysa a paglinongan no agbagyo” dagiti mariribukan a tattao. (Isaias 32:2) Apay a dikay asitgan ti maysa kadakuada, ken ipudno kenkuana ti pakariribukanyo?

Naan-anay ken Nasapa a Pannakiinnukas

Idi naammuan dagiti nagannak ni Mark ti nalimed a relasionna, nagtignayda a dagus. “Sipaprangkada a nangibaga a gupdekon daytoy a relasion,” kuna ni Mark. “Nagrebeldeak idi damo. Nagsisinnungbatkami iti napigsa, ken nagkulongak idiay kuartok. Ngem nautobko ti talaga a sasaadek, ket naamirisko a nagduma ti kalatko ken ti balasitang. Mapaayto la ketdi ti relasionmi.” Wen, ti panangmennamenna kadagiti kinapudno ti kasasaad ti mangpalamiis iti rikriknayo. Iyimtuodyo iti bagiyo: ‘Agpadakam met laeng aya kadagiti kalat, patpatien, ken pagalagadan iti moral? No agassawakaminton, makikaduanto met laeng aya iti panagreggetko nga agdayaw iti Dios? Agpadakam met laeng aya a narayray kadagiti naespirituan a bambanag? Talaga kadi nga addanto panagtunosmi iti kasta a relasion?’—Idiligyo ti 2 Corinto 6:14-18.

Ngem saan a nalaka ti naan-anay ken nasapa a pannakiinnukas. Aklonen ni Monique, ti nadakamat itay: “Naminduan nga inkagumaak ti makiinnukas ngem napaayak. Diak kayat a naan-anayen a diak makalangen. Inkagumaak a kasabaan, ta impagarupko no awatenna ni Jehova. Nakigimong met ketdi iti naminsan a Domingo. Ngem awan napudno a panagayatna ken Jehova. Naamirisko a rumbeng laeng nga ikayakon nga unabes.”

Ipalagip daytoy kadatayo dagiti sasao ni Jesus idiay Mateo 5:30. Dinakamatna sadiay dagiti bambanag a makalapped iti iseserrek ti maysa iti Pagarian ti Dios—bambanag a mabalin a napateg a kas ti makanawan nga ima. Agpapan pay iti dayta, imbalakad ni Jesus: “Putdem ket ibellengmo manipud kenka. Ta ad-adda a pagimbagam a maysa kadagiti kamkamengmo ti mapukaw ngem ti agtungpal ti intero a bagim idiay Gehenna [simbolo ti agnanayon a pannakadadael].” Maitunos iti daytoy a prinsipio, situtured a makisaritakay iti tao a nakirelasionanyo ken “sawenyo ti kinapudno.” (Efeso 4:25) Iti publiko a lugar—nga adda kaduayo ken saan nga iti romantiko a kasasaad—tapno maibagayo a naimbag ken nalawag a talaga nga aginnukaskayon. Malagip ni agtutubo a Sheila: “Ti nagkurri kaniak isut’ nabatad a panagtignay. Dikam agkaduan a mangaldaw. Dikam agkitan idiay libraria. Pinagminarko a naimbag ti takderko kenkuana.” Sipaprangka met ti maysa a Kristiano a balasang nga agnagan Pam: “Kamaudiananna, kinunak a baybay-annakon, ket basta diakon nga inkankano.”

Panangiliwliwag iti Sakit ti Nakem

Kalpasan dayta a pannakiinnukas, mabalin a mariknayo ti rikrikna ti salmista a nagkuna: “Masnebanak ket naparukobak a napalalo; silaladingitak nga agmalmalem.” (Salmo 38:6) Natural laeng nga agladingitkayo iti sumagmamano a tiempo. Bigbigen ti Biblia nga adda “panawen ti panagsangit.” (Eclesiastes 3:4) Ngem di rumbeng a naynay ti panagladingityo. Mailiwliwagyonto met laeng ti sakit ti nakemyo. “Wen,” kuna ni Mark, “talaga a nagladingitak iti sumagmamano a tiempo. Nadlaw daytoy dagiti nagannakko ket pinaregtadak a sansanek ti makilangen iti dadduma a Kristiano nga agtutubo. Nakatulong unay daytoy.” Kuna ni Andrew, a nagleddaang met kalpasan ti pannakiinnukasna: “Nakatulong dagiti panglakayen. Ad-adda met a nakiramanak iti panangasaba ken nakigayyemak iti dadduma a Kristiano a kakabsat a mabalinko a pakipasigan.” Wen, agbalinkay nga okupado kadagiti naespirituan nga ar-aramid. (1 Corinto 15:58) Mabalin met a makatulong ti dadduma a pisikal nga aramid wenno panagarsisio. Diyo iputputong ti bagiyo. (Proverbio 18:1) Kanayon a panunotenyo dagiti bambanag a makaparagsak ken makaparegta.—Filipos 4:8.

Laglagipenyo met a maay-ayonto ni Jehova iti natured a takderyo. Dikay bumdeng nga umadani kenkuana babaen ti kararag agpaay iti tulong ken panangandingay. (Salmo 55:22; 65:2) “Kanayonak nga agkararag,” malagip ni agtutubo a Sheila. Saan, saan a nalaka a gupden ti maysa a makadangran a relasion. Bigbigen ni Sheila: “Nupay no naginnukaskamin, malaglagipko pay laeng isuna ken mapampanunotko no ania ngatan ti kasasaadna. Ngem agtalinaedkay koma iti desisionyo, nga ammoyo a maay-ayoyo ni Jehova.”

[Footnote]

[Ladawan iti panid 18]

Ipakaammoyo kenkuana a talaga a naginnukaskayon