Dikay Liwliwayan ti Asawayo!

PUMAMPANAW ti pagassawaan iti Kingdom Hall. Ti naisem a ruprupa ti asawa a lalaki ken babai isarsarmingna ti kinaragsakda kas “maymaysa a lasag,” a nagkaykaysa iti panagdaydayaw iti Diosda, a ni Jehova. (Mateo 19:6) Nupay kasta, saan a kanayon a tinagiragsakda dayta a panagkaykaysa wenno addaan ti isu met laeng a pammati. Adda idi panawen a ni Atsuko, nga asawa a babai, tumabuno iti gimgimong a solsolona. Kalpasanna isut’ agawiden iti makapungtot a lakayna a mangbugbugkaw kenkuana. Ni lakayna, a ni Kazutaka, naminsan makaunget unay ta iniggamanna ti lamisaan a pangpangananda ket, iti maysa a duron, impalladawna ti intero a pangmalemanda iti datar.

Kas impadto ni Jesus, ti pudno a Kinakristiano nangyeg ti panagsisina iti sumagmamano a sangakabbalayan. (Mateo 10:34, 35) Kaskasdi, kas ken Kazutaka ken Atsuko, dadduma tagtagiragsakenda itan ti narelihiusuan a panagkaykaysa ken ragsak iti pagtaenganda. Siempre, dayta a panagkaykaysa saan a napasamak lattan. Aniat’ inaramid dagiti manamati a nangparmek ti ibubusor ken nangyeg ti pudno a panagtutunos iti pamilia? Sakbay a kitaentay dayta, kitaentayo no apay a bumusor ti dadduma nga assawa.

Apay a Bimmusorda?

“No tumalliawak,” impudno ni Atsuko, “nabigbigko a basta mapanak lattan kadagiti gimong a di pulos ilawlawag dagiti bambanag ken lakayko.” No mapanawan nga agmaymaysa a di napakpakaammuan, makapungtot ni Kazutaka.

Dagiti apuy ti ibubusor gumil-ayab met gaput’ imun. Maysa nga agtutubo pay met nga asawa a lalaki, a ni Shigeo, nakapataud ti awan pakaibatbatayanna a panagsuspetsa maipapan kadagiti baro a gagayyem ni baketna. “No ag-make-up-en ni baketko ket mapanen iti paggigimongan, kunak no adda sabali a lakaynan.” “Talaga nga awanankam ti gundaway a makapagsao a dakdakami,” inadmitir ni Masako, a baketna. “Diak pulos inyeb-ebkas ti naimpusuan a tarigagayko a maammuanna met koma ti Nakristianuan a kinapudno.”

Ni Toshiko, nga agtagibalay a babai, ti addaan rikna kas ken Shigeo. “Idi a ni lakayko mangrugi a makipagadal kadagiti Saksi ni Jehova, simmuppiatak gapu ta in-inut nga iyad-adunat’ tiempo a busbusbosenna iti kongregasion. Naginumak tapno malisiak dagiti rikriknaek bayat ti kaawanna.’”

Dagiti sasao ni Toshiko isingasingna ti sabali pay a rason​—ti panagladingit. Kastat’ rikna ti dadduma a dati a bumusbusor no dagiti assawada ket regular a mapanda makigimong. “No agmaymaysaak idiay balay, mariknak a kasla napanawanak,” malaglagip pay ti maysa nga asawa a lalaki. “Kasla ti riknak ket pinanawannakon ni baketko ken dagiti annakko,” kuna pay ti sabali. Yantangay kaaduan kadagiti lallaki marigatanda a mangikuna, “Maladingitanak, pangngaasiyo ta dikay pumanaw iti balay,” dadduma busorendan ti narelihiusuan nga ar-aramid ti asawada.

Ti panangparigat manipud gagayyem ken kakabagian no maminsan ket mangiturong ti ibubusor manipud asawa a sigud a mannakaawat. Makunkuna nga iti Dumaya kaaduanna a ti asawa a babai “ket naawat iti pamilia imbes a maitipon ken lakayna.” Ti panangparigat manipud kadagiti kabagian ket naglaka a mangpataud ti susik. Ti Kristiano nga asawa ni Takashi madi a makiraman iti panagdaydayaw idiay altar a Buddhista ti pamilia. “Ti ad-adda a mangpakaro ti bambanag,” ilawlawag ni Takashi, “aggigiankami iti kaarruba dagiti kakabagiak. Pilitennak ni nanangko, gapuna butbutngek met ni baketko ken rangranggasak.”

Ti di pagkikinnaawatan, a mapadakkel gaput’ nakapuy a komunikasion, imun, ladingit, wenno panangparigat manipud kakabagian, mabalin a bumtak iti kinaranggas. Maysa a lalaki a dati mangbugbugbog ken baketna ti nangadmitir: “Diak kayat a mapukaw ti pamiliak iti maysa a relihion.” Kuna pay ti sabali: “Kagurak unay ti sumangpet iti balay nga awan matagtagitaona.” Nalabit irasonda, ‘No di mapasardeng babaen iti sao daytoy narelihiusuan a regtada, mabalin a ti sumagmamano a danog ti mangpasardeng.’

Makaparagsak ta, amin dagiti pagassawaan a nasao iti ngato iti kamaudiananna nagkaykaysada met laeng iti panagdaydayaw. Dagiti makapapungtot a kapadasanda napalabasen. Ngem gapu ta naglasatda kadagita, addada iti nasayaat a posision a mangted kadagiti praktikal a suhestion a makatulong a mangpakalma ti manamnama a bumtak a situasion ket mabalin a mangiyeg ti nagkaykaysa a panagdayaw iti pamilia a nasinasina pay laeng iti daytoy a banag.

Kumpet iti Kinapudno

No igaw-atyo ti imayo a mangaon ti lumlumned a tao manipud danum, masapul a maaddaankay mismo ti natibker a pagbatayan. Ta no saan, mabalin nga uray dakayo agtungpalkay met iti danum. Kasta met, ti sekreto iti panangtulong ti asawayo ket isut’ pannakaadda ti nairut a panangpetpet met iti makaited-biag a kinapudno. “No ti ibubusorko ket kapudpudotanna,” kunat’ maysa a dati bumusbusor, “alaen latta ni baketko dagiti ubbing iti im-imada ket mapanda iti paggigimongan. No kimmapsut koma, mabalin a nagduaduaak ti kinapudno ti pammatina.”

Ni Kazutaka, a nangpattog ti pangrabiian a lamisaan, ti nangipanayag no aniat’ nangbalbaliw ti kababalinna bayat a saritaenna ti dadduma nga estoriana: “Iti kamaudianan, diak kayat nga ikkan ni Atsuko ti kuarta a pagpletena. Uray pay kasta, napan latta kadagiti amin a gimong ket itugotna amin dagiti ubbing. Tapno maaramidna dayta, ilakona dagiti personal a sanikuana, a saggabassit. Kasla maag ti panagriknak ket napukawko ti riknakon a mangbusor kenkuana. Imbes ketdi, rinugiak a basaen dagiti magasin nga ibatbatina tapno makitak.”

Makikomunikar iti Asawayo

“Rebbeng nga inawisko koma ni lakayko a kumuyog kaniak ken impakaammo kenkuana a kayatko a dakam a dua ti agadal ti Biblia, kuna ni Atsuko, nga asawa ni Kazutaka. “Isut’ madanagan kaniak ken iti pamilia. Dakkel unay koma ti nagapuanan ti nasayaat a komunikasion a nangpalag-an ti panagdandanagna.” Wen, ti nasayaat a komunikasion ket isut’ tulbek ti pannagkinnaawatan. Ibalakad ti Biblia: “No awan ti kompidensial a panagsao, dagiti gandat mawasda.” (Proverbio 15:22) Iti daytoy a konteksto, ti “kompidensial a panagsao” iti asawayo maipapan kadagiti narelihiusuan nga ar-aramidyo ket masapul a panunoten a naimbag ken aramiden a naintaktikaan. “Ti puso ti masirib isurona ti ngiwatna a mangipakita ti pannakaawat, ket nayonanna ti panangallukoy dagiti bibigna,” kuna ti Biblia. (Proverbio 16:23) Nasken met nga agbalin a naannad iti panangpili iti umiso a panawen ti panagsao.​—Eclesiastes 3:7.

No kasanot’ panagsaoyo ket nalabit kas kapateg no ania met ti sawenyo. Ipatigmaan ni apostol Pablo: “Ti saoyo kankanayon koma a makaay-ayo, a kasla natempla ti asin, tapno ammoyo no kasano ti isusungbat iti tunggal maysa.” (Colosas 4:6) No nalamuyot ti panagsaoyo, nga adda ramanna, ti asawayo ad-adda a dina serraan ti lapayagna iti aniaman nga ibagayo.

Makita ti adu nga assawa a lallaki a marigatanda a mangawat no ni baketda ti mangisuro kadakuada. Gapuna kasapulan a dagiti assawa a babbai ket nataktika. Inusar a naimbag ni Kikuyo dagiti publikasion ti Watch Tower Society. Kunana: “Apaman a sumangpeten ti Agriingkayo! iti koreo, kitaek dagiti artikulo a makapainteres ken lakayko. Kalpasanna agkararagak a maipaay ti gundaway a mangiranud kadagita kenkuana.” Ibatina ti magasin idiay banio ket sukimatenna dagiti panid tunggal aldaw tapno makitana no binasan ni lakayna ti maysa nga artikulo. No kasla saanna nga impatuloy ti panagbasana, sukatanna ti magasin. Itan ti lakay ni Kikuyo ket maysan a ministerial nga adipen ken payunir.

Ti Pannakabalin ti Nasayaat a Kababalin

Ngem anian no ti asawayo madina a pakisaritaan ti relihion kadakayo? Ti pannakiam-ammo kadagiti dadduma a Kristiano mabalin sebsebanna ti umap-apuy nga ibubusor ti asawayo ket tignayenna nga agadal ti Biblia. Ni Masao, a maysa itan a panglakayen, naminsan iparitna a bumaddek dagiti Saksi ni Jehova iti pagtaenganna. Malaglagipna pay: “Iti kamaudianan immanamongak iti panagadal ti Biblia kadagiti Saksi idi nagpakpakaasi ni baketko a tumulongak iti panangibangon ti Kingdom Hall. Natignayak pay a makakita a tunggal maysa siraragsak nga agtartrabaho a sangsangkamaysa​—nga awan sueldoda.”

Aniat’ maaramidanyo no ti asawayo madina a pakisaritaan ti relihion iti asinoman? “Uray pay dagiti dadduma saanda nga agtulnog iti sao,” impatigmaan ni apostol Pedro, “mapatulnogda nga awan ti sao gapu iti kababalin dagiti [assawada].” Kas pangarigan, ania a kababalin iti biang ti asawa a babai a Kristiano ti mangallukoy ken lakayna? “Ti nanakman a panagbiagyo a buyogen ti pammadayaw” a mangipanayag “ti tao a makin-uneg iti puso iti kawes a mataginayon ti maysa a nakem a naemma ken natalna,” kuna ni Pedro.​—1 Pedro 3:1-4.

Maysa a Kristiano nga asawa a babai inyaplikarna daytoy a prinsipio idi ti bumusbusor a lakayna nairaman iti iskandalo. Nupay daytoy ti nangibabain kenkuana iti kagimongan ken nangiyeg ti pannakadadael iti pinansial, isut’ di nakangngeg ti uray maysa a sao a panagreklamo manipud ken baketna ken kadagiti annakna. “Ammok a ti naisangsangayan a kababalinda ket gaput’ panagad-adalda ti Biblia,” inamin ti asawa a lalaki. Kalpasan ti adu a tawen a panangbusorna, rinugiannan ti agbasa ti Biblia. Dadduma nga assawa a lallaki a ti kamaudianan nagbalindan a Saksi ti nagkuna: “Maysaak nga asawa nga ander-de-saya, ngem giddato a ni baketko ti agraemen kaniak kas ulo iti balay.” “No umay dagiti kasosiok iti negosio idiay balay, sibabara nga abrasaen ida ni baketko. Kayatko unay dayta.”

Ti nasayaat a kababalin met dagiti ubbing, paluknengenna ti puso dagiti bumusbusor. Napagsaludsodan no aniat’ nangbalbaliw iti kababalinna, maysa nga ama a dati a nangbusor ken baketna ti nagkuna: “No mariknan ti dua-ket-kagudua-ti-tawenna nga anakko a lalaki a dandaniak makaungeten, isut’ agpukkaw a kunkunana: ‘Ti ayat managitured ken nalaing.’” (1 Corinto 13:4-7) Daytoy nagsayaat pannakaisurona nga ubing a lalaki ti nangtignay ken amana a sukimaten ti Biblia. Adu nga amma naikeddengda a sukimaten ti Biblia gapu ta impakpakaasi dagiti annakda nga agadalda.

Iti kamaudianan, ti naragsak nga iyaadani ken panangpakatawa ket adut’ maaramidanda a mamagbalbaliw ti kababalin ti asawayo. Maysa a lalaki kunana iti manamati nga asawana nga alaenna aminen a kayatna sa pumanawen, a saanen pulos nga agsubsubli. “Diak kayat uray ti anakko, wenno kuarta, wenno material a bambanag,” insungbat ni baketna. Kalpasanna inyaplagna ti nagdakkelan a furoshiki (ti kasla bidang a maus-usar idiay Japan a pagbalkot ken pagawit kadagiti bambanag) ket sana kuna: “Awanen ti nasudsudi kaniak ngem sika. Umayka ditoy furoshiki! Kayatka nga ikuyog.” Insardeng ti asawa a lalaki ti mangbusbusor, rinugianna ti makipagadal ti Biblia, ket itan agserserbin kas panglakayen.

No kumpetkay iti kinapudno, salimetmetan ti nasayaat a komunikasion, mangipaay ti makaay-ayo a pannakikadkadua, ken maddaan ti naimbag a kababalin, mabalin a matulonganyonto ti asawayo nga agbalin a manamati. “Uray no kasla agparang a madi a mamati ti asawayo,” kuna ti dati a bumusbusor, “mabalin a balbaliwanna ti pusona.” Gapuna a dikay sumuksuko. Ipapusoyo ti pammaregta ni apostol Pablo kadagiti amin nga addaan di manamati nga assawa: “Ta kasano ti pannakaammom, babai, no maisalakanmonto ni asawam? Wenno kasano ti pannakaammom, lalaki, no maisalakanmonto ni asawam?”​—1 Corinto 7:16.