NAIPALTIING, NAPALTIINGAN

Napataud iti sidong ti panangiwanwan ti maysa nga espiritu, wenno natignay nga agaramid babaen iti maysa nga espiritu a naggubuay iti nabilbileg ngem tao. No ni Jehova ti naggubuayanna, dayta ket pammakdaar wenno sursurat a pudpudno a sao ti Dios. Kinuna ni apostol Pablo iti 2 Timoteo 3:16: “Amin a Kasuratan impaltiing ti Dios.” Ti sasao nga “impaltiing ti Dios” ti pakaipatarusan ti napagtipon a Griego a sao a the·oʹpneu·stos, a literal a kaipapananna ti “inyanges ti Dios.”

Daytoy laeng ti pagparangan daytoy a Griego a termino iti Kasuratan. Nalawag nga ipakita ti pannakaaramatna ditoy a ti Dios ti Gubuayan ken Nangpataud iti Sagrado a Kasuratan, ti Biblia. Ti pannakaibilang dagita kas “inyanges ti Dios” ket kas met laeng iti naikuna iti Hebreo a Kasuratan iti Salmo 33:6: “Babaen iti sao ni Jehova naaramid ti mismo a langlangit, ket babaen iti espiritu [anges] ti ngiwatna naaramid ti isuamin a buyotda.”

Dagiti Gapuanan ti Espiritu ti Dios. Ti naaramat iti pannakaipaltiing ti “amin a Kasuratan” ket isu ti nasantuan nga espiritu, wenno aktibo a puersa, ti Dios. (Kitaenyo ti ESPIRITU.) Dayta a nasantuan nga espiritu ket immapay kadagiti tattao tapno tignayen ken idalanna ida a mangisurat iti mensahe ti Dios. Gapuna, kunaen ni apostol Pedro maipapan iti padto ti Biblia: “Ammuenyo nga umuna daytoy, nga awan ti padto ti Kasuratan nga agtaud iti aniaman a kabukbukodan a panangipaulog. Ta ti padto saan a naiyeg uray kaano babaen ti pagayatan ti tao, no di ket dagiti tattao nagsaoda manipud iti Dios bayat nga idaldalan ida ti nasantuan nga espiritu.” (2Pe 1:20, 21) Ipakita ti pammaneknek a ti espiritu ti Dios nagtignay iti pampanunot ken puspuso dagiti amin a mannurat ti Biblia tapno iturongna ida maitunos iti kalat a pinanggep ti Dios. Kinuna ni Ari David: “Ti espiritu ni Jehova ti nagsao babaen kaniak, ket ti saona adda idi iti dilak.” (2Sm 23:2) Idi inadaw ni Jesus ti Salmo 110, kinunana nga insurat dayta ni David “babaen iti paltiing [iti literal, babaen iti espiritu].” (Mt 22:43) Ti mabasa iti kapadpadana a teksto iti Marcos 12:36 ket “babaen iti nasantuan nga espiritu.”

Kas ti panangtignay ti espiritu ni Jehova kadagiti tattao wenno panamagbalinna kadakuada a kualipikado iti dadduma pay a nadibinuan nga annongen​—panangaramid kadagiti kawes ti papadi ken alikamen maipaay iti tabernakulo (Ex 28:3; 35:30-35), panangibaklay iti awit a panangaywan (De 34:9), panangidaulo kadagiti puersa militar (Uk 3:9, 10; 6:33, 34)​—kasta met laeng ti panangtulongna kadagiti tattao a mangisurat iti Kasuratan. Babaen iti dayta nga espiritu, maaddaanda iti sirib, pannakaawat, pannakaammo, pammatigmaan, ken pannakabalin, a nalablabes ngem ti gagangay ken sigun iti kasapulanda. (Isa 11:2; Mik 3:8; 1Co 12:7, 8) Naikuna a naadda ken David ti plano ti arkitektura ti templo “babaen ti paltiing [iti literal, babaen ti espiritu].” (1Cr 28:12) Impanamnama ni Jesus kadagiti apostolna a tulongan ida ti espiritu ti Dios, a dayta ti mangisuro, mangidalan, ken mangipalagip iti bambanag a nangngegda kenkuana, kasta met a mangipalgak kadakuada iti masanguanan a bambanag. (Jn 14:26; 16:13) Daytoy ti nangipasigurado a pudno ken umiso dagiti insalaysayda iti Ebanghelioda, a pakairamanan ti adu nga atitiddog a panangadaw kadagiti bitla ni Jesus, uray pay no naisurat pinullo a tawen ti napalabasen kalpasan ti ipapatay ni Jesus, a ti pagarigan ket ti salaysay ti Ebanghelio ni Juan.

Indalan ti “ima ni Jehova.” Ngarud, dagiti mannurat ti Biblia ket inwanwan ti “ima” ni Jehova, wenno ti mangibagnos ken mangidalan a pannakabalinna. (2Ar 3:15, 16; Eze 3:14, 22) No kasano a ti “ima” ni Jehova mabalinna a tignayen nga agsao wenno agulimek dagiti adipenna iti naituding a tiempo (Eze 3:4, 26, 27; 33:22), mabalinna met nga idagadag ti panagsurat wenno agserbi a puersa a manglapped; mabalinna a tignayen ti mannurat a mangibinsabinsa iti espesipiko a bambanag wenno lapdanna a manginayon iti sabali a banag. Iti kasta, kanayon a ti kayat ni Jehova ti naisurat.

No Kasano a Naipaayan Dagiti Mannurat iti Nadibinuan a Pannakaiwanwan. Kas kunaen ti apostol, nagsao ti Dios “iti adu a pamay-an” kadagiti adipenna sakbay ti panawen-Kristiano. (Heb 1:1, 2) Adda maysa a pasamak a ti impormasion, nga isu ti Sangapulo a Bilin wenno Dekalogo, ket impaay ti Dios a nakasuraten, a kopiaen laengen nga ilanad kadagiti lukot wenno dadduma pay a pagsuratan nga inaramat ni Moises. (Ex 31:18; De 10:1-5) Iti dadduma pay a pasamak, nayallatiw ti impormasion babaen ti berbal a pannakaidiktar, sao por sao. Idi indatag ni Jehova ti nakaad-adu a linteg ken pagalagadan iti tulag ti Dios iti Israel, imbilinna ken Moises: “Isuratmo maipaay kenka dagitoy a sasao.” (Ex 34:27) Kasta met a masansan a naipaayan dagiti mammadto kadagiti espesipiko a mensahe nga ibagada, ket nailanad dagitoy idi agangay, a nagbalinda a paset ti Kasuratan.​—1Ar 22:14; Jer 1:7; 2:1; 11:1-5; Eze 3:4; 11:5.

Karaman kadagiti dadduma pay a pamay-an a naaramat a pangyallatiw iti impormasion kadagiti mannurat ti Biblia ket babaen kadagiti tagtagainep ken sirmata. Nabatad a dagiti tagtagainep, wenno sirmata iti rabii kas awag kadagita no dadduma, ket nangimaldit iti panunot ti matmaturog a tao ti pannakaladawan ti mensahe wenno panggep ti Dios. (Da 2:19; 7:1) Ad-adda met a naaramat dagiti sirmata bayat a siririing ti tao kas pangyallatiw iti kapanunotan ti Dios iti panunot ti mannurat, a ti palgaak ket naimaldit iti siririing a panunot babaen kadagiti ladawan. (Eze 1:1; Da 8:1; Apo 9:17) Adda dagiti sirmata a naipaay bayat ti pannakaimayeng ti tao. Nupay siririing dayta a tao, nalawag a kasta unay ti pannakaipamaysa ti panunotna iti banag a masirsirmatana bayat ti pannakaimayengna ta saanna payen a mapuotan ti isuamin nga adda iti aglawlawna.​—Ara 10:9-17; 11:5-10; 22:17-21; kitaenyo ti SIRMATA.

Namin-adu a naaramat dagiti mensahero nga anghel a mangyallatiw kadagiti nadibinuan a mensahe. (Heb 2:2) Saan a pagarupen a nagdakkel gayam ti naaramidan dagita a mensahero iti pannakayallatiw ti impormasion. Gapuna, nupay naibaga nga insawang ti Dios ti Linteg a naited ken Moises, agpadpada nga ipakita da Esteban ken Pablo a ti Dios inusarna dagiti anghelna a mangyallatiw iti dayta a kodigo ti linteg. (Ara 7:53; Ga 3:19) Yantangay nagsao dagiti anghel iti nagan ni Jehova, mayanatup ngarud a maawagan iti “sao ni Jehova” ti mensahe nga indatagda.​—Ge 22:11, 12, 15-18; Zac 1:7, 9.

Aniaman ti pamay-an a naaramat iti pannakayallatiw dagiti mensahe, ti amin a paset ti Kasuratan ket agpapada ti kinapategda, nga aminda ket naipaltiing, wenno “inyanges ti Dios.”

Kasano nga impaltiing ti Dios ti Biblia idinto ta nagduduma ti pamay-an dagiti mannurat iti Biblia a panangyebkas iti sasao?

Kaskasdi, ipakita ti pammaneknek a dagiti tattao nga inusar ti Dios a mangilanad iti Kasuratan ket saanda a kasla robot, nga isuratda laeng ti maidiktar kadakuada. Mabasatayo maipapan ken apostol Juan a ti “inyanges ti Dios” a Palgaak naidatag kenkuana baeten iti maysa nga anghel “babaen kadagiti pagilasinan” ket kalpasanna ‘sinaksian ni Juan ti sao nga inted ti Dios ken ti pangsaksi nga inted ni Jesu-Kristo, uray pay ti amin a bambanag a nakitana.’ (Apo 1:1, 2) “Babaen iti paltiing [iti literal, “babaen iti espiritu”]” a ni Juan ‘adda idi iti aldaw ti Apo’ ket naibaga kenkuana: “Ti makitam isuratmo iti maysa a lukot.” (Apo 1:10, 11) Gapuna, nakita ti Dios a nasayaat no bay-anna dagiti mannurat ti Biblia nga isuda ti mangpanunot iti sasao ken termino a pangdeskribirda kadagiti sirmata a nakitada (Hab 2:2), bayat a tartarawidwidan ken iwanwanwanna ida tapno saan laeng nga umiso ken pudno ti maisuratda no di ket maikanatad met iti panggep ni Jehova. (Pr 30:5, 6) Ipakita ti sasao iti Eclesiastes 12:9, 10 a pudno a nagregget a mismo ti mannurat, yantangay nagutob, nagsukimat, ken nangaramid iti panagurnos tapno siuumiso a maidatag “dagiti makaparagsak a sasao ken ti pannakaisurat ti umiso a sasao ti kinapudno.”​—Idiligyo ti Lu 1:1-4.

Awan duadua a daytoy ti makagapu no apay a nagduduma ti estilo ti panagsuratda ken panangyebkasda a nalawag a mangipasimudaag iti nagtaudan ti tunggal mannurat. Mabalin a ti maysa a nangibatayan ti Dios iti panangpilina kadagiti mannurat maipaay iti piho nga annongda ket dagiti nainkasigudan a kualipikasionda; mabalin nga insaganana met ida sakbay ti panangpilina kadakuada nga agserbi maipaay iti piho a panggepna.

Kas pammaneknek a nagduduma ti pamay-anda a panangyebkas iti sasao, nakaad-adu nga espesipiko a numero ken pateg ti kuarta ti tinukoy ni Mateo, ta isu ket sigud nga agsingsingir iti buis. (Mt 17:27; 26:15; 27:3) Iti sabali a bangir, ni Lucas a “dungdungnguen a mangngagas” (Col 4:14) nagaramat kadagiti naisalsalumina a termino a mangipasimudaag a nalaing iti medisina.​—Lu 4:38; 5:12; 16:20.

Uray pay no kunaen ti mannurat nga inawatna ti “sao ni Jehova” wenno ti maysa a “pammakdaar,” mabalin a nayallatiw daytoy kenkuana, saan a sao por sao, no di ket nailadawan iti panunotna no ania ti panggep ti Dios, kalpasanna inyebkas dayta ti mannurat babaen iti sasao. Nalabit isu daytoy ti ipasimudaag ti masansan a panangikuna ti mannurat a ‘nakitana’ (imbes a ‘nangngegna’) ti “pammakdaar” wenno ti “sao ni Jehova.”​—Isa 13:1; Mik 1:1; Hab 1:1; 2:1, 2.

Ngarud, dagiti tattao a naaramat a mangisurat iti Kasuratan nakitunosda iti panagtignay ti nasantuan nga espiritu ni Jehova. Nagtulnogda ken nagpasakupda iti panangiwanwan ti Dios (Isa 50:4, 5), a magagaranda a mangammo iti pagayatan ken panangidalan ti Dios. (Isa 26:9) Masansan nga adda espesipiko a kalat a pampanunotenda (Lu 1:1-4) wenno ipapaayda no ania ti kasapulan unay (1Co 1:10, 11; 5:1; 7:1), ket inwanwan ida ti Dios isu a ti insuratda ket maitunos ken apag-isu iti panggepna. (Pr 16:9) Kas naespirituan a tattao, ti puspuso ken pampanunotda ket naitunos iti pagayatan ti Dios, ‘addaanda iti panunot ni Kristo’ ket ngarud saan a natauan a sirib ti ilanadda wenno uray ti “sirmata ti bukodda a puso,” kas iti inaramid dagiti ulbod a mammadto.​—1Co 2:13-16; Jer 23:16; Eze 13:2, 3, 17.

Makita a pudno nga adda “nagduduma a panagtignay” ti nasantuan nga espiritu kadagitoy a mannurat ti Biblia. (1Co 12:6) Nakagun-odda iti nakaad-adu nga impormasion a mabalin a gun-oden laeng ti tao, a naisuraten dagita no dadduma, kas kadagiti listaan ti kapuonan ken sumagmamano a salaysay iti pakasaritaan. (Lu 1:3; 3:23-38; Nu 21:14, 15; 1Ar 14:19, 29; 2Ar 15:31; 24:5; kitaenyo ti LIBRO.) Iti daytoy a kaso, lapdan ti espiritu ti Dios ti pannakaiserrek ti di umiso wenno biddut nga impormasion iti Nadibinuan a Rekord ken kasta met nga igiyana ti panangpili iti iramanda nga impormasion. Nabatad a saan nga amin a sinao ti dadduma pay a persona sa naisurat met iti Biblia ket impaltiing ti Dios, ngem inwanwan ti nasantuan nga espiritu ti panangpili iti impormasion nga agbalin a paset ti Nasantuan a Kasuratan ken ti umiso a panangilanad iti dayta. (Kitaenyo ti Ge 3:4, 5; Job 42:3; Mt 16:21-23.) Babaen iti daytoy, intalimeng ti Dios iti naipaltiing a Saona ti rekord a mangipakpakita iti mapasamak no umimdeng kenkuana dagiti tattao ken agtignayda maitunos iti panggepna, ken ti pagbanaganda no agpanunot, agsao, ken agtignayda a mangipasimudaag nga awan panagraemda iti Dios wenno saanda nga ikankano dagiti nalinteg a dalanna. Iti sabali a bangir, ti impormasion mainaig iti pakasaritaan sakbay a naadda ti tao ditoy daga (Ge 1:1-26), dagiti nailangitan a pasamak ken ar-aramid (Job 1:6-12 ken dadduma pay a teksto), ken dagiti padto, kasta met kadagiti palgaak iti pangpanggep ti Dios ken kadagiti doktrina, ket saan a mabalin a gun-oden laeng ti tattao no di ket kasapulan nga iyallatiw ti espiritu ti Dios babaen ti di gagangay a pamay-an. No maipapan kadagiti nainsiriban a sasao ken pammatigmaan, uray pay no adun ti nasursuro ti mannurat iti mismo a kapadasanna iti biag ken nangnangruna pay iti bukodna a panagadal ken panangyaplikar kadagidiay paset ti Kasuratan a nailanaden, kasapulan latta ti panagtignay ti espiritu ti Dios tapno masigurado a dagita nga impormasion ket mayanatup nga agbalin a paset ti Sao ti Dios a “nabiag ken adda bilegna. . . ket kabaelanna a lasinen dagiti panunot ken dagiti panagem ti puso.”​—Heb 4:12.

Makita daytoy iti sasao nga inlanad ni apostol Pablo iti umuna a suratna kadagiti taga Corinto. Idi nangbalakad maipapan iti panagasawa ken iti kinaawan asawa, kinunana met: “Ngem kadagiti dadduma kunaek, wen, siak, saan a ti Apo . . . ” Kinunana pay: “Ita no maipapan kadagiti birhen awananak iti bilin manipud iti Apo, ngem itedko ti kapanunotak.” Ket maipapan iti balo a babai, kinunana kamaudiananna: “Ngem isu naragragsak no agtalinaed a kas iti kasasaadna, sigun iti kapanunotak. Pudno unay a pagarupek nga adda met kaniak ti espiritu ti Dios.” (1Co 7:12, 25, 40) Nalawag a ti kayat a sawen ni Pablo ket mabalinna nga isitar no dadduma ti saan a direkta nga insuro ni Apo Jesus. Gapuna ibagbaga ni Pablo ti bukodna a kapanunotan kas napnuan-espiritu nga apostol. Nupay kasta, ti balakadna ket “inyanges ti Dios” isu a nagbalin a paset dayta ti Sagrado a Kasuratan, nga addaan iti isu met laeng a bileg a kas iti dadduma pay a paset ti Kasuratan.

Adda nalawag a pagdumaan dagiti naipaltiing a surat iti Biblia ken ti dadduma pay a surat a saan a rumbeng a mairaman iti Sagrado a Kasuratan, nupay kasla inwanwan met dagita ken indalan ti espiritu. Kas naipakitan, adda pay sabali a sursurat a mainayon kadagiti kanonikal a libro ti Hebreo a Kasuratan, kas kadagiti opisial a rekord maipapan iti ar-ari ti Juda ken Israel. Masansan a dagitoy ket pinutar dagiti tattao a nasungdo iti Dios. Naaramat pay ketdi dagita iti panagsukimat dagiti mannurat a napaltiingan a mangilanad iti paspaset ti Sagrado a Kasuratan. Kasta met laeng kadagidi tiempo dagiti apostol. Mainayon kadagiti surat a naitipon iti kanon wenno listaan ti liblibro ti Biblia, di pagduaduaan nga adda adu a sabsabali pay a surat nga inaramid dagiti apostol ken dagiti lallakay agpaay iti adu a kongregasion bayat ti panaglabas dagiti tawen. Nupay dagiti nangisurat kadagita ket tattao nga inwanwan ti espiritu, kaskasdi a saan a pinatalgedan ti Dios ti aniaman kadagita a kanayonan a sursurat kas paset ti awanan kamali a Sao ti Dios. Ti Hebreo a di kanonikal a sursurat mabalin a naglaon iti biddut, ket uray kadagiti di kanonikal a sursurat dagiti apostol mabalin a makita met ti di pay laeng naan-anay a pannakaawat kadagidi immun-una a tawen ti kongregasion Kristiano. (Idiligyo ti Ara 15:1-32; Ga 2:11-14; Efe 4:11-16.) Nupay kasta, no kasano a ti Dios impaayanna ti sumagmamano a Kristiano iti “panangilasin iti naipaltiing a sasao” babaen ti espirituna, wenno aktibo a puersana, maiwanwanna met ti bagi a manarawidwid ti kongregasion Kristiano a mangilasin no ania a naipaltiing a sursurat ti maitipon iti kanon ti Sagrado a Kasuratan.​—1Co 12:10; kitaenyo ti KANON.

Pannakaibilang ti Kasuratan kas Naipaltiing. Nabatad ti pammaneknek a ti amin a paset ti Sagrado a Kasuratan, bayat nga in-inut a nainayon iti kanon ti Biblia, ket kanayon nga imbilang dagiti adipen ti Dios kas naipaltiing, a kasta met ti nangibilangan ni Jesus ken dagiti apostolna. Ti “pannakapaltiing” kaipapananna ti panagaramid iti sursurat nga awanan kamali ken addaan iti isu met laeng nga autoridad a kasla ket tay insurat a mismo ti Dios. Gapu iti daytoy, dagiti mammadto a nakipaset iti pannakaisurat ti Hebreo a Kasuratan kankanayon nga impatuldoda a ti Dios ti gubuayan dagiti mensaheda, babaen ti sasao a, “Daytoy ti kinuna ni Jehova,” nga imbagada dayta iti nasurok a 300 a daras. (Isa 37:33; Jer 2:2; Na 1:12) Sitatalek a nagadaw ni Jesus ken dagiti apostolna iti Hebreo a Kasuratan kas sao a mismo ti Dios a naisawang babaen kadagiti nadutokan a mannurat, ngarud nagtalekda a sigurado a matungpal ken kas ultimo a batayan iti panangikeddeng iti aniaman a supiat. (Mt 4:4-10; 19:3-6; Lu 24:44-48; Jn 13:18; Ara 13:33-35; 1Co 15:3, 4; 1Pe 1:16; 2:6-9) “Sagrado a pammakdaar ti Dios” ti linaonna. (Ro 3:1, 2; Heb 5:12) Kalpasan nga inlawlawag ni Pablo iti Hebreo 1:1 a ti Dios nagsao iti Israel babaen kadagiti mammadto, itultuloyna ti agadaw iti sumagmamano a libro ti Hebreo a Kasuratan, nga iparangna dagiti teksto a kasla insawang a mismo ni Jehova a Dios. (Heb 1:5-13) Idiligyo dagiti umasping a pannakatukoy ti nasantuan nga espiritu iti Aramid 1:16; 28:25; Hebreo 3:7; 10:15-17.

Kas panangipakita ni Jesus iti naan-anay a pammatina iti kinaawan kamali ti Sagrado a Sursurat, kinunana a “ti Kasuratan saan a mabalin a mawaswas” (Jn 10:34, 35) ket “umun-una pay nga aglabas ti langit ken ti daga ngem ti maysa a kabassitan a letra wenno maysa a sangkabassit a paset ti letra nga aglabas manipud iti Linteg iti aniaman a pamay-an ket saan a maaramid amin a bambanag.” (Mt 5:18) Imbagana kadagiti Saduceo a nagbiddutda iti pampanunotenda maipapan iti panagungar agsipud ta kinunana a “saanyo nga ammo dagiti Kasuratan wenno uray ti pannakabalin ti Dios.” (Mt 22:29-32; Mr 12:24) Sitatallugod ni Jesus a maaresto ken aglak-am iti mismo nga ipapatay yantangay ammona a daytoy ket kaitungpalan ti naisurat a Sao ti Dios, ti Sagrado a Kasuratan.​—Mt 26:54; Mr 14:27, 49.

Siempre, dagitoy a sasao ket agaplikar iti Hebreo a Kasuratan sakbay ti panawen Kristiano. Nalawag met a naidatag ken naakseptar ti Kristiano a Griego a Kasuratan kas naipaltiing (1Co 14:37; Ga 1:8, 11, 12; 1Te 2:13), a ni apostol Pedro iti maysa a salaysay inramanna dagiti surat ni Pablo iti dadduma pay a paset ti Kasuratan. (2Pe 3:15, 16) Gapuna, ti intero a pakadagupan ti Kasuratan buklenna ti nagkaykaysa ken agtutunos a naisurat a Sao ti Dios.​—Efe 6:17.

Autoridad Dagiti Kopia ken Dagiti Patarus. Maikuna ngarud a naan-anay nga awanan kamali ti naisurat a Sao ti Dios. Pudno daytoy maipapan iti orihinal a sursurat, nga awan itan ti uray maysa kadagita. Dagiti kopia manipud kadagidiay nga orihinal a surat ken dagiti patarus a naaramid iti adu a pagsasao ket saan a maikuna a naan-anay ti kinaumisoda. Nupay kasta, adda natibker a pammaneknek ken nabileg a rason tapno patien a dagiti magun-odan a manuskrito ti Sagrado a Kasuratan ket isuda ti umar-arngi a kopia ti naisurat a Sao ti Dios, a dagiti mapagduaduaan a pasetda ket saanda unay nga apektaran ti kaipapanan ti mayal-allatiw a mensahe. Ti mismo a panggep ti Dios iti panangisaganana iti Sagrado a Kasuratan ken ti naipaltiing a deklarasion a “ti sasao ni Jehova agtalinaed iti agnanayon” ti mangipasigurado a tinaginayon ni Jehova a Dios ti kinamapagtalkan ti mismo a Kasuratan iti panaglabas dagiti siglo.​—1Pe 1:25.

Ania ti makagapu a dagiti sasao a naadaw iti Hebreo a Kasuratan ket naiduma ti pannakailanadda iti Kristiano a Griego a Kasuratan?

Iti adu a daras, nabatad a dagiti mannurat ti Kristiano a Griego a Kasuratan inaramatda ti patarus a Griego a Septuagint iti panagadawda iti Hebreo a Kasuratan. No dadduma, ti inadawda a patarus ti Septuagint ket naiduma bassit iti mabasa iti Hebreo a Kasuratan a pagaammo itan (a ti kaaduan a patarus ita ket naibatay iti Hebreo a Masoretiko a teksto a napetsaan iti agarup maikasangapulo a siglo K.P.). Kas maysa a pagarigan, ti panangadaw ni Pablo iti Salmo 40:6 ket addaan iti sasao a “ngem nangisaganaka iti bagi maipaay kaniak,” sasao a masarakan iti Septuagint. (Heb 10:5, 6) Nupay kasta, ti masarakan kadagiti adda pay laeng a Hebreo a manuskrito ti Salmo 40:6 ket ti sasao a “dagitoy lapayagko linuktam.” Saan a masigurado no ti sasao a masarakan iti Septuagint ket adda iti orihinal a Hebreo a teksto. Aniaman ti agpayso, ti espiritu ti Dios inwanwanna ti panagadaw ni Pablo, ket ngarud dagitoy a sasao addaan iti nadibinuan nga autorisasion. Saanna a kaipapanan a ti intero a patarus a Septuagint ket ibilang a naipaltiing; ngem nagbalin a napateg a paset ti Sao ti Dios dagidiay a paspaset nga inadaw dagiti napaltiingan a Kristiano a mannurat.

Adda sumagmamano a gundaway a dagiti inadaw ni Pablo ken ti dadduma pay ket naiduma a mismo iti agparang kadagiti Hebreo ken Griego a teksto a masarakan kadagiti adda pay laeng a manuskrito. Nupay kasta, simple laeng dagiti panagdudumada ket idi nasukimat dagitoy agparang a resulta dagita ti panangipaulog, panangisumario, panangaramat iti agkakaarngi a termino, wenno pananginayon kadagiti pangilawlawag a sasao wenno grupo ti sasao. Kas pagarigan, kunaen ti Genesis 2:7 a “ti tao nagbalin a kararua a sibibiag,” idinto ta kinuna ni Pablo iti panangadawna iti daytoy a paset: “Naisurat pay a kastoy: ‘Ti umuna a tao a ni Adan nagbalin a kararua a sibibiag.’” (1Co 15:45) Nanginayon iti sasao nga “umuna a” ken “a ni Adan” tapno maipaganetgetna ti panamagsupadina kada Adan ken Kristo. Ti naipasngat a sasao ket naan-anay a maitunos kadagiti kinapudno a nailanad iti Kasuratan ken saanda a pulos binallikug ti kaipapanan wenno linaon ti teksto a naadaw. Dagidiay sinuratan ni Pablo addaanda kadagiti kopia (wenno patarus) ti Hebreo a Kasuratan nga immun-una pay ngem kadagiti adda kadatayo ita ken mabalinda a sukimaten dagiti inadawna, kas iti wagas a panagsukimat dagiti tattao ti Berea. (Ara 17:10, 11) Ti pannakairaman dagitoy a surat iti kanon ti Sagrado a Kasuratan babaen ti kongregasion Kristiano idi umuna a siglo ket mangted pammaneknek a binigbigda dagita a naadaw a sasao kas paset ti naipaltiing a Sao ti Dios.​—Idiligyo met ti Zac 13:7 iti Mt 26:31.

“Naipaltiing nga Ebkas”​—Pudno ken Ulbod. Naisangsangayan ti pannakaaramat ti Griego a sao a pneuʹma (espiritu) iti sumagmamano a surat dagiti apostol. Kas pagarigan, iti 2 Tesalonica 2:2, indagadag ni apostol Pablo kadagiti kakabsatna a taga Tesalonica a saanda koma a madanagan wenno saanda koma a magunggon manipud kinasimbengda “uray babaen iti naipaltiing nga ebkas [iti literal, “espiritu”] wenno babaen iti naisao a mensahe wenno babaen iti surat a kasla naggapu kadakami, a kasla ti aldaw ni Jehova dimtengen.” Nalawag nga ar-aramaten ni Pablo ti sao a pneuʹma (espiritu) mainaig iti “naisao a mensahe” wenno “surat,” a dagita ti maar-aramat iti pannakikomunikar. Daytoy ti makagapu a kunaen ti Commentary on the Holy Scriptures (p. 126) ni Lange maipapan iti daytoy a teksto: “Ti tuktukoyen ditoy ti Apostol ti maysa a naespirituan a pammalakad, naipagarup a pammadto, sao ti maysa a mammadto.” (Impatarus ken inurnos ni P. Schaff, 1976) Kunaen ti Word Studies in the New Testament ni Vincent: “Babaen iti espiritu. Babaen iti naimpadtuan a sasao dagiti indibidual iti Nakristianuan a panagtataripnong, nga agkunkuna nga addaanda iti autoridad babaen kadagiti nadibinuan a palgaak.” (1957, Tomo IV, p. 63) Gapuna, nupay adda dagiti patarus nga “espiritu” laeng ti inaramatda maipaay iti pneuʹma iti daytoy a teksto ken iti dadduma pay a nakaaramatanna, ti mabasa iti dadduma a patarus ket “mensahe ti Espiritu” (AT), “pammadto” (JB), “paltiing” (D’Ostervald; Segond [Pranses]), “naipaltiing nga ebkas” (NW).

Ibatad ti sasao ni Pablo nga adda dagiti pudno a “naipaltiing nga ebkas” ken adda dagiti ulbod. Agpada a dinakamatna dagita iti 1 Timoteo 4:1 iti panangikunana a “ti naipaltiing a sasao [manipud nasantuan nga espiritu ni Jehova] kunaenna a silalawag a kadagiti maud-udi a periodo ti tiempo umikayto ti sumagmamano manipud iti pammati, nga ipangagda dagiti makayaw-awan a naipaltiing a sasao ken sursuro dagiti sairo.” Ipakita daytoy a dagiti sairo ti gubuayan dagiti ulbod a “naipaltiing a sasao.” Ti mangpatalged iti daytoy ket ti sirmata a naipaay ken apostol Juan a nakakitaanna iti kasla tukak ti langada a “tallo a narugit a naipaltiing nga ebkas” a rumrummuar kadagiti ngiwat ti dragon, atap nga animal, ken ulbod a mammadto, a dagita nga ebkas ket dinakamatna nga “impaltiing dagiti sairo,” tapno pangurnong kadagiti ar-ari ti daga maipaay iti gubat ti Har–​Magedon.​—Apo 16:13-16.

Maiparbeng ngarud nga idagadag ni Juan kadagiti Kristiano a kunana: “Subokenyo dagiti naipaltiing nga ebkas tapno makitayo no nagtaudda iti Dios.” (1Jn 4:1-3; idiligyo ti Apo 22:6.) Kalpasanna intuloyna nga ipakita a maiburay dagiti pudno a naipaltiing nga ebkas ti Dios babaen iti pudpudno a kongregasion Kristiano, saan a babaen kadagiti di nakristianuan a nailubongan a gubuayan. Siempre, ti sasao ni Juan ket impaltiing ni Jehova a Dios, ngem malaksid pay iti daytoy, nakaipasdek ti surat ni Juan iti natibker a pangibatayan tapno maikunana a sipaprangka: “Ti makagun-od iti pannakaammo iti Dios imdengannatayo; ti saan a nagtaud iti Dios saannatay nga imdengan. Kastoy ti pakaammuantayo iti naipaltiing nga ebkas ti kinapudno ken ti naipaltiing nga ebkas ti biddut.” (1Jn 4:6) Imbes a dogmatiko, impakita ni Juan nga isu ken ti dadduma pay a pudno a Kristiano iparparangarangda dagiti bunga ti espiritu ti Dios, kangrunaanna ti ayat, ket pampaneknekanda babaen ti naimbag a kababalinda ken napudno a panagsasaoda a pudpudno a ‘magmagnada iti lawag’ a maikaykaysa iti Dios.​—1Jn 1:5-7; 2:3-6, 9-11, 15-17, 29; 3:1, 2, 6, 9-18, 23, 24; ipadisyo ti Tit 1:16.