ქრისტიანობა სხვა ქვეყნებშიც ვრცელდება
ბეთანიასთან ახლოს, ზეთისხილის მთაზე, იესომ თავის მოწაფეებს დაავალა სამქადაგებლო საქმიანობა, რაც თავის კვალს დააჩნევდა მსოფლიო ისტორიას. ეს საქმიანობა ამ ადგილიდან დასავლეთით, სამი კილომეტრის მოშორებით, იერუსალიმში უნდა დაწყებულიყო. სასიხარულო ცნობა უნდა გავრცელებულიყო იუდეასა და ახლომდებარე სამარიაში, საბოლოოდ კი — „დედამიწის კიდით კიდემდე“ (სქ. 1:4, 8, 12).
ამ სიტყვების წარმოთქმიდან მალევე, მთელი რომის იმპერიის სხვადასხვა რეგიონებიდან ჩასულმა (ამ რეგიონებს ქვემოთ მოცემულ რუკაზე ხედავთ) იუდეველებმა და პროზელიტებმა თავი მოიყარეს ორმოცდამეათე დღის დღესასწაულზე. იმ დღეს მოციქულ პეტრეს მიერ წარმოთქმულმა ქადაგებამ ხელი შეუწყო ქრისტიანობის სწრაფად გავრცელებას (სქ. 2:9—11).
ქრისტიანობის გავრცელება
იერუსალიმში დაწყებული დევნის გამო მალე ქრისტეს მიმდევრები სხვადასხვა მიმართულებით გაიფანტნენ. პეტრე და იოანე სამარიელებს დაეხმარნენ სასიხარულო ცნობის გაგებასა და მიღებაში (სქ. 8:1, 4, 14—16). მას შემდეგ, რაც უკაცრიელ გზაზე, რომელიც „იერუსალიმიდან ღაზაში ეშვება“, ფილიპემ ერთ ეთიოპს უქადაგა, ქრისტიანობა აფრიკაშიც გავრცელდა (სქ. 8:26—39). დაახლოებით იმავე პერიოდში სასიხარულო ცნობამ ნაყოფი გამოიღო ლიდაში, რომელიც შარონის ველზე მდებარეობს, და საპორტო ქალაქ იოპეში (სქ. 9:35, 42). აქედან პეტრე გაემგზავრა კესარეაში, სადაც რომაელ ასისთავს, კორნელიუსს, მის ნათესავებსა და მეგობრებს დაეხმარა, გამხდარიყვნენ სულით ცხებული ქრისტიანები (სქ. 10:1—48).
პავლეს მოგზაურობები
პავლე, რომელიც ადრე ქრისტიანებს დევნიდა, უცხოტომელთა მოციქული გახდა. მან სამი სახმელეთო და საზღვაო მისიონერული მოგზაურობა წამოიწყო. მეოთხე მოგზაურობა რომში იყო. მოციქულმა პავლემ და სხვა ქრისტიანებმა სასიხარულო ცნობა რომის იმპერიის მრავალ ქალაქში გაავრცელეს. პავლე ესპანეთში გამგზავრებას გეგმავდა (იხილეთ გვერდი 2), მოციქულმა პეტრემ კი ბაბილონში იქადაგა (1 პტ. 5:13). დიახ, ქრისტეს ხელმძღვანელობით მისმა მიმდევრებმა ქრისტიანობა სხვა ქვეყნებშიც გაავრცელეს. ახ. წ. 60—61 წლებისთვის სასიხარულო ცნობა „ექადაგა ყველა ქმნილებას ცის ქვეშ“ (კლ. 1:6, 23). მას შემდეგ სასიხარულო ცნობამ მიაღწია „დედამიწის კიდით კიდემდე“, ამ სიტყვის პირდაპირი გაგებით.
[რუკა 32 გვერდზე]
(სრული ტექსტი იხილეთ პუბლიკაციაში)
ქრისტიანობის გავრცელება
ადგილები, სადაც სასიხარულო ცნობამ მალევე მიაღწია
ბ1 ილირია
ბ1 იტალია
ბ1 რომი
გ1 მაკედონია
გ2 საბერძნეთი
გ2 ათენი
გ2 კრეტა
გ3 კირენე
გ3 ლიბია
დ1 ბითინია
დ2 გალატია
დ2 აზია
დ2 ფრიგია
დ2 პამფილია
დ2 კვიპროსი
დ3 ეგვიპტე
დ4 ეთიოპია
ე1 პონტო
ე2 კაპადოკია
ე2 კილიკია
ე2 შუამდინარეთი
ე2 სირია
ე3 სამარია
ე3 იერუსალიმი
ე3 იუდეა
ვ2 მიდია
ვ3 ბაბილონი
ვ3 ელამი
ვ4 არაბეთი
ზ2 პართია
[წყლები]
გ2 ხმელთაშუა ზღვა
დ1 შავი ზღვა
ე4 წითელი ზღვა
ვ3 სპარსეთის ყურე
[რუკა 32, 33 გვერდებზე]
(სრული ტექსტი იხილეთ პუბლიკაციაში)
პავლეს მოგზაურობები
პირველი მისიონერული მოგზაურობა (სქ. 13:1—14:28).
თ3 ანტიოქია (სირიის)
თ3 სელევკია
ზ4 კვიპროსი
ზ3 სალამინი
ზ4 პაფოსი
ზ3 პამფილია
ვ3 პერგე
ვ3 პისიდია
ვ2 ანტიოქია (პისიდიის)
ზ2 იკონიონი
ზ2 ლიკაონია
ზ2 ლისტრა
ზ3 დერბე
ზ2 ლისტრა
ზ2 იკონიონი
ვ2 ანტიოქია (პისიდიის)
ვ3 პისიდია
ზ3 პამფილია
ვ3 პერგე
ვ3 ატალია
თ3 ანტიოქია (სირიის)
მეორე მისიონერული მოგზაურობა (სქ. 15:36—18:22).
თ3 ანტიოქია (სირიის)
თ3 სირია
თ3 კილიკია
თ3 ტარსოსი
ზ3 დერბე
ზ2 ლისტრა
ზ2 იკონიონი
ვ2 ანტიოქია (პისიდიის)
ვ2 ფრიგია
ზ2 გალატია
ე2 მისია
ე2 ტროა
ე1 სამოთრაკია
დ1 ნეაპოლისი
დ1 ფილიპე
გ1 მაკედონია
დ1 ამფიპოლისი
დ1 თესალონიკე
დ1 ბერეა
გ2 საბერძნეთი
დ2 ათენი
დ2 კორინთი
დ3 აქაია
ე2 ეფესო
ზ4 კესარეა
თ5 იერუსალიმი
თ3 ანტიოქია (სირიის)
მესამე მისიონერული მოგზაურობა (სქ. 18:22—21:19).
თ3 სირია
თ3 ანტიოქია (სირიის)
ზ2 გალატია
ვ2 ფრიგია
თ3 კილიკია
თ3 ტარსოსი
ზ3 დერბე
ზ2 ლისტრა
ზ2 იკონიონი
ვ2 ანტიოქია (პისიდიის)
ე2 ეფესო
ე2 აზია
ე2 ტროა
დ1 ფილიპე
გ1 მაკედონია
დ1 ამფიპოლისი
დ1 თესალონიკე
დ1 ბერეა
გ2 საბერძნეთი
დ2 ათენი
დ2 კორინთი
დ1 ბერეა
დ1 თესალონიკე
დ1 ამფიპოლისი
დ1 ფილიპე
ე2 ტროა
ე2 ასოსი
ე2 მიტილენე
ე2 ქიოსი
ე2 სამოსი
ე3 მილეტი
ე3 კოსი
ე3 როდოსი
ვ3 პატარა
თ4 ტვიროსი
თ4 პტოლემაიდა
ზ4 კესარეა
თ5 იერუსალიმი
მოგზაურობა რომში (სქ. 23:11—28:31).
თ5 იერუსალიმი
ზ4 კესარეა
თ4 სიდონი
ვ3 მირა
ვ3 ლიკია
ე3 კნიდოსი
დ3 კრეტა
დ4 კავდა
ა3 მალტა
ა3 სიცილია
ა3 სირაკუსე
ა1 იტალია
ბ2 რეგიუმი
ა1 პუტეოლი
ა1 რომი
მთავარი გზები (იხილეთ პუბლიკაცია)
[შვიდი კრება]
ე2 პერგამონი
ე2 თიატირა
ე2 სარდისი
ე2 სმირნა
ე2 ეფესო
ვ2 ფილადელფია
ვ2 ლაოდიკეა
[სხვა დასახლებები]
ე3 პატმოსი
ვ2 კოლოსე
ვ5 ალექსანდრია
ვ5 ეგვიპტე
ზ1 ბითინია
ზ5 იოპე
ზ5 ლიდა
ზ5 ღაზა
თ1 პონტო
თ2 კაპადოკია
თ4 დამასკო
თ4 პელა
[წყლები]
დ4 ხმელთაშუა ზღვა
[სურათი 33 გვერდზე]
თეატრი მილეტში. პავლე ამ ქალაქში შეხვდა ეფესოელ უხუცესებს.
[სურათი 33 გვერდზე]
ზევსის სამსხვერპლო პერგამონში. აქაური ქრისტიანები ცხოვრობდნენ „იქ, სადაც სატანის ტახტი“ იყო (გმც. 2:13).