Beto Vanda ya Kwikama na Organizasio ya Yehowa
“Na muntu ya kwikama nge tasala ti kwikama.”—2 SAMUELE 22:26, NW.
1, 2. Tanga mwa bambandu ya kwikama yina beto yonso lenda mona na kati ya dibundu.
NA KATIKATI ya mpimpa mosi, nkuluntu mosi keyidika diskure ya lukutakanu mosi ya Bukristu. Yandi kezola kuyambula sambu yandi pema; kansi, yandi kelanda kusala, kesosa bambandu ti bantendula ya Masonuku yina tasimba ntima mpi tasyamisa mameme. Ntangu ya lukutakanu melunga, bibuti zole ya kulemba ya dibundu yango yina mpi kezola kupema na nzo; kansi, bau mekanga ntima, meyidika bana, mpi mekwenda na lukutakanu. Na nima ya lukutakanu, kibuka mosi ya Bakristu kesolula na yina metala diskure ya nkuluntu yango kusalaka. Ntima ya mpangi mosi ya nkento ketinda yandi kaka na kutuba nde mpangi yai lwadisaka mawi na yandi; kansi, yandi metubila na kyese yonso dyambu yankaka ya yandi tubaka. Keti nge memona nkadilu mosi ya kemonika na bambandu yai yonso?
2 Nkadilu yango kele kwikama. Nkuluntu na kwikama yonso kesala sambu na kusadisa mameme ya Nzambi; bibuti na kwikama yonso mekwenda na lukutakanu; mpangi-nkento na kwikama yonso mesimba nkuluntu. (Baebreo 10:24, 25; 13:17; 1 Piere 5:2) Ee, na mambu yonso ya luzingu, beto kemonaka bantu ya Nzambi kebaka lukanu ya kusala na kwikama yonso na organizasio ya Yehowa.
3. Sambu na inki yau kele mfunu mingi nde beto yonso bikala ya kwikama na organizasio ya Yehowa?
3 Ntangu Yehowa kekitisaka meso awa na ntoto yai ya kubeba, yandi kemonaka kaka kandambu fyoti ya kwikama. (Mishe 7:2) Kyeleka mpenza ntima na yandi kevandaka na kyese mingi ntangu yandi kemonaka kwikama ya bantu na yandi! Ee, kwikama na nge kepesaka yandi kyese mingi. Kansi, yau kepesaka Satana, mbendumuki ya ntete, makasi, mpi kemonisaka nde yandi kele mukusi. (Bingana 27:11; Yoane 8:44) Zaba nde Satana tasosa kufwa kwikama na nge na Yehowa ti na organizasio na Yandi ya ntoto. Beto tadila mwa mitindu ya Satana kesadilaka sambu na kununga, na mpila nde beto zaba mutindu ya beto lenda sala sambu na kubikala ya kwikama tii na nsuka.—2 Korinto 2:11.
Kutula Meso Ngolo na Bifu Lenda Fwa Kwikama
4. (a) Sambu na inki yau kevandaka mpasi ve na kubaka mboninu ya mbi sambu na bayina kele ti kiyeka? (b) Inki mutindu Kora kudimonisaka muntu ya kukonda kwikama na organizasio ya Yehowa?
4 Kana mpangi mosi kele ti mukumba, bifu na yandi lenda banda kumonika pwelele. Yau kevandaka mpasi ve na ‘kutala mwa-dititi yina kele na disu ya mpangi na beto, kansi beto mona ve nti ya nene yina kele na disu na beto’! (Matayo 7:1-5) Kansi, kutula meso kaka na bifu lenda buta nkadilu ya kukonda kwikama. Mu mbandu, tala luswaswanu ya kele na kati ya Kora ti Davidi. Kora vandaka ti mikumba mingi. Yau fwete vanda mpi nde yandi vandaka muntu ya kwikama bamvula mingi. Kansi yandi kumaka nzala ya kiyeka. Yandi yantikaka kutelemanina kiyeka ya bisoni na yandi, Moize ti Aroni. Ata Moize vandaka muntu ya kuluta kudikulumusa na kati ya bantu yonso, Kora yantikaka kusosa kutonga yandi. Mbala yankaka yandi monaka bifu ya Moize. Kansi, bifu yina lendaka tinda ve Kora na kukonda kwikama na organizasio ya Yehowa. Bau fwaka yandi na kati ya kimvuka.—Kutanga 12:3; 16:11, 31-33.
5. Sambu na inki ntima ya Davidi lendaka kutinda yandi na kukolama na Saule?
5 Kansi, mbandu ya Davidi kele ya kuswaswana. Yandi sadilaka Ntotila Saule, yina vandaka ntete ntotila ya mbote, kansi kumaka ntotila mosi ya mbi. Davidi vandaka na mfunu ya lukwikilu, kukanga ntima, nkutu ti mwa mayele sambu na kuguluka na maboko ya Saule yina vandaka nwanisa yandi na kimpala yonso. Kansi kilumbu ya Davidi zwaka dibaku ya kuvutula mbela, yandi tubaka nde yau ‘lendaka kusalama ve, na kutadilaka ngindu ya Yehowa,’ nde yandi kusadila muntu ya Yehowa kupakulaka dyambu ya kukonda kwikama.—1 Samuele 26:11, NW.
6. Ata beto memona balebakanu ti bifu ya bankuluntu, inki beto fwete sala ve ata fyoti?
6 Beto lenda mona nde bantu yankaka ya ketwadisaka na kati na beto kesambisa mbote ve, ketuba ti bangogo ya makasi, to kekotila bankaka, keti beto fwete bokuta sambu na bau to nkutu kubasisa mpeve ya kutongatonga bau na kati ya dibundu? Keti beto fwete bika balukutakanu sambu na kumonisa nde beto mebuya bau? Mpidina ve ata fyoti! Bonso Davidi, beto tapesa ve nzila nde bifu ya muntu yankaka kukumisa beto ya konda kwikama na Yehowa ti na organizasio na yandi!—Nkunga 119:165.
7. Tanga mwa bisalu ya mbi yina bandaka kusalama na tempelo ya Yeruzalemi, ebuna inki mutindu Yezu kuwaka sambu na yau?
7 Mbandu ya kuluta nene ya kwikama ya bantu kele Yezu Kristu. Mbikudulu bingaka yandi “muntu ya kwikama” ya Yehowa. (Nkunga 16:10, NW) Mutindu ya mbi ya kusadila tempelo ya Yeruzalemi kumaka kumeka kwikama ya bantu. Yezu zabaka nde kisalu ya nganga-nzambi ya nene ti bimenga vandaka kifwani ya kisalu ti lufwa na yandi mosi ya kuditambika. Yandi zabaka mpi nde yau vandaka mfunu mingi nde bantu kubaka malongi na mambu yina. Yau yina, yandi waka makasi mingi ntangu yandi monaka tempelo mekuma “nzo ya bamiyibi.” Yandi yobisaka yau mbala zole ti kiyeka ya Nzambi pesaka yandi.a—Matayo 21:12, 13; Yoane 2:15-17.
8. (a) Inki mutindu Yezu monisaka kwikama na ngidika ya tempelo? (b) Inki mutindu beto lenda monisa nde beto kendimaka mbalu ya kusambila Yehowa na organizasio na yandi ya kugedila?
8 Kansi, Yezu nwaninaka ngidika ya tempelo na kwikama yonso. Banda kimwana, yandi vandaka kwenda na bankinsi na tempelo mpi vandaka longa kuna mbala na mbala. Yandi futaka mpi nkutu mpaku ya tempelo—ata yandi vandaka mpenza ve na ntuma ya kufuta yau. (Matayo 17:24-27) Yezu sikisaka mufwidi ya nkento mosi ya nsukami sambu yandi tulaka “mbongo yonso ya yandi vandaka na yo sambu na kuzinga” na kesi ya makabu ya tempelo. Ntangu fyoti na nima, Yehowa fwaka kimakulu tempelo yango. Kansi, tii na ntangu yina, Yezu vandaka ya kwikama na yau. (Marko 12:41-44; Matayo 23:38) Organizasio ya Nzambi na zulu ya ntoto bubu yai meluta mpenza ngidika ya Bayuda ti tempelo na yau. Ya kyeleka, yau kele ya konda kukuka; yau yina bansoba kesalamaka bantangu yankaka. Kansi, yau kele ve ya kufuluka ti mbebisa, Yehowa Nzambi mpi kezola ve kuyingisa ngidika yankaka na kisika na yau. Beto mpi fwete pesa ve nzila nde bifu ya beto kemona na kati na yau kupesa beto ngindu ya mbi to kunata beto na kubaka ngindu ya kutonga to ngindu ya kubokutabokuta. Kansi, bika beto landa mbandu ya kwikama ya Yezu Kristu.—1 Piere 2:21.
Bifu na Beto Mosi
9, 10. (a) Inki mutindu ngidika ya bima ya Satana kesadilaka bifu na beto sambu na kunata beto na ndyatilu ya kukonda kwikama? (b) Inki muntu yina mesala disumu ya ngolo fwete sala?
9 Satana kemekaka mpi kukuna nkadilu ya konda kwikama na kusadilaka bifu na beto mosi. Ngidika ya bima na yandi kesadilaka balebakanu na beto, mpi kepusaka beto na kusala mambu yina kele mbi na meso ya Yehowa. Mawa mingi, konso mvula mafunda ya bampangi kebwaka na mansoni. Bankaka keyedisaka nkadilu yai ya konda kwikama na kuvandaka ti mitindu zole ya luzingu; kuna bau kelanda luzingu ya mbi, kwaku bau kebula ntulu nde bau kele kaka Bakristu ya kwikama. Na kupesaka mvutu na masolo ya Réveillez-vous! ya tadilaka dyambu yai, na bantu-dyambu “Les jeunes s’interrogent . . . ,” nkento mosi ya leke sonikaka nde: “Masolo yango vandaka nkenda ya luzingu na mono.” Na kinsweki, yandi salaka kinduku ti batoko yina vandaka ve ti zola ya Yehowa. Mbutu vandaka inki? Yandi kesonika nde: “Luzingu na mono kotaka na mpasi, mono bandaka kusala mansoni mpi bau nganinaka mono. Ngwisana na mono ti Yehowa bebaka, ye bibuti na mono ti bankuluntu vandaka tula mono dyaka ntima ve.”b
10 Nkento yai bakaka lusadisu ya bankuluntu mpi vutukilaka kusadila Yehowa na kwikama. Kansi mawa mingi, sambu bamingi kezwaka malanda ya mbi, ye bankaka mevutukaka dyaka ve na dibundu. Yau kele mbote kuluta mpenza na kuvanda ya kwikama mpi kutelamanina mpukumuna ya inza yai ya mbi! Landa balukebisu ya kebasikaka na Nzozulu ya Nkengi ti na Réveillez-vous! na yina metala mambu bonso banduku ya inza ti luyangidilu ya mbi. Bika nde ata mbala mosi nge bwa ve na ndyatilu ya kukonda kwikama. Kansi kana nge mebwa, kumeka ve kuyindula nde nge kele yina ya nge kele ve. (Nkunga 26:4) Kansi, sosa lusadisu. Bibuti ti bankuluntu yina kele Bakristu metulamaka sambu na kisalu yina.—Yakobo 5:14.
11. Sambu na inki yau kele mbi na kudimona kukonda kivuvu yonso bonso muntu ya kuluta mbi, ye inki mbandu ya Biblia lenda sadisa beto na kuyidika mboninu na beto?
11 Bifu na beto lenda natila beto kigonsa na mutindu yankaka. Bankaka ya mesalaka dyambu mosi ya konda kwikama meyambulaka kusosa kusepedisa Yehowa. Yibuka, Davidi salaka masumu ya kuluta nene. Kansi, bilumbu mingi na nima ya lufwa na yandi, Yehowa yibukaka yandi bonso nsadi na yandi ya kwikama. (Baebreo 11:32; 12:1) Sambu na inki? Sambu yandi yambulaka ve na kusosa kusepedisa Yehowa. Bingana 24:16 ketuba nde: “Ata muntu ya mbote kubwa mbala kana ikwa, yo kele kima ve, yandi ta telama kaka.” Na ntembe ve, kana beto mebwa na masumu ya fyoti—ee, mbala na mbala—sambu beto kesosa kununga balebakanu, beto lenda vanda kaka bantu ya lunungu na meso ya Yehowa kana beto landa ‘kutelama kaka’—disongidila, kubalula ntima na masonga yonso mpi kuvutukila kusala na kwikama yonso.—Fwanisa ti 2 Korinto 2:7.
Keba na Mitindu ya Kumbumbana ya Kukonda Kwikama!
12. Na mbandu ya Bafarize, inki mutindu mboninu ya ngolo, ya kusimba nsiku ngolo nataka kukonda kwikama?
12 Nkadilu ya konda kwikama kekwisaka mpi na mutindu mosi ya kubumbana. Yau lenda lwata mpi kikalulu ya kwikama! Mu mbandu, Bafarize na ntangu ya Yezu vandaka yindula nde bau vandaka na kwikama ya kuluta mpenza.c Kansi bau monaka ve kima ya kekabisa kuvanda kwikama ti kulanda bansiku ya muntu mesalaka, sambu bau vandaka sambisa bantu ti bansiku ya ngolo mpi ya nku. (Fwanisa ti Longi 7:16.) Na kusalaka mutindu yai bau vandaka mpenza ya konda kwikama—na ntwala ya bantu ya bau fwanaka kusadila, na ntwala ya disongidila ya Nsiku yina bau vandaka tuba nde bau kelongaka yau, ti na ntwala ya Yehowa yandi mosi. Kansi, Yezu vandaka ya kwikama na disongidila ya Nsiku, yina vandaka na lufulu ya zola. Yau yina, yandi syamisaka mpi pesaka bantu kikesa, kaka mutindu ya bambikudulu ya Mesia yitaka kutuba.—Yezaya 42:3; 50:4; 61:1, 2.
13. (a) Inki mutindu bibuti yina kele Bakristu lenda monisa kukonda kwikama? (b) Sambu na inki bibuti fwete buya kuvanda bantu ya nku, ya munoko, to bantu ya mbi na ntangu ya kulonga bana na bau?
13 Bakristu yina kele ti mwa kiyeka kebakaka mambote mingi na kulanda mbandu ya Yezu na dyambu yai. Mu mbandu, bibuti ya kwikama kezabaka nde bau fwete longa bana na bau. (Bingana 13:24) Kansi bau fwete keba na kukonda kudasukisa bana na bau ti ndola ya mbi ya kepesamaka na makasi to kusawula bau ntangu yonso. Bana, yina kemonaka nde bau lenda sepedisa bibuti na bau ve to yina kemonaka nde lusambu mekumisaka bibuti na bau bantu ya mbi mpi bantu ya munoko, lenda baka ntima ya mbi mpi nsukansuka bau kubuya lukwikilu ya kyeleka.—Kolosai 3:21.
14. Inki mutindu bangungudi mingi ya Bakristu kemonisaka kwikama na mameme ya bau kesadisaka?
14 Mutindu mosi, bankengi-ntambudi ti bankuluntu ya Bakristu ketulaka dikebi na makambu mpi bigonsa yina mameme kekutanaka na yau. Bonso bangungudi ya kwikama, bau kepesaka ndongisila kana yau kele mfunu. Ntete bau kesosaka kuzaba mambu yonso mutindu yau kele, na nima bau kelongisilaka na mayele yonso na lufulu ya Biblia ti mikanda ya la Société. (Nkunga 119:105; Bingana 18:13) Bau kezabaka mpi nde mameme ketulaka bau ntima sambu na kudya mpi kuyela na kimpeve. Na mutindu yina, bau kesosaka kulanda mbandu ya Yezu Kristu, Ngungudi ya Mbote. Bau kesadisaka mameme bamposo yonso na kwikama na balukutakanu ya Bukristu—na kulwadisaka bau ve, kansi na kuyedisaka bau ti na kukumisaka lukwikilu na bau ngolo.—Matayo 20:28; Efezo 4:11, 12; Baebreo 13:20, 21.
15. Inki mutindu bankaka na mvu-nkama ya ntete monisaka nde bau vandaka na kwikama ya kukonda nzila na yau?
15 Mutindu yankaka ya kukonda kwikama ya kubumbana kele: kwikama ya kukonda nzila na yau. Kwikama ya kyeleka ya kewakana ti Biblia kelombaka ve nde beto kwikama na kima yankaka kuluta kwikama na beto na Yehowa Nzambi. Bayuda mingi na mvu-nkama ya ntete kangamaka na ntu-ngolo na Nsiku ya Moize ti ngidika ya bima ya Bayuda. Kansi, ntangu ya Yehowa lungaka na kukatula lusakumunu na yandi na zulu ya dikanda yina ya kukolama sambu na kupesa yau na dikanda ya Izraele ya kimpeve. Kaka ndambu fyoti mpamba ya bantu vandaka ya kwikama na Yehowa mpi ndimaka nsoba yai ya mfunu. Ata na kati ya Bakristu ya kyeleka, bankaka yina kangamaka na Kiyuda fulaka kulanda “mambu ya pete mpi ya mpamba ya luyantiku” yina vandaka na Nsiku ya Moize, yina lunganaka na Kristu.—Galatia 4:9, NW; 5:6-12; Filipi 3:2, 3.
16. Inki bansadi ya kwikama kesalaka kana bansoba mesalama?
16 Bantu ya Yehowa ya ntangu yai kele ya kuswaswana. Bau kebikalaka kaka ya kwikama na ntangu mambu kesobaka. Mutindu nsemo ya kyeleka ya mesongamaka kelanda na kusema, bau mpi kesala bansoba. (Bingana 4:18) Ntama mingi ve, “mpika ya kwikama mpi ya mayele” sadisaka beto na kubakisa mbotembote ngogo “mbandu” yina kele na Matayo 24:34 ti mbakisa ya ntangu ya kusambisa “mameme” ti “bankombo” yina kele na Matayo 25:31-46, kumosi ti mboninu na beto na yina metala bisalu yankaka ya kisivile. (Matayo 24:45, NW) Ntembe kele ve nde ba aposta zolaka kuwa kyese mingi kana Bambangi ya Yehowa mingi kangamaka ngolo na mbakisa ya ntete ya mambu yai, mpi kubuya na kukwenda na ntwala. Kansi, kima mosi ve salamaka ya mutindu yina. Sambu na inki? Sambu bantu ya Yehowa kele ya kwikama.
17. Inki mutindu bantangu yankaka bantu ya beto kezolaka lenda nata kumekama na kwikama na beto?
17 Kansi, dyambu ya kumonisa kwikama kisika yau mefwana ve lenda kumina beto. Kana nduku ya ngolo to muntu ya dibuta na beto mebanda luzingu mosi ya kefwa minsiku ya Biblia, beto lenda banda kusosa na inki lweka beto fwete monisa kwikama. Beto kebutukaka ti kikalulu ya kwikama na bantu ya mabuta na beto. Kansi, beto fwete tula ve kwikama na beto na bantu ya dibuta na zulu ya kwikama na beto na Yehowa! (Fwanisa ti 1 Samuele 23:16-18.) Beto mpi lenda kusadisa ve nsumuki na kubumba disumu ya ngolo to kukotila yandi na kutelamaninaka bankuluntu yina kesosa kuvutula “yandi na nzila, na malembe yonso.” (Galatia 6:1) Kana beto sala buna yau tamonisa mpeve ya kukonda kwikama na Yehowa, na organizasio na yandi, ti na muntu ya beto kezolaka. Na masonga yonso, kukanga nzila sambu nsumuki kubaka ve ndongi ya yandi kele na yau mfunu, kele kukanga nzila sambu yandi zwa ve zola ya Yehowa kemonisila yandi. (Baebreo 12:5-7) Yibuka mpi nde, “nduku kele mbote ata yandi ke nganina nge.” (Bingana 27:6) Ndongisila ya masonga, ya zola yina kekatuka na Ndinga ya Nzambi lenda lwadisa lulendo ya nsumuki, kansi kwendakwenda yau talenda kumonana dyambu yina tagulusa luzingu na yandi!
Kwikama Kefwaka Ve Sambu na Munyokudi
18, 19. (a) Akabi zolaka nde Naboti kusala inki, ye sambu na inki Naboti kubuyaka? (b) Keti kwikama ya Naboti vandaka ya mpamba? Tendula.
18 Mbala mingi Satana kenwanisaka kwikama na beto kimuntukimuntu. Baka mbandu ya Naboti. Ntangu Ntotila Akabi pusaka yandi na kuteka kilanga na yandi ya vinu, yandi vutulaka nde: “Na zina ya Mfumu Nzambi, mpila kele ve. Kilanga yai bankaka na mono bantu bikilaka mono yo, yo kele nsiku na kupesa nge yo.” (1 Bantotila 21:3) Naboti vandaka kumonisa ntu-ngolo ve; yandi vandaka kulunda kwikama. Nsiku ya Moize tumaka nde ata muntu mosi ve ya Izraele lenda teka kimakulu ntoto ya bankaka na yandi bikilaka yandi. (Levi 25:23-28) Na ntembe ve, Naboti zabaka nde ntotila ya mbi yina lenda kufwa yandi, sambu yandi yitaka kupesa nzila na Yezabele, nkento na yandi, na kufwa bambikudi mingi ya Yehowa! Kansi, Naboti bikalaka ngwi.—1 Bantotila 18:4.
19 Ntangu yankaka kwikama kelombaka kufuta ntalu. Na lusadisu ya ‘bantu ya mubulu,’ Yezabele kusilaka Naboti nde yandi mesala dikambu ya mbi. Yau yina, bau fwaka yandi ti bana na yandi. (1 Bantotila 21:7-16; 2 Bantotila 9:26) Keti yau kesonga nde Naboti monisaka kwikama ya mpamba? Ve! Naboti kele na kati ya babakala ti bankento ya kwikama yina kele ‘ya moyo’ na mabanza ya Yehowa ntangu yai, yandi melalaka kwa yandi na maziamu tii na ntangu ya lufutumuku.—Luka 20:38; Bisalu 24:15.
20. Inki mutindu kivuvu lenda sadisa beto na kulunda kwikama na beto?
20 Lusilu yango yina mosi kepusaka bantu ya kwikama ya Yehowa bubu yai na kutula ntima. Beto kezaba nde kwikama na beto lenda bendila beto mambu ya mbi na inza yai. Yezu Kristu futaka luzingu sambu na kwikama na yandi, ye yandi songaka balandi na yandi nde bau tasala bau mutindu mosi. (Yoane 15:20) Mutindu kivuvu na yandi sambu na makwisa pesaka yandi kikesa, kivuvu na beto mpi kepesa beto kikesa. (Baebreo 12:2) Na yau, beto lenda bikala ya kwikama na kati ya mitindu yonso ya munyokudi.
21. Inki mambu ya kutudila ntima Yehowa kepesa na bantu na yandi ya kwikama?
21 Ya kyeleka, bantu mingi ve mpenza bubu na kati na beto kenwanisamaka mutindu yina kimuntukimuntu sambu na kwikama na bau. Kansi, bantu ya Nzambi lenda kutana dyaka ti minyokudi mingi na ntwala nsuka kukuma. Inki mutindu beto lenda tula ntima nde beto talunda kwikama na beto? Na kulundaka kwikama na beto ntangu yai. Yehowa mepesaka beto kisalu ya nene—kusamuna ti kulonga mambu ya Kimfumu na yandi. Bika nde beto sala kisalu yai ya mfunu na kwikama yonso. (1 Korinto 15:58) Kana beto pesa nzila ve nde bifu na beto kufwa kwikama na beto na organizasio ya Yehowa, ye kana beto keba na mutindu ya konda kwikama yina kebumbanaka, mu mbandu kumonisa kwikama ya kukonda nzila na yau, beto tavanda ya kuyilama mbote na ntangu ya kumekama ya ngolo ya kwikama na beto. Na konso mambu ya tabwa, beto lenda tula ntima nde Yehowa kele kibeni ya kwikama na bansadi na yandi ya kwikama. (2 Samuele 22:26) Ee, yandi takeba luzingu ya bantu na yandi ya kwikama!—Nkunga 97:10.
[Banoti na nsi ya lutiti]
a Yezu vandaka kikesa mingi na kunwanisa mumbongo ya kufuluka na luta ya mutindu yina. Nsoniki ya nkenda mosi kemonisa nde, mpaku ya tempelo vandaka kufutama kaka ti bibende ya mbongo ya Bayuda. Bantu ya vandaka katuka na bansi ya nzenza vandaka sobisa mbongo na bau na tempelo sambu na kufuta mpaku. Bansobisi ya mbongo vandaka na nswa ya kuyika luta sambu na kisalu na bau, ye yau vandaka kubutila bau mbongo mingi kibeni.
b Tala Réveillez-vous! ya Desembri 22, 1993; Yanuari 8, 1994; ti Yanuari 22, 1994.
c Kimpangi na bau katukaka na ba Hasidim, kibuka ya basikaka mwa bamvu-nkama na ntwala sambu na kunwanisa bupusi ya Bagreki. Ba Hasidim bakaka zina na bau na ngogo ya Ebreo chasi·dhimʹ disongidila “bantu ya kwikama” to “bantu ya vumi.” Ziku bau yindulaka nde mukapu yina ketubila “bantu ya kwikama” ya Yehowa, sonamaka sambu na kumonisa bau na mutindu mosi ya kuswaswana kibeni. (Nkunga 50:5) Bau ti Bafarize yina landaka bau, vandaka kangama na mambu kukonda nzikisa, bau kudipesaka kiyeka ya kunwanina Nsiku.
Inki Mutindu Nge Tapesa Mvutu?
◻ Inki mutindu beto lenda buya nde bifu ya bankaka kunata beto ve na kukonda kwikama?
◻ Inki mutindu bifu na beto mosi lenda nata beto na ndyatilu ya kukonda kwikama?
◻ Inki mutindu beto lenda buya kikalulu ya kumonisa kwikama ya kukonda nzila na yau?
◻ Inki tasadisa beto na kulunda kwikama na beto ata na kati ya mimekamu?
[Lupangu ya kele na lutiti 21]
Kisalu ya Kwikama na Betele
“Mono ke zola kaka nde beno sala mambu yonso na nzila ya mbote ti ya luzitu [“na ndonga,” NW].” Ntumwa Polo muntu sonikaka mambu yai. (1 Korinto 14:40) Polo zabaka nde dibundu na kusala mbote, “ndonga” fwete vanda sambu na kuyidikaka mambu. Mutindu mosi bubu yai, bankuluntu fwete baka banzengolo na mambu bonso kupona bantu ya dibundu ya fwete vanda na konso kimvuka ya kulonguka ya mukanda, kuyidika balukutakanu sambu na kisalu ya bilanga, mpi kutala mutindu ya kusamuna na teritware yonso. Bangidika ya mutindu yina lenda meka kwikama na beto ntangu yankaka. Yau kele ve bantuma ya kupemama na Nzambi, mpi bantu yonso ve lenda ndima yau.
Keti bantangu yankaka yau kevandilaka nge mpasi na kuvanda ya kwikama na bangidika ya kesalama na dibundu ya Bukristu? Kana nde ee, mbandu ya Betele lenda sadisa nge mingi. Zina Betele kele ngogo ya Kiebreo ya ketendula nde “Nzo ya Nzambi.” Yau mepesamaka na bafiliale yonso 104 ya la Société Watch Tower ti na ntu-mbanza ya kele na États-Unis.* Bampangi ya luzolo ya mbote yina kesalaka na banzo ya Betele kezolaka nde bisika yai kumonisa luzitu ti boma ya Yehowa. Yau kelombaka kwikama na mosi mosi na kati na bau.
Bantu ya kekwendaka kutala Betele ketubilaka mbala mingi ndonga ti bunkete ya bau kemonaka kuna. Bantu ya kesalaka kuna kevandaka na ndonga mpi na kyese; kutuba na bau ti bikalulu na bau ti kimuntu na bau ya nganda kemonisaka kuyela mpi kansansa ya Bukristu ya kulongama na Biblia. Bamambere yonso ya dibuta ya Betele kelandaka na kwikama yonso minsiku ya Ndinga ya Nzambi.
Dyaka, Nto-Kimvuka kepesaka bau kamukanda Habitons ensemble dans une étroite union, yina kepesaka na mutindu ya mbote mwa bangidika ya mfunu sambu dibuta ya nene ya mutindu yina kusala kumosi. (Nkunga 133:1) Mu mbandu, yau ketubilaka kisika ya kulala, madya, bunkete, bilele, kuyidika nitu, ti mambu yankaka ya mutindu mosi. Bamambere ya dibuta ya Betele kelandaka mpi kelundaka bangidika yina, ata kana yau kewakana ve ti nzodila na bau mosi. Bau kemonaka ve kamukanda yina bonso mukanda ya bansiku ya mpasi, kansi bonso mukanda ya bandongisila ya mfunu sambu na kusimba bumosi ti ngwisana. Bankengi kesadisaka na kwikama yonso na kuzitisa minsiku yina ya kekatukaka na Biblia, ye bau kesadilaka yau na mutindu mosi ya mbote sambu na kutunga mpi kusyamisa dibuta ya Betele na kulanda kisalu ya santu ya Betele.
* Banzo ya binyeminu, babiro, ti banzo ya kulala ya Betele kele ve tempelo ya nene ya kimpeve ya Nzambi, to nzo na yandi. Tempelo ya kimpeve ya Nzambi kele ngidika na yandi sambu na lusambu ya kugedila. (Mishe 4:1) Na mutindu yina, yau kele ve banzo ya metungama na zulu ya ntoto.
[Lupangu ya kele na lutiti 22]
Muntu ya Kwikama ti Muntu ya Kesimbaka Nsiku
Na mvu 1916 mukanda mosi (Encyclopædia of Religion and Ethics) tubaka nde “luswaswanu yai na kati ya muntu ya kwikama ti muntu ya kesimbaka nsiku lenda monana na bantangu yonso mpi na bisika yonso.” Yau tendulaka nde: “Muntu ya kesimbaka nsiku kesalaka yina bau kesongaka yandi, yandi kefwaka nsiku ve; yandi kekwikilaka na mambu yina kele ya kusonika mpi ya bau lenda tanga. Muntu ya kwikama kesalaka mpi buna kansi lenda . . . sala mambu mingi, yandi ketulaka mabanza na yandi yonso na kisalu na yandi. Yandi kekwedisaka mboninu na yandi ti kikuma ya lukanu yina ya yandi kesadila.” Na nima, mukanda yango tubaka nde: “Kuvanda muntu ya kwikama ketendula mambu mingi kuluta kulunda nsiku mpamba. . . . Muntu ya kwikama kele ya kuswaswana ti muntu ya kekangamaka na nsiku sambu yandi kesalaka na ntima mpi mabanza na yandi yonso . . . Yandi kezolaka ve kusumuka na luzolo, na nku, to na kuvila.”