ទំនាយទាំងឡាយដែលបានត្រូវសម្រេច — បណ្ណាល័យអ៊ីនធឺណិតរបស់ប៉មយាម

ជំពូកទី៩

ទំនាយទាំងឡាយដែលបានត្រូវសម្រេច

មនុស្សមិនអាចទាយអំពីអនាគតឲ្យបានត្រូវច្បាស់លាស់ទេ។ ជាច្រើនដង ការខិតខំទាយរបស់គេឥតបានត្រូវសម្រេចទាល់តែសោះ។ ដូច្នេះ សៀវភៅមួយអំពីទំនាយដែលបានត្រូវសម្រេច គួរតែទាក់ទាញស្មារតីរបស់យើងណាស់។ ព្រះគម្ពីរគឺជាសៀវភៅដូចនេះឯង។

១. (រួមបុព្វយោគ) តើអ្វីដែលបានសឲ្យឃើញ ថាព្រះគម្ពីរកត់ទុកទំនាយដែលបានត្រូវសម្រេច?

ទំនាយជាច្រើនក្នុងព្រះគម្ពីរ បានត្រូវសម្រេចយ៉ាងល្អិតល្អន់ណាស់ បានជាអ្នកធ្វើវិវេចនាអះអាងថា ទំនាយទាំងនេះបានត្រូវសរសេរក្រោយពេលព្រឹត្ដិការណ៍បានកើតឡើងហើយ។ ប៉ុន្តែការអះអាងនេះមិនត្រូវទេ។ ព្រះដ៏មានព្រះចេស្ដាបំផុត ទ្រង់មានសមត្ថភាពពេញលេញដើម្បីទាយប្រាប់។ (អេសាយ ៤១:២១-២៦; ៤២:៨, ៩; ៤៦:៨-១០) ទំនាយក្នុងព្រះគម្ពីរដែលបានត្រូវសម្រេចគឺជាទីសំអាង ដែលថាទំនាយគឺបណ្ដាលមកពីព្រះ មិនមែនជាការនិពន្ធតាមក្រោយនោះទេ។ ឥឡូវ យើងនឹងពិនិត្យមើលទំនាយដ៏ល្អអស្ចារ្យខ្លះ ដែលបានត្រូវសម្រេច—ដែលផ្ដល់ភស្តុតាងថែមទៀតថា ព្រះគម្ពីរគឺបន្ទូលនៃព្រះ មិនមែនពាក្យសំដីនៃមនុស្សទេ។

រស់នៅជាឈ្លើយនៅបាប៊ីឡូន

២, ៣. តើអ្វីកើតឡើងដែលបណ្ដាលឲ្យស្តេចហេសេគាបង្ហាញអស់ទាំងរាជទ្រព្យ ក្នុងរាជវាំងនិងនៅក្រោមអំណាចទ្រង់ ដល់ពួកអ្នកតំណាងពីបាប៊ីឡូន?

^២ ហេសេគាជាស្តេចនៅយេរូសាឡិម អស់រយ:ប្រហែល៣០ឆ្នាំ។ នៅឆ្នាំ៧៤០ម.ស.យ. ទ្រង់ទតឃើញការវិនាសដល់អ៊ីស្រាអែល ជាសាសន៍ជិតខាងដែលស្ថិតនៅទិសខាងជើង ដោយដៃសាសន៍អាសស៊ើរ។ នៅឆ្នាំ៧៣២ម.ស.យ. ទ្រង់បានពិសោធនឹងឥទ្ធិឫទ្ធិនៃព្រះ ដែលជួយសង្គ្រោះ ពេលដែលសាសន៍អាសស៊ើរខិតខំវាយយកក្រុងយេរូសាឡិម តែមិនបានសម្រេច ទៅជាត្រូវបរាជ័យយ៉ាងខ្លាំងវិញ។—អេសាយ ៣៧:៣៣-៣៨

^៣ ឥឡូវ ហេសេគាកំពុងទទួលគណៈប្រតិភូពីម្រដាក់-បាឡាដាន ជាស្តេចបាប៊ីឡូន។ មើលពីក្រៅ ពួករាជទូតគឺដូចមកសរសើរហេសេគា ដ្បិតទ្រង់បានជាឡើងវិញពីជម្ងឺធ្ងន់។ ប៉ុន្តែ ម្រដាក់-បាឡាដានទំនងជាឃើញថា ហេសេគាអាចធ្វើជាបក្សសម្ព័ន្ធ ដើម្បីប្រឆាំងនឹងមហាអំណាចពិភពលោក គឺសាសន៍អាសស៊ើរ។ ហេសេគាមិនជំទាស់នឹងគំនិតនេះទេ ពេលទ្រង់បង្ហាញអស់ទាំងរាជទ្រព្យ ក្នុងរាជវាំងនិងនៅក្រោមអំណាចទ្រង់ ដល់ពួកភ្ញៀវពីបាប៊ីឡូន។ ប្រហែលជាទ្រង់ចង់មានបក្សសម្ព័ន្ធដែរ ដើម្បីប្រឆាំងពួកអាសស៊ើរដែលអាចត្រឡប់មកវិញ។—អេសាយ ៣៩:១, ២

៤. តើអេសាយទាយអំពីលទ្ធផលដ៏ខ្លោចផ្សាអ្វី នៃការធ្វើខុសរបស់ហេសេគា?

^៤ អេសាយគឺជាព្យាការីដ៏ពូកែនាជំនាន់នោះ ហើយលោកក៏ដឹងយល់ភ្លាមថា ស្តេចហេសេគាឥតប្រុងប្រយ័ត្នទេ។ លោកដឹងថា គឺជាព្រះយេហូវ៉ា មិនមែនបាប៊ីឡូនទេ ដែលការពារហេសេគាដ៏ប្រាកដនោះ ហើយទូលប្រាប់ទ្រង់ថា ដែលទ្រង់បង្ហាញរាជទ្រព្យរបស់ទ្រង់ដល់ពួកបាប៊ីឡូន នោះនឹងនាំឲ្យមានការខ្លោចផ្សាធំហើយ។ អេសាយនិយាយថា៖ «នឹងមានគ្រាមកដល់ ដែលគេនឹងមកយកអស់ទាំងរបស់ទ្រព្យនៅក្នុងព្រះរាជវាំង នឹងរបស់ទាំងប៉ុន្មានដែលពួកឰយុកោទ្រង់បានសន្សំទុក ដរាបដល់សព្វថ្ងៃនេះ នាំទៅឯក្រុងបាប៊ីឡូន»។ ព្រះយេហូវ៉ាទ្រង់បញ្ចេញក្រិត្យថា៖ «ឥតទុកឲ្យមានសល់អ្វីឡើយ»។—អេសាយ ៣៩:៥, ៦

៥, ៦. (ក) តើយេរេមានិយាយអ្វីដែលបញ្ជាក់អំពីទំនាយរបស់អេសាយ? (ខ) តើរបៀបណាដែលទំនាយរបស់អេសាយនិងយេរេមាបានត្រូវសម្រេច?

^៥ កាលនៅសតវត្សទីប្រាំបីម.ស.យ. ទំនាយនោះហាក់ដូចជាមិនត្រូវសម្រេចឡើយ។ ប៉ុន្តែ មួយរយឆ្នាំក្រោយមក ស្ថានការណ៍បានប្រែប្រួល។ បាប៊ីឡូនបានទៅជាមហាអំណាចពិភពលោកដ៏ខ្លាំងលើសលុប ជំនួសអាសស៊ើរវិញ ហើយឯយូដាបានទៅជាអន់ថយយ៉ាងខ្លាំង បើយល់តាមសាសនា បានជាព្រះលែងប្រទានពរឲ្យគេទៀត។ ឥឡូវ យេរេមា ជាព្យាការីម្នាក់ទៀតដែលព្រះវិញ្ញាណបណ្ដាលឲ្យប្រកាសប្រាប់សេចក្ដីព្រមាននៃអេសាយម្ដងទៀតថា៖ «អញនឹងនាំ[ពួកសាសន៍បាប៊ីឡូន]មកទាស់នឹងស្រុកនេះ នឹងពួកអ្នកនៅក្នុងស្រុក . . . ដូច្នេះ ស្រុកនេះទាំងមូលនឹងទៅជាស្ងាត់ជ្រងំ ហើយជាទីស្រឡាំងកាំងផង សាសន៍ទាំងនេះនឹងត្រូវបំរើស្តេចបាប៊ីឡូនអស់៧០ឆ្នាំ»។—យេរេមា ២៥:៩, ១១

^៦ ប្រហែលជាបួនឆ្នាំក្រោយពេលយេរេមាថ្លែងប្រាប់ទំនាយនោះ ពួកបាប៊ីឡូនបានយកស្រុកយូដាធ្វើជាចំណែកនៃចក្រភពរបស់គេ។ បីឆ្នាំបន្ទាប់មកទៀត ពួកគេក៏ចាប់យកសាសន៍យូដាខ្លះ ព្រមទាំងយករាជទ្រព្យខ្លះនៃព្រះវិហារនៅយេរូសាឡិម ទៅឯបាប៊ីឡូន។ ប្រាំបីឆ្នាំក្រោយមក យូដាក៏បះបោរ ហើយបានត្រូវវាយលុកចូលម្ដងទៀតដោយស្តេចបាប៊ីឡូន ឈ្មោះនេប៊ូក្នេសា។ លើកនេះ ទីក្រុងនិងព្រះវិហារក្នុងក្រុងបានត្រូវកំទេចចោល។ អស់ទាំងរាជទ្រព្យនិងសាសន៍យូដាផង បានត្រូវគេយកទៅបាប៊ីឡូនដ៏ឆ្ងាយ ដូចអេសាយនិងយេរេមាបានទាយប្រាប់អញ្ចឹង។—របាក្សត្រទី២ ៣៦:៦, ៧, ១២, ១៣, ១៧-២១

៧. តើតាមរបៀបណាដែលបុរាណវត្ថុវិទ្យាថ្លែងបញ្ជាក់ អំពីការត្រូវសម្រេចនៃទំនាយរបស់អេសាយនិងយេរេមាអំពីយេរូសាឡិម?

^៧ សព្វវចនាធិប្បាយបុរាណវត្ថុវិទ្យានៃស្រុកបរិសុទ្ធ សម្គាល់ថាពេលដែលសាសន៍បាប៊ីឡូនបានវាយលុករួចហើយ នោះ«ការវិនាសនៃក្រុង[យេរូសាឡិម] គឺត្រូវវិនាសហិនហោចអស់»។¹ បុរាណវត្ថុវិទូ លោក អាលប្រាយ្ដ ថ្លែងថា៖ «ការជីកស្រាវជ្រាវនិងការរុករកនៅផ្ទៃលើនៅស្រុកយូដា បានបង្ហាញឲ្យឃើញថា ក្រុងនៃយូដាមិនគ្រាន់តែបានត្រូវបំផ្លាញគ្មានសល់ ដោយពួកខាល់ដេដែលវាយលុកពីរលើកនោះទេ ប៉ុន្តែក៏លែងមានគេរស់នៅទៀតអស់រយ: ជាច្រើនតំណ—គឺលែងមានគេនៅទៀត ក្នុងប្រវត្ដិសាស្ត្រ»។² ដូច្នេះ បុរាណវត្ថុវិទ្យាក៏បញ្ជាក់អំពីការត្រូវសម្រេចដ៏អស្ចារ្យនៃទំនាយនេះដែរ។

រឿងកើតឡើងដល់ទីរ៉ុស

៨, ៩. តើទំនាយអ្វីដែលអេសេគាលថ្លែងប្រកាសប្រឆាំងនឹងក្រុងទីរ៉ុស?

^៨ អេសេគាលគឺជាអ្នកសរសេរបុរាណម្នាក់ទៀត ដែលកត់ទុកទំនាយដែលមកពីព្រះ។ លោកបានទាយពីចុងសតវត្សទីប្រាំពីរម.ស.យ. រហូតចូលដល់ទីប្រាំមួយ—គឺក្នុងឆ្នាំរហូតដល់ក្រុងយេរូសាឡិមត្រូវវិនាស ហើយបន្ទាប់មកក្នុងទសវត្សដំបូងដែលសាសន៍យូដាបានរស់នៅជាឈ្លើយនៅបាប៊ីឡូន។ សូម្បីអ្នកធ្វើវិវេចនាសម័យថ្មីក៏យល់ស្របថា សៀវភៅនោះគឺបានត្រូវសរសេរប្រហាក់ប្រហែលនៅគ្រានោះដែរ។

^៩ អេសេគាលកត់ទុកទំនាយដ៏អស្ចារ្យមួយ អំពីការវិនាសដល់ក្រុងជិតខាងមួយ នៅខាងជើងអ៊ីស្រាអែល គឺក្រុងទីរ៉ុស ដែលធ្លាប់បានធ្វើជាមិត្តសំឡាញ់នឹងរាស្ត្ររបស់ព្រះ តែបានប្រែទៅជាសត្រូវវិញ។ (ពង្សាវតារក្សត្រទី១ ៥:១-៩; ទំនុកដំកើង ៨៣:២-៨) លោកសរសេរថា៖ «ព្រះអម្ចាស់យេហូវ៉ាទ្រង់មានបន្ទូលដូច្នេះថា ‹ម្នាលទីរ៉ុសអើយ អញទាស់នឹងឯង អញនឹងបណ្ដាលឲ្យសាសន៍ជាច្រើនឡើងមកទាស់នឹងឯង ដូចជាសមុទ្រកំរើករលកឡើងដែរ គេនឹងបំផ្លាញកំផែងនៃក្រុងទីរ៉ុស ហើយនឹងរំលំប៉មទាំងប៉ុន្មានផង អញនឹងគាស់យកទាំងធូលីដីចេញទៅ ឲ្យទីក្រុងនោះនៅជាថ្មដារលីង . . . គេនឹងចាក់អស់ទាំងថ្ម នឹងឈើ ហើយធូលីដីរបស់ឯងទៅក្នុងទឹក›»។—អេសេគាល ២៦:៣, ៤, ១២

១០-១២. តើពេលណាដែលទំនាយរបស់អេសេគាលបានត្រូវសម្រេច ហើយតាមរបៀបណា?

^១០ តើរឿងនេះបានកើតឡើងមែនឬទេ? ពីរបីឆ្នាំក្រោយពេលអេសេគាលបាន ប្រកាសទំនាយនេះ ស្តេចបាប៊ីឡូន នេប៊ូក្នេសា បានវាយឡោមព័ទ្ធក្រុងទីរ៉ុស។ (អេសេគាល ២៩:១៧, ១៨) ប៉ុន្តែមិនមែនជាការងាយស្រួលទេ។ ក្រុងទីរ៉ុសមួយចំណែកគឺស្ថិតនៅលើដីទ្វីប (ជាចំណែកដែលហៅថាក្រុងទីរ៉ុសចាស់)។ ប៉ុន្តែមួយចំណែកនៃក្រុងនោះគឺស្ថិតនៅលើកោះ ចម្ងាយប្រហែល៨០០ម៉ែត្រពីឆ្នេរសមុទ្រ។ នេប៊ូក្នេសាបានវាយឡោមព័ទ្ធកោះនេះអស់រយ:១៣ឆ្នាំ មុននឹងវាព្រមចុះចាញ់ដល់ទ្រង់។

^១១ ប៉ុន្តែ គឺនៅឆ្នាំ៣៣២ម.ស.យ. ដែលទំនាយរបស់អេសេគាលបានត្រូវសម្រេចយ៉ាងល្អិតល្អន់។ នៅគ្រានោះ អ័លេក្សានត្រុសដ៏ជាធំ ដែលជាអ្នកច្បាំងដណ្ដើមពីស្រុកម៉ាសេដូន កំពុងវាយលុកអាស៊ី។ ក្រុងទីរ៉ុសដែលបានសុខនៅលើកោះ មិនព្រមចុះចាញ់ដល់លោកទេ។ អ័លេក្សានត្រុសមិនចង់ឲ្យមានសល់សត្រូវនៅពីក្រោយលោក ប៉ុន្តែក៏មិនចង់ចំណាយពេលជាច្រើនឆ្នាំ ដើម្បីឡោមព័ទ្ធក្រុងទីរ៉ុស ដូចស្តេចនេប៊ូក្នេសាដែរ។

^១២ តើតាមរបៀបណាដែលលោកដោះស្រាយបញ្ហាខាងចំបាំងនេះ? លោកធ្វើផ្លូវដីឬទំនប់មួយ ឆ្លងឆ្ពោះទៅកោះនោះ ដើម្បីឲ្យទ័ពលោកអាចដើរឆ្លងទៅវាយលុកក្រុងលើកោះនោះបាន។ ប៉ុន្តែ ចូរសម្គាល់មើលអ្វីដែលលោកយកមកលើកទំនប់នោះ។ សព្វវចនាធិប្បាយអាមេរិកាណា ប្រកាសថា៖ «លោកលើកទំនប់យ៉ាងធំមួយនៅឆ្នាំ៣៣២ ដើម្បីភ្ជាប់កោះនិងដីទ្វីប ដោយប្រើរបស់កំទេចកំទីពីចំណែកនៃក្រុងលើដីទ្វីប ដែលលោកបានកំទេចចោល»។ ក្រោយពីបានឡោមព័ទ្ធអស់រយ:ពេលដ៏ខ្លី ក្រុងលើកោះនោះក៏បានត្រូវវិនាសទៅ។ ថែមទៅទៀត ទំនាយរបស់អេសេគាលក៏បានត្រូវសម្រេច គ្រប់សេចក្ដីល្អិតល្អន់។ សូម្បីតែ‹ថ្មនឹងឈើហើយធូលីដី› នៃក្រុងទីរ៉ុសចាស់ ក៏បានត្រូវ‹គេចាក់ទៅក្នុងទឹក›។

១៣. តើអ្នកដំណើរសតវត្សទី១៩ម្នាក់ រៀបរាប់ទីកន្លែងនៃក្រុងទីរ៉ុសបុរាណយ៉ាងដូចម្ដេច?

^១៣ អ្នកដំណើរសតវត្សទី១៩ម្នាក់ ឲ្យយោបល់អំពីរបស់សេសសល់ នៅក្រុងទីរ៉ុសបុរាណកាលនៅជំនាន់គាត់ថា៖ «ចំពោះក្រុងទីរ៉ុសដើម ដែលស្តេចសាឡូម៉ូនព្រមទាំងពួកព្យាការីនៃអ៊ីស្រាអែល បានស្គាល់នោះ គ្មានដំណែលមួយនៅសល់ទេ គឺមានសល់តែលើស្តូបថ្មឆ្លាក់នៅចំហៀងភ្នំ និងលើជើងកំផែងតែប៉ុណ្ណោះ . . . សូម្បីនៅលើកោះ ដែលអ័លេក្សានត្រុសដ៏ជាធំ បានធ្វើឲ្យទៅជាជ្រោយ ដោយចាក់បំពេញលើទឹកចន្លោះកោះនិងដីទ្វីប កាលលោកឡោមព័ទ្ធក្រុងនោះ ក៏ឥតមានវត្ថុបុរាណដ៏សម្គាល់បាន ពីជំនាន់ដើម មុនជំនាន់សង្គ្រាមសាសនាទេ។ ក្រុងសម័យមួយដ៏ថ្មីគួរសម គឺស្ថិតនៅមួយកំណាត់ខាងជើង នៃកន្លែងដែលពីមុនគឺជាកោះ តែសឹងអស់ទាំងផ្ទៃដីឯទៀត គឺពេញទៅដោយសំណង់បាក់បែកដ៏សម្គាល់មិនបាន»។³

ដល់វេនបាប៊ីឡូន

១៤, ១៥. តើទំនាយអ្វីដែលអេសាយនិងយេរេមាបានកត់ទុក ដែលប្រឆាំងនឹងបាប៊ីឡូន?

^១៤ កាលនៅសតវត្សទីប្រាំបីម.ស.យ. អេសាយ ជាព្យាការីដែលព្រមានសាសន៍យូដា ថាគេនឹងត្រូវនៅក្រោមអំណាចបាប៊ីឡូន ក៏បានទាយរឿងដ៏អស្ចារ្យមួយដែរ គឺ៖ ការវិនាសសាបសូន្យដល់បាប៊ីឡូន។ លោកទាយយ៉ាងច្បាស់លាស់និងល្អិតល្អន់ថា៖ «មើល អញនឹងញុះញង់សាសន៍មេឌីឲ្យទាស់នឹងគេ . . . នោះក្រុងបាប៊ីឡូនដែលជាសិរីល្អនៃអស់ទាំងនគរ ហើយជាទីលំអនៃសេចក្ដីអំនួតរបស់សាសន៍ខាល់ដេ នឹងត្រូវដូចជាកាលព្រះបានរំលាងក្រុងសូដុំម នឹងក្រុងកូម៉ូរ៉ាបង់ ក្រុងនោះនឹងគ្មានអ្នកណានៅតទៅទៀតឡើយ ក៏មិនដែលមានអ្នកណាអាស្រ័យនៅ ដរាបដល់អស់ទាំងដំណមនុស្សតទៅ»។—អេសាយ ១៣:១៧-២០

^១៥ ព្យាការីយេរេមា ក៏ទាយអំពីការរលំនៃបាប៊ីឡូនដែរ ដែលនឹងកើតឡើងជាច្រើនឆ្នាំក្រោយមក។ ហើយលោកប្រាប់សេចក្ដីល្អិតល្អន់មួយដ៏ចាប់អារម្មណ៍ថា៖ «មានរដូវរាំងរឹះមកលើទីទឹករបស់គេ ហើយទឹកទាំងនោះនឹងរីងស្ងួតទៅ។ . . . ពួកខ្លាំងពូកែរបស់ក្រុងបាប៊ីឡូន គេបានអាក់ខានតស៊ូ គេនៅតែក្នុងទីមាំមួនរបស់គេ កំឡាំងគេស្បើយហើយ»។—យេរេមា ៥០:៣៨; ៥១:៣០

១៦. តើពេលណាដែលបាប៊ីឡូនបានត្រូវគេវាយយក ហើយដោយអ្នកណា?

^១៦ នៅឆ្នាំ៥៣៩ ម.ស.យ. ការគ្រប់គ្រងនៃបាប៊ីឡូនជាមហាអំណាចដ៏ឧត្តមបំផុតនៃពិភពលោក ក៏បានត្រូវដល់ទីបញ្ចប់ ពេលដែលស៊ីរូស អ្នកគ្រប់គ្រងដ៏ខ្លាំងក្លានៃសាសន៍ពើស៊ីរួមនឹងទ័ពមេឌី ចូលវាយប្រឆាំងនឹងទីក្រុងនោះ។ ប៉ុន្តែ អ្វីដែលស៊ីរូសបានឃើញនោះ គឺគួរឲ្យស្ញែងណាស់។ បាប៊ីឡូនមានកំផែងដ៏ធំព័ទ្ធជុំវិញ ហើយហាក់ដូចជាមិនអាចចូលទៅបានទេ។ អ៊ើប្រាតជាទន្លេដ៏ធំ ហូរកាត់ចូលទៅក្នុងក្រុង ហើយជួយការពារដល់ក្រុងនោះផង។

១៧, ១៨. (ក) តើតាមរបៀបណាដែល«មានរដូវរាំងរឹះមកលើទីទឹក[របស់បាប៊ីឡូន]»? (ខ) ហេតុអ្វីក៏‹ពួកខ្លាំងពូកែរបស់ក្រុងបាប៊ីឡូន គេបានអាក់ខានតស៊ូ›?

^១៧ ហេរ៉ូដូតឺស អ្នកប្រវត្ដិសាស្ត្រក្រិករៀបរាប់របៀបដែលស៊ីរូសដោះស្រាយបញ្ហានេះថា៖ «ទ្រង់ដាក់ពួកទ័ពទ្រង់មួយចំណែកនៅកន្លែងដែលទឹកហូរចូលទៅក្នុងក្រុង ហើយមួយក្រុមទៀតនៅខាងក្រោយកន្លែងដែលទឹកហូរចេញមក ទាំងដាក់បញ្ជាឲ្យគេចូលទៅក្រុងតាមបាតទន្លេ ពេលទឹកស្រករាក់ល្មម . . . ទ្រង់បង្ហូរទឹកទន្លេអ៊ើប្រាតតាមប្រឡាយមួយឲ្យចូលទៅក្នុងស្រះ [ជាបឹងមួយជីកដោយអ្នកគ្រប់គ្រងមុនបាប៊ីឡូន] ដែលពេលនោះគឺជាវាលភក់ ទាល់តែទឹកទន្លេស្រកចុះទៅជារាក់ ដើរលុយបានតាមបាតទន្លេ។ បន្ទាប់មក សាសន៍ពើស៊ីដែលត្រូវចាំនៅបាប៊ីឡូននៅក្បែរទន្លេ ក៏ចូលទៅក្នុងទន្លេ ដែលឥឡូវបានទៅជារាក់ ប្រហែលពាក់កណ្ដាលភ្លៅ ហើយដូច្នេះក៏ចូលទៅក្នុងក្រុងបាន»។⁴

^១៨ គឺរបៀបនេះហើយ ដែលក្រុងបាប៊ីឡូនបានរលំ ដូចយេរេមានិងអេសាយបានព្រមាន។ ប៉ុន្តែសូមសម្គាល់ការត្រូវសម្រេចយ៉ាងល្អិតល្អន់នៃទំនាយនេះ។ មាន‹រដូវរាំងរឹះមកលើទីទឹករបស់គេ ហើយទឹកទាំងនោះនឹងរីងស្ងួតទៅ›មែន។ គឺទឹកទន្លេអ៊ើប្រាតបានត្រូវស្រកទៅជារាក់ បានជាស៊ីរូសអាចចូលទៅក្រុងនោះបាន។ តើ‹ពួកខ្លាំងពូកែរបស់ក្រុងបាប៊ីឡូន គេបានអាក់ខានតស៊ូ› ដូចយេរេមាបានព្រមានឬ? ព្រះគម្ពីរ—ព្រមទាំងអ្នកប្រវត្ដិសាស្ត្រក្រិក ហេរ៉ូដូតឺស និងស៊ីណូផន—កត់ទុកថាពួកបាប៊ីឡូនកំពុងតែស៊ីលៀង ពេលដែលសាសន៍ពើស៊ីវាយលុក។⁵ ពង្សាវតារណែបូណែដុស ជាអក្សរចារឹករាងជ្រុងៗ ខាងផ្លូវការចែងថា ទ័ពស៊ីរូសចូលក្រុងបាប៊ីឡូនដោយ«ឥតមានការប្រយុទ្ធ»សោះ ទំនងជាបានសេចក្ដីថា ឥតមានការប្រយុទ្ធដ៏ធំដុំឡើយ។⁶ ជាប្រាកដ ពួកខ្លាំងពូកែរបស់បាប៊ីឡូនមិនបានប្រឹងតស៊ូការពារក្រុងខ្លួនទេ។

១៩. តើទំនាយដែលថាបាប៊ីឡូននឹង«គ្មានអ្នកណានៅតទៅទៀត»បានត្រូវសម្រេចឬទេ? សូមពន្យល់។

^១៩ ចុះចំពោះទំនាយដែលថា បាប៊ីឡូននឹង«គ្មានអ្នកណានៅតទៅទៀត» នោះជាយ៉ាងណា? ទំនាយនោះមិនបានសម្រេចនៅឆ្នាំ៥៣៩ម.ស.យ.ទេ។ ប៉ុន្តែ វាក៏ត្រូវសម្រេចឥតខុសឡើយ។ ក្រោយពេលបានរលំ បាប៊ីឡូនគឺកន្លែងដែលមានការបះបោរមួយចំនួនកើតឡើង រហូតដល់ឆ្នាំ៤៧៨ម.ស.យ. ពេលដែលក្រុងនេះបានត្រូវកំទេចចោល ដោយស្តេចស៊ើកសេស។ នៅចុងសតវត្សទីបួន អ័លេក្សានត្រុសដ៏ជាធំ មានបំណងកសាងក្រុងនេះឡើងវិញ ប៉ុន្តែលោកបានស្លាប់មុនកិច្ចការកសាងនេះបានចម្រើនឡើង។ ចាប់ពីពេលនោះមក ក្រុងនេះទៅជាអន់ថយឡើងជាលំដាប់។ នៅមានមនុស្សរស់នៅទីនោះ នៅសតវត្សទីមួយនៃសករាជយើង ប៉ុន្តែសព្វថ្ងៃនេះ ក្រុងបាប៊ីឡូនបុរាណនៅមានសល់តែគំនរសំណង់បាក់បែក នៅប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់។ សូម្បីតែសំណង់បាក់បែកខ្លះត្រូវកសាងឡើងវិញក៏ដោយ បាប៊ីឡូននឹងគ្រាន់តែជាទីសម្រាប់អ្នកទេសចរទស្សនាមើលតែប៉ុណ្ណោះ មិនមែនជាក្រុងដ៏មានមនុស្សរស់នៅយ៉ាងអ៊ូអរនោះទេ។ ក្រុងដ៏សោះកក្រោះគ្មានគេរស់នៅនេះ គឺជាភស្តុតាងនៃការត្រូវសម្រេចចុងក្រោយនៃទំនាយដែលមកពីព្រះ ប្រឆាំងនឹងវា។

ដំណើរទៅមុខនៃពួកមហាអំណាចពិភពលោក

២០, ២១. តើទំនាយអ្វីដែលដានីយ៉ែលបានឃើញអំពីដំណើរទៅមុខនៃពួកមហាអំណាចពិភពលោក ហើយនេះត្រូវសម្រេចយ៉ាងដូចម្ដេច?

^២០ នៅសតវត្សទីប្រាំមួយម.ស.យ. ពេលដែលសាសន៍យូដារស់នៅជាឈ្លើយ នៅបាប៊ីឡូន ដានីយ៉ែល ជាព្យាការីម្នាក់ទៀត ដែលព្រះវិញ្ញាណបណ្ដាលឲ្យកត់ទុកចក្ខុនិមិត្តខ្លះដ៏អស្ចារ្យ ដែលទាយអំពីព្រឹត្ដិការណ៍អនាគតនៃពិភពលោក។ ក្នុងចក្ខុនិមិត្តមួយនោះ ដានីយ៉ែលរៀបរាប់សត្វជាសញ្ញាមួយចំនួន ដែលយកកន្លែងគ្នាទៅវិញទៅមក លើឆាកពិភពលោក។ ទេវតាមួយអង្គពន្យល់ប្រាប់ថា សត្វទាំងនេះជាសញ្ញាដែលប្រាប់ជាមុនអំពីការប្រជែងគ្នានៃពួកមហាអំណាចពិភពលោក តាំងពីគ្រានោះរហូតមក។ ទ្រង់ប្រាប់អំពីសត្វសាហាវចុងក្រោយពីរថា៖ «ឯចៀមឈ្មោលមានស្នែង២ ដែលឯងបានឃើញ នោះគឺជាស្តេចសាសន៍មេឌី នឹងស្តេចសាសន៍ពើស៊ី ហើយពពែឈ្មោលរោមស្រមូវនោះ គឺជាស្តេចសាសន៍ក្រិកវិញ ចំណែកស្នែង១ធំដែលនៅជាកណ្ដាលភ្នែកទាំង២នោះ គឺជាស្តេចដើមដំបូង ឯដំណើរដែលស្នែងនោះត្រូវបាក់ ហើយមានស្នែង៤ដុះឡើងជំនួស នោះគឺជានគរ៤ ដែលនឹងកើតឡើង ពីសាសន៍នោះ តែមិនមែនមានអំណាចដូចស្តេចដើមនោះទេ»។—ដានីយ៉ែល ៨:២០-២២

^២១ សេចក្ដីទាយទុកជាមុននេះ ត្រូវសម្រេចយ៉ាងត្រង់ៗ។ ចក្រភពបាប៊ីឡូនបានត្រូវរំលំដោយសាសន៍មេឌី-ពើស៊ី ដែល២០០ឆ្នាំក្រោយមក បានបើកជំហរឲ្យសាសន៍ក្រិកឡើងធ្វើជា មហាអំណាចពិភពលោក។ ចក្រភពក្រិកបានត្រូវដឹកនាំដោយ អ័លេក្សានត្រុសដ៏ជាធំ គឺជា«ស្នែង១ធំ»នោះ។ ប៉ុន្តែ ក្រោយពេលអ័លេក្សានត្រុសស្លាប់ទៅ មេទ័ពលោកក៏ច្បាំងក្នុងចំណោមគ្នាគេ ដើម្បីយកអំណាច ហើយដល់ទីបំផុត ចក្រភពដ៏ធំនេះក៏បែកទៅជាចក្រភពបួនតូចៗ គឺជា«នគរ៤»។

២២. តើមហាអំណាចពិភពលោកណាទៀតដែលបានត្រូវទាយ ក្នុងទំនាយដែលទាក់ទងនឹងដំណើរទៅមុខនៃពួកមហាអំណាច?

^២២ នៅដានីយ៉ែល ជំពូកទី៧ ចក្ខុនិមិត្តស្រដៀងគ្នាមួយក៏ប្រាប់អំពីអនាគតដែរ។ មហាអំណាចបាប៊ីឡូនគឺតំណាងដោយសត្វសិង្ហ ពើស៊ីដោយសត្វខ្លាឃ្មុំ ហើយឯក្រិកដោយសត្វខ្លារខិន ដែលមានស្លាបបួនលើខ្នងវា ហើយក៏មានក្បាលបួនដែរ។ បន្ទាប់មក ដានីយ៉ែលឃើញសត្វសាហាវមួយទៀតដ៏«គួរស្បើម គួរស្ញែងខ្លាច ហើយមានកំឡាំងយ៉ាងក្រៃលែង . . . ក៏មានស្នែង១០»ផង។ (ដានីយ៉ែល ៧:២-៧) សត្វសាហាវទីបួននេះបង្ហាញប្រាប់ជាមុននូវចក្រភពរ៉ូមដ៏មានអំណាច ដែលចាប់ផ្ដើមកើតឡើង ប្រហែលបីសតវត្ស ក្រោយពេលដានីយ៉ែលកត់ទុកទំនាយនេះ។

២៣. តើក្នុងរបៀបណាដែលសត្វសាហាវទីបួន ក្នុងទំនាយរបស់ដានីយ៉ែល គឺ«ជាផ្សេងពីអស់ទាំងនគរ»ឯទៀត?

^២៣ ទេវតាទាយប្រាប់អំពីរ៉ូមថា៖ «សត្វទី៤នោះ គឺជានគរទី៤នៅលើផែនដី ដែលនឹងត្រូវជាផ្សេងពីអស់ទាំងនគរ ហើយនឹងត្របាក់លេបផែនដីទាំងមូល ក៏នឹងជាន់ពង្រាបដោយជើង ព្រមទាំងលំអិតកំទេចផង»។ (ដានីយ៉ែល ៧:២៣)។ លោក វ៉ែល្ស មានប្រសាសន៍ក្នុងសៀវភៅរបស់លោក ប្រវត្ដិសាស្ត្រតូចនៃពិភពលោក ថា៖ «អំណាចរ៉ូមថ្មីនេះដែលកើតឡើងមកកាន់កាប់បស្ចិមប្រទេស ក្នុងសតវត្សទីពីរនិងទីមួយ ម.ស.យ. គឺមានលក្ខណៈជាច្រើនយ៉ាងដែលខុសពីចក្រភពដ៏ធំឯទៀត ដែលគង់នៅរហូតដល់គ្រានេះ ក្នុងពិភពលោកដ៏មានអារ្យធម៌ខ្ពង់ខ្ពស់»។⁷ វាចាប់ផ្ដើមឡើងជាសាធារណៈរដ្ឋមួយ ហើយក៏នៅតទៅជារាជាធិបតេយ្យ។ ខុសពីចក្រភពពីមុនៗ ចក្រភពរ៉ូមមិនមែនបង្កើតឡើងដោយអ្នកច្បាំងដណ្ដើមម្នាក់ណាទេ ប៉ុន្តែលូតលាស់ឡើងយ៉ាងរ៉ឹងប៊ឹងអស់ជាច្រើនសតវត្ស ទាំងនៅជាប់បានយូរជាង ហើយកាន់កាប់ដីច្រើនជាងអស់ទាំងចក្រភពមុនៗផង។

២៤, ២៥. (ក) តាមរបៀបណាដែលស្នែងដប់នៃសត្វសាហាវបានលេចឡើងមក? (ខ) តើដានីយ៉ែលទាយអំពីការប្រយុទ្ធយ៉ាងដូចម្ដេច រវាងស្នែងនៃសត្វសាហាវ?

^២៤ ចុះចំពោះស្នែងដប់នៃសត្វសាហាវដ៏ធំនេះ? ទេវតាមានបន្ទូលថា៖ «ឯស្នែងទាំង១០នោះ គឺនឹងមានស្តេច១០អង្គកើតឡើងពីនគរនោះ ហើយក្រោយមក នឹងមាន១ទៀតកើតឡើង ដែលនឹងប្លែកពីស្តេចមុនៗ ក៏នឹងទំលាក់ស្តេច៣អង្គនោះចុះ»។ (ដានីយ៉ែល ៧:២៤) តើរឿងនេះកើតឡើងយ៉ាងដូចម្ដេច?

^២៥ ពេលចក្រភពរ៉ូមចាប់តាំងទៅជាអន់ខ្សោយទៅ នៅសតវត្សទីប្រាំស.យ. វាមិនបានត្រូវមហាអំណាចពិភពលោកផ្សេងមកជំនួសភ្លាមទេ តែបានត្រូវបែកចេញជានគរមួយចំនួន គឺជា«ស្តេច១០អង្គ»វិញ។ ក្រោយមកចក្រភពអង់គ្លេសវាយឈ្នះលើចក្រភពដ៏ប្រកួតបី គឺអេស្បាញ បារាំង និងណេថឺឡែនដ៍ ហើយក៏ក្លាយជាមហាអំណាចពិភពលោកដ៏សំខាន់មួយ។ គឺដូច្នេះហើយដែល‹ស្នែង›មកថ្មី បានទម្លាក់«ស្តេច៣អង្គនោះចុះ»។

ទំនាយរបស់ដានីយ៉ែល ក្រោយពេលការណ៍ពិតបានកើតឡើងឬ?

២៦. តើអ្នកធ្វើវិវេចនាអះអាងថា សៀវភៅដានីយ៉ែលបានត្រូវសរសេរនៅពេលណា ហើយមកពីហេតុអ្វី?

^២៦ ព្រះគម្ពីរប្រាប់ថា សៀវភៅដានីយ៉ែលបានត្រូវសរសេរនៅសតវត្សទីប្រាំមួយ ម.ស.យ.។ ប៉ុន្តែ ទំនាយក្នុងសៀវភៅត្រូវសម្រេចត្រង់ៗណាស់ បានជាអ្នកធ្វើវិវេចនាអះអាងថា វាបានត្រូវសរសេរប្រហែលនៅឆ្នាំ១៦៥ម.ស.យ. ពេលដែលទំនាយមួយចំនួនបានត្រូវសម្រេចរួចទៅហើយ។⁸ ថ្វីបើហេតុដ៏មែនទែនសម្រាប់ធ្វើការអះអាងនេះ គឺពីព្រោះទំនាយដានីយ៉ែលបានត្រូវសម្រេច គេនៅតែចាត់ទុកជាការណ៍ពិតដ៏ជាក់ហើយ ក្នុងឯកសារយោងជាច្រើន ថាសៀវភៅដានីយ៉ែលបានត្រូវសរសេរនៅពេលវេលាក្រោយៗនេះ។

២៧, ២៨. តើការណ៍ពិតអ្វីខ្លះ ដែលបញ្ជាក់ថា សៀវភៅដានីយ៉ែលមិនមែនសរសេរនៅឆ្នាំ១៦៥ ម.ស.យ.?

^២៧ ប៉ុន្តែ យើងត្រូវតែគិតថ្លឹងការណ៍ពិតខាងក្រោម ទល់នឹងទ្រឹស្តីបែបនេះ។ ទីមួយ សៀវភៅនេះមានគេថ្លែងបញ្ឆៀងក្នុងសៀវភៅយូដា ដែលគេសរសេរក្នុងសតវត្សទីពីរម.ស.យ. ដូចជាសៀវភៅទីមួយនៃម៉ាកកាប៊ី។ ហើយវាក៏មានរួមបញ្ចូលក្នុង សេបទូជីនភាសាក្រិក ដែលគេបានបកប្រែចាប់ផ្ដើមក្នុងសតវត្សទីបីម.ស.យ.។⁹ ទីបី ចំណែកនៃឯកសារចម្លងពីសៀវភៅដានីយ៉ែល គឺតែងតែឃើញច្រើនក្នុងការសរសេរក្នុងក្រាំងសមុទ្រស្លាប់—ហើយគេជឿថាចំណែកទាំងនេះមានចុះថ្ងៃកំណត់ប្រហែលនៅឆ្នាំ១០០ ម.ស.យ.។¹⁰ ជាប្រាកដ មិនយូរក្រោយពេលសៀវភៅដានីយ៉ែលបានត្រូវសរសេរចប់ វាក៏បានត្រូវល្បីពាសពេញ ហើយមានគេជឿតាម៖ ជាទីសំអាងដ៏ខ្លាំងដែលបង្ហាញថា វាបានត្រូវសរសេរជាយូរ មុនពេលវេលាដែលអះអាងដោយអ្នកធ្វើវិវេចនាទៅទៀត។

^២៨ ម្យ៉ាងទៀត ដានីយ៉ែលមានប្រវត្ដិសាស្ត្រដ៏ល្អិតល្អន់ ដែលមិនដែលបានដឹងដោយអ្នកសរសេរនៃសតវត្សទីពីរឡើយ។ សេចក្ដីដ៏អស្ចារ្យមួយ គឺអំពី ស្តេចបេលសាសារ ជាអ្នកគ្រប់គ្រងបាប៊ីឡូន ដែលបានត្រូវគេធ្វើគុតពេលបាប៊ីឡូនរលំនៅឆ្នាំ៥៣៩ម.ស.យ.។ ប្រភពដ៏សំខាន់ខាងក្រៅព្រះគម្ពីរ ដែលប្រាប់យើងអំពីការរលំនៃបាប៊ីឡូនគឺ ហេរូដូតឺស(សតវត្សទីប្រាំ) ស៊ីណូផន(សតវត្សទីប្រាំនិងទីបួន) និងបេរូសឺស(សតវត្សទីបី)។ ពួកគេទាំងនេះឥតដឹងអំពីបេលសាសារទេ។¹¹ គឺមិនទំនងសោះ ដែលអ្នកសរសេរនៃសតវត្សទីពីរ នឹងមានពត៌មានដែលមិនមានដល់អ្នកនិពន្ធពីមុនៗនោះ! សេចក្ដីកត់ទុកអំពីបេលសាសារ ក្នុងដានីយ៉ែល ជំពូកទី ៥ គឺជាការអះអាងយ៉ាងខ្លាំងថា ដានីយ៉ែលបានសរសេរសៀវភៅរបស់លោក មុនអ្នកទាំងនេះសរសេរសៀវភៅរបស់គេទៅទៀត។a

២៩. ហេតុអ្វីក៏សៀវភៅដានីយ៉ែលមិនអាចត្រូវសរសេរ ក្រោយពេលទំនាយដែលចែងក្នុងនោះបានត្រូវសម្រេច?

^២៩ ក្រោយបង្អស់ មានទំនាយមួយចំនួនក្នុងដានីយ៉ែល ដែលបានត្រូវសម្រេច ជាយូរក្រោយឆ្នាំ១៦៥ម.ស.យ.។ ទំនាយមួយគឺអំពីចក្រភពរ៉ូម ដែលមាននិយាយពីមុននេះ។ ទំនាយមួយទៀតគឺទំនាយដ៏អស្ចារ្យ ដែលទាយអំពីការយាងមក នៃព្រះយេស៊ូជាព្រះមេស្ស៊ី។

ការយាងមកនៃមួយអង្គដែលបានត្រូវចាក់ប្រេងតាំង

៣០, ៣១. (ក) តើទំនាយអ្វីរបស់ដានីយ៉ែល ដែលទាយប្រាប់ពេលដែលព្រះមេស្ស៊ីត្រូវលេចមក? (ខ) ដោយសំអាងលើទំនាយដានីយ៉ែល តើតាមរបៀបណាដែលយើងអាចគិតរកឆ្នាំ ដែលព្រះមេស្ស៊ីត្រូវលេចមក?

^៣០ ទំនាយនេះមានកត់ទុកក្នុងដានីយ៉ែល ជំពូកទី៩ ដូចនេះថា៖ «គ្រប់៧០អាទិត្យ [នៃឆ្នាំឬ៤៩០ឆ្នាំ]បានកំណត់ដល់សាសន៍ឯង នឹងដល់ទីក្រុងបរិសុទ្ធរបស់ឯង»។b (ដានីយ៉ែល ៩:២៤) តើអ្វីនឹងត្រូវកើតឡើង ក្នុងរយ: ៤៩០ឆ្នាំនេះ? យើងអានថា៖ «ចាប់តាំងពីចេញបង្គាប់ឲ្យតាំងក្រុងយេរូសាឡិម ហើយសង់ឡើងវិញ ដរាបដល់គ្រា[ការយាងមកនៃ]អ្នកដែលចាក់ប្រេងតាំងនោះ គឺជាអ្នកដែលជាកំពូលបណ្ដាច់ នោះត្រូវជាចំនួន៧អាទិត្យ[នៃឆ្នាំ] នឹង៦២អាទិត្យ[នៃឆ្នាំ]»។ (ដានីយ៉ែល ៩:២៥) ដូច្នេះ នេះគឺទំនាយអំពីពេលដែលព្រះមេស្ស៊ី ជា«អ្នកដែលបានចាក់ប្រេងតាំង» ត្រូវយាងមក។ តើនេះត្រូវសម្រេចយ៉ាងដូចម្ដេច?

^៣១ បញ្ជាឲ្យតាំងក្រុងយេរូសាឡិម ហើយសង់ឡើងវិញ គឺ‹ត្រូវប្រាប់› ក្នុង«ឆ្នាំទី២០ ក្នុងរាជ្យរបស់ស្តេចអើថាស៊ើកសេស»នៃសាសន៍ពើស៊ី គឺក្នុងឆ្នាំ៤៥៥ម.ស.យ.។ (នេហេមា ២:១-៩) ដល់ចុង៤៩ឆ្នាំ(៧អាទិត្យនៃឆ្នាំ)ភាពរុងរឿងជាច្រើននៃក្រុងយេរូសាឡិម បានត្រូវតាំងឡើងវិញ។ ហើយបន្ទាប់មក ដោយរាប់បង្គ្រប់៤៨៣ឆ្នាំ (៧អាទិត្យបូកនឹង៦២អាទិត្យនៃឆ្នាំ) ពីឆ្នាំ៤៥៥ម.ស.យ. នោះយើងនឹងរាប់ដល់ឆ្នាំ២៩ស.យ.។ តាមពិត នេះគឺ«ឆ្នាំទី១៥ ក្នុងរាជ្យសេសារ-ទីប៊ើរ»ជាឆ្នាំដែលព្រះយេស៊ូទទួលបុណ្យជ្រមុជទឹក ពីយ៉ូហាន-បាទីស្ទ។ (លូកា ៣:១) នៅពេលនោះ ព្រះយេស៊ូបានត្រូវសម្គាល់ចំពោះមុខសាធារណៈ ថាជារាជបុត្រានៃព្រះ ហើយទ្រង់ក៏ចាប់ផ្ដើមកិច្ចបំរើទ្រង់ ខាងការប្រកាសដំណឹងល្អដល់សាសន៍យូដា។ (ម៉ាថាយ ៣:១៣-១៧; ៤:២៣) ទ្រង់ក៏ក្លាយថាជា«អ្នកដែលបានចាក់ប្រេងតាំង»ឬព្រះមេស្ស៊ី។

៣២. ស្របតាមទំនាយដានីយ៉ែល កិច្ចបំរើនៃព្រះយេស៊ូលើផែនដី គឺមានរយៈពេលយូរប៉ុន្មាន ហើយអ្វីត្រូវកើតឡើងក្រោយពេលកិច្ចបំរើនេះ?

^៣២ ទំនាយទាយថែមទៀតថា៖ «លុះក្រោយពី៦២អាទិត្យ[នៃឆ្នាំ]នោះទៅ នោះអ្នកដែលបានចាក់ប្រេងតាំងឡើង នឹងត្រូវផ្ដាច់ចេញវិញ»។ ហើយក៏ទាយប្រាប់ទៀតថា៖ «ចៅហ្វាយនោះនឹងតាំងសញ្ញាយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់នឹងមនុស្សជាច្រើននៅរវាង១អាទិត្យ[ប្រាំពីរឆ្នាំ] តែដល់ពាក់កណ្ដាលអាទិត្យនោះ នឹងធ្វើឲ្យការថ្វាយយញ្ញបូជា នឹងដង្វាយឈប់ទៅ»។ (ដានីយ៉ែល ៩:២៦, ២៧) ស្របនឹងទំនាយនេះ ព្រះយេស៊ូយាងមកប្រកាសប្រាប់តែពួកសាសន៍យូដា ជា«មនុស្សជាច្រើន»នោះ។ ជួនកាល ទ្រង់ក៏ប្រកាសដល់ពួកសាម៉ារីដែលជឿបទគម្ពីរខ្លះ ប៉ុន្តែពួកគេបានបង្កើតនិកាយមួយផ្សេងពីសាសនាយូដាទូទៅ។ បន្ទាប់មក «ដល់ពាក់កណ្ដាលអាទិត្យ» ក្រោយពេលបានប្រកាសអស់រយៈបីឆ្នាំកន្លះ ទ្រង់ប្រទានជីវិតទ្រង់សម្រាប់ជាយញ្ញបូជា ហើយដូច្នេះក៏«ត្រូវផ្ដាច់ចេញ»។ នេះក៏ផ្ដាច់ក្រិត្យវិន័យលោកម៉ូសេ ទាំងការថ្វាយយញ្ញបូជានិងតង្វាយ។ (កាឡាទី ៣:១៣, ២៤, ២៥) ម្ល៉ោះហើយ ដោយថ្វាយជីវិតទ្រង់ ព្រះយេស៊ូក៏ធ្វើឲ្យ«ការថ្វាយយញ្ញបូជានឹងដង្វាយឈប់ទៅ»។

៣៣. តើព្រះយេហូវ៉ាទាក់ទងតែនឹងសាសន៍យូដាយូរប៉ុន្មាន ហើយព្រឹត្ដិការណ៍អ្វីដែលកត់សម្គាល់ទីបញ្ចប់នៃរយៈពេលនេះ?

^៣៣ ប៉ុន្តែ អស់រយ:បីឆ្នាំកន្លះថែមទៀត ក្រុមជំនុំគ្រីស្ទានទើបកើតថ្មីនេះ ធ្វើទីបន្ទាល់ដល់សាសន៍យូដាតែប៉ុណ្ណោះ ហើយក្រោយមក ក៏ដល់សាសន៍សាម៉ារីដែលជាញាតិសន្ដានដែរ។ ប៉ុន្តែ នៅឆ្នាំ៣៦ស.យ. នៅចុង៧០អាទិត្យនៃឆ្នាំ សាវ័កពេត្រុសបានត្រូវណែនាំឲ្យប្រកាសប្រាប់ដល់សាសន៍ដទៃម្នាក់ ឈ្មោះកូនេលាស។ (កិច្ចការ ១០:១-៤៨) ឥឡូវ«សញ្ញា . . . នឹងមនុស្សជាច្រើន»ក៏មិនសម្រាប់តែសាសន៍យូដាតែប៉ុណ្ណោះទេ។ សេចក្ដីសង្គ្រោះក៏ត្រូវប្រកាសប្រាប់ ដល់សាសន៍ដទៃឯទៀត ដែលឥតកាត់ស្បែក។

៣៤. ស្របនិងទំនាយដានីយ៉ែល តើអ្វីកើតឡើងដល់សាសន៍អ៊ីស្រាអែល ដោយព្រោះគេមិនទទួលព្រះមេស្ស៊ី?

^៣៤ ពីព្រោះសាសន៍អ៊ីស្រាអែលមិនទទួលព្រះយេស៊ូ ហើយរកគំនិតឲ្យគេធ្វើគុតទ្រង់ ព្រះយេហូវ៉ាមិនការពារគេទេ ពេលពួករ៉ូមមកកំទេចក្រុងយេរូសាឡិមចោល នៅឆ្នាំ៧០ស.យ.។ ដូច្នេះពាក្យថែមទៀតរបស់ដានីយ៉ែល ក៏ត្រូវសម្រេចថា៖ «រួចបណ្ដាទ័ពរបស់ចៅហ្វាយ១ដែលនឹងមក គេនឹងបំផ្លាញទីក្រុង នឹងទីបរិសុទ្ធបង់ ឯចុងបំផុតនៃការនោះនឹងបានដូចជាជំនន់ទឹក ក៏នឹងមានចំបាំងដរាបដល់ចុង»។ (ដានីយ៉ែល ៩:២៦ខ) «ចៅហ្វាយ»ទីពីរនេះគឺ ទីតុស ជាមេទ័ពរ៉ូមដែលកំទេចក្រុងយេរូសាឡិម នៅឆ្នាំ៧០ស.យ.។

ទំនាយដែលមកពីព្រះ

៣៥. តើទំនាយអ្វីផ្សេងទៀតអំពីព្រះយេស៊ូដែលបានត្រូវសម្រេច?

^៣៥ គឺរបៀបនេះហើយដែលទំនាយដានីយ៉ែលអំពី៧០អាទិត្យ បានគឺត្រូវសម្រេចដ៏ចំៗបំផុត។ ជាប្រាកដ ទំនាយជាច្រើនដែលកត់ទុកក្នុងបទគម្ពីរហេព្រើរ បានត្រូវសម្រេចក្នុងសតវត្សទីមួយ ហើយទំនាយមួយចំនួននេះគឺអំពីព្រះយេស៊ូ។ ស្រុកកំណើតព្រះយេស៊ូ ការខ្នះខ្នែងរបស់ទ្រង់ចំពោះព្រះវិហារនៃព្រះ កិច្ចការប្រកាសរបស់ទ្រង់ ការក្បត់ដល់ទ្រង់ដើម្បីប្រាក់៣០ដុំ របៀបដែលទ្រង់ត្រូវសោយទិវង្គត ការធ្វើឆ្នោតចាប់ចែកព្រះពស្ត្រទ្រង់—សេចក្ដីល្អិតល្អន់ទាំងអស់នេះបានត្រូវទាយទុកក្នុងបទគម្ពីរហេព្រើរ។ ការត្រូវសម្រេច នេះបញ្ជាក់ដោយឥតសង្ស័យឡើយថា ព្រះយេស៊ូគឺជាព្រះមេស្ស៊ី ហើយបង្ហាញឲ្យឃើញម្ដងទៀត ថាទំនាយគឺមកពីព្រះ។—មីកា ៥:២; លូកា ២:១-៧; សាការី ១១:១២; ១២:១០; ម៉ាថាយ ២៦:១៥; ២៧:៣៥; ទំនុកដំកើង ២២:១៨; ៣៤:២០; យ៉ូហាន ១៩:៣៣-៣៧

៣៦, ៣៧. តើយើងជ្រាបអ្វីពីការដែលទំនាយក្នុងព្រះគម្ពីរបានត្រូវសម្រេច ហើយការដឹងនេះផ្ដល់ការទុកចិត្តអ្វីដល់យើង?

^៣៦ តាមពិត អស់ទាំងទំនាយរបស់ព្រះគម្ពីរដែលកំណត់ថានឹងត្រូវសម្រេច គឺបានត្រូវសម្រេចមែន។ ព្រឹត្ដិការណ៍បានកើតឡើងចំ ៗដូចព្រះគម្ពីរទាយប្រាប់អញ្ចឹង។ នេះគឺជាទីសំអាងដ៏ខ្លាំង ដែលថាព្រះគម្ពីរគឺបន្ទូលនៃព្រះ។ គឺត្រូវតែមានប្រាជ្ញាដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ជាងប្រាជ្ញាមនុស្ស ដែលអាចថ្លែងប្រាប់ទំនាយដ៏ឆុតដូចនេះ។

^៣៧ ប៉ុន្តែមានទំនាយឯទៀតក្នុងព្រះគម្ពីរ ដែលមិនទាន់បានត្រូវសម្រេចនៅជំនាន់នោះ។ ហេតុអ្វី? ពីព្រោះនេះបានកំណត់ថានឹងត្រូវសម្រេចនៅជំនាន់យើង ហើយនៅពេលអនាគតយើងផង។ ទំនាយពីបុរាណដ៏គួរជឿបាន ទាំងនេះ ធ្វើឲ្យយើងទុកចិត្តថា ទំនាយឯទៀតនេះនឹងត្រូវសម្រេចជាមិនខាន។ នេះគឺពិតជាដូច្នេះមែន ដូចយើងនឹងឃើញនៅជំពូកបន្ទាប់នេះ។

[កំណត់សម្គាល់]

a សូមមើលក្នុងជំពូកទី៤ «តើគួរជឿ‹សញ្ញាចាស់›បានទេ»? វគ្គ១៦និង១៧។

b នៅក្នុងការបកប្រែនេះ ពាក្យនៅក្នុងវង់ដង្កៀបគឺបន្ថែមដោយអ្នកបកប្រែ ដើម្បីនិងបញ្ជាក់សេចក្ដី។

[ឃ្លាអក្សរធំនៅទំព័រ១៣៣]

អស់ទាំងទំនាយដែលកំណត់ថានឹងត្រូវសម្រេច គឺបានត្រូវសម្រេចមែន។ ព្រឹត្ដិការណ៍បានកើតឡើងចំៗ ដូចព្រះគម្ពីរទាយប្រាប់អញ្ចឹង

[រូបភាពនៅទំព័រ១១៨]

បុរាណវត្ថុវិទូបានរកឃើញថាក្រុងយេរូសាឡិមបានត្រូវវិនាសទាំងស្រុង ដោយសារស្តេចនេប៊ូក្នេសា

[រូបភាពនៅទំព័រ១២១]

រូបនៃក្រុងទីរ៉ុសសម័យថ្មី។ សឹងតែគ្មានដំណែលសល់ឡើយ ពីក្រុងទីរ៉ុសមុនដែលពួកព្យាការីអ៊ីស្រាអែលធ្លាប់បានស្គាល់

[រូបភាពនៅទំព័រ១២៣]

ពួកទេសចរដែលទៅមើលកន្លែងក្រុងបាប៊ីឡូនពីបុរាណ គឺជាសាក្សីចំពោះការត្រូវសម្រេចនៃទំនាយ ដែលប្រឆាំងនឹងទីក្រុងនោះ

[រូបភាពនៅទំព័រ១២៦]

ទំនាយដានីយ៉ែលអំពីដំណើរទៅមុខនៃពួកមហាអំណាចពិភពលោក គឺត្រូវឆុតណាស់ បានជាអ្នកធ្វើវិវេចនាសម័យថ្មីគិតថា ទំនាយទាំងនេះគឺសរសេរក្រោយពេលព្រឹត្ដិការណ៍បានកើតឡើងហើយ

ស្រុកបាប៊ីឡូន

ស្រុកពើស៊ី

ស្រុកក្រិក

ស្រុករ៉ូម

ស្រុកអង់គ្លេស

[រូបភាពនៅទំព័រ១៣០]

ដានីយ៉ែលបានទាយយ៉ាងឆុតអំពីវេលាដែលព្រះមេស្ស៊ីត្រូវលេចមកនៅអ៊ីស្រាអែល