Itanguriro
41 Nuko haheze imyaka ibiri yuzuye, Farawo ararota+ ahagaze iruhande y’uruzi Nili. 2 Maze abona inka indwi zisa neza kandi zidoshe ziriko ziduga ziva mu ruzi Nili, zitangura kurisha ubwatsi bwa Nili+. 3 Abona n’izindi nka indwi zariko ziduga mu nyuma yazo ziva mu ruzi Nili, zisa nabi kandi zonze+, maze zihagarara iruhande ya za nka zidoshe ku nkombe y’uruzi Nili. 4 Maze za nka zisa nabi kandi zonze zirya za nka indwi zisa neza kandi zidoshe+. Farawo aca arikangura+.
5 Ariko asubira gusinzira, maze arota ubugira kabiri. Abona amahundo indwi y’intete ariko aduga ku gati kamwe, amahundo atotahaye kandi meza+. 6 Abona n’amahundo indwi y’intete, yonze kandi yababuwe n’umuyaga wo mu buseruko+, ariko akura mu nyuma zayo+. 7 Maze ya mahundo y’intete yonze atangura kumira ya mahundo indwi y’intete+ atotahaye kandi yuzuye. Farawo aca arikangura, asanga zari indoto.
8 Mu gitondo ahagarika umutima+. Atumako rero abaherezi b’abanyamageza bo mu Misiri+ bose, n’abantu b’inkerebutsi+ baho bose, maze Farawo abiganira indoto ziwe+. Mugabo habura uwo kuzisobanurira Farawo.
9 Maze umukuru w’abahereza ibinyobwa abwira Farawo+ ati: “Ibicumuro vyanje ngira ndabivuge uno musi+. 10 Farawo yari yashavuriye abasuku biwe+. Yaciye anshira mw’ibohero ry’inzu y’umukuru w’abacungera ubuzima+, jewe n’umukuru w’abakora igikorwa co kwotsa. 11 Inyuma y’ivyo, twe na we, twempi twararose indoto mw’ijoro rimwe. Twarose umwe wese indoto yiwe, indoto yose ikagira insobanuro yayo+. 12 Ng’aho twari kumwe n’umusore umwe, Umuheburayo+, umusuku w’umukuru w’abacungera ubuzima+. Tumwiganiye indoto zacu+, arazidusobanurira. Asobanurira umwe wese nk’uko indoto yiwe iri. 13 Uko nyene yari yabidusobanuriye ni ko vyabaye. Jewe yansubije mw’ibanga ryanje+, ariko we aramumanika+.”
14 Farawo atumako rero Yozefu+, kugira bamuzane ningoga bamukuye mu cobo c’ibohero+. Nuko arimosha+ yongera ahindura imitamana yiwe+, araheza yinjira kwa Farawo. 15 Maze Farawo abwira Yozefu ati: “Narose indoto, mugabo nta wo kuyisobanura ariho. Jewe narumvise bivugwa ku bijanye nawe yuko ushobora kwumva indoto ukayisobanura+.” 16 Yozefu yishura Farawo ati: “Si jewe nkwiye kwiyumvirwa! Imana ni yo iza kumenyesha ineza Farawo+.”
17 Nuko Farawo yongera kubwira Yozefu ati: “Mu ndoto yanje, ehe nari mpagaze ku nkombe y’uruzi Nili. 18 Maze mbona inka indwi zidoshe kandi zisa neza zariko ziduga zivuye mu ruzi Nili, hanyuma zitangura kurisha mu bwatsi bwa Nili+. 19 Mbona kandi izindi nka indwi zariko ziduga mu nyuma zazo, zimeze nabi, mbi cane kandi zonze+. Sindabona inka zinganya ububi na zo mu gihugu cose ca Misiri. 20 Izo nka zinamvye kandi mbi zitangura kurya za nka indwi za mbere zidoshe+. 21 Nuko zino zinjira mu nda zazo, yamara nta womenye ko zari zinjiye mu nda zazo, kuko zasa nabi nka mbere+. Nca ndikangura.
22 “Inyuma y’ivyo ndabona mu ndoto yanje, kandi ehe amahundo indwi y’intete yariko aduga ku gati kamwe, amahundo yuzuye kandi meza+. 23 Maze ehe amahundo indwi y’intete akabiranye, yonze, yababuwe n’umuyaga wo mu buseruko+, yariko arakura mu nyuma zayo. 24 Nuko nya mahundo y’intete yonze atangura kumira ayo mahundo y’intete meza indwi+. Navyiganiye rero abaherezi b’abanyamageza+, mugabo ntihabonetse n’umwe abinsobanurira+.”
25 Maze Yozefu abwira Farawo ati: “Indoto ya Farawo ni imwe gusa. Ico Imana y’ukuri igira ikore yakibwiye Farawo+. 26 Izo nka indwi nziza ni imyaka indwi. N’ayo mahundo indwi y’intete meza ni imyaka indwi. Iyo ndoto ni imwe gusa. 27 Izo nka indwi zinamvye kandi mbi zaduze mu nyuma zazo ni imyaka indwi; nayo ayo mahundo indwi y’intete agaragara, yababuwe n’umuyaga wo mu buseruko+, azoba imyaka indwi y’ikigoyi+. 28 Iki ni co kintu nabwiye Farawo: Ico Imana y’ukuri igira ikore, yaceretse Farawo+.
29 “Ehe hagira haze imyaka indwi y’umusesekara ukomeye mu gihugu cose ca Misiri. 30 Mugabo imyaka indwi y’ikigoyi izoza mu nyuma zayo, kandi umusesekara wose wo mu gihugu ca Misiri uzokwibagirwa, ikigoyi kiyogeze koko igihugu+. 31 Uwo musesekara uzoba wahora mu gihugu ntuzomenyekana kubera ico kigoyi co hanyuma, kuko kizoba vy’ukuri gikomeye cane. 32 Kandi kuba iyo ndoto yasubiriwemwo Farawo incuro zibiri, bisobanura ko ico kintu gishimangiwe n’Imana y’ukuri+, kandi Imana y’ukuri iriko yihutira kugikora+.
33 “Ubu rero Farawo narondere umugabo w’ubwenge kandi w’inkerebutsi, amushire ku gihugu ca Misiri+. 34 Farawo nagire ico akoze agene abacungezi ku gihugu+, kandi aze atore ikigira gatanu c’igihugu ca Misiri muri iyo myaka indwi y’umusesekara+. 35 Kandi nibegeranye ivyo kurya vyose vy’iyo myaka myiza igira ize, bongere barundanye mu bisagara intete zo kurya+, zigabwe na Farawo*, kandi baze bazizigame. 36 Kandi ivyo vyo kurya bize bibe ivyo igihugu kizokoresha muri nya myaka indwi y’ikigoyi izoba mu gihugu ca Misiri+, kugira igihugu ntikiyogezwe n’ikigoyi+.”
37 Nuko ico kintu kiba ciza mu maso ya Farawo n’ay’abasuku biwe bose+. 38 Farawo abwira rero abasuku biwe ati: “Hari uwundi muntu yoboneka ameze nk’uyu arimwo impwemu y’Imana+?” 39 Hanyuma Farawo abwira Yozefu ati: “Ko Imana yatumye umenya ivyo vyose+, nta muntu n’umwe ariho w’ubwenge kandi w’inkerebutsi nkawe+. 40 Ni wewe uzogaba inzu yanje+, kandi abantu banje bose bazokugamburukira baherezeko+. Ku bijanye n’intebe y’ubwami gusa ni ho nzokuruta+.” 41 Farawo yongera kubwira Yozefu ati: “Raba, ndagushinze kugaba igihugu cose ca Misiri+.” 42 Farawo aca akura impeta y’ikidodo+ yiwe ku kuboko kwiwe, ayishira ku kuboko kwa Yozefu, amwambika impuzu z’ilino* nziza yongera amwambika urunigi rw’inzahabu mw’izosi+. 43 Vyongeye, amwuriza umukogote w’iteka ugira kabiri yari afise+, kugira basemerere imbere yiwe ngo: “Avreki!” Ukwo ni ko yamushinze kugaba igihugu cose ca Misiri.
44 Farawo yongera kubwira Yozefu ati: “Ndi Farawo, mugabo udatanze uruhusha nta kizokorwa* mu gihugu cose ca Misiri+.” 45 Inyuma y’ivyo Farawo yita Yozefu izina Zafenati-paneya, yongera amuha Asenati+ umukobwa wa Potifera umuherezi w’i Oni+ ngo amubere umugore. Nuko Yozefu atangura kugendagenda mu gihugu ca Misiri+. 46 Yozefu yari afise imyaka mirongo itatu+ igihe yahagarara imbere ya Farawo umwami wa Misiri.
Nuko Yozefu arasohoka avuye imbere ya Farawo, agendagenda mu gihugu cose ca Misiri. 47 Muri ya myaka indwi y’umusesekara igihugu kibandanya kwimbuka vyinshivyinshi+. 48 Na we yaguma yegeranya ivyo kurya vyose vy’iyo myaka indwi yaje ku gihugu ca Misiri, agashira nya vyo kurya mu bisagara+. Ivyo kurya vyo mu ndimiro yari hirya no hino y’igisagara yabishira hagati muri co+. 49 Nuko Yozefu abandanya kurundanya intete nyinshi cane+, nk’umusenyi w’ikiyaga, gushika amaherezo bahevye guharūra, kuko zitagira igitigiri+.
50 Imbere y’uko umwaka w’ikigoyi ushika, Yozefu avyarirwa abahungu babiri+, abo Asenati umukobwa wa Potifera umuherezi w’i Oni yamuvyariye. 51 Nuko Yozefu yita imfura Manase+, kuko yavuga ati: “Imana yanyibagije ivyago vyanje vyose n’inzu ya dawe yose+.” 52 Uwugira kabiri na we amwita Efurayimu+, kuko yavuga ati: “Imana yatumye ndondokera mu gihugu c’uburushwa bwanje+.”
53 Amaherezo ya myaka indwi y’umusesekara wari wabaye mu gihugu ca Misiri irahera+, 54 ya myaka indwi y’ikigoyi na yo itangura kuza, nk’uko Yozefu yari yaravuze+. Nuko nya kigoyi kiba mu bihugu vyose, mugabo mu gihugu cose ca Misiri hari umukate+. 55 Amaherezo igihugu cose ca Misiri cicwa n’ikigoyi, abantu batangura kuririra Farawo basaba umukate+. Maze Farawo abwira Abanyamisiri bose ati: “Nimugende kuri Yozefu. Ico ababwira cose mugikore+.” 56 Kandi nya kigoyi carabica bigacika kw’isi yose+. Yozefu atangura rero kwugurura ibigega vyose vy’intete vyari muri bo no kuzigurisha ku Banyamisiri+, kuko ikigoyi cari kibangamiye rwose igihugu ca Misiri. 57 Vyongeye, abantu bo kw’isi yose baza mu Misiri kugura intete kuri Yozefu, kuko ikigoyi cari cacakiye isi yose bimwe bikomeye+.