Ke’ng se Lokelang ho Etsoa ha Mosebeletsi oa Bolumeli a Etsa Sebe?
KAJENO boitšoaro bo bobe ba baeta-pele ba bolumeli bo hapile tlhokomelo ea batho ho feta leha e le neng pele. Maprostanta a soabisitsoe ke boitšoaro bo hlabisang lihlong ba baruti ba thelevishene. Ka mor’a hore haufinyane moruti e mong oa thelevishene a tšoaroe a e-na le letekatsi ka lekhetlo la bobeli nakong ea lilemo tse tharo, o ile a bolella balateli ba hae hore Molimo o ’molelletse hore boitšoaro ba hae hase ntho eo batho ba lokelang ho khathatseha ka eona empa seo ke taba ea hae a le mong.
Makasine oa Time ha o tlaleha ka phuputso ea lilemo tse 25 o itse: “Eo pele e neng e le moitlami oa sehlopha sa Benedict . . . o lekanyetsa hore halofo ea baprista ba Roma e K’hatholike ba 53 000 U.S. ba robile kano ea bona ea boitlami.” Hape ha tlaleho ea litaba ea 1990 e bolela ka baruti ba bangata ba Canada ba qoselitsoeng ho hleka-hleka bana ka likamano tsa botona le botšehali e re: “Mohlomong baeta-pele ba kereke ba hlokomolohile litletlebo tsa ho hleka-hlekoa ka likamano tsa botona le botšehali kapa ho iphapanyetsa tsona le hoja ba amohetse litletlebo tse joalo tse tsoang ho bahlaseluoa, litho tsa kereke, mapolesa, basebeletsi ba sechaba le baruti ba bang.”
Time e itse: “Ho fihlela haufinyane tjena, baruti ba fosang ba ne ba tlosoa kerekeng e ’ngoe ’me ba isoa ho e ’ngoe.” Empa hona joale ha e le mona liqoso tse entsoeng ke bahlaseluoa mabapi le boitšoaro bo bobe ba baruti li fihlile liranteng tse limillione tse 825 United States, hangata baruti ba phekoleloa lefu la kelello pele ba khutlela mosebetsing oa bolumeli.
Ke eng se lokelang ho etsoa haeba mosebeletsi oa bolumeli, moruti kapa moholo a etsa sebe? Bibele e fana ka tataiso efe ea kamoo ho ka sebetsanoang le boitšoaro bo bobe joalo? Ha re hlahlobeng mangolo a mabeli a ka sehloohong a Bibele—Tite 1:7, NW le 1 Timothea 3:2, NW.
E Lokela ho ba “Eo ho Seng Seo a Nģosoang ka Sona”
Bibele e re: “Molebeli [“mobishopo,” The New American Bible (Phetolelo ea K’hatholike)] e lokela ho ba eo ho seng seo a nģosoang ka sona joaloka mosebeletsi oa Molimo.” (Tite 1:7, NW) Pauluse o ile a neha Tite taelo ena ha a ne a mo neha kabelo ea ho khetha baholo liphuthehong tsa Kreta. Leha ho le joalo, moapostola o ne a bolela’ng?
Poleloana e reng “eo ho seng seo a nģosoang ka sona” e fetoletsoe ho tsoa lentsoeng la Segerike a·negʹkle·tos. Ha The New International Dictionary of New Testament Theology e bua ka lentsoe lena e re: “Anenklētos e supa boemo ba molao ba ho nģosoa ka lekhotleng, ’me e fana ka maikutlo a boitšoaro boo motho a ke keng a nyatsoa ka bona le boo motho a ke keng a nģosoa ka bona.” Kahoo, tlaleho ea monna ea joalo e lokela ho ba e hloekileng pele a khethoa joaloka moholo; o tlameha ho se nyatsoe kapa ho nģosoa ka letho. ’Me haeba a pakoa ka molao hore ha a na sekoli, o ne a ka tsoela pele ho sebeletsa boemong ba ho ba moholo.—Bapisa le 1 Timothea 3:10, NW.
Moholo ha a fane ka ketello-pele feela ka phuthehong empa hape o lokela ho sebeletsa phutheho. O tlameha ho amohela boikarabelo ba hae ba ho ba mosebeletsi oa bolumeli. Ke mosebeletsi oa Molimo; o alosa mohlape oa Molimo. Kahoo, haholo-holo o ikarabella ho Mong’a mohlape e moholo, Jehova, le ho batho bao Molimo o mo nehileng boikarabelo ba ho ba hlokomela.—1 Petrose 5:2, 3.
E Lokela ho ba “Ea sa Nyatsoeng ka Letho”
Bibele e re: “Kahoo molebeli [“mobishopo,” NAB] e lokela ho ba ea sa nyatsoeng ka letho.” (1 Timothea 3:2, NW) Lentsoe la Segerike a·ne·piʹlem·ptos le fetoletsoeng e le “ea sa nyatsoeng ka letho” le bolela “ea ke keng a nģosoa.” Ka mantsoe a mang, bophelo ba molebeli ha boa lokela ho fana ka monyetla oo monģosi a ka o sebelisang ho mo nģosa ka ’ona. Ha Theological Dictionary of the New Testament e tsoela pele ho hlalosa lentsoe lena la Segerike e bolela hore molebeli “a ke ke a hlaseloa (esita le ke batho bao e seng Bakreste) ka baka la boitšoaro ba hae.”
Molimo o behile litekanyetso tse phahameng ho ba hlokometseng batho ba oona le ho ruta Lentsoe la oona. Jakobo o itse ka eena le baholo ba bang: “Rōna re tla ahlōloa haboima ho feta.” Jesu o fane ka molao-motheo ona: “Motho eo batho ba ’mehileng hore a hlokomele lintho tse ngata, ba tla batla ho fetang ho tloaelehileng ho eena.”—Jakobo 3:1, BPN; Luka 12:48, NW.
Ka ho hlakileng, haeba molebeli oa Mokreste a etsa sebe empa a baka a ka ’na a lula e le setho sa phutheho empa o lokela ho tlosoa boemong ba ho ba molebeli. Joale ho se ho e-na le seo a nģosoang ka sona. Ho ka boela ha mo nka lilemo tse ngata ho tsosolosa botumo ba hae bo botle hore a hloke seo a nģosoang ka sona hape. Taba ea hae e ka tšoantšoa le ea mosebeletsi oa Ezekiase, Shebna. Bakeng sa boitšoaro ba hae bo bobe, Jehova o ile a mo nyatsa ka mantsoe ana: “Ke tla u tlosa tulong tsa hao, ke u hlobolise boemo ba hao.” Empa e tlameha ebe hamorao Shebna o ile a fumana botumo ba hae bo botle hape hobane re bala hore o ile a boela a ba tšebeletsong ea morena joaloka mongoli.—Esaia 22:15-22, BPN; 36:3.
Ho Thoe’ng Haeba Moruti a sa Bake?
Malumeli a mangata a Bokreste-’mōtoana a lumelletse baruti ba etsang sebe. Ka 1459 mok’hadinale Rodrigo Borgia e bile motlatsi e moholo oa mopapa, e leng mosebetsi o phahameng ka ho fetisisa oa tsamaiso Lekhotleng la Puso la Kereke ea K’hatholike. Mopapa Pius II o ile a mo nyatsetsa boitšoaro ba hae bo bobe. Le hoja a bile le bana ba matšeo ba bane, ka 1492 koleche ea bak’hadinale e ile ea mo khethela terone ea bopapa! O ile a tsoela pele ka mosebetsi oa hae oa bomene-mene e le Mopapa Alexander VI. Ka ntle ho pelaelo, ho lumelloa ha basebeletsi ba bolumeli ba sa bakeng le ba itšoereng hampe hohle historing ea Bokreste-’mōtoana ho tlatselitse tšenyong eo re e bonang kajeno. Joale, ke eng e lokelang ho etsoa haeba mosebeletsi oa bolumeli a sa bake?
Mosebeletsi oa bolumeli oa Mokreste ea etsang sebe se tebileng ’me a sa fane ka bopaki ba pako o lokela ho khaoloa phuthehong. Moapostola Pauluse o ngotse: “Le se ke la kopana le ea ipitsang moena, e leng mofebi, kapa ea lakatsang leruo, leha e le ea rapelang melimo, leha e le moetselletsi, kapa letahoa, kapa lesholu; ea joalo, le ho ja, le se n’o ja le eena. . . . Tlosang e mobe har’a lōna.”—1 Ba-Korinthe 5:11-13.
Khato e tiileng e nkoang e sireletsa phutheho khahlanong le botumo bo bobe ’me e etsa hore e ikarole ho ‘ba bolelang phatlalatsa hore ba tseba Molimo empa ba o latola ka mesebetsi ea bona.’ Tsela eo bolumeli bo sebetsanang le bothata ba mosebeletsi oa bolumeli ea etsang sebe e tla u thusa ho bona haeba ka sebele bolumeli boo e le ba Bokreste.—Tite 1:16, NW; Mattheu 7:15, 16.
[Setšoantšo se leqepheng la 26]
Mopapa Alexander VI
[Tlhaloso ea Moo Setšoantšo se Nkiloeng Teng]
Alinari/Art Resource, N.Y.